Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Ofertada)
Matrícula: Non matriculable (Só alumnado repetidor)
- Asimilar a complexidade dos sistemas de transporte na actualidade e a súa importancia nos ámbitos económico, social e ambiental, así como as relacións co territorio
- Fundamentos teóricos do estudo xeográfico do transporte e a mobilidade
- Comprender a evolución histórica do transporte e o papel dos diferentes modos e sistemas de transporte, así como o papel das terminais
- Analizar a implicacións entre transporte, mobilidade e territorio a través das diferentes escalas xeográficas, así como as problemáticas concretas do transporte en espazos rurais e urbanos
1. Transporte, mobilidade e accesibilidade. Definición e cuestións teóricas
1.1. Transporte, mobilidade e accesibilidade. Definicións
1.2. Transporte e mobilidade de persoas, mercadorías, información e capitais
1.3. A Xeografía do Transporte e a Mobilidade
1.4. A compresión espazo-temporal e o papel da mobilidade
1.5. Novas tecnoloxías e mobilidade
1.6. O “mobility turn”. O novo paradigma da mobilidade nas Ciencias Sociais
1.7. Sistemas de transportes, mobilidade e accesibilidade: un campo de estudos interdisciplinar
2. Evolución dos estudos de transporte e mobilidade ao longo do tempo
2.1. Era pre-industrial (ata 1800)
2.2. Revolución industrial (1800-1870)
2.3. Os sistemas de transportes modernos (1870-1920)
2.4. A era fordista (1920-1970)
2.5. A era postfordista (1970 en adiante)
3. Os medios de transporte
3.1. Mobilidade peonil
3.2. Bicicleta
3.3. Tranvías e metros lixeiros
3.4. Ferrocarril
3.5. Autobuses
3.6. O automóbil
3.7. Avión
4. As terminais de transporte
4.1. Tipos de terminais de transporte
4.2. As terminais de transporte, novos iconos urbanos contemporáneos
5. Sistemas de transporte a escala rexional
6. Transporte urbano
7. Transporte rural: o problema da accesibilidade
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
COMISIÓN EUROPEA (2011): Libro Blanco. Hoja de ruta hacia un espacio único europeo de transporte: por una política de transportes competitiva y sostenible. Disponible en: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0144:FIN…
CRESSWELL, T. (2006): On the move. Mobility in the modern Western World. Routledge. New York.
DENNIS, K. y URRY, J. (2009): After the car. Polity Press. Cambridge.
HOYLE, B. e KNOWLES, R. (1999): Modern Transport Geography. Wiley. Chichester, UK.
URRY, J. (2007): Mobilities. Polity. Cambridge.
RODRIGUE, J.P.; COMTOIS, C. E SLACK, B. (2006): The Geography of Transport Systems. Routledge. New York.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
ADAMS, J., 2000. The social implications of hypermobility. Proceedings of the Workshop on The Economic and Social Implications of Sustainable Transportation, Ottawa, pp. 95–134. Available at: http://www1.oecd.org/env/docs/epocppct993.pdf
BLASCO, A. (2001): Turismo y transporte. Madrid: Síntesis.
DÍAZ, L.; PLAT, D.; POCHET, P. (2008): Caminar y nada más. Movilidad diaria y pobreza en las ciudades subsaharianas. Scripta Nova. Revista Electrónica de Geografía y Ciencias sociales. Barcelona: Universidad de Barcelona, 15 de marzo de 2008, vol. XII, núm. 261http://www.ub.es/geocrit/sn/sn-261.htm
ELLIOT, A. e URRY, J. (2010): Mobile lives. Routledge.
FAWCETT, P. (2009): Rural Transport – A Guide. ICENI
GARCÍA PALOMARES, J.C. y GUTIÉRREZ PUEBLA, J.C. (2007): Pautas de la movilidad en el área metropolitana de Madrid. Cuadernos de Geografía, nº 81-82, págs. 7-29. http://www.uv.es/cuadernosgeo/CG81_82_007_030.pdf
GIAMPINO, A. (2010): ¿Metrópolis dispersas? http://www.aq.upm.es/Departamentos/Urbanismo/publicaciones/ciur72.html
GUTIÉRREZ PUEBLA, J. (1998): Redes, espacio y tiempo. Anales de Geografía da la Universidad Complutense, págs. 65-86.http://revistas.ucm.es/ghi/02119803/articulos/AGUC9898110065A.PDF
GUTIÉRREZ PUEBLA, J. (1998): Transporte, movilidad y turismo en los centros históricos. Ería, nº 47, págs. 241-248.
HJORTHOL, R.J., 2002. The relation between daily travel and use of the home computer. Transportation Research Part A 36, 437 –452.
MIRALLES i GUASCH, C. (2002): Transporte y territorio urbano: del paradigma de la causalidad al de la dialéctica. Documents d'anàlisi geogràfica, nº 41, págs. 107-120 http://ddd.uab.es/pub/dag/02121573n41p107.pdf
MIRALLES i GUASCH, C. e CEBOLLADA, À. (2009): Movilidad cotidiana y sostenibilidad: una interpretación desde la geografía humana. Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles, nº 50, págs. 193-216. http://age.ieg.csic.es/boletin/50/08%20MIRALLES.pdf
PAZOS OTÓN, M. (2003): El estudio geográfico de la movilidad: un análisis histórico-evolutivo. Xeográfica, volume 3, páxinas 101-119. Departamento de Xeografía. Universidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela.
