Papel dos miRNAs na síndrome de enterocolite por proteínas alimentarias e o seu potencial como dianas diagnósticas e predictivas
Autoría
A.A.M.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
A.A.M.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A síndrome de enterocolite inducida por proteínas alimentarias (FPIES) é unha alerxia alimentaria non mediada por IgE, potencialmente grave, cuxa fisiopatoloxía aínda é pouco coñecida, e que afecta principalmente a nenos pequenos. Os síntomas poden confundirse cos dunha sepsis ou unha gastroenterite aguda, o que pode levar a tratamentos ineficaces, custosos ou mesmo a intervencións invasivas innecesarias. Os perfís de expresión de miRNAs poderían ser de grande utilidade para identificar biomarcadores asociados a esta enfermidade. Neste estudo, tomáronse mostras de sangue de 29 pacientes con sospeita de FPIES que presentaron unha reacción moderada ou grave durante a proba de provocación co alimento desencadeante. Analizáronse os perfís de expresión de miRNAs en tres momentos: antes da proba de provocación (TP1), durante a reacción (TP2) e catro horas despois (TP3), empregando un panel de miRNA nCounter NanoString. A análise longitudinal revelou unha resposta heteroxénea ao inicio que evolucionou cara a un patrón máis consistente en TP3, indicando que é dinámica e evoluciona co tempo. Identificáronse un total de 11 miRNAs (9 regulados á alza e 2 á baixa) que amosaron os cambios máis significativos na súa expresión. O estudo das vías moleculares implicadas revelou que estes miRNAs desempeñan un papel importante na ruta de sinalización do TGF-beta e na diferenciación dos linfocitos T durante a reacción alérxica por FPIES. Este traballo permitiu identificar miRNAs que experimentan cambios significativos na súa expresión ao longo da reacción, con potencial para seren utilizados como biomarcadores que axuden a diferenciar o FPIES doutras patoloxías. Ademais, a análise das rutas implicadas ofrece novas oportunidades para mellorar o diagnóstico e o tratamento desta enfermidade.
A síndrome de enterocolite inducida por proteínas alimentarias (FPIES) é unha alerxia alimentaria non mediada por IgE, potencialmente grave, cuxa fisiopatoloxía aínda é pouco coñecida, e que afecta principalmente a nenos pequenos. Os síntomas poden confundirse cos dunha sepsis ou unha gastroenterite aguda, o que pode levar a tratamentos ineficaces, custosos ou mesmo a intervencións invasivas innecesarias. Os perfís de expresión de miRNAs poderían ser de grande utilidade para identificar biomarcadores asociados a esta enfermidade. Neste estudo, tomáronse mostras de sangue de 29 pacientes con sospeita de FPIES que presentaron unha reacción moderada ou grave durante a proba de provocación co alimento desencadeante. Analizáronse os perfís de expresión de miRNAs en tres momentos: antes da proba de provocación (TP1), durante a reacción (TP2) e catro horas despois (TP3), empregando un panel de miRNA nCounter NanoString. A análise longitudinal revelou unha resposta heteroxénea ao inicio que evolucionou cara a un patrón máis consistente en TP3, indicando que é dinámica e evoluciona co tempo. Identificáronse un total de 11 miRNAs (9 regulados á alza e 2 á baixa) que amosaron os cambios máis significativos na súa expresión. O estudo das vías moleculares implicadas revelou que estes miRNAs desempeñan un papel importante na ruta de sinalización do TGF-beta e na diferenciación dos linfocitos T durante a reacción alérxica por FPIES. Este traballo permitiu identificar miRNAs que experimentan cambios significativos na súa expresión ao longo da reacción, con potencial para seren utilizados como biomarcadores que axuden a diferenciar o FPIES doutras patoloxías. Ademais, a análise das rutas implicadas ofrece novas oportunidades para mellorar o diagnóstico e o tratamento desta enfermidade.
Dirección
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Titoría)
GOMEZ CARBALLA, ALBERTO Cotitoría
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Titoría)
GOMEZ CARBALLA, ALBERTO Cotitoría
Tribunal
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
Anticorpo monoclonal de pTau como terapia na enfermidade de Alzheimer.
Autoría
A.A.T.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
A.A.T.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A enfermidade de Alzheimer é unha patoloxía neurodexenerativa que afecta a millóns de persoas a nivel global. Así mesmo, as consecuencias clínicas desta afección representan unha das principais causas de mortalidade e discapacidade nos países desenvolvidos. Cabe destacar que, na enfermidade de Alzheimer, prodúcese a acumulación anómala de dos proteínas clave que desencadean dano cerebral e deterioro cognitivo progresivo, o péptido B amiloide (AB) e a proteína Tau. Ambas proteínas se caracterizan por la formación de agregados tóxicos que desencadean unha cascada de alteracións moleculares e celulares de gran gravidade. A nivel celular, observase unha disfunción nas vías endocítica e autofágica, un aumento nos niveis de especies reactivas de oxíxeno (o Reactive Oxygen Species, ROS), alteracións da membrana plasmática, desregulación do potencial de membrana e danos en distintos orgánulos, como as mitocondrias e o retículo endoplasmático. Por outro lado, a nivel extracelular, prodúcese unha activación exacerbada da resposta inflamatoria e alteracións na concentración de diversos neurotransmisores, como consecuencia do dano en múltiples rexións cerebrais. A proteína Tau presenta ademais funciones fisiolóxicas complexas: interactúa con proteínas asociadas a microtúbulos, elementos sinápticos, así como con o ADN e ARN. Estas interaccións están moduladas por modificacións posttraduccionais, que resultan cruciais para súa función e tamén para súa disfunción no contexto patolóxico. Ademais, Tau mostra propiedades priónicas, o que lle permite propagarse de forma patolóxica entre neuronas, contribuíndo á progresión da enfermidade. Actualmente, os tratamentos dispoñibles para a enfermidade de Alzheimer son meramente sintomáticos, baseados en inhibidores de la AChE (acetilcolinesterasa) o antagonistas do receptor NMDA (NmetilDaspartato). No obstante, nos últimos anos han comezado a desenvolverse novas estratexias terapéuticas baseadas en anticorpos monoclonales, que representan unha terapia prometedora. Neste contexto, o grupo NEURAL do IDIS, durante el desenvolvemento dun proxecto europeo, baixo a coordinación do Dr. Tomás Sobrino, ha desenvolvido o anticorpo monoclonal B6, dirixido especificamente contra tres sitios de fosforilación da proteína Tau. Este anticorpo ha sido avaliado en modelos murinos de enfermedad de Alzheimer, demostrando seu potencial clínico. Para elo, se analizaron distintos biomarcadores de dano e neurodexeneración mediante técnicas proteómicas e analíticas avanzadas, co obxectivo de caracterizar os efectos terapéuticos do B6 a nivel molecular e funcional.
A enfermidade de Alzheimer é unha patoloxía neurodexenerativa que afecta a millóns de persoas a nivel global. Así mesmo, as consecuencias clínicas desta afección representan unha das principais causas de mortalidade e discapacidade nos países desenvolvidos. Cabe destacar que, na enfermidade de Alzheimer, prodúcese a acumulación anómala de dos proteínas clave que desencadean dano cerebral e deterioro cognitivo progresivo, o péptido B amiloide (AB) e a proteína Tau. Ambas proteínas se caracterizan por la formación de agregados tóxicos que desencadean unha cascada de alteracións moleculares e celulares de gran gravidade. A nivel celular, observase unha disfunción nas vías endocítica e autofágica, un aumento nos niveis de especies reactivas de oxíxeno (o Reactive Oxygen Species, ROS), alteracións da membrana plasmática, desregulación do potencial de membrana e danos en distintos orgánulos, como as mitocondrias e o retículo endoplasmático. Por outro lado, a nivel extracelular, prodúcese unha activación exacerbada da resposta inflamatoria e alteracións na concentración de diversos neurotransmisores, como consecuencia do dano en múltiples rexións cerebrais. A proteína Tau presenta ademais funciones fisiolóxicas complexas: interactúa con proteínas asociadas a microtúbulos, elementos sinápticos, así como con o ADN e ARN. Estas interaccións están moduladas por modificacións posttraduccionais, que resultan cruciais para súa función e tamén para súa disfunción no contexto patolóxico. Ademais, Tau mostra propiedades priónicas, o que lle permite propagarse de forma patolóxica entre neuronas, contribuíndo á progresión da enfermidade. Actualmente, os tratamentos dispoñibles para a enfermidade de Alzheimer son meramente sintomáticos, baseados en inhibidores de la AChE (acetilcolinesterasa) o antagonistas do receptor NMDA (NmetilDaspartato). No obstante, nos últimos anos han comezado a desenvolverse novas estratexias terapéuticas baseadas en anticorpos monoclonales, que representan unha terapia prometedora. Neste contexto, o grupo NEURAL do IDIS, durante el desenvolvemento dun proxecto europeo, baixo a coordinación do Dr. Tomás Sobrino, ha desenvolvido o anticorpo monoclonal B6, dirixido especificamente contra tres sitios de fosforilación da proteína Tau. Este anticorpo ha sido avaliado en modelos murinos de enfermedad de Alzheimer, demostrando seu potencial clínico. Para elo, se analizaron distintos biomarcadores de dano e neurodexeneración mediante técnicas proteómicas e analíticas avanzadas, co obxectivo de caracterizar os efectos terapéuticos do B6 a nivel molecular e funcional.
Dirección
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Titoría)
Sobrino Moreiras, Tomás Cotitoría
Ouro Villasante, Alberto Cotitoría
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Titoría)
Sobrino Moreiras, Tomás Cotitoría
Ouro Villasante, Alberto Cotitoría
Tribunal
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
Impacto da suplementación con Omega 3 durante o embarazo e a súa influencia na programación precoz da saúde e a enfermidade: Unha revisión sistemática
Autoría
A.B.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.B.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
Introdución: O embarazo é unha xanela crítica para a programación fetal da saúde, e a suplementación con ácidos graxos omega 3 (EPA e DHA) foi obxecto de investigación pola súa influencia no desenvolvemento fetal, a maduración inmunolóxica e a prevención de enfermidades crónicas. Obxectivo: O obxectivo principal da presente revisión sistemática é sintetizar a evidencia científica sobre o impacto da suplementación con omega 3 durante o embarazo e a súa influencia na programación precoz da saúde e a enfermidade, analizando efectos sobre o neurodesenvolvemento, o crecemento físico, a inmunidade e o risco de enfermidades crónicas. Metodoloxía: Con tales propósitos, lévase a cabo unha revisión de ensaios clínicos aleatorizados publicados entre 2015 e 2025, nos que mulleres embarazadas recibiron suplementos de DHA/EPA en comparación con placebo ou doses baixas. Para a confección desta revisión séguense as directrices de PRISMA 2020 e utilízase a ferramenta Cochrane RoB 2.0 que permite valorar a calidade metodolóxica dos estudos incluídos. Resultados: Os estudos analizados mostran que a suplementación con doses altas (800 a 1000 mg/día) de DHA reduce significativamente o risco de parto prematuro, especialmente en mulleres con niveis baixos de DHA ao inicio do embarazo, mentres que os efectos sobre o neurodesenvolvemento resultan variables, mostrando algunhas melloras no control inhibitorio e procesamento visual, aínda que de maneira inconsistente. Conclusións: A revisión sistemática suxire que a suplementación con omega 3 durante o embarazo pode ser unha intervención segura e efectiva para previr o parto prematuro e promover certos aspectos do desenvolvemento neurolóxico, aínda que a evidencia respecto a outros beneficios é limitada e heteroxénea.
Introdución: O embarazo é unha xanela crítica para a programación fetal da saúde, e a suplementación con ácidos graxos omega 3 (EPA e DHA) foi obxecto de investigación pola súa influencia no desenvolvemento fetal, a maduración inmunolóxica e a prevención de enfermidades crónicas. Obxectivo: O obxectivo principal da presente revisión sistemática é sintetizar a evidencia científica sobre o impacto da suplementación con omega 3 durante o embarazo e a súa influencia na programación precoz da saúde e a enfermidade, analizando efectos sobre o neurodesenvolvemento, o crecemento físico, a inmunidade e o risco de enfermidades crónicas. Metodoloxía: Con tales propósitos, lévase a cabo unha revisión de ensaios clínicos aleatorizados publicados entre 2015 e 2025, nos que mulleres embarazadas recibiron suplementos de DHA/EPA en comparación con placebo ou doses baixas. Para a confección desta revisión séguense as directrices de PRISMA 2020 e utilízase a ferramenta Cochrane RoB 2.0 que permite valorar a calidade metodolóxica dos estudos incluídos. Resultados: Os estudos analizados mostran que a suplementación con doses altas (800 a 1000 mg/día) de DHA reduce significativamente o risco de parto prematuro, especialmente en mulleres con niveis baixos de DHA ao inicio do embarazo, mentres que os efectos sobre o neurodesenvolvemento resultan variables, mostrando algunhas melloras no control inhibitorio e procesamento visual, aínda que de maneira inconsistente. Conclusións: A revisión sistemática suxire que a suplementación con omega 3 durante o embarazo pode ser unha intervención segura e efectiva para previr o parto prematuro e promover certos aspectos do desenvolvemento neurolóxico, aínda que a evidencia respecto a outros beneficios é limitada e heteroxénea.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
GRAÑA BARCIA, MARIA MARCELINA Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
GRAÑA BARCIA, MARIA MARCELINA Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Impacto de KLF15 na obesidade infantil
Autoría
H.I.B.B.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
H.I.B.B.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
A obesidade infantil é hoxe en día un dos principais problemas de saúde pública, xa que cada vez afecta a máis nenos e as consecuencias metabólicas aparecen mesmo a idades moi temperás. Trátase dun fenómeno complexo no que inflúen non só os hábitos de vida, senón tamén factores xenéticos e moleculares. Entre estes últimos, o factor de transcrición Krüppel-like 15 (KLF15) comezou a ser estudado polo seu papel na regulación de distintos procesos metabólicos. O obxectivo deste traballo foi revisar a bibliografía existente para coñecer mellor a relación entre KLF15 e a obesidade infantil, identificando cales son os mecanismos máis destacados. Para iso consultáronse bases de datos académicas como PubMed, PMC e outras, ademais de informes oficiais da OMS, seleccionando un total de 16 artigos e documentos relevantes dos últimos 15 anos. Os resultados indican que KLF15 intervén na gluconeoxénese hepática, no catabolismo dos aminoácidos no músculo esquelético e na regulación lipídica no tecido adiposo. Cando estas funcións se ven alteradas, aparecen problemas como a resistencia á insulina e a acumulación de graxa, que son factores clave no desenvolvemento da obesidade na infancia. En conclusión, KLF15 semella desempeñar un papel importante na predisposición á obesidade infantil, aínda que aínda son necesarios máis estudos para confirmar esta hipótese e avaliar se podería considerarse unha diana terapéutica no futuro.
A obesidade infantil é hoxe en día un dos principais problemas de saúde pública, xa que cada vez afecta a máis nenos e as consecuencias metabólicas aparecen mesmo a idades moi temperás. Trátase dun fenómeno complexo no que inflúen non só os hábitos de vida, senón tamén factores xenéticos e moleculares. Entre estes últimos, o factor de transcrición Krüppel-like 15 (KLF15) comezou a ser estudado polo seu papel na regulación de distintos procesos metabólicos. O obxectivo deste traballo foi revisar a bibliografía existente para coñecer mellor a relación entre KLF15 e a obesidade infantil, identificando cales son os mecanismos máis destacados. Para iso consultáronse bases de datos académicas como PubMed, PMC e outras, ademais de informes oficiais da OMS, seleccionando un total de 16 artigos e documentos relevantes dos últimos 15 anos. Os resultados indican que KLF15 intervén na gluconeoxénese hepática, no catabolismo dos aminoácidos no músculo esquelético e na regulación lipídica no tecido adiposo. Cando estas funcións se ven alteradas, aparecen problemas como a resistencia á insulina e a acumulación de graxa, que son factores clave no desenvolvemento da obesidade na infancia. En conclusión, KLF15 semella desempeñar un papel importante na predisposición á obesidade infantil, aínda que aínda son necesarios máis estudos para confirmar esta hipótese e avaliar se podería considerarse unha diana terapéutica no futuro.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Seoane Camino, Luísa María Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Seoane Camino, Luísa María Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
ATF4 e outros reguladores de resposta a estrés na enfermidade mitocondrial
Autoría
I.B.F.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
I.B.F.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
As enfermidades mitocondriais (EM) son trastornos metabólicos que afectan a 1 de cada 5000 adultos e poden ser causadas tanto por defectos no ADN mitocondrial como no nuclear. Unha sola célula pode albergar varias copias de ADN mitocondrial (ADNmt), o que da lugar á coexistencia de moléculas mutantes e de tipo salvaxe, un fenómeno coñecido como heteroplasmia. Aínda que diferentes factores foron propostos, incluida a privación de nutrientes, como moduladores da carga mutante, os mecanismos moleculares que se atopan baixo o seu efecto seguen sendo pouco coñecidos. Ademais, dado que a Resposta Integrada ao Estrés (ISR, polas suas siglas en inglés) actívase comúnmente en modelos de EM e en condicións de restrición de nutrientes, o seu principal efector, ATF4, propúxose como un posible modulador. Neste traballo, mediante o emprego de liñas celulares humanas que portan as mutacións m.3243AG y m.8344AG no ADNmt en estado de heteroplasmia, atopamos que a restrición de glucosa e glutamina modula a heteroplasmia de xeito específico según a mutación. Estos cambios viñeron acompañados dunha transición dende unha morfoloxía mitocondrial fragmentada a unha fusionada, xunto cunha recuperación parcial dos niveis de proteínas mitocondriais. Malia estos achados, a manipulación farmacolóxica e xenética de ATF4 non alterou significativamente a carga mutante, o que suxire que ATF4 non é un regulador central da heteroplasmia, nin da red mitocondrial e/ou os niveis proteicos baixo estas condicións, e que outros procesos como a dinámica da rede mitocondrial en sí poderían estar desempeñando un papel clave. Aínda que se necesita un análisis mais profundo para comprender completamente os mecanismos subxacentes a esta recuperación parcial, en conxunto, os nosos achados revelan unha relación complexa entre a dispoñibilidade de nutrientes, a dinámica mitocondrial e as respostas específicas do xenotipo, e suxiren novas vías para intervencións metabólicas en enfermidades mitocondriais que poderían ir mais aló da activación de ATF4 e a ISR.
As enfermidades mitocondriais (EM) son trastornos metabólicos que afectan a 1 de cada 5000 adultos e poden ser causadas tanto por defectos no ADN mitocondrial como no nuclear. Unha sola célula pode albergar varias copias de ADN mitocondrial (ADNmt), o que da lugar á coexistencia de moléculas mutantes e de tipo salvaxe, un fenómeno coñecido como heteroplasmia. Aínda que diferentes factores foron propostos, incluida a privación de nutrientes, como moduladores da carga mutante, os mecanismos moleculares que se atopan baixo o seu efecto seguen sendo pouco coñecidos. Ademais, dado que a Resposta Integrada ao Estrés (ISR, polas suas siglas en inglés) actívase comúnmente en modelos de EM e en condicións de restrición de nutrientes, o seu principal efector, ATF4, propúxose como un posible modulador. Neste traballo, mediante o emprego de liñas celulares humanas que portan as mutacións m.3243AG y m.8344AG no ADNmt en estado de heteroplasmia, atopamos que a restrición de glucosa e glutamina modula a heteroplasmia de xeito específico según a mutación. Estos cambios viñeron acompañados dunha transición dende unha morfoloxía mitocondrial fragmentada a unha fusionada, xunto cunha recuperación parcial dos niveis de proteínas mitocondriais. Malia estos achados, a manipulación farmacolóxica e xenética de ATF4 non alterou significativamente a carga mutante, o que suxire que ATF4 non é un regulador central da heteroplasmia, nin da red mitocondrial e/ou os niveis proteicos baixo estas condicións, e que outros procesos como a dinámica da rede mitocondrial en sí poderían estar desempeñando un papel clave. Aínda que se necesita un análisis mais profundo para comprender completamente os mecanismos subxacentes a esta recuperación parcial, en conxunto, os nosos achados revelan unha relación complexa entre a dispoñibilidade de nutrientes, a dinámica mitocondrial e as respostas específicas do xenotipo, e suxiren novas vías para intervencións metabólicas en enfermidades mitocondriais que poderían ir mais aló da activación de ATF4 e a ISR.
Dirección
GOMEZ DURAN, AURORA (Titoría)
GOMEZ DURAN, AURORA (Titoría)
Tribunal
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
Consumo de bebidas enerxéticas na rexión oriental do Mediterráneo: unha revisión sistemática.
Autoría
M.D.R.B.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.D.R.B.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 17:00
25.06.2025 17:00
Resumo
Antecedentes: As bebidas enerxéticas (BE) son bebidas ultraprocesadas que conteñen cafeína, azucre e outros estimulantes. O seu consumo asociouse con riscos cardiovasculares, neurolóxicos e de comportamento, especialmente entre a xente nova. A pesar das preocupacións para a saúde, as BE seguen estando amplamente dispoñibles e son obxecto dunha comercialización agresiva. Nos países con altos ingresos adoptáronse diversas medidas de saúde pública para regular o seu uso; porén, estes esforzos son escasos ou infórmanse de maneira inconsistente nos países con ingresos baixos e medianos, incluídos algúns da rexión do Mediterráneo Oriental. Comprender os patróns de consumo de BE e caracterizar ás persoas consumidoras nesta rexión é esencial para orientar accións de saúde pública específicas. Obxectivo: Avaliar sistematicamente a prevalencia do consumo de BE e caracterizar ás persoas consumidoras nos países da Rexión do Mediterráneo Oriental e Turquía, identificando patróns específicos por poboación e posibles lagoas nas políticas de saúde pública. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática conforme ás directrices PRISMA 2020. As buscas leváronse a cabo nas bases de datos Medline, Embase, Scopus e Cochrane ata novembro de 2024. Os criterios de inclusión abrangueron estudos orixinais que informasen sobre a prevalencia do consumo de BE e/ou as características das persoas consumidoras nos países seleccionados. Catro revisores independentes fixeron a selección, extracción de datos e avaliación da calidade empregando unha versión modificada da escala Newcastle Ottawa. A síntese de datos foi descriptiva e estratificouse segundo o período de consumo, o grupo poboacional e as características do estudo. Resultados: Incluíronse un total de 103 estudos transversais que abranguen 106.659 persoas de 13 países. A maioría dos estudos centráronse en estudantes universitarios (55%) ou escolares (24%), e poucos incluíron a poboación xeral (9%). As estimacións de prevalencia reportadas variaron amplamente segundo o período de tempo: consumo diario (1: 87%), semanal (0.7: 81.8%), mensual (3.4: 60.4%), anual (2.8: 42.9%), algunha vez na vida (3.7: 95.6%) e outros descritores alternativos (1.4: 81.3%). Observouse unha alta diversidade clínica entre os estudos, en gran medida debido ás diferenzas na metodoloxía, poboacións obxectivo e definicións de consumo. Só 17 estudos empregaron mostraxe representativa. Os países con medidas de saúde pública documentadas (como Arabia Saudita, os Emiratos Árabes Unidos e Turquía) amosaron tendencias que suxiren unha redución do consumo co paso do tempo. Pola contra, nos países sen medidas identificadas non se observou ningunha tendencia consistente. Conclusións: Existe unha variabilidade considerable no consumo de BE entre países e grupos poboacionais dentro da rexión do Mediterráneo Oriental. A maioría dos estudos céntranse en estudantes, que parecen ser máis vulnerables ao consumo debido ás presións académicas e sociais. A alta diversidade nos deseños dos estudos limita a comparabilidade e dificulta realizar unha síntese meta analítica. Non obstante, estes achados poñen de relevo a necesidade urxente de estratexias de saúde pública adaptadas ao contexto e de marcos regulatorios máis sólidos para mitigar os riscos asociados ao consumo de BE na rexión.
Antecedentes: As bebidas enerxéticas (BE) son bebidas ultraprocesadas que conteñen cafeína, azucre e outros estimulantes. O seu consumo asociouse con riscos cardiovasculares, neurolóxicos e de comportamento, especialmente entre a xente nova. A pesar das preocupacións para a saúde, as BE seguen estando amplamente dispoñibles e son obxecto dunha comercialización agresiva. Nos países con altos ingresos adoptáronse diversas medidas de saúde pública para regular o seu uso; porén, estes esforzos son escasos ou infórmanse de maneira inconsistente nos países con ingresos baixos e medianos, incluídos algúns da rexión do Mediterráneo Oriental. Comprender os patróns de consumo de BE e caracterizar ás persoas consumidoras nesta rexión é esencial para orientar accións de saúde pública específicas. Obxectivo: Avaliar sistematicamente a prevalencia do consumo de BE e caracterizar ás persoas consumidoras nos países da Rexión do Mediterráneo Oriental e Turquía, identificando patróns específicos por poboación e posibles lagoas nas políticas de saúde pública. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática conforme ás directrices PRISMA 2020. As buscas leváronse a cabo nas bases de datos Medline, Embase, Scopus e Cochrane ata novembro de 2024. Os criterios de inclusión abrangueron estudos orixinais que informasen sobre a prevalencia do consumo de BE e/ou as características das persoas consumidoras nos países seleccionados. Catro revisores independentes fixeron a selección, extracción de datos e avaliación da calidade empregando unha versión modificada da escala Newcastle Ottawa. A síntese de datos foi descriptiva e estratificouse segundo o período de consumo, o grupo poboacional e as características do estudo. Resultados: Incluíronse un total de 103 estudos transversais que abranguen 106.659 persoas de 13 países. A maioría dos estudos centráronse en estudantes universitarios (55%) ou escolares (24%), e poucos incluíron a poboación xeral (9%). As estimacións de prevalencia reportadas variaron amplamente segundo o período de tempo: consumo diario (1: 87%), semanal (0.7: 81.8%), mensual (3.4: 60.4%), anual (2.8: 42.9%), algunha vez na vida (3.7: 95.6%) e outros descritores alternativos (1.4: 81.3%). Observouse unha alta diversidade clínica entre os estudos, en gran medida debido ás diferenzas na metodoloxía, poboacións obxectivo e definicións de consumo. Só 17 estudos empregaron mostraxe representativa. Os países con medidas de saúde pública documentadas (como Arabia Saudita, os Emiratos Árabes Unidos e Turquía) amosaron tendencias que suxiren unha redución do consumo co paso do tempo. Pola contra, nos países sen medidas identificadas non se observou ningunha tendencia consistente. Conclusións: Existe unha variabilidade considerable no consumo de BE entre países e grupos poboacionais dentro da rexión do Mediterráneo Oriental. A maioría dos estudos céntranse en estudantes, que parecen ser máis vulnerables ao consumo debido ás presións académicas e sociais. A alta diversidade nos deseños dos estudos limita a comparabilidade e dificulta realizar unha síntese meta analítica. Non obstante, estes achados poñen de relevo a necesidade urxente de estratexias de saúde pública adaptadas ao contexto e de marcos regulatorios máis sólidos para mitigar os riscos asociados ao consumo de BE na rexión.
Dirección
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Titoría)
Teijeiro Teijeira, Ana Cotitoría
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Titoría)
Teijeiro Teijeira, Ana Cotitoría
Tribunal
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
Desenvolvemento de sistemas nanoencapsulados para o seu uso en terapia dirixida contra o cancro
Autoría
A.C.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
A.C.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
O cancro considérase un importante problema social e de saúde pública, o cal causou arredor de 9,7 millóns de mortes en todo o mundo en 2022. Un factor clave que contribúe a esta alta taxa de mortalidade é a tardía etapa na que se diagnostican, xeralmente despois de que se produzca a metástase cara a distintos órganos. Os tratamentos convencionais e a terapia combinatoria adoitan ter efectos secundarios e unha mala calidade de vida para os pacientes. A terapia fotodinámica (PDT) xunto co uso de nanoemulsións (NEs) cargadas con fotosensibilizadores xurdiu coma unha aproximación alternativa para dirixirse selectivamente ás células cancerosas e minimizar a toxicidade sistémica. Neste contexto, propoñemos a formulación de NEs de aceite en auga utilizando como fotosensibilizador hidrofóbico a verteporfina (VP), que se activa baixo exposición á luz infravermella cercana (NIR), causando a morte celular, principalmente debido á liberación de especies reactivas de osíxeno (ROS) intracelulares. Desenvolvéronse catro NEs diferentes en función do ácido graxo presente non seu núcleo oleoso: ácido palmitoleico (POA), monoinsaturado, e ácido palmítico (PA), saturado; e da ausencia ou presenza de VP encapsulada. Como resultado se xeraron PA, VPA, POA e VPOA-NEs. A VP encapsulouse con éxito a varias concentracións e a eficiencia de encapsulación obtida, de contorno ao 90%, determinouse mediante espectrofotometría. A caracterización fisicoquímica realizouse utilizando: Microscopía Electrónica de Transmisión, Análise de Seguimento de Nanopartículas e Dispersión Dinámica da Luz, para avaliar a concentración de partículas, o tamaño, o índice de polidispersidade e a carga superficial. Os ensaios in vitro en liñas celulares de cancro SKOV-3 (ovario) e A549 (pulmón) mostraron unha eficiente internalización de VP-NEs e citoxicidade dependente da luz tras a activación por NIR, o que implica o seu alto potencial terapéutico.
O cancro considérase un importante problema social e de saúde pública, o cal causou arredor de 9,7 millóns de mortes en todo o mundo en 2022. Un factor clave que contribúe a esta alta taxa de mortalidade é a tardía etapa na que se diagnostican, xeralmente despois de que se produzca a metástase cara a distintos órganos. Os tratamentos convencionais e a terapia combinatoria adoitan ter efectos secundarios e unha mala calidade de vida para os pacientes. A terapia fotodinámica (PDT) xunto co uso de nanoemulsións (NEs) cargadas con fotosensibilizadores xurdiu coma unha aproximación alternativa para dirixirse selectivamente ás células cancerosas e minimizar a toxicidade sistémica. Neste contexto, propoñemos a formulación de NEs de aceite en auga utilizando como fotosensibilizador hidrofóbico a verteporfina (VP), que se activa baixo exposición á luz infravermella cercana (NIR), causando a morte celular, principalmente debido á liberación de especies reactivas de osíxeno (ROS) intracelulares. Desenvolvéronse catro NEs diferentes en función do ácido graxo presente non seu núcleo oleoso: ácido palmitoleico (POA), monoinsaturado, e ácido palmítico (PA), saturado; e da ausencia ou presenza de VP encapsulada. Como resultado se xeraron PA, VPA, POA e VPOA-NEs. A VP encapsulouse con éxito a varias concentracións e a eficiencia de encapsulación obtida, de contorno ao 90%, determinouse mediante espectrofotometría. A caracterización fisicoquímica realizouse utilizando: Microscopía Electrónica de Transmisión, Análise de Seguimento de Nanopartículas e Dispersión Dinámica da Luz, para avaliar a concentración de partículas, o tamaño, o índice de polidispersidade e a carga superficial. Os ensaios in vitro en liñas celulares de cancro SKOV-3 (ovario) e A549 (pulmón) mostraron unha eficiente internalización de VP-NEs e citoxicidade dependente da luz tras a activación por NIR, o que implica o seu alto potencial terapéutico.
Dirección
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
DAVILA IBAÑEZ, ANA BELEN Cotitoría
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
DAVILA IBAÑEZ, ANA BELEN Cotitoría
Tribunal
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
Optimización dun sistema de purificación de proteínas baseado en inteínas para obter Rad51 e Rad54
Autoría
A.C.A.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
A.C.A.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A cromatografía de afinidade é unha ferramenta fundamental na purificación de proteínas debido á súa alta especificidade, eficiencia e capacidade para preservar a actividade biolóxica. O sistema de purificación IMPACT (Intein Mediated Purification with an Affinity Chitin-binding Tag) baseado en inteínas de New England Biolabs, empregando o vector pTXB1 e vectores semellantes, utiliza a actividade de autoescisión das inteínas para separar a proteína obxectivo da etiqueta de afinidade. Este sistema innovador presenta diversas vantaxes significativas na produción e purificación de proteínas recombinantes. En primeiro lugar, elimina a necesidade de proteasas para liberar a proteína de interese, permitindo a súa purificación mediante un único paso cromatográfico. Ademais, posibilita a obtención da proteína obxectivo sen a incorporación de residuos adicionais de aminoácidos procedentes do vector de expresión. Finalmente, ofrece flexibilidade para illar proteínas con ou sen un residuo de metionina no extremo N-terminal, segundo os requirimentos experimentais ou funcionais. Malia estas vantaxes, un posible inconveniente é a baixa capacidade das resinas de quitina (aproximadamente 2 mg/mL). Neste traballo intentamos adaptar estes vectores para que expresen colas de polihistidina, de xeito que poidamos capturar as proteínas non só en columnas de quitina, senón tamén nun sistema IMAC (cromatografía de afinidade con metais inmobilizados), como Ni-NTA (níquel unido ao ácido nitrilotriacético). Para iso modificaremos o vector pTXB1 engadíndolle colas de histidina que nos permitan mellorar a captura inicial da proteína de interese, aproveitando as vantaxes que nos ofrece o uso das inteínas. A partir deste traballo, poderíase realizar a captura nunha resina Ni-NTA e comparar a eficiencia desta purificación cos protocolos existentes.
A cromatografía de afinidade é unha ferramenta fundamental na purificación de proteínas debido á súa alta especificidade, eficiencia e capacidade para preservar a actividade biolóxica. O sistema de purificación IMPACT (Intein Mediated Purification with an Affinity Chitin-binding Tag) baseado en inteínas de New England Biolabs, empregando o vector pTXB1 e vectores semellantes, utiliza a actividade de autoescisión das inteínas para separar a proteína obxectivo da etiqueta de afinidade. Este sistema innovador presenta diversas vantaxes significativas na produción e purificación de proteínas recombinantes. En primeiro lugar, elimina a necesidade de proteasas para liberar a proteína de interese, permitindo a súa purificación mediante un único paso cromatográfico. Ademais, posibilita a obtención da proteína obxectivo sen a incorporación de residuos adicionais de aminoácidos procedentes do vector de expresión. Finalmente, ofrece flexibilidade para illar proteínas con ou sen un residuo de metionina no extremo N-terminal, segundo os requirimentos experimentais ou funcionais. Malia estas vantaxes, un posible inconveniente é a baixa capacidade das resinas de quitina (aproximadamente 2 mg/mL). Neste traballo intentamos adaptar estes vectores para que expresen colas de polihistidina, de xeito que poidamos capturar as proteínas non só en columnas de quitina, senón tamén nun sistema IMAC (cromatografía de afinidade con metais inmobilizados), como Ni-NTA (níquel unido ao ácido nitrilotriacético). Para iso modificaremos o vector pTXB1 engadíndolle colas de histidina que nos permitan mellorar a captura inicial da proteína de interese, aproveitando as vantaxes que nos ofrece o uso das inteínas. A partir deste traballo, poderíase realizar a captura nunha resina Ni-NTA e comparar a eficiencia desta purificación cos protocolos existentes.
Dirección
González Blanco, Miguel (Titoría)
González Blanco, Miguel (Titoría)
Tribunal
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Presidente/a)
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Secretario/a)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Vogal)
Efecto de la lactancia materna sobre la microbiota intestinal en neonatos
Autoría
A.C.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.C.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introducción: La leche materna humana además de aportar nutrientes para el crecimiento y desarrollo infantil, constituye una fuente de bacterias comensales que mejoran el sistema inmunológico y la microbiota intestinal neonatal. Objetivo: Examinar la información científica más reciente sobre la relación entre la lactancia materna y la microbiota intestinal en recién nacidos. Métodos: Se realiza una revisión bibliográfica en PubMed y Embase, incluyendo estudios de los últimos cinco años sobre neonatos sanos alimentados con leche materna, fórmula o mixta, se aplican criterios de inclusión específicos para garantizar la relevancia de los datos. Resultados: La lactancia materna exclusiva se asocia con una microbiota dominada por Bifidobacterium longum subsp. infantis y menor diversidad alfa en comparación con la alimentación con fórmula. Los oligosacáridos presentes en la leche materna actúan como prebióticos selectivos, que favorecen el crecimiento de bacterias beneficiosas. La lactoferrina y la IgA secretora presentan efectos antimicrobianos e inmunomoduladores. Los lactantes amamantados presentan menor incidencia de infecciones y un riesgo reducido de enfermedades alérgicas. Conclusiones: La lactancia materna influye en la composición de la microbiota intestinal del recién nacido, favoreciendo el desarrollo de comunidades bacterianas beneficiosas que apoyan la maduración del sistema inmune. Fomentar la lactancia materna exclusiva es clave en las políticas de salud infantil.
Introducción: La leche materna humana además de aportar nutrientes para el crecimiento y desarrollo infantil, constituye una fuente de bacterias comensales que mejoran el sistema inmunológico y la microbiota intestinal neonatal. Objetivo: Examinar la información científica más reciente sobre la relación entre la lactancia materna y la microbiota intestinal en recién nacidos. Métodos: Se realiza una revisión bibliográfica en PubMed y Embase, incluyendo estudios de los últimos cinco años sobre neonatos sanos alimentados con leche materna, fórmula o mixta, se aplican criterios de inclusión específicos para garantizar la relevancia de los datos. Resultados: La lactancia materna exclusiva se asocia con una microbiota dominada por Bifidobacterium longum subsp. infantis y menor diversidad alfa en comparación con la alimentación con fórmula. Los oligosacáridos presentes en la leche materna actúan como prebióticos selectivos, que favorecen el crecimiento de bacterias beneficiosas. La lactoferrina y la IgA secretora presentan efectos antimicrobianos e inmunomoduladores. Los lactantes amamantados presentan menor incidencia de infecciones y un riesgo reducido de enfermedades alérgicas. Conclusiones: La lactancia materna influye en la composición de la microbiota intestinal del recién nacido, favoreciendo el desarrollo de comunidades bacterianas beneficiosas que apoyan la maduración del sistema inmune. Fomentar la lactancia materna exclusiva es clave en las políticas de salud infantil.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Viñas López, Pilar Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Viñas López, Pilar Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Caracterización do Papel das Isoformas Beta E Delta de PI3k da Activación Plaquetaria
Autoría
F.A.C.N.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
F.A.C.N.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A activación plaquetaria, esencial para a hemostase e a trombose, está regulada por varias vías intracelulares, incluída a fosfatidilinositol 3-quinase (PI3K). Este estudo examinou o papel diferencial das isoformas de PI3K beta e PI3K delta na activación plaquetaria inducida pola glicoproteína VI do receptor de coláxeno (GPVI). Utilizouse un modelo de microfluídica de sangue completo para avaliar o efecto de inhibidores específicos na activación e a formación de trombos. Realizouse unha análise mecanicista de Western blot da sinalización intracelular de Akt/GSK3b/PTEN despois da activación con péptido relacionado co coláxeno (CRP) e inhibidores. Os resultados mostraron que todos os inhibidores probados por microfluídica foron capaces de diminuír significativamente a expresión de P-selectina, a unión ao fibrinóxeno e a exposición á fosfatidilserina, mentres que un efecto sobre a formación de trombos só foi evidente contra a inhibición de PI3K delta con idelalisib e GSK2636771 (GSK3b). Por outra banda, os inhibidores de PI3K delta, idelalisib e AMG-319, mostraron unha inhibición consistente de Akt e, no caso de AMG-319, tamén de GSK3b, o que apoia o seu efecto na vía clásica PI3K/Akt. En canto aos inhibidores de PI3K beta, tanto TGX-221 como GSK2636771 conseguiron reducir a fosforilación de GSK3b, aínda que o seu efecto sobre Akt foi menos uniforme. Os niveis de fosforilación de PTEN non se viron afectados polas condicións experimentais. Estes achados suxiren que tanto a PI3K beta como a PI3K delta participan na activación plaquetaria, sendo o papel da isoforma delta máis relevante do descrito ata a data e, polo tanto, podería representar unha estratexia terapéutica antitrombótica máis específica.
A activación plaquetaria, esencial para a hemostase e a trombose, está regulada por varias vías intracelulares, incluída a fosfatidilinositol 3-quinase (PI3K). Este estudo examinou o papel diferencial das isoformas de PI3K beta e PI3K delta na activación plaquetaria inducida pola glicoproteína VI do receptor de coláxeno (GPVI). Utilizouse un modelo de microfluídica de sangue completo para avaliar o efecto de inhibidores específicos na activación e a formación de trombos. Realizouse unha análise mecanicista de Western blot da sinalización intracelular de Akt/GSK3b/PTEN despois da activación con péptido relacionado co coláxeno (CRP) e inhibidores. Os resultados mostraron que todos os inhibidores probados por microfluídica foron capaces de diminuír significativamente a expresión de P-selectina, a unión ao fibrinóxeno e a exposición á fosfatidilserina, mentres que un efecto sobre a formación de trombos só foi evidente contra a inhibición de PI3K delta con idelalisib e GSK2636771 (GSK3b). Por outra banda, os inhibidores de PI3K delta, idelalisib e AMG-319, mostraron unha inhibición consistente de Akt e, no caso de AMG-319, tamén de GSK3b, o que apoia o seu efecto na vía clásica PI3K/Akt. En canto aos inhibidores de PI3K beta, tanto TGX-221 como GSK2636771 conseguiron reducir a fosforilación de GSK3b, aínda que o seu efecto sobre Akt foi menos uniforme. Os niveis de fosforilación de PTEN non se viron afectados polas condicións experimentais. Estes achados suxiren que tanto a PI3K beta como a PI3K delta participan na activación plaquetaria, sendo o papel da isoforma delta máis relevante do descrito ata a data e, polo tanto, podería representar unha estratexia terapéutica antitrombótica máis específica.
Dirección
GARCIA ALONSO, ANGEL (Titoría)
GARCIA ALONSO, ANGEL (Titoría)
Tribunal
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
Prevalencia e Risco de Síntomas Respiratorios en Usuarios de Cigarros Electrónicos: Unha Revisión Sistemática
Autoría
L.C.D.L.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
L.C.D.L.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 16:40
25.06.2025 16:40
Resumo
Introdución: Na última década, o uso de cigarros electrónicos experimentou un crecemento exponencial, especialmente entre adolescentes e adultos novos. Estes dispositivos, inicialmente promovidos como unha alternativa menos prexudicial ao tabaco convencional, xeraron unha crecente preocupación debido aos seus posibles efectos adversos sobre a saúde respiratoria. A pesar da súa popularidade, a evidencia científica sobre a súa seguridade a medio e longo prazo segue a ser limitada. Obxectivos: Identificar e describir os estudos que estiman prevalencias de síntomas respiratorios en usuarios novos de cigarros electrónicos e analizar o risco de desenvolver síntomas respiratorios asociado ao seu uso nesta poboación. Metodoloxía: Realizouse unha busca bibliográfica nas bases de datos MEDLINE (PubMed), Embase, CINAHL e Web of Science ata outubro de 2024. Incluíronse estudos que contivesen usuarios de cigarros electrónicos menores de 26 anos e que reportasen prevalencias de síntomas respiratorios e/ou riscos relativos (RR), odds ratios (OR) ou hazard ratios (HR) acompañados do seu intervalo de confianza do 95% (IC95%). Realizouse unha síntese narrativa dos resultados das prevalencias e unha síntese cuantitativa das medidas de efecto, cando foi posible, aplicando un metanálise de efectos aleatorios. A calidade dos estudos valorouse coa escala modificada de Newcastle-Ottawa. Resultados: Incluíronse 23 estudos, dos cales 6 valoraron as prevalencias de síntomas respiratorios, 5 a asociación entre síntomas respiratorios e o uso de cigarros electrónicos, e 12 ambos aspectos. A prevalencia de síntomas respiratorios variou entre estudos. A tose foi o síntoma máis frecuente en termos de prevalencia. Observouse unha asociación significativa entre o uso de cigarros electrónicos e a presenza dos seguintes síntomas respiratorios: calquera síntoma respiratorio (RR = 1,33; IC 95%: 1,13 a 1,56), disnea (RR = 1,44; IC 95%: 1,28 a 1,61), dor torácica (RR = 1,35; IC 95%: 1,23 a 1,49), esputo (RR = 1,49; IC 95%: 1,21 a 1,83) e sibilancias (RR = 1,36; IC 95%: 1,01 a 1,82). Tres dos estudos presentaron unha calidade alta, dezaseis moderada e catro baixa. Conclusións: Os resultados evidencian unha relación consistente entre o uso de cigarros electrónicos e a aparición de síntomas respiratorios na poboación nova. Son necesarios esforzos coordinados de prevención, regulación e educación sanitaria, así como máis estudos longitudinais que avalíen os efectos a longo prazo dos cigarros electrónicos.
Introdución: Na última década, o uso de cigarros electrónicos experimentou un crecemento exponencial, especialmente entre adolescentes e adultos novos. Estes dispositivos, inicialmente promovidos como unha alternativa menos prexudicial ao tabaco convencional, xeraron unha crecente preocupación debido aos seus posibles efectos adversos sobre a saúde respiratoria. A pesar da súa popularidade, a evidencia científica sobre a súa seguridade a medio e longo prazo segue a ser limitada. Obxectivos: Identificar e describir os estudos que estiman prevalencias de síntomas respiratorios en usuarios novos de cigarros electrónicos e analizar o risco de desenvolver síntomas respiratorios asociado ao seu uso nesta poboación. Metodoloxía: Realizouse unha busca bibliográfica nas bases de datos MEDLINE (PubMed), Embase, CINAHL e Web of Science ata outubro de 2024. Incluíronse estudos que contivesen usuarios de cigarros electrónicos menores de 26 anos e que reportasen prevalencias de síntomas respiratorios e/ou riscos relativos (RR), odds ratios (OR) ou hazard ratios (HR) acompañados do seu intervalo de confianza do 95% (IC95%). Realizouse unha síntese narrativa dos resultados das prevalencias e unha síntese cuantitativa das medidas de efecto, cando foi posible, aplicando un metanálise de efectos aleatorios. A calidade dos estudos valorouse coa escala modificada de Newcastle-Ottawa. Resultados: Incluíronse 23 estudos, dos cales 6 valoraron as prevalencias de síntomas respiratorios, 5 a asociación entre síntomas respiratorios e o uso de cigarros electrónicos, e 12 ambos aspectos. A prevalencia de síntomas respiratorios variou entre estudos. A tose foi o síntoma máis frecuente en termos de prevalencia. Observouse unha asociación significativa entre o uso de cigarros electrónicos e a presenza dos seguintes síntomas respiratorios: calquera síntoma respiratorio (RR = 1,33; IC 95%: 1,13 a 1,56), disnea (RR = 1,44; IC 95%: 1,28 a 1,61), dor torácica (RR = 1,35; IC 95%: 1,23 a 1,49), esputo (RR = 1,49; IC 95%: 1,21 a 1,83) e sibilancias (RR = 1,36; IC 95%: 1,01 a 1,82). Tres dos estudos presentaron unha calidade alta, dezaseis moderada e catro baixa. Conclusións: Os resultados evidencian unha relación consistente entre o uso de cigarros electrónicos e a aparición de síntomas respiratorios na poboación nova. Son necesarios esforzos coordinados de prevención, regulación e educación sanitaria, así como máis estudos longitudinais que avalíen os efectos a longo prazo dos cigarros electrónicos.
Dirección
Rey Brandariz, Julia (Titoría)
Teijeiro Teijeira, Ana Cotitoría
Rey Brandariz, Julia (Titoría)
Teijeiro Teijeira, Ana Cotitoría
Tribunal
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
Métodos para a determinación analítica de microplásticos en mostras biolóxicas durante o período perinatal. Unha revisión sistemática.
Autoría
M.D.C.V.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
M.D.C.V.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
RESUMO Introdución. Na actualidade xéranse toneladas de plástico, que posteriormente se descompoñen en partículas máis pequenas, creando microplásticos e nanoplásticos. Estas partículas supoñen un perigo para o corpo humano e un claro factor de risco debido á súa toxicidade durante o período perinatal e o desenvolvemento fetal. Metodoloxía. Esta revisión sistemática realizouse entre maio e agosto de 2025, seguindo as recomendacións de PRISMA e empregando a estratexia PICO. Consultáronse as bases de datos PubMed, WOS e Scopus, considerando como criterios de inclusión estudos observacionais dos últimos 5 anos, en inglés ou español, e que incluísen mostras humanas do período perinatal; excluíronse os animais. Obtivéronse un total de 506 artigos, dos cales 12 foron finalmente analizados. Resultados. O polietileno é o microplástico máis abundante no líquido amniótico, no meconio e na placenta. A poliamida predomina no cordón umbilical, no sangue materno e no leite materno. Non obstante, a morfoloxía do líquido folicular ovárico identificouse mediante espectroscopia Raman e o seu microarray máis común e eficaz, que se emprega en animais. Esta morfoloxía compleméntase coa espectroscopia infravermella por transformada de Fourier. A cuantificación realízase mediante a espectroscopia infravermella láser directa, que é máis eficaz e completa. Discusión. O polietileno é abundante no líquido amniótico, no meconio e nas placentas humanas e felinas; así como no sangue do cordón umbilical, tamén están presentes poliamida e poliuretano; non obstante, non se detectaron poliestirenos no líquido folicular ovárico humano. O sangue de ratas preñadas contiña poliestireno para a toxicidade en humanos; do mesmo xeito que o leite materno humano, que incluía varios poliestirenos non coincidentes. Finalmente, a espectroscopia micro Raman identificou e a espectroscopia infravermella de transformada de Fourier cuantificou os poliestirenos no cordón umbilical e na placenta humanos. Conclusións. Non existe unha técnica universal para determinar e cuantificar os microplásticos; esta técnica está influenciada polas características da mostra, a identificación química e as características morfolóxicas; polo tanto, requírese investigación.
RESUMO Introdución. Na actualidade xéranse toneladas de plástico, que posteriormente se descompoñen en partículas máis pequenas, creando microplásticos e nanoplásticos. Estas partículas supoñen un perigo para o corpo humano e un claro factor de risco debido á súa toxicidade durante o período perinatal e o desenvolvemento fetal. Metodoloxía. Esta revisión sistemática realizouse entre maio e agosto de 2025, seguindo as recomendacións de PRISMA e empregando a estratexia PICO. Consultáronse as bases de datos PubMed, WOS e Scopus, considerando como criterios de inclusión estudos observacionais dos últimos 5 anos, en inglés ou español, e que incluísen mostras humanas do período perinatal; excluíronse os animais. Obtivéronse un total de 506 artigos, dos cales 12 foron finalmente analizados. Resultados. O polietileno é o microplástico máis abundante no líquido amniótico, no meconio e na placenta. A poliamida predomina no cordón umbilical, no sangue materno e no leite materno. Non obstante, a morfoloxía do líquido folicular ovárico identificouse mediante espectroscopia Raman e o seu microarray máis común e eficaz, que se emprega en animais. Esta morfoloxía compleméntase coa espectroscopia infravermella por transformada de Fourier. A cuantificación realízase mediante a espectroscopia infravermella láser directa, que é máis eficaz e completa. Discusión. O polietileno é abundante no líquido amniótico, no meconio e nas placentas humanas e felinas; así como no sangue do cordón umbilical, tamén están presentes poliamida e poliuretano; non obstante, non se detectaron poliestirenos no líquido folicular ovárico humano. O sangue de ratas preñadas contiña poliestireno para a toxicidade en humanos; do mesmo xeito que o leite materno humano, que incluía varios poliestirenos non coincidentes. Finalmente, a espectroscopia micro Raman identificou e a espectroscopia infravermella de transformada de Fourier cuantificou os poliestirenos no cordón umbilical e na placenta humanos. Conclusións. Non existe unha técnica universal para determinar e cuantificar os microplásticos; esta técnica está influenciada polas características da mostra, a identificación química e as características morfolóxicas; polo tanto, requírese investigación.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
González Sanz, Juan Diego Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
González Sanz, Juan Diego Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Asociación entre Coñecementos e Actitudese a Práctica do mal uso de opioides entre estudantes universitarios en España.
Autoría
M.C.C.L.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.C.C.L.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 09:00
25.06.2025 09:00
Resumo
Antecedentes: Actualmente, o mal uso de opioides é un problema de saúde pública que pode ter graves implicacións para a saúde e os niveis social. En Europa, os opioides son a principal substancia consumida entre as persoas que ingresan en programas de tratamento de drogas. As intervencións educativas poden contribuír a controlar este problema. Obxectivo: Explorar a asociación entre Coñecementos e Actitudes e Prácticas de uso indebido de opioides en estudantes universitarios de Santiago de Compostela, Galicia, España. Métodos: Realizouse un estudo transversal utilizando datos do primeiro punto temporal dun estudo de cohorte sobre os determinantes psicosociais do consumo de drogas psicoactivas entre estudantes universitarios.Os datos foron recollidos entre outubro e novembro de 2025 mediante un cuestionario previamente validado, anónimo, voluntario e autoadministrado. Investigáronse os Coñecementos e as Actitudes en relación coas Prácticas de mal uso de opioides. Cada elemento de Coñecementos e Actitudes representaba unha variable de exposición. A variable de resultado estaba composta por Prácticas de mal uso de opioides. O mal uso de opioides definiuse como tomar opioides sen receita, tomar opioides con receita pero non cumprir as instrucións sobre a duración e a dose do tratamento, e comportamento inadecuado despois do final do tratamento con medicación sobrante. As Odds Ratio (OR) xunto cos seus intervalos de confianza do 95% (IC) calculáronse utilizando modelos de regresión loxística multivariante. Resultados: 5048 estudantes responderon ao cuestionario, o que representa unha taxa de participación do 90,64 %. Un total de 243 (5,1 %) estudantes consumiron opioides nos dous meses anteriores a responder ao cuestionario. Dos participantes que consumiron opioides, 177 (72,8 %) informaron de polo menos unha práctica de uso indebido. Non obstante, os estudantes con Coñecementos e Actitudes inadecuados tiveron unha maior odds de mal uso de opioides. Así, as persoas que non recoñeceron que o uso de opioides pode causar dependencia ou adicción tiveron cinco veces máis odds de mal uso de opioides en comparación coas que estaban de acordo con esta afirmación [ORa: 6,14 (IC do 95 %: 3,75;10,05)]. Aqueles que considerarían o uso de opioides sen receita tiveron ata 18 veces máis odds de mal uso de opioides [ORa: 17,98 (IC do 95 %: 11,39;28,4)] que aqueles que non os consumirían sen receita médica. Finalmente, o motivo máis frecuente para tomar opioides sen receita médica foi aliviar a dor cando os analxésicos comúns non son eficaces, o cal asociouse cunha odds case 7 veces maior de mal uso de opioides en comparación cos estudantes que non consideraría tomar opioides sen receita médica [ORa: 6,94 (IC do 95 %: 5,08;9,48)]. Conclusión: Os Coñecementos e as Actitudes inadecuados aumentan a probabilidade de mal uso de opioides. Estes achados poderían axudar a deseñar intervencións específicas para programas de control do mal uso de opioides entre adultos novos.
Antecedentes: Actualmente, o mal uso de opioides é un problema de saúde pública que pode ter graves implicacións para a saúde e os niveis social. En Europa, os opioides son a principal substancia consumida entre as persoas que ingresan en programas de tratamento de drogas. As intervencións educativas poden contribuír a controlar este problema. Obxectivo: Explorar a asociación entre Coñecementos e Actitudes e Prácticas de uso indebido de opioides en estudantes universitarios de Santiago de Compostela, Galicia, España. Métodos: Realizouse un estudo transversal utilizando datos do primeiro punto temporal dun estudo de cohorte sobre os determinantes psicosociais do consumo de drogas psicoactivas entre estudantes universitarios.Os datos foron recollidos entre outubro e novembro de 2025 mediante un cuestionario previamente validado, anónimo, voluntario e autoadministrado. Investigáronse os Coñecementos e as Actitudes en relación coas Prácticas de mal uso de opioides. Cada elemento de Coñecementos e Actitudes representaba unha variable de exposición. A variable de resultado estaba composta por Prácticas de mal uso de opioides. O mal uso de opioides definiuse como tomar opioides sen receita, tomar opioides con receita pero non cumprir as instrucións sobre a duración e a dose do tratamento, e comportamento inadecuado despois do final do tratamento con medicación sobrante. As Odds Ratio (OR) xunto cos seus intervalos de confianza do 95% (IC) calculáronse utilizando modelos de regresión loxística multivariante. Resultados: 5048 estudantes responderon ao cuestionario, o que representa unha taxa de participación do 90,64 %. Un total de 243 (5,1 %) estudantes consumiron opioides nos dous meses anteriores a responder ao cuestionario. Dos participantes que consumiron opioides, 177 (72,8 %) informaron de polo menos unha práctica de uso indebido. Non obstante, os estudantes con Coñecementos e Actitudes inadecuados tiveron unha maior odds de mal uso de opioides. Así, as persoas que non recoñeceron que o uso de opioides pode causar dependencia ou adicción tiveron cinco veces máis odds de mal uso de opioides en comparación coas que estaban de acordo con esta afirmación [ORa: 6,14 (IC do 95 %: 3,75;10,05)]. Aqueles que considerarían o uso de opioides sen receita tiveron ata 18 veces máis odds de mal uso de opioides [ORa: 17,98 (IC do 95 %: 11,39;28,4)] que aqueles que non os consumirían sen receita médica. Finalmente, o motivo máis frecuente para tomar opioides sen receita médica foi aliviar a dor cando os analxésicos comúns non son eficaces, o cal asociouse cunha odds case 7 veces maior de mal uso de opioides en comparación cos estudantes que non consideraría tomar opioides sen receita médica [ORa: 6,94 (IC do 95 %: 5,08;9,48)]. Conclusión: Os Coñecementos e as Actitudes inadecuados aumentan a probabilidade de mal uso de opioides. Estes achados poderían axudar a deseñar intervencións específicas para programas de control do mal uso de opioides entre adultos novos.
Dirección
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Titoría)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Titoría)
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
Inflamación e patoloxía cardíaca na distrofia muscular de Duchenne: efecto do péptido obestatina
Autoría
L.D.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
L.D.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A distrofia muscular de duchenne (DMD) é unha patoloxía neuromuscular, de herdanza recesiva e ligada ao cromosoma X que afecta a 1 de cada 5000 nacementos de varóns. Trátase dunha enfermidade letal, sen cura na actualidade e producida pola mutación no xene DMD, que desencadea na ausencia da proteína distrofina. A falta desta proteína, fundamental para a estabilidade das células musculares, conduce a unha debilidade muscular progresiva. Un dos signos da enfermidade é a cardiomiopatía dilatada, presente na práctica totalidade dos pacientes maiores de idade e que actualmente constitúe a primeira causa de morte prematura. Caracterízase pola inflamación do músculo cardíaco, dilatación e adelgazamento da parede, alteración da homeostase e morte celular, fibrose crónica e perda da capacidade de contracción. Para o tratamento e a redución da sintomatoloxía, é fundamental un enfoque multidisciplinar. O sistema obestatina/GPR39 mostrou efectos positivos sobre o músculo esquelético, como aumento da forza muscular, redución da fibrose e en xeral, mellora do fenotipo de modelos animais con DMD. O obxectivo principal deste traballo é esclarecer os mecanismos moleculares e inflamatorios que subxacen á patoloxía cardíaca asociada á DMD en idades tardías, co propósito de avaliar o posible efecto da administración do péptido obestatina sobre o músculo cardíaco distrófico tardío. Os resultados de inmunoblot e RT-PCR cuantitativa revelaron alteracións nas vías anabólicas e catabólicas así como na homeostase mitocondrial e nos procesos inflamatorios do músculo cardíaco do modelo animal mdx. O tratamento con obestatina restableceu vías anabólicas e exerceu un efecto protector ante a fibrose e a morte celular. A análise por microarrays do perfil inflamatorio revela un ambiente antiinflamatorio no músculo cardíaco tardío dos animais con DMD, revertido polo tratamento con obestatina, que modula positivamente diferentes marcadores proinflamatorios.
A distrofia muscular de duchenne (DMD) é unha patoloxía neuromuscular, de herdanza recesiva e ligada ao cromosoma X que afecta a 1 de cada 5000 nacementos de varóns. Trátase dunha enfermidade letal, sen cura na actualidade e producida pola mutación no xene DMD, que desencadea na ausencia da proteína distrofina. A falta desta proteína, fundamental para a estabilidade das células musculares, conduce a unha debilidade muscular progresiva. Un dos signos da enfermidade é a cardiomiopatía dilatada, presente na práctica totalidade dos pacientes maiores de idade e que actualmente constitúe a primeira causa de morte prematura. Caracterízase pola inflamación do músculo cardíaco, dilatación e adelgazamento da parede, alteración da homeostase e morte celular, fibrose crónica e perda da capacidade de contracción. Para o tratamento e a redución da sintomatoloxía, é fundamental un enfoque multidisciplinar. O sistema obestatina/GPR39 mostrou efectos positivos sobre o músculo esquelético, como aumento da forza muscular, redución da fibrose e en xeral, mellora do fenotipo de modelos animais con DMD. O obxectivo principal deste traballo é esclarecer os mecanismos moleculares e inflamatorios que subxacen á patoloxía cardíaca asociada á DMD en idades tardías, co propósito de avaliar o posible efecto da administración do péptido obestatina sobre o músculo cardíaco distrófico tardío. Os resultados de inmunoblot e RT-PCR cuantitativa revelaron alteracións nas vías anabólicas e catabólicas así como na homeostase mitocondrial e nos procesos inflamatorios do músculo cardíaco do modelo animal mdx. O tratamento con obestatina restableceu vías anabólicas e exerceu un efecto protector ante a fibrose e a morte celular. A análise por microarrays do perfil inflamatorio revela un ambiente antiinflamatorio no músculo cardíaco tardío dos animais con DMD, revertido polo tratamento con obestatina, que modula positivamente diferentes marcadores proinflamatorios.
Dirección
CASABIELL PINTOS, JESÚS ANTONIO (Titoría)
Santos Zas, Icía Cotitoría
CASABIELL PINTOS, JESÚS ANTONIO (Titoría)
Santos Zas, Icía Cotitoría
Tribunal
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
Relación entre as enfermidades respiratorias na infancia e o risco de desenvolver EPOC na idade adulta: unha revisión sistemática.
Autoría
A.I.D.P.
Máster Universitario en Saúde Pública
A.I.D.P.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Obxectivo: O obxectivo deste estudo é sintetizar a evidencia dispoñible sobre a relación existente entre as enfermidades respiratorias na infancia e o risco de desenvolver EPOC na idade adulta, mediante unha revisión sistemática da literatura. Material e métodos: Realizouse unha revisión sistemática en PubMed na que se incluíron estudos observacionais que avaliaban a relación entre enfermidades respiratorias na infancia e a aparición de EPOC na idade adulta. Excluíronse aqueles estudos que non estivesen en español, inglés, italiano ou portugués. Resultados: Dos 1599 artigos identificados en PubMed, 13 foron incluídos na revisión: 11 estudos de cohortes e 2 estudos de casos e controis. Incluíronse 10 estudos sobre asma, 4 sobre pneumonía, 3 sobre bronquite, 2 sobre infeccións respiratorias, 1 sobre bronquiolite e 1 sobre tuberculose. Cinco dos 10 estudos sobre asma mostraron que o risco de EPOC na idade adulta é significativamente maior entre aqueles que presentaron asma na infancia en comparación cos que non padeceron esta patoloxía (OR 1,96 [IC 95%: 1,13-3,34] a OR 31,9 [IC 95%: 3,4-269]). A asociación tamén foi significativa en 2 dos 4 estudos sobre pneumonía e en 2 dos 3 estudos sobre bronquite, así como no único estudo sobre bronquiolite. O único estudo sobre tuberculose non revelou unha correlación significativa. Conclusións: As enfermidades respiratorias na infancia parecen estar asociadas cun maior risco de desenvolver EPOC na idade adulta. Para consolidar a evidencia dispoñible ata o momento e orientar actuacións específicas de prevención nos grupos de risco, precísanse estudos adicionais que avalíen exposicións correctamente definidas e de forma individualizada.
Obxectivo: O obxectivo deste estudo é sintetizar a evidencia dispoñible sobre a relación existente entre as enfermidades respiratorias na infancia e o risco de desenvolver EPOC na idade adulta, mediante unha revisión sistemática da literatura. Material e métodos: Realizouse unha revisión sistemática en PubMed na que se incluíron estudos observacionais que avaliaban a relación entre enfermidades respiratorias na infancia e a aparición de EPOC na idade adulta. Excluíronse aqueles estudos que non estivesen en español, inglés, italiano ou portugués. Resultados: Dos 1599 artigos identificados en PubMed, 13 foron incluídos na revisión: 11 estudos de cohortes e 2 estudos de casos e controis. Incluíronse 10 estudos sobre asma, 4 sobre pneumonía, 3 sobre bronquite, 2 sobre infeccións respiratorias, 1 sobre bronquiolite e 1 sobre tuberculose. Cinco dos 10 estudos sobre asma mostraron que o risco de EPOC na idade adulta é significativamente maior entre aqueles que presentaron asma na infancia en comparación cos que non padeceron esta patoloxía (OR 1,96 [IC 95%: 1,13-3,34] a OR 31,9 [IC 95%: 3,4-269]). A asociación tamén foi significativa en 2 dos 4 estudos sobre pneumonía e en 2 dos 3 estudos sobre bronquite, así como no único estudo sobre bronquiolite. O único estudo sobre tuberculose non revelou unha correlación significativa. Conclusións: As enfermidades respiratorias na infancia parecen estar asociadas cun maior risco de desenvolver EPOC na idade adulta. Para consolidar a evidencia dispoñible ata o momento e orientar actuacións específicas de prevención nos grupos de risco, precísanse estudos adicionais que avalíen exposicións correctamente definidas e de forma individualizada.
Dirección
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Titoría)
Candal Pedreira, Cristina Cotitoría
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Titoría)
Candal Pedreira, Cristina Cotitoría
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
Influencia do sistema de produción sobre a calidade e composición nutricional do leite de vaca
Autoría
R.D.M.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
R.D.M.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
O leite ten un alto valor nutricional na dieta humana, determinado pola súa variada composición química, sendo especialmente fundamental na alimentación infantil. Diversos factores poden modificar a súa composición e calidade, afectando potencialmente á saúde humana. O obxectivo xeral deste estudo foi analizar a calidade e composición nutricional do leite cru de vaca en función do sistema de produción. Para iso, recolléronse mostras procedentes de catro tipos de produción e analizouse a súa composición en relación cos ácidos graxos, minerais e microbioloxía. Os datos foron sometidos a unha análise estatística mediante o software Prism. Os resultados mostraron unha maior presenza de ácidos graxos poliinsaturados esenciais no leite ecolóxico, o que suxire un perfil nutricional máis favorable para a dieta infantil. O leite de produción intensiva presentou maior cantidade de calcio e iodo, minerais clave para o desenvolvemento infantil, mentres que o ecolóxico tiña unha maior concentración de sodio, cuxo consumo debería restrinxirse na infancia. Dende o punto de vista microbiolóxico, atopáronse bacterias aerobias e enterococos en maior medida no leite de pastoreo. Estes achados evidencian a influencia dos sistemas de produción na calidade e composición nutricional do leite cru de vaca.
O leite ten un alto valor nutricional na dieta humana, determinado pola súa variada composición química, sendo especialmente fundamental na alimentación infantil. Diversos factores poden modificar a súa composición e calidade, afectando potencialmente á saúde humana. O obxectivo xeral deste estudo foi analizar a calidade e composición nutricional do leite cru de vaca en función do sistema de produción. Para iso, recolléronse mostras procedentes de catro tipos de produción e analizouse a súa composición en relación cos ácidos graxos, minerais e microbioloxía. Os datos foron sometidos a unha análise estatística mediante o software Prism. Os resultados mostraron unha maior presenza de ácidos graxos poliinsaturados esenciais no leite ecolóxico, o que suxire un perfil nutricional máis favorable para a dieta infantil. O leite de produción intensiva presentou maior cantidade de calcio e iodo, minerais clave para o desenvolvemento infantil, mentres que o ecolóxico tiña unha maior concentración de sodio, cuxo consumo debería restrinxirse na infancia. Dende o punto de vista microbiolóxico, atopáronse bacterias aerobias e enterococos en maior medida no leite de pastoreo. Estes achados evidencian a influencia dos sistemas de produción na calidade e composición nutricional do leite cru de vaca.
Dirección
Cepeda Sáez, Alberto (Titoría)
LAMAS FREIRE, ALEXANDRE Cotitoría
Cepeda Sáez, Alberto (Titoría)
LAMAS FREIRE, ALEXANDRE Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Novas vías metabólicas reguladas por nedilación: posible implicación na síntese de glicóxeno
Autoría
A.D.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
A.D.C.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
O metabolismo do glicóxeno hepático xoga un papel esencial no mantemento da homeostase da glicosa. Isto ocorre porque o glicóxeno hepático é un importante depósito ou fonde de glicosa segundo o estado nutricional. Concretamente, as enzimas clave que controlan a deposición de glicóxeno son a glicóxeno sintase, que elonga a cadea, e a glicóxeno fosforilase, que a acurta. Por outro lado, a nedilación é unha modificación postraducional que consiste na incorporación da proteína NEDD8 aos seus substratos diana a través dunha secuencia de 3 reaccións enzimáticas. As investigacións sobre o papel da nedilación centráronse sobre todo no seu rol patolóxico. Non obstante, pouco se coñece sobre a súa función fisiolóxica, especialmente no metabolismo glicídico. De feito, unha investigación previa suxire que a glicóxeno sintase hepática é unha proteína que se nedila e que, ademais, a súa presencia unida a NEDD8 incrementa en condicións de privación de nutrintes. Entón, o obxectivo deste Traballo de Fin de Máster foi precisamente estudar a influencia do estado nutricional e da nedilación sobre os niveis de glicóxeno sintase hepática in vivo. Para iso, utilizáronse diferentes modelos animais de privación de nutrintes: ratos sometidos a restrición calórica do 60% ou a diferentes tempos de xaxún con ou sen realimentación. Ademais, para inhibir a nedilación utilizouse o fármaco MLN4924. A partires do fígado dos ratos, determinouse a expresión xénica da glicóxeno sintase hepática, mediante qPCR e dos seus niveis proteicos vía Western Blot. Tras analizar os resultados, observouse que os niveis desta enzima encóntranse incrementados en condicións de privación de nutrintes. Ademais, a inhibición farmacolóxica da nedilación en ratos sometidos a restrición calórica atenúa o incremento observado. No seu conxunto, os resultados obtidos neste estudo suxires que os niveis da glicóxeno sintase hepática están regulados polo estado nutricional e pola nedilación in vivo.
O metabolismo do glicóxeno hepático xoga un papel esencial no mantemento da homeostase da glicosa. Isto ocorre porque o glicóxeno hepático é un importante depósito ou fonde de glicosa segundo o estado nutricional. Concretamente, as enzimas clave que controlan a deposición de glicóxeno son a glicóxeno sintase, que elonga a cadea, e a glicóxeno fosforilase, que a acurta. Por outro lado, a nedilación é unha modificación postraducional que consiste na incorporación da proteína NEDD8 aos seus substratos diana a través dunha secuencia de 3 reaccións enzimáticas. As investigacións sobre o papel da nedilación centráronse sobre todo no seu rol patolóxico. Non obstante, pouco se coñece sobre a súa función fisiolóxica, especialmente no metabolismo glicídico. De feito, unha investigación previa suxire que a glicóxeno sintase hepática é unha proteína que se nedila e que, ademais, a súa presencia unida a NEDD8 incrementa en condicións de privación de nutrintes. Entón, o obxectivo deste Traballo de Fin de Máster foi precisamente estudar a influencia do estado nutricional e da nedilación sobre os niveis de glicóxeno sintase hepática in vivo. Para iso, utilizáronse diferentes modelos animais de privación de nutrintes: ratos sometidos a restrición calórica do 60% ou a diferentes tempos de xaxún con ou sen realimentación. Ademais, para inhibir a nedilación utilizouse o fármaco MLN4924. A partires do fígado dos ratos, determinouse a expresión xénica da glicóxeno sintase hepática, mediante qPCR e dos seus niveis proteicos vía Western Blot. Tras analizar os resultados, observouse que os niveis desta enzima encóntranse incrementados en condicións de privación de nutrintes. Ademais, a inhibición farmacolóxica da nedilación en ratos sometidos a restrición calórica atenúa o incremento observado. No seu conxunto, os resultados obtidos neste estudo suxires que os niveis da glicóxeno sintase hepática están regulados polo estado nutricional e pola nedilación in vivo.
Dirección
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
Parracho Martínez, Tamara Cotitoría
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
Parracho Martínez, Tamara Cotitoría
Tribunal
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
Avaliación do funcionamento dos tests preliminares para a identificación de fluídos na rutina forense
Autoría
R.D.D.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
R.D.D.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Os tests preliminares son probas presuntivas amplamente estendidas na rutina forense para a identificación de fluídos biolóxicos. Porén, e a pesar de ter boa sensibilidade, a súa especificidade non é todo o elevada que conviría, podendo observarse falsos positivos e negativos. Por iso, o presente traballo ten como obxectivo principal avaliar estes aspectos dos tests preliminares RSIDTM, deseñados para a detección de sangue, seme ou saliva. Primeiro, determinouse o límite de detección de cada unha das probas. Posteriormente, analizouse a súa especificidade con distintos tipos de mostra e en presenza de fluídos non diana, así como en distintas condicións experimentais. Ademais, estudouse o efecto que teñen o tempo de incubación das mostras e a antigüidade das mesmas na sensibilidade e especificidade dos kits. Por último, avaliouse o efecto da subxectividade na lectura dos resultados grazas ao uso de RSIDTM Reader, un equipo deseñado para ler os casetes e rexistrar os resultados de forma automatizada. Os resultados obtidos axudan á hora de optimizar o uso destes kits, tanto en relación aos aspectos técnicos no laboratorio como na interpretación dos resultados en casos forenses.
Os tests preliminares son probas presuntivas amplamente estendidas na rutina forense para a identificación de fluídos biolóxicos. Porén, e a pesar de ter boa sensibilidade, a súa especificidade non é todo o elevada que conviría, podendo observarse falsos positivos e negativos. Por iso, o presente traballo ten como obxectivo principal avaliar estes aspectos dos tests preliminares RSIDTM, deseñados para a detección de sangue, seme ou saliva. Primeiro, determinouse o límite de detección de cada unha das probas. Posteriormente, analizouse a súa especificidade con distintos tipos de mostra e en presenza de fluídos non diana, así como en distintas condicións experimentais. Ademais, estudouse o efecto que teñen o tempo de incubación das mostras e a antigüidade das mesmas na sensibilidade e especificidade dos kits. Por último, avaliouse o efecto da subxectividade na lectura dos resultados grazas ao uso de RSIDTM Reader, un equipo deseñado para ler os casetes e rexistrar os resultados de forma automatizada. Os resultados obtidos axudan á hora de optimizar o uso destes kits, tanto en relación aos aspectos técnicos no laboratorio como na interpretación dos resultados en casos forenses.
Dirección
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Titoría)
MOSQUERA MIGUEL, ANA Cotitoría
LAREU HUIDOBRO, MARIA VICTORIA (Titoría)
MOSQUERA MIGUEL, ANA Cotitoría
Tribunal
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Presidente/a)
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Secretario/a)
MARTIN CORA, FRANCISCO JAVIER (Vogal)
Prevalencia e caracterización do coñecemento do gas radón en España
Autoría
A.F.S.
Máster Universitario en Saúde Pública
A.F.S.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 11:50
16.09.2025 11:50
Resumo
O estudo ten como obxectivo caracterizar o nivel de coñecemento e concienciación da poboación española sobre o gas radón. A este fin, analízase a prevalencia do coñecemento en función de tres dimensións; o conxunto da cidadanía, os atributos sociais e demográficos dos participantes, e a súa provincia de residencia. Esta última permite identificar diferencias de sensibilización entre CCAA. Así mesmo, describense as características sociodemográficas das persoas que posúen información sobre este gas, co fin de comprender mellor os perfiles poblacionais máis informados
O estudo ten como obxectivo caracterizar o nivel de coñecemento e concienciación da poboación española sobre o gas radón. A este fin, analízase a prevalencia do coñecemento en función de tres dimensións; o conxunto da cidadanía, os atributos sociais e demográficos dos participantes, e a súa provincia de residencia. Esta última permite identificar diferencias de sensibilización entre CCAA. Así mesmo, describense as características sociodemográficas das persoas que posúen información sobre este gas, co fin de comprender mellor os perfiles poblacionais máis informados
Dirección
Candal Pedreira, Cristina (Titoría)
Martín de Bernardo Gisbert, Lucía Cotitoría
Candal Pedreira, Cristina (Titoría)
Martín de Bernardo Gisbert, Lucía Cotitoría
Tribunal
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
CCR9 como diana terapéutica en cancro de pulmón
Autoría
L.F.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
L.F.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
O cancro de pulmón é o tipo de cancro que máis mortes causa no mundo. A súa elevada mortalidade pode deberse tanto ao diagnóstico en etapas tardías como ao desenvolvemento de quimiorresistencia e posterior recidiva. CCR9 é un receptor de quimioquinas que favorece características asociadas a unha maior malignidade, coma quimiorresistencia, invasión e metástase, en distintos tipos de cancro, incluido o cancro de pulmón. Dada a súa implicación nesta patoloxía, neste traballo estudouse o potencial de CCR9 como diana terapéutica en cancro de pulmón. Para o cal se compararon algunhas características fenotípicas asociadas a unha maior agresividade, coma migración, quimiorresistencia e proliferación, entre dúas liñas de adecarcinoma de pulmón, A549 WT, a liña parental, e A549 CCR9 KO, na que se inactivou xenéticamente este receptor. Neste traballo observouse que as células knockout para CCR9 migran significativamente menos e son significativamente máis sensibles ao cisplatino que as células WT. Polo que pode concluirse que CCR9 ten potencial como diana terapéutica no cáncer de pulmón dado que favorece a migración celular e a quimiorresistencia no contexto desta patoloxía.
O cancro de pulmón é o tipo de cancro que máis mortes causa no mundo. A súa elevada mortalidade pode deberse tanto ao diagnóstico en etapas tardías como ao desenvolvemento de quimiorresistencia e posterior recidiva. CCR9 é un receptor de quimioquinas que favorece características asociadas a unha maior malignidade, coma quimiorresistencia, invasión e metástase, en distintos tipos de cancro, incluido o cancro de pulmón. Dada a súa implicación nesta patoloxía, neste traballo estudouse o potencial de CCR9 como diana terapéutica en cancro de pulmón. Para o cal se compararon algunhas características fenotípicas asociadas a unha maior agresividade, coma migración, quimiorresistencia e proliferación, entre dúas liñas de adecarcinoma de pulmón, A549 WT, a liña parental, e A549 CCR9 KO, na que se inactivou xenéticamente este receptor. Neste traballo observouse que as células knockout para CCR9 migran significativamente menos e son significativamente máis sensibles ao cisplatino que as células WT. Polo que pode concluirse que CCR9 ten potencial como diana terapéutica no cáncer de pulmón dado que favorece a migración celular e a quimiorresistencia no contexto desta patoloxía.
Dirección
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Titoría)
CARNEIRO FREIRE, CARMEN Cotitoría
VIDAL FIGUEROA, ANXO (Titoría)
CARNEIRO FREIRE, CARMEN Cotitoría
Tribunal
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
Influencia da alimentación no desenvolvemento precoz de enfermedades cardiovasculares
Autoría
L.F.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
L.F.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introdución: As enfermidades cardiovasculares (ECV) constitúen a principal causa de mortalidade a nivel mundial, con preto de 18 millóns de falecementos ao ano segundo a Organización Mundial da Saúde. A pesar dos avances en diagnóstico e tratamento, a súa incidencia continúa en aumento, influída por factores de risco tanto modificables como non modificables. Entre os modificables, existen evidencias de que a alimentación destaca pola súa capacidade de actuar como factor protector ou causante do desenvolvemento precoz destas patoloxías. Obxectivos: O obxectivo principal deste traballo é analizar a influencia da alimentación e a nutrición no desenvolvemento precoz das ECV. Como obxectivos secundarios proponse identificar patróns dietéticos, nutrientes clave, comparacións entre dietas, estado nutricional e eficacia de intervencións nutricionais. Material e métodos: A procura de artigos para desenvolver o traballo realízase a partir das bases de datos PubMed e ScienceDirect. Aplícanse as indicacións do método PRISMA. Para a selección e análise de idoneidade dos artigos recórrese a filtros de inclusión e exclusión e á revisión dos artigos. Resultados: A partir da procura obtéñense 150 documentos que, tras o cribado, redúcense a 17 estudos. Na análise dos artigos tívose en conta contido, metodoloxía e calidade. Conclusións: A evidencia confirma que a nutrición temperá é crucial na prevención do risco cardiovascular. Intervencións dietéticas adecuadas desde o período prenatal e durante a infancia inflúen na programación metabólica, vascular e epigenética, destacando a necesidade de políticas integrais que promovan contornas alimentarias saudables e sostibles desde idades temperás.
Introdución: As enfermidades cardiovasculares (ECV) constitúen a principal causa de mortalidade a nivel mundial, con preto de 18 millóns de falecementos ao ano segundo a Organización Mundial da Saúde. A pesar dos avances en diagnóstico e tratamento, a súa incidencia continúa en aumento, influída por factores de risco tanto modificables como non modificables. Entre os modificables, existen evidencias de que a alimentación destaca pola súa capacidade de actuar como factor protector ou causante do desenvolvemento precoz destas patoloxías. Obxectivos: O obxectivo principal deste traballo é analizar a influencia da alimentación e a nutrición no desenvolvemento precoz das ECV. Como obxectivos secundarios proponse identificar patróns dietéticos, nutrientes clave, comparacións entre dietas, estado nutricional e eficacia de intervencións nutricionais. Material e métodos: A procura de artigos para desenvolver o traballo realízase a partir das bases de datos PubMed e ScienceDirect. Aplícanse as indicacións do método PRISMA. Para a selección e análise de idoneidade dos artigos recórrese a filtros de inclusión e exclusión e á revisión dos artigos. Resultados: A partir da procura obtéñense 150 documentos que, tras o cribado, redúcense a 17 estudos. Na análise dos artigos tívose en conta contido, metodoloxía e calidade. Conclusións: A evidencia confirma que a nutrición temperá é crucial na prevención do risco cardiovascular. Intervencións dietéticas adecuadas desde o período prenatal e durante a infancia inflúen na programación metabólica, vascular e epigenética, destacando a necesidade de políticas integrais que promovan contornas alimentarias saudables e sostibles desde idades temperás.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Coñecementos, crenzas, actitudes e prácticas do estudantado de medicina sobre cambio climático: revisión sistemática
Autoría
M.F.S.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.F.S.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 09:40
25.06.2025 09:40
Resumo
Introdución: O cambio climático (CC) constitúe a maior ameaza para a saúde pública do século. Os profesionais sanitarios desempeñan un papel fundamental na resposta ás ameazas do CC sobre a saúde. Obxectivos: Identificar os coñecementos, crenzas, actitudes e prácticas (CCAP) do estudantado universitario de medicina en relación co CC e analizar as súas perspectivas respecto da incorporación do CC no currículo académico dos programas de medicina. Métodos: Revisión sistemática. Realizouse unha busca nas bases de datos PubMed, Embase, Web of Knowledge, LILACS e Cochrane. Para seren elixibles para a súa inclusión, os estudos debían estar redactados en inglés, español ou portugués; debían avaliar as CCAP relacionadas co CC e/ou as perspectivas respecto da incorporación do CC no currículo académico; e a poboación obxectivo debía incluír estudantes de medicina. Resultados: Un total de 10 estudos cumpriron os criterios de inclusión. A maioría do estudantado de medicina recoñeceu a existencia do CC e que as actividades humanas son a súa causa principal. Porén, percibiron unha falta de coñecementos sobre como abordalo. Conclusión: O estudantado de medicina posúe unha comprensión xeral do CC. Porén, requírese formación e educación específica para os futuros médicos que poña o foco nos efectos do CC sobre a saúde.
Introdución: O cambio climático (CC) constitúe a maior ameaza para a saúde pública do século. Os profesionais sanitarios desempeñan un papel fundamental na resposta ás ameazas do CC sobre a saúde. Obxectivos: Identificar os coñecementos, crenzas, actitudes e prácticas (CCAP) do estudantado universitario de medicina en relación co CC e analizar as súas perspectivas respecto da incorporación do CC no currículo académico dos programas de medicina. Métodos: Revisión sistemática. Realizouse unha busca nas bases de datos PubMed, Embase, Web of Knowledge, LILACS e Cochrane. Para seren elixibles para a súa inclusión, os estudos debían estar redactados en inglés, español ou portugués; debían avaliar as CCAP relacionadas co CC e/ou as perspectivas respecto da incorporación do CC no currículo académico; e a poboación obxectivo debía incluír estudantes de medicina. Resultados: Un total de 10 estudos cumpriron os criterios de inclusión. A maioría do estudantado de medicina recoñeceu a existencia do CC e que as actividades humanas son a súa causa principal. Porén, percibiron unha falta de coñecementos sobre como abordalo. Conclusión: O estudantado de medicina posúe unha comprensión xeral do CC. Porén, requírese formación e educación específica para os futuros médicos que poña o foco nos efectos do CC sobre a saúde.
Dirección
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Titoría)
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA Cotitoría
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Titoría)
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA Cotitoría
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
Procura de biomarcadores de ferroptose en enfermidades metabólicas
Autoría
L.G.A.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
L.G.A.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A ferroptose é unha forma de morte celular regulada e dependente do ferro, caracterizada pola acumulación de peróxidos lipídicos. Está implicada en múltiples contextos biolóxicos como o envellecemento, a inmunidade e o cancro. Non obstante, aínda que a ferroptose foi amplamente estudada noutros contextos biolóxicos e patolóxicos, o seu papel específico no metabolismo e a súa funcionalidade no tecido adiposo seguen sen estar claros. Neste contexto, é necesario estudar a relación entre os diferentes mecanismos implicados na ferroptose e a obesidade. Este traballo centrouse na análise das variacións na expresión xénica da glutatión peroxidase 4 (GPX4), o membro 4 da familia da acil-CoA sintetase de cadea longa (ACSL4), a dipeptidil peptidase 4 (DPP4), a proteína supresora de ferroptose 1 (FSP1), o membro 11 da familia de transportadores de solutos 7 (SLC7A11) e o coactivador do receptor nuclear 4 (NCOA4) no tecido adiposo subcutáneo abdominal (SAT) de pacientes obesos en comparación con pacientes de control e pacientes despois da normalización do peso corporal inducida por cirurxía bariátrica (CB). Os resultados indican unha posible maior vulnerabilidade do SAT ao estrés oxidativo e á ferroptose. Necesítanse máis estudos para determinar se os efectos observados reflicten un papel crucial da ferroptose na disfunción do tecido adiposo na obesidade e se a súa modulación podería representar unha estratexia terapéutica despois da perda de peso inducida pola CB.
A ferroptose é unha forma de morte celular regulada e dependente do ferro, caracterizada pola acumulación de peróxidos lipídicos. Está implicada en múltiples contextos biolóxicos como o envellecemento, a inmunidade e o cancro. Non obstante, aínda que a ferroptose foi amplamente estudada noutros contextos biolóxicos e patolóxicos, o seu papel específico no metabolismo e a súa funcionalidade no tecido adiposo seguen sen estar claros. Neste contexto, é necesario estudar a relación entre os diferentes mecanismos implicados na ferroptose e a obesidade. Este traballo centrouse na análise das variacións na expresión xénica da glutatión peroxidase 4 (GPX4), o membro 4 da familia da acil-CoA sintetase de cadea longa (ACSL4), a dipeptidil peptidase 4 (DPP4), a proteína supresora de ferroptose 1 (FSP1), o membro 11 da familia de transportadores de solutos 7 (SLC7A11) e o coactivador do receptor nuclear 4 (NCOA4) no tecido adiposo subcutáneo abdominal (SAT) de pacientes obesos en comparación con pacientes de control e pacientes despois da normalización do peso corporal inducida por cirurxía bariátrica (CB). Os resultados indican unha posible maior vulnerabilidade do SAT ao estrés oxidativo e á ferroptose. Necesítanse máis estudos para determinar se os efectos observados reflicten un papel crucial da ferroptose na disfunción do tecido adiposo na obesidade e se a súa modulación podería representar unha estratexia terapéutica despois da perda de peso inducida pola CB.
Dirección
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Titoría)
Fafián Labora, Juan Antonio Cotitoría
Sangiao Alvarellos, Susana Cotitoría
TOVAR CARRO, SULAY AMPARO (Titoría)
Fafián Labora, Juan Antonio Cotitoría
Sangiao Alvarellos, Susana Cotitoría
Tribunal
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
Prevalencia e caracterización do concumo de bebidas enerxéticas en América do Sur e Central: unha revisión sistemática
Autoría
M.G.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.G.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 11:30
16.09.2025 11:30
Resumo
RESUMO Introdución: As bebidas enerxéticas (BE) son bebidas non alcohólicas cun alto contido en cafeína. O seu consumo está a aumentar entre os mozos. Con todo, o seu uso frecuente asociouse con efectos prexudiciais para a saúde. O obxectivo deste estudo foi identificar os estudos que estiman a prevalencia do consumo de bebidas enerxéticas en América do sur e central; e caracterizar aos seus consumidores. Métodos: Revisión sistemática en diferentes bases seguindo guíaa PRISMA 2020. Incluíronse estudos publicados ata novembro de 2024, sen restricións de idioma. Seleccionáronse estudos que informaron prevalencias de consumo en América do Sur e América Central. Resultados: De 1.884 rexistros identificados, incluíronse 18 estudos publicados entre 2008 e 2021. Os estudos maioritariamente eran transversais e en poboación universitaria. En 17 a calidade era baixa e en 1 moderada. A prevalencia de consumo diario variou entre 2,1 e 4,8%, semanal 16,4 e 61,4%, mensual 30,8 e 57,3% e algunha vez na vida 37,9 e 87,8%. En escolares, o consumo diario oscilou entre 0,4% e 26,9%. Observouse maior consumo en homes e mozos de 21 a 35 anos. Conclusións: O consumo de BE na rexión é elevado, principalmente en homes. É necesario realizar investigacións de calidade que permitan valorar de forma precisa o consumo de BE en América do Sur e Central.
RESUMO Introdución: As bebidas enerxéticas (BE) son bebidas non alcohólicas cun alto contido en cafeína. O seu consumo está a aumentar entre os mozos. Con todo, o seu uso frecuente asociouse con efectos prexudiciais para a saúde. O obxectivo deste estudo foi identificar os estudos que estiman a prevalencia do consumo de bebidas enerxéticas en América do sur e central; e caracterizar aos seus consumidores. Métodos: Revisión sistemática en diferentes bases seguindo guíaa PRISMA 2020. Incluíronse estudos publicados ata novembro de 2024, sen restricións de idioma. Seleccionáronse estudos que informaron prevalencias de consumo en América do Sur e América Central. Resultados: De 1.884 rexistros identificados, incluíronse 18 estudos publicados entre 2008 e 2021. Os estudos maioritariamente eran transversais e en poboación universitaria. En 17 a calidade era baixa e en 1 moderada. A prevalencia de consumo diario variou entre 2,1 e 4,8%, semanal 16,4 e 61,4%, mensual 30,8 e 57,3% e algunha vez na vida 37,9 e 87,8%. En escolares, o consumo diario oscilou entre 0,4% e 26,9%. Observouse maior consumo en homes e mozos de 21 a 35 anos. Conclusións: O consumo de BE na rexión é elevado, principalmente en homes. É necesario realizar investigacións de calidade que permitan valorar de forma precisa o consumo de BE en América do Sur e Central.
Dirección
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
GARCIA , GUADALUPE Cotitoría
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
GARCIA , GUADALUPE Cotitoría
Tribunal
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
Consumo de azucre e edulcorantes e alteracións da microbiota intestinal en poboacións pediátricas con sobrepeso ou obesidade. Unha revisión sistemática.
Autoría
T.G.Q.D.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
T.G.Q.D.L.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introdución e obxectivos: A obesidade e o sobrepeso infantil constitúen un problema de saúde pública crecente e complexo, asociado non só ao exceso de peso desde unha idade temperá, senón tamén a complicacións metabólicas como a NAFLD e a resistencia á insulina. Identificouse o alto consumo de azucres libres e alimentos ultraprocesados como un factor clave neste fenómeno, mentres que a microbiota intestinal e o metaboloma emerxen como mediadores determinantes entre a dieta e a saúde. Ademais, a substitución do azucre por edulcorantes artificiais preséntase como unha estratexia común, aínda que existen evidencias contraditorias sobre a súa seguridade e eficacia, especialmente en poboacións vulnerables como mulleres embarazadas e nenos. O obxectivo desta revisión sistemática é sintetizar a evidencia actual sobre os efectos do consumo de azucre e edulcorantes na infancia, avaliando o seu impacto no metabolismo, a composición da microbiota e os resultados de saúde relacionados coa obesidade e o sobrepeso. Métodos: Realizouse unha busca en tres bases de datos, PubMed, Scopus e Web of Science, seleccionando estudos publicados entre 2015 e 2025. Seguiuse a metodoloxía PRISMA para a revisión sistemática, aplicáronse os criterios de inclusión e exclusión e utilizouse a ferramenta CASPe para avaliar o risco de sesgo. Resultados: Identificáronse 110 publicacións. Tras eliminar duplicados e aplicar diferentes criterios de inclusión e exclusión, incluíronse 7 artigos. A redución dos azucres libres asociouse con melloras metabólicas, metabolómicas e da microbiota. Os edulcorantes artificiais non mostraron beneficios claros e, en contextos perinatais, relacionáronse con alteracións na microbiota do calostro e un maior índice de masa corporal na descendencia. Conclusións: A redución dos azucres libres na infancia ten beneficios metabólicos e microbiolóxicos significativos. Os edulcorantes artificiais non son unha alternativa segura, especialmente para as mulleres embarazadas e lactantes. Necesítanse máis estudos lonxitudinais para orientar as políticas de prevención da obesidade infantil.
Introdución e obxectivos: A obesidade e o sobrepeso infantil constitúen un problema de saúde pública crecente e complexo, asociado non só ao exceso de peso desde unha idade temperá, senón tamén a complicacións metabólicas como a NAFLD e a resistencia á insulina. Identificouse o alto consumo de azucres libres e alimentos ultraprocesados como un factor clave neste fenómeno, mentres que a microbiota intestinal e o metaboloma emerxen como mediadores determinantes entre a dieta e a saúde. Ademais, a substitución do azucre por edulcorantes artificiais preséntase como unha estratexia común, aínda que existen evidencias contraditorias sobre a súa seguridade e eficacia, especialmente en poboacións vulnerables como mulleres embarazadas e nenos. O obxectivo desta revisión sistemática é sintetizar a evidencia actual sobre os efectos do consumo de azucre e edulcorantes na infancia, avaliando o seu impacto no metabolismo, a composición da microbiota e os resultados de saúde relacionados coa obesidade e o sobrepeso. Métodos: Realizouse unha busca en tres bases de datos, PubMed, Scopus e Web of Science, seleccionando estudos publicados entre 2015 e 2025. Seguiuse a metodoloxía PRISMA para a revisión sistemática, aplicáronse os criterios de inclusión e exclusión e utilizouse a ferramenta CASPe para avaliar o risco de sesgo. Resultados: Identificáronse 110 publicacións. Tras eliminar duplicados e aplicar diferentes criterios de inclusión e exclusión, incluíronse 7 artigos. A redución dos azucres libres asociouse con melloras metabólicas, metabolómicas e da microbiota. Os edulcorantes artificiais non mostraron beneficios claros e, en contextos perinatais, relacionáronse con alteracións na microbiota do calostro e un maior índice de masa corporal na descendencia. Conclusións: A redución dos azucres libres na infancia ten beneficios metabólicos e microbiolóxicos significativos. Os edulcorantes artificiais non son unha alternativa segura, especialmente para as mulleres embarazadas e lactantes. Necesítanse máis estudos lonxitudinais para orientar as políticas de prevención da obesidade infantil.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
O papel metabólico da señalización de insulina nos astrocitos.
Autoría
R.G.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
R.G.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
O Sistema Nervioso Central desempeña un papel fundamental na integración e coordinación dos sinais metabólicos e endócrinos. O hipotálamo é a rexión principal encargada de controlar a homeostase metabólica e xera respostas a sinais periféricos como as hormonais, incluída a insulina. Esta é unha hormona implicada no metabolismo da glicosa. Exerce a súa función mediante a unión ao seu receptor, pero tamén o fai mediante a unión ao receptor do Insulin-like Growth Factor 1 (receptor cunha estrutura moi similar á da insulina) e a receptores híbridos de ambos tipos, permitindo a activación das mesmas cascadas de sinalización. No Sistema Nervioso Central, regula a entrada de glicosa ao cerebro. Ademais, a súa eliminación tanto no Sistema Nervioso Central como especificamente no hipotálamo xera alteracións tanto no metabolismo da glicosa como no de lípidos. Esta sinalización no cerebro é esencial para o control do metabolismo da glicosa e dos lípidos hepáticos. Ademais das neuronas, tamén existen células gliais que posúen este tipo de receptores. Neste traballo estúdase tanto o papel individual do receptor de insulina como a función sinérxica deste xunto co receptor do Insulin-like Growth Factor 1 nos astrocitos hipotalámicos, así como as posibles alteracións metabólicas no fígado. Este proceso levouse a cabo mediante dous modelos animais. Nun deles induciuse a ablación do receptor de insulina e no outro a dobre ablación do receptor de insulina e do receptor do Insulin-like Growth Factor 1, ambos nos astrocitos hipotalámicos de ratos macho. A través de diferentes técnicas moleculares e histolóxicas, os resultados mostran que a acción conxunta de ambos receptores nos astrocitos hipotalámicos é necesaria para manter o metabolismo da glicosa e dos lípidos hepáticos.
O Sistema Nervioso Central desempeña un papel fundamental na integración e coordinación dos sinais metabólicos e endócrinos. O hipotálamo é a rexión principal encargada de controlar a homeostase metabólica e xera respostas a sinais periféricos como as hormonais, incluída a insulina. Esta é unha hormona implicada no metabolismo da glicosa. Exerce a súa función mediante a unión ao seu receptor, pero tamén o fai mediante a unión ao receptor do Insulin-like Growth Factor 1 (receptor cunha estrutura moi similar á da insulina) e a receptores híbridos de ambos tipos, permitindo a activación das mesmas cascadas de sinalización. No Sistema Nervioso Central, regula a entrada de glicosa ao cerebro. Ademais, a súa eliminación tanto no Sistema Nervioso Central como especificamente no hipotálamo xera alteracións tanto no metabolismo da glicosa como no de lípidos. Esta sinalización no cerebro é esencial para o control do metabolismo da glicosa e dos lípidos hepáticos. Ademais das neuronas, tamén existen células gliais que posúen este tipo de receptores. Neste traballo estúdase tanto o papel individual do receptor de insulina como a función sinérxica deste xunto co receptor do Insulin-like Growth Factor 1 nos astrocitos hipotalámicos, así como as posibles alteracións metabólicas no fígado. Este proceso levouse a cabo mediante dous modelos animais. Nun deles induciuse a ablación do receptor de insulina e no outro a dobre ablación do receptor de insulina e do receptor do Insulin-like Growth Factor 1, ambos nos astrocitos hipotalámicos de ratos macho. A través de diferentes técnicas moleculares e histolóxicas, os resultados mostran que a acción conxunta de ambos receptores nos astrocitos hipotalámicos é necesaria para manter o metabolismo da glicosa e dos lípidos hepáticos.
Dirección
GONZALEZ GARCIA, ISMAEL (Titoría)
GONZALEZ GARCIA, ISMAEL (Titoría)
Tribunal
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
Tanicitos e envellecemento: validación dun modelo in vitro e estudo de posibles xenes implicados
Autoría
J.L.P.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
J.L.P.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Nos últimos anos, unha gran parte do esforzo científico centrouse en comprender os mecanismos do envellecemento. Para iso, este estudo céntrase nos tanicitos, unhas das células máis afectadas por este proceso de envellecemento no sistema nervioso central, actuando como porta de entrada para múltiples metabolitos ao interior do hipotálamo. Este traballo trata de validar o uso de cultivos primarios para o estudo in vitro do proceso de envellecemento dos tanicitos e, de ser validado, estudar os posibles efectos da diana Desmogleína 2 sobre este proceso, debido aos seus efectos na adhesión, sinalización e proliferación celular. Os resultados deste traballo validan o modelo in vitro para o estudo do envellecemento e posicionan a Desmogleína 2 como unha prometedora diana fronte ao envellecemento celular, debido aos seus efectos observados sobre a proliferación celular.
Nos últimos anos, unha gran parte do esforzo científico centrouse en comprender os mecanismos do envellecemento. Para iso, este estudo céntrase nos tanicitos, unhas das células máis afectadas por este proceso de envellecemento no sistema nervioso central, actuando como porta de entrada para múltiples metabolitos ao interior do hipotálamo. Este traballo trata de validar o uso de cultivos primarios para o estudo in vitro do proceso de envellecemento dos tanicitos e, de ser validado, estudar os posibles efectos da diana Desmogleína 2 sobre este proceso, debido aos seus efectos na adhesión, sinalización e proliferación celular. Os resultados deste traballo validan o modelo in vitro para o estudo do envellecemento e posicionan a Desmogleína 2 como unha prometedora diana fronte ao envellecemento celular, debido aos seus efectos observados sobre a proliferación celular.
Dirección
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
Tribunal
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
Papel da proteína PCK1 no desenvolvemento da fibrose hepática.
Autoría
B.L.P.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
B.L.P.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
A fosfoenolpiruvato carboxiquinase (PCK1) é unha encima gliconeoxénica involucrada na homeostase enerxética da glicosa hepática. Coñécese que a súa deficiencia en hepatocitos está asociada ao desenvolvemento da enfermidade do fígado graxo asociada á disfunción metabólica (MASLD, Metabolic dysfunction-Associated Liver Disease), pero o seu papel nas células estreladas hepáticas (HSCs), as principais células fibroxénicas do órgano, aínda non se coñece. As HSCs non son tradicionalmente consideradas como células gliconeoxénicas, pero, debido a que durante a súa activación se produce unha reprogramación metabólica cun marcado incremento da glicólise para cubrir as altas demandas enerxéticas e biosintéticas da adquisición do fenotipo profibroxénico, este estudo propúxose investigar se a encima PCK1, ao regular o metabolismo da glicosa nas HSCs, podería ter un papel relevante neste proceso e, polo tanto, no desenvolvemento da fibrose hepática. Así, neste estudo, para estudar isto analizouse a expresión xénica de PCK1 tanto en modelos in vitro humanos de HSCs activadas coma en HSCs primarias de ratos con fibrose hepática, confirmando a redución dos seus niveis de expresión. Tamén se estudou a diminución de PCK1 coma un mecanismo causal no desenvolvemento de fibrose, observando que tanto en modelos in vitro humanos de HSCs coma en modelos in vivo de silenciamento condicional empeoraban os niveis de fibrose e aumentaba a capacidade glicolítica. En conxunto, estes resultados poden indicar un posible papel da diminución de PCK1 no desenvolvemento de fibrose no contexto de MASLD, aumentando a capacidade glicolítica das HSCs activadas e potenciando así o seu metabolismo fibroxénico.
A fosfoenolpiruvato carboxiquinase (PCK1) é unha encima gliconeoxénica involucrada na homeostase enerxética da glicosa hepática. Coñécese que a súa deficiencia en hepatocitos está asociada ao desenvolvemento da enfermidade do fígado graxo asociada á disfunción metabólica (MASLD, Metabolic dysfunction-Associated Liver Disease), pero o seu papel nas células estreladas hepáticas (HSCs), as principais células fibroxénicas do órgano, aínda non se coñece. As HSCs non son tradicionalmente consideradas como células gliconeoxénicas, pero, debido a que durante a súa activación se produce unha reprogramación metabólica cun marcado incremento da glicólise para cubrir as altas demandas enerxéticas e biosintéticas da adquisición do fenotipo profibroxénico, este estudo propúxose investigar se a encima PCK1, ao regular o metabolismo da glicosa nas HSCs, podería ter un papel relevante neste proceso e, polo tanto, no desenvolvemento da fibrose hepática. Así, neste estudo, para estudar isto analizouse a expresión xénica de PCK1 tanto en modelos in vitro humanos de HSCs activadas coma en HSCs primarias de ratos con fibrose hepática, confirmando a redución dos seus niveis de expresión. Tamén se estudou a diminución de PCK1 coma un mecanismo causal no desenvolvemento de fibrose, observando que tanto en modelos in vitro humanos de HSCs coma en modelos in vivo de silenciamento condicional empeoraban os niveis de fibrose e aumentaba a capacidade glicolítica. En conxunto, estes resultados poden indicar un posible papel da diminución de PCK1 no desenvolvemento de fibrose no contexto de MASLD, aumentando a capacidade glicolítica das HSCs activadas e potenciando así o seu metabolismo fibroxénico.
Dirección
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
Nóvoa Deaño, Eva María Cotitoría
NOGUEIRAS POZO, RUBEN (Titoría)
Nóvoa Deaño, Eva María Cotitoría
Tribunal
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Presidente/a)
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Secretario/a)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Vogal)
As células intersticiais de Cajal e o sistema sistema nervioso entérico en patoloxía gastrointestinal e neurolóxicos. Relación co estrés oxidativo
Autoría
L.L.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
L.L.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
14.02.2025 11:45
14.02.2025 11:45
Resumo
Un dos ataques ás estruturas celulares é o estrés oxidativo. No sistema nervioso entérico (SNE) é interesante estudar a relación entre procesos oxidativos, patoloxía plexos nerviosos gastrointestinais e intestinais. Mediante unha revisión bibliográfica, analizouse a relación entre estrés oxidativo, ENS e células intersticiais de Cajal (ICC), en patoloxías gastrointestinais, neurodexenerativas e neurodesenvolvemento. E despois avaliamos a relación bidireccional entre o sistema nervioso central e o SNE. Realización dunha revisión bibliográfica en PubMed, cos filtros: Recensión, Texto completo, 10 anos, Humanos, con posterior expansión a: informes de casos, ensaios clínicos e metaanálise, e máis de 10 anos. Algoritmos de busca: Sistema nervioso entérico OU ICC E estrés oxidativo; ICC Ou SNE e cerebro; Parkinson E ENS NON microbiota; Alzheimer E ENS NON microbiota; ELA E SNE NON microbiota. Termos MeSH para cada algoritmo: Parkinson; SNE; GIST, Chagas; Íleo paralítico postoperatorio; Óxido nítrico; Plasticidade, Estrés oxidativo, entre outros. Os resultados estrutúranse nas seguintes seccións: 1) ICC no intestino; 2) Estrés oxidativo en CHF e ENS; 3) Trastornos gastrointestinais relacionados con CHF e ENS; 4) Enfermidades neurodexenerativas que afectan ao ENS; 5) Trastornos do neurodesenvolvemento con implicación do SNE. Os ICC están localizados no intestino e participan na neurotransmisión entérica. Son as células marcapasos do ENS, responsables da xénese das ondas lentas. Nas principais patoloxías gastrointestinais mostran alteracións no plexo mientérico e as súas conexións co ICC.
Un dos ataques ás estruturas celulares é o estrés oxidativo. No sistema nervioso entérico (SNE) é interesante estudar a relación entre procesos oxidativos, patoloxía plexos nerviosos gastrointestinais e intestinais. Mediante unha revisión bibliográfica, analizouse a relación entre estrés oxidativo, ENS e células intersticiais de Cajal (ICC), en patoloxías gastrointestinais, neurodexenerativas e neurodesenvolvemento. E despois avaliamos a relación bidireccional entre o sistema nervioso central e o SNE. Realización dunha revisión bibliográfica en PubMed, cos filtros: Recensión, Texto completo, 10 anos, Humanos, con posterior expansión a: informes de casos, ensaios clínicos e metaanálise, e máis de 10 anos. Algoritmos de busca: Sistema nervioso entérico OU ICC E estrés oxidativo; ICC Ou SNE e cerebro; Parkinson E ENS NON microbiota; Alzheimer E ENS NON microbiota; ELA E SNE NON microbiota. Termos MeSH para cada algoritmo: Parkinson; SNE; GIST, Chagas; Íleo paralítico postoperatorio; Óxido nítrico; Plasticidade, Estrés oxidativo, entre outros. Os resultados estrutúranse nas seguintes seccións: 1) ICC no intestino; 2) Estrés oxidativo en CHF e ENS; 3) Trastornos gastrointestinais relacionados con CHF e ENS; 4) Enfermidades neurodexenerativas que afectan ao ENS; 5) Trastornos do neurodesenvolvemento con implicación do SNE. Os ICC están localizados no intestino e participan na neurotransmisión entérica. Son as células marcapasos do ENS, responsables da xénese das ondas lentas. Nas principais patoloxías gastrointestinais mostran alteracións no plexo mientérico e as súas conexións co ICC.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Muñoz Hoyos, Antonio Cotitoría
Agil Abdalla, Ahmad Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Muñoz Hoyos, Antonio Cotitoría
Agil Abdalla, Ahmad Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Efectos biolóxicos de Ag5 en células cancerosas a nivel de retículo endoplasmático
Autoría
O.L.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
O.L.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
O cancro é unha enfermidade complexa e unha das principais causas de morte no mundo, caracterizada por alteracións metabólicas e resistencia terapéutica. Neste traballo realizouse unha avaliación do potencial terapéutico dos clústeres atómicos cuánticos de cinco átomos (AQCs-Ag5) en dúas liñas celulares, centrada no efecto sobre o estrés do retículo endoplasmático e a sinalización do calcio. O tratamento con AQCs-Ag5 induce unha acumulación de proteínas mal pregadas no retículo endoplasmático, promovendo a disociación de BiP do sensor PERK e a súa posterior fosforilación, o que desencadea a fosforilación de eIF2 alfa, reduce a tradución global e promove a expresión de ATF4 e CHOP -factores asociados á apoptose. Os resultados suxiren que estes clústeres inducen alteracións relacionadas co calcio que afectan á morfoloxía do retículo endoplasmático e das mitocondrias, ademais de activar a vía de resposta ás proteínas mal pregadas (UPR), con diferenzas entre as liñas celulares estudadas. Estes achados salientan a especificidade dos clústeres como unha estratexia terapéutica prometedora contra o cancro.
O cancro é unha enfermidade complexa e unha das principais causas de morte no mundo, caracterizada por alteracións metabólicas e resistencia terapéutica. Neste traballo realizouse unha avaliación do potencial terapéutico dos clústeres atómicos cuánticos de cinco átomos (AQCs-Ag5) en dúas liñas celulares, centrada no efecto sobre o estrés do retículo endoplasmático e a sinalización do calcio. O tratamento con AQCs-Ag5 induce unha acumulación de proteínas mal pregadas no retículo endoplasmático, promovendo a disociación de BiP do sensor PERK e a súa posterior fosforilación, o que desencadea a fosforilación de eIF2 alfa, reduce a tradución global e promove a expresión de ATF4 e CHOP -factores asociados á apoptose. Os resultados suxiren que estes clústeres inducen alteracións relacionadas co calcio que afectan á morfoloxía do retículo endoplasmático e das mitocondrias, ademais de activar a vía de resposta ás proteínas mal pregadas (UPR), con diferenzas entre as liñas celulares estudadas. Estes achados salientan a especificidade dos clústeres como unha estratexia terapéutica prometedora contra o cancro.
Dirección
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Titoría)
PORTO GONZALEZ, VANESA Cotitoría
DOMINGUEZ PUENTE, FERNANDO (Titoría)
PORTO GONZALEZ, VANESA Cotitoría
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Traballo Fin de Máster : Asociación dos coñecementos e das actitudes co mal uso de fármacos estimulantes no estudantado : un estudo transversal na poboación estudantil da Universidade de Santiago de Compostela
Autoría
A.M.M.
Máster Universitario en Saúde Pública
A.M.M.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 09:20
25.06.2025 09:20
Resumo
OBXECTIVO: Explorar se existe unha asociación entre os coñecementos e as actitudes do estudantado universitario respecto a os fármacos estimulantes e o seu mal uso. MÉTODOS: Realizouse un estudo transversal entre os estudantes de grado da Universidade de Santiago de Compostela durante o primeiro cuadrimestre do curso académico 2024-2025. Recolléronse os datos usando un cuestionario validado de Coñecementos, Actitudes e Prácticas (CAP). Usáronse análises de regresión loxística multivariada para estimar odds ratios axustados (ORa ) cos seus intervalos de confianza (IC) ao 95 %. Cada ítem de coñecementos e actitudes presentou un factor de exposición e analizouse nun modelo de regresión independente. O desenlace foi o mal uso dos fármacos estimulantes, definido como ter polo menos unha destas prácticas: uso sen receita médica, uso prescrito sen adherirse ás instrucións médicas en termos de doses, tempo, duración, e/ou practicas incorrectas cara as sobras non usadas do fármaco (compartir con outras persoas, tiralas ao lixo ou gardalas). RESULTADOS: 5048 dos 5569 estudantes convidados a participar no estudo contestaron o cuestionario, representado unha taxa de participación do 90,6%. 133 estudantes declararon ter consumidos fármacos estimulantes nos dous meses anteriores ao estudo, 94 (70.7%) deles tiveron polo menos unha práctica de mal uso. Observouse unha asociación considerable entre a falta de coñecementos e as actitudes indebidas cara os fármacos estimulantes e o mal uso destes. Por exemplo, en comparación cos estudantes con bo nivel de coñecementos ou actitudes adecuadas, o odds do mal uso é considerablemente maior cando os estudantes descoñecen que estes poden causar dependencia ou adicción [ORa: 4,46 (1,80-11,03)] ou cando estarían dispostos a tomalos sen receita se cren que os precisan [ORa: 13,33 (6,30-28,22)]. O motivo de usar os fármacos estimulantes sen receita máis asociado co mal uso foi o de mellorar a concentración e o rendemento académico [ORa: 4,81 (3,00-7,71)]. CONCLUSIÓNS: Tanto a falta de coñecementos como as actitudes inadecuadas contribúen ao uso indebido de fármacos estimulantes. É necesaria unha maior concienciación sobre a importancia de seguir as instrucións médicas e sobre os efectos adversos das drogas estimulantes na poboación.
OBXECTIVO: Explorar se existe unha asociación entre os coñecementos e as actitudes do estudantado universitario respecto a os fármacos estimulantes e o seu mal uso. MÉTODOS: Realizouse un estudo transversal entre os estudantes de grado da Universidade de Santiago de Compostela durante o primeiro cuadrimestre do curso académico 2024-2025. Recolléronse os datos usando un cuestionario validado de Coñecementos, Actitudes e Prácticas (CAP). Usáronse análises de regresión loxística multivariada para estimar odds ratios axustados (ORa ) cos seus intervalos de confianza (IC) ao 95 %. Cada ítem de coñecementos e actitudes presentou un factor de exposición e analizouse nun modelo de regresión independente. O desenlace foi o mal uso dos fármacos estimulantes, definido como ter polo menos unha destas prácticas: uso sen receita médica, uso prescrito sen adherirse ás instrucións médicas en termos de doses, tempo, duración, e/ou practicas incorrectas cara as sobras non usadas do fármaco (compartir con outras persoas, tiralas ao lixo ou gardalas). RESULTADOS: 5048 dos 5569 estudantes convidados a participar no estudo contestaron o cuestionario, representado unha taxa de participación do 90,6%. 133 estudantes declararon ter consumidos fármacos estimulantes nos dous meses anteriores ao estudo, 94 (70.7%) deles tiveron polo menos unha práctica de mal uso. Observouse unha asociación considerable entre a falta de coñecementos e as actitudes indebidas cara os fármacos estimulantes e o mal uso destes. Por exemplo, en comparación cos estudantes con bo nivel de coñecementos ou actitudes adecuadas, o odds do mal uso é considerablemente maior cando os estudantes descoñecen que estes poden causar dependencia ou adicción [ORa: 4,46 (1,80-11,03)] ou cando estarían dispostos a tomalos sen receita se cren que os precisan [ORa: 13,33 (6,30-28,22)]. O motivo de usar os fármacos estimulantes sen receita máis asociado co mal uso foi o de mellorar a concentración e o rendemento académico [ORa: 4,81 (3,00-7,71)]. CONCLUSIÓNS: Tanto a falta de coñecementos como as actitudes inadecuadas contribúen ao uso indebido de fármacos estimulantes. É necesaria unha maior concienciación sobre a importancia de seguir as instrucións médicas e sobre os efectos adversos das drogas estimulantes na poboación.
Dirección
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Titoría)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Titoría)
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
Estudo da funcionalidade da variante rara natural A55T do receptor CX3CR1 de fractalquina en liñas celulares
Autoría
L.M.T.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
L.M.T.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Investigacións recentes no campo da farmacoloxía asociada a enfermidades do Sistema Nervioso Central relacionan ao receptor CX3CR1 de fractalquina, particularmente á súa variante natural rara CX3CR1-A55T, cos fenotipos de enfermidades neuropsiquiátricas como a esquizofrenia e o autismo. Estudos de interacción con beta-arrestinas mostraron unha diminución na capacidade do receptor mutante de promover a translocación destas proteínas á membrana plasmática en comparación coa variante nativa en resposta ao ligando fractalquina. Suxeriuse que a variante A55T é deficiente en interacción coa proteína G, pero a cinética de disociación da devandita proteína en resposta a fractalquina non foi propiamente estudada. O obxectivo deste traballo foi avaliar a funcionalidade da variante rara A55T do receptor CX3CR1 de fractalquina en liñas celulares estables. A determinación da cinética de activación da proteína G de CX3CR1 e o mutante CX3CR1-A55T realizouse mediante a plataforma de ensaio Transduction Pathways, empregando a técnica de Transferencia de Enerxía por Resonancia de Bioluminiscencia, contemplando un paso previo de optimización das condicións de ensaio en relación ao receptor CX3CR1 nativo. De forma complementaria realizáronse ensaios de calcio intracelular en resposta a fractalquina para ambos os tipos de receptores. A eficacia da interacción da proteína G co receptor en resposta a fractalquina, así como a potencia con que a fractalquina promove dita interacción, non se viron afectadas na variante CX3CR1-A55T con respecto ao receptor CX3CR1 nativo. Os ensaios de sinalización de calcio intracelular mostraron incrementos transitorios deste ión de forma concentración-dependentes en resposta a concentracións crecentes de fractalquina, tanto para o receptor nativo como para a súa variante mutada. Os resultados obtidos suxiren que a vía de sinalización dependente de proteína G é funcional para o mutante CX3CR1-A55T.
Investigacións recentes no campo da farmacoloxía asociada a enfermidades do Sistema Nervioso Central relacionan ao receptor CX3CR1 de fractalquina, particularmente á súa variante natural rara CX3CR1-A55T, cos fenotipos de enfermidades neuropsiquiátricas como a esquizofrenia e o autismo. Estudos de interacción con beta-arrestinas mostraron unha diminución na capacidade do receptor mutante de promover a translocación destas proteínas á membrana plasmática en comparación coa variante nativa en resposta ao ligando fractalquina. Suxeriuse que a variante A55T é deficiente en interacción coa proteína G, pero a cinética de disociación da devandita proteína en resposta a fractalquina non foi propiamente estudada. O obxectivo deste traballo foi avaliar a funcionalidade da variante rara A55T do receptor CX3CR1 de fractalquina en liñas celulares estables. A determinación da cinética de activación da proteína G de CX3CR1 e o mutante CX3CR1-A55T realizouse mediante a plataforma de ensaio Transduction Pathways, empregando a técnica de Transferencia de Enerxía por Resonancia de Bioluminiscencia, contemplando un paso previo de optimización das condicións de ensaio en relación ao receptor CX3CR1 nativo. De forma complementaria realizáronse ensaios de calcio intracelular en resposta a fractalquina para ambos os tipos de receptores. A eficacia da interacción da proteína G co receptor en resposta a fractalquina, así como a potencia con que a fractalquina promove dita interacción, non se viron afectadas na variante CX3CR1-A55T con respecto ao receptor CX3CR1 nativo. Os ensaios de sinalización de calcio intracelular mostraron incrementos transitorios deste ión de forma concentración-dependentes en resposta a concentracións crecentes de fractalquina, tanto para o receptor nativo como para a súa variante mutada. Os resultados obtidos suxiren que a vía de sinalización dependente de proteína G é funcional para o mutante CX3CR1-A55T.
Dirección
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Titoría)
CASTRO PEREZ, MARIA DE LOS ANGELES (Titoría)
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Medidas de control de tabaquismo: aceptación por parte da población
Autoría
J.M.M.M.
Máster Universitario en Saúde Pública
J.M.M.M.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
18.02.2025 09:20
18.02.2025 09:20
Resumo
O obxectivo é avaliar novas medidas de aceptabilidade en relación coas medidas de control do tabaco en España mediante unha enquisa á poboación maior de 16 anos. A medida de prohibición de fumar no interior dos coches en presenza de menores é a medida que tivo maior aceptación entre os participantes.
O obxectivo é avaliar novas medidas de aceptabilidade en relación coas medidas de control do tabaco en España mediante unha enquisa á poboación maior de 16 anos. A medida de prohibición de fumar no interior dos coches en presenza de menores é a medida que tivo maior aceptación entre os participantes.
Dirección
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
Rey Brandariz, Julia Cotitoría
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
Rey Brandariz, Julia Cotitoría
Tribunal
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Presidente/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Secretario/a)
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Vogal)
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Presidente/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Secretario/a)
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Vogal)
Revisión sistemática sobre a relación entre a suplementación con zinc e os niveis de hormonas do metabolismo: grelina, leptina, hormona tiroidea, insulina, adiponectina, e a composición corporal en pacientes en idade pediátrica con sobrepeso e obesidade
Autoría
D.D.M.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
D.D.M.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
Introdución: A obesidade infantil constitúe un problema de saúde pública en aumento, asociado a alteracións hormonais que afectan ao metabolismo e á composición corporal. A suplementación con zinc propúxose como unha estratexia potencial para modular estas alteracións debido ao seu papel en diversas vías metabólicas. Esta revisión sistemática ten como obxectivo avaliar a evidencia dispoñible sobre o efecto do zinc oral nos niveis de hormonas metabólicas e nos parámetros antropométricos en nenos e adolescentes con sobrepeso ou obesidade. Métodos: Realizouse unha busca sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science, entre 2005 a 2025, seguindo as directrices PRISMA. Incluíronse ensaios clínicos aleatorizados e estudos cuasiexperimentais que avaliasen o efecto do zinc sobre polo menos unha hormona metabólica: insulina, leptina, grelina, adiponectina, hormonas tiroideas, e unha variable de composición corporal: IMC, masa graxa, circunferencia de cintura, en poboación pediátrica con exceso de peso. Avaliouse a calidade metodolóxica e o risco de sesgo mediante RoB 2.0. Resultados: Dos 183 estudos identificados, 4 cumpriron cos criterios de inclusión. Tres foron ensaios clínicos aleatorizados e un foi cuasi-experimental. A mostra total foi de 280 participantes, de entre 6 e 15 anos, con nenos e nenas en etapa prepuberal. A maioría dos estudos mostrou melloras significativas nos niveis de insulina e leptina, así como reducións no IMC e na circunferencia da cintura tras a intervención con zinc. Conclusións: A evidencia dispoñible suxire que o zinc pode ter efectos beneficiosos sobre o perfil hormonal e a composición corporal en nenos con sobrepeso ou obesidade. Porén, o número limitado de estudos e a súa heteroxeneidade metodolóxica dificultan a xeneralización dos resultados. Son necesarios máis ensaios ben deseñados e con seguimento a longo prazo para confirmar estes efectos e orientar a práctica clínica.
Introdución: A obesidade infantil constitúe un problema de saúde pública en aumento, asociado a alteracións hormonais que afectan ao metabolismo e á composición corporal. A suplementación con zinc propúxose como unha estratexia potencial para modular estas alteracións debido ao seu papel en diversas vías metabólicas. Esta revisión sistemática ten como obxectivo avaliar a evidencia dispoñible sobre o efecto do zinc oral nos niveis de hormonas metabólicas e nos parámetros antropométricos en nenos e adolescentes con sobrepeso ou obesidade. Métodos: Realizouse unha busca sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science, entre 2005 a 2025, seguindo as directrices PRISMA. Incluíronse ensaios clínicos aleatorizados e estudos cuasiexperimentais que avaliasen o efecto do zinc sobre polo menos unha hormona metabólica: insulina, leptina, grelina, adiponectina, hormonas tiroideas, e unha variable de composición corporal: IMC, masa graxa, circunferencia de cintura, en poboación pediátrica con exceso de peso. Avaliouse a calidade metodolóxica e o risco de sesgo mediante RoB 2.0. Resultados: Dos 183 estudos identificados, 4 cumpriron cos criterios de inclusión. Tres foron ensaios clínicos aleatorizados e un foi cuasi-experimental. A mostra total foi de 280 participantes, de entre 6 e 15 anos, con nenos e nenas en etapa prepuberal. A maioría dos estudos mostrou melloras significativas nos niveis de insulina e leptina, así como reducións no IMC e na circunferencia da cintura tras a intervención con zinc. Conclusións: A evidencia dispoñible suxire que o zinc pode ter efectos beneficiosos sobre o perfil hormonal e a composición corporal en nenos con sobrepeso ou obesidade. Porén, o número limitado de estudos e a súa heteroxeneidade metodolóxica dificultan a xeneralización dos resultados. Son necesarios máis ensaios ben deseñados e con seguimento a longo prazo para confirmar estes efectos e orientar a práctica clínica.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Estudo do efecto do microambiente tumoral sobre os glóbulos vermellos no contexto do cancro de mama
Autoría
M.M.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
M.M.V.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Este traballo explora o impacto do microambiente tumoral sobre os glóbulos vermellos e como este pode influír na progresión do cancro de mama, especialmente na súa forma metastásica. Os glóbulos vermellos demostraron ter un papel activo na adhesión ás células tumorais e na modulación do seu comportamento, a pesar de seren pouco estudados no contexto tumoral. Mediante o uso de modelos experimentais in vitro que simulan condicións inflamatorias do microambiente tumoral (como a exposición a IL-6, hipóxia ou medios condicionados por células tumorais), avaliouse a capacidade dos glóbulos vermellos para adherirse ás células tumorais da liña MDA-MB-231. Ademais, analizáronse cambios na expresión de xenes nas células tumorais relacionados coa progresión tumoral (VIM e PAK4), así como a expresión da proteína CD275/ICOSL tras o contacto cos glóbulos vermellos. Os resultados mostran que os glóbulos vermellos de pacientes con cancro de mama metastásico presentan unha maior capacidade de adhesión e realizáronse modelos de “pacientes simulados” que replican parcialmente este efecto no laboratorio, o que valida a súa utilidade experimental e a redución da variedade interindividual das mostras biolóxicas. Ademais, tamén se demostra que os glóbulos vermellos son capaces de inducir cambios moleculares nas células tumorais, incluíndo un aumento na expresión de CD275. Este estudo suxire que os glóbulos vermellos poderían actuar como compoñentes e/ou mediadores activos do microambiente tumoral, participando en mecanismos de diseminación metastásica, modulación inmunitaria e progresión tumoral. Estes achados abren novas liñas de investigación orientadas a caracterizar os factores implicados, especialmente o secretoma tumoral e as vesículas extracelulares, e propoñen o desenvolvemento de modelos de cocultivo máis complexos que integren células inmunitarias.
Este traballo explora o impacto do microambiente tumoral sobre os glóbulos vermellos e como este pode influír na progresión do cancro de mama, especialmente na súa forma metastásica. Os glóbulos vermellos demostraron ter un papel activo na adhesión ás células tumorais e na modulación do seu comportamento, a pesar de seren pouco estudados no contexto tumoral. Mediante o uso de modelos experimentais in vitro que simulan condicións inflamatorias do microambiente tumoral (como a exposición a IL-6, hipóxia ou medios condicionados por células tumorais), avaliouse a capacidade dos glóbulos vermellos para adherirse ás células tumorais da liña MDA-MB-231. Ademais, analizáronse cambios na expresión de xenes nas células tumorais relacionados coa progresión tumoral (VIM e PAK4), así como a expresión da proteína CD275/ICOSL tras o contacto cos glóbulos vermellos. Os resultados mostran que os glóbulos vermellos de pacientes con cancro de mama metastásico presentan unha maior capacidade de adhesión e realizáronse modelos de “pacientes simulados” que replican parcialmente este efecto no laboratorio, o que valida a súa utilidade experimental e a redución da variedade interindividual das mostras biolóxicas. Ademais, tamén se demostra que os glóbulos vermellos son capaces de inducir cambios moleculares nas células tumorais, incluíndo un aumento na expresión de CD275. Este estudo suxire que os glóbulos vermellos poderían actuar como compoñentes e/ou mediadores activos do microambiente tumoral, participando en mecanismos de diseminación metastásica, modulación inmunitaria e progresión tumoral. Estes achados abren novas liñas de investigación orientadas a caracterizar os factores implicados, especialmente o secretoma tumoral e as vesículas extracelulares, e propoñen o desenvolvemento de modelos de cocultivo máis complexos que integren células inmunitarias.
Dirección
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
Costa Nogueira, Clotilde Cotitoría
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
Costa Nogueira, Clotilde Cotitoría
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Asociación entre polimorfismos xenéticos en FTO, MC4R e LEP e o risco de obesidade infantil: Revisión Sistemática
Autoría
N.M.N.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
N.M.N.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introdución: A obesidade infantil é unha condición multifactorial que implica interaccións entre factores xenéticos e ambientais. Os xenes FTO, MC4R e LEP foron amplamente estudados polo seu papel na regulación do apetito, o metabolismo enerxético e a adiposidade en nenos e adolescentes. Obxectivo: Avaliar a asociación entre os polimorfismos nos xenes FTO, MC4R e LEP e o risco de obesidade en poboación infantil mediante unha revisión sistemática da literatura científica. Metodoloxía: Para a búsqueda dos artigos utilizáronse as bases de datos Pubmed, Web of Science e Scopus, de acordo ó modelo PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Review and MetaAnalysis), seleccionando os artigos publicados entre 2022 e 2025. Incluíronse estudios observacionais, revisións sistemáticas e metaanálisis, nos que se evaluou a asociación de polimorfismos en FTO, MC4R e LEP con parámetros de obesidade, como o índice de masa corporal (IMC), composición corporal e o risco de síndrome metabólico en poboación pediátrica (0 a 18 anos). Aplicouse a ferramenta CASP para o análese del risco de sesgo. Resultados: Foron incluidos 5 artigos, cunha mostra total de 41895 nenos e adolescentes. Os estudos revisados mostran que variantes como FTO rs9939609, MC4R rs17782313 e LEP rs7799039 se asocian significativamente con maior risco de obesidade infantil e alteracións metabólicas. Tamén se observaron interaccións xenéticoambientais, incluíndo dieta, actividade física e exposición a químicos. A maioría dos estudos presentaron risco de sesgo baixo ou moderado, aínda que a heteroxeneidade no deseño e na medición dos resultados limita a xeneralización. Conclusións: Os polimorfismos en FTO, MC4R e LEP representan factores de risco xenético importantes para a obesidade infantil. Son necesarias máis investigacións con deseños robustos e seguimento longitudinal para confirmar as asociacións e explorar as interaccións xenéticoambientais, contribuíndo a estratexias de prevención e xestión personalizadas.
Introdución: A obesidade infantil é unha condición multifactorial que implica interaccións entre factores xenéticos e ambientais. Os xenes FTO, MC4R e LEP foron amplamente estudados polo seu papel na regulación do apetito, o metabolismo enerxético e a adiposidade en nenos e adolescentes. Obxectivo: Avaliar a asociación entre os polimorfismos nos xenes FTO, MC4R e LEP e o risco de obesidade en poboación infantil mediