Un novo material, baseado en clústeres de prata, mellora a capacidade da quimioterapia
A acción dos fármacos utilizados en quimioterapia vese potenciada ao diminuír o grao de compactación da cromatina, unha barreira de proteínas que protexe o ADN fronte ataques de axentes externos. Así o acaban de demostrar nun artigo publicado na revista Advances Materials Fernando Domínguez, Arturo López-Quintela e un amplo grupo de investigación de centros españois e estranxeiros. Para lograr este novo avance, utilizaron un novo material, un clúster de tres átomos de prata, que axuda a descomprimir a cromatina.
Os clústeres son agrupacións moi pequenas, de natureza subnanométrica, que no caso do traballo agora presentado se intercalan no ADN. Como explican os investigadores, ao entrar no ADN retrásase a formación da cromatina e facilítase así a acción da drogas que actúan sobre o ácido nucleico. O equipo liderado polos docentes da USC comprobou que cando este material se administra xunto con cisplatino a ratos con tumores de pulmón, a cantidade de cisplatino unido ao ADN tumoral incrementouse cinco veces, dando lugar a unha maior eficacia na acción do fármaco.
Como sinala os coordinadores do equipo, a demostración de que se pode manipular terapeuticamente o grao de compactación da cromatina “abre un novo camiño para aumentar a eficacia da quimioterapia”. Fronte ao cancro a quimioterapia é un dos tratamentos máis efectivos. Non obstante, existen tumores que non responden ao tratamento aos que se denomina resistentes. Nestes casos, a identificación dos mecanismos de resistencia pode axudar a manipular os tumores terapeuticamente e incrementar a súa sensibilidade.
A importancia do novos traballo está asociado ao feito de que moitos dos fármacos usados en quimioterapia actúan sobre o ADN tumoral. Os investigadores lembran que “un factor importante na resistencia da quimioterapia é que unha cantidade insuficiente de medicamento pode alcanzar o ADN”, aspecto no que a cromatina xoga un papel importante por operar como “unha barreira que limita o acceso dos fármacos ao ADN”. Neste senso, o artigo sinala como “os nanomateriais con moi baixa atomicidade merecen consideración como axentes farmacolóxicos potenciais debido ao seu tamaño a ás súas propiedades que poden axustarse con precisión con modificacións menores no seu tamaño”.
Outro dato que pon de relevo o valor do traballo agora publicado é que “ata hai moi pouco, a síntese química de pequenos cúmulos nús – aqueles cun número baixo de átomos e menores de ≈1 nm) sen usar ligandos de unión forte, considerábase practicamente imposible porque supoñíase que estas especies moi pequenas eran altamente reactivas”. Os investigadores demostran que isto non é así e que estes novos materiais “son moito mais estables que o material masivo e as nanopartículas, polo que poden ser facilmente manipulados ofrecendo numerosas posibilidades debido a o seu pequeno tamaño”.
Ademais dos investigadores da USC, neste traballo colaboran investigadores do Instituto de Ciencia Tecnoloxía de Barclona, das universidades de Burgos, Pennsylvania e de Palermo, ademais do ICREA e do Laboratorio Ibérico Internacional de Nanotecnoloxía.