POZUETA ECHÁVARRI, J. e OJAUGUREN MÉNDEZ, S. (2005): Situación y perspectivas de la movilidad en las ciudades. Visión general y el caso de Madrid. Cuadernos de Investigación Urbanística, nº 45. Universidad Politécnica de Madrid.http://www.aq.upm.es/Departamentos/Urbanismo/publicaciones/ciur45.html
RIBALAYGUA BATALLA, C. (2005): Alta velocidad ferroviaria y ciudad: estrategias de incorporación de las nuevas estaciones periféricas francesas y españolas. Cuadernos de Investigación Urbanística, nº 44. Universidad Politécnica de Madrid.http://www.aq.upm.es/Departamentos/Urbanismo/publicaciones/ciur44.html
Xerais e básicas
CG1 - Garantir unha formación xeral e integrada sobre os contidos fundamentais dos distintos ámbitos
temas da Xeografía, o seu desenvolvemento epistemolóxico e os seus métodos de investigación.
CG2 - Coñecer, comprender e interpretar o territorio
CG3 - Interrelacionar o medio físico e ambiental co ámbito social e humano
CG4 - Combinar un enfoque xeralista cunha análise especializada
CG5 - Interrelacionar fenómenos a diferentes escalas territoriais
CG6 - Explicar a diversidade de lugares, rexións e localización
CG7 - Comprender as relacións espaciais. Valorar aspectos culturais na súa interpretación
CG8 - Analizar e interpretar paisaxes
CG9 - Xerar sensibilidade e interese polas cuestións territoriais e ambientais
CB1 - O alumnado demostrou posesión e comprensión de coñecementos nunha área de estudo baseada na educación secundaria xeral, e que adoita atoparse nun nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos desde a vangarda o seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dun xeito profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse mediante a elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre cuestións relevantes de carácter social, científico ou ético.
CB4 - Que o alumnado poida transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolveran aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
Outras:
- Comprender a diferenciación entre os conceptos de transporte, mobilidade e accesibilidade
- Valorar o papel estructurante do transporte e a mobilidade no territorio
- Coñecer a importancia que teñen as variables persoais e outro tipo de variables na utilización dos diferentes modos de transporte
- Comprender como inflúen as diferentes escalas territoriais na organización dos sistemas de transporte
- Analizar as variacións nas pautas de mobilidade e no reparto modal en función das características concretas dos diferentes territorios
- Plantexarse a evolución futura dos sistemas de transportes en relación coa sustentabilidade
Desenvolveranse clases expositivas (explicación dos conceptos teóricos polo profesor) e clases interactivas.
As segundas constarán de análises de textos, debates a partir de temas propostos polo profesor e visualización e comentario de materiais audiovisuais.
De cada clase interactiva, os alunos deberán entregar ao profesor un pequeno informe.
Cada alumno deberá entregar ao profesor (como moi tarde o día do exame oficial) un traballo sobre un tema concreto que elixirá coa supervisión do profesor nas tres primeiras semanas de clase, a partir dunha listaxe que o docente facilitará o primeiro día de clase.
Haberá unha saída de campo, da que os alumnos deberán realizar un informe, que deberán entregar ao profesor.
A cualificación final virá dada por un exame, que suporá o 50 % da mesma. O restante 50 % da cualificación virá dado polo aproveitamento das clases interactivas, a saída de campo, os informes das mesmas e o traballo da asignatura.
A saída de campo e o informe correspondente suporán o 25 % da cualificación total da parte interactiva.
Estes criterios serán os mesmos na primeira edición da convocatoria que na segunda.
A cualificación da parte interactiva da primeira edición da convocatoria (se o alumno non a supera a materia nela) pode gardarse para a segunda en caso de que o alumno o solicite ao profesor.
O alumnado que falte a algunha clase interactiva poderá compensar a súa ausencia coa realización dun traballo que lle sexa encomendado polo profesor.
O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (seguindo a Instrucción Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), se avaliará cun exame final específico que suporá o 100% da cualificación.
No caso de que sexa concedida oficialmente a dispensa de asistencia ás aulas, o alumnado terá que facer o exame da materia e a parte interactiva deberá ser compensada cun traballo específico.
A materia ten unha carga de traballo persoal de 150 horas (6 ECTS), entre clases presenciais e actividades non presenciais.
Recomendacións para o estudo da materia
É recomendable facer un seguimento da actualidade, a través da prensa diaria ou outras fontes, no que atañe ás noticias relacionadas coa materia
É recomendable facer un seguimento da actualidade, a través da prensa diaria ou outras fontes, no que atañe ás noticias relacionadas coa materia
Aviso sobre plaxio: Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de Avaliación do Rendemento Académico dos Estudantes e de Revisión de Cualificacións.
Recoméndanse como actividade formativa os cursos de Competencias da Información que oferta a Biblioteca:
https://www.usc.gal/gl/servizos/biblioteca/servizos/competencias.html
Miguel Pazos Oton
- Departamento
- Xeografía
- Área
- Xeografía Humana
- Teléfono
- 881812632
- Correo electrónico
- miguel.pazos.oton [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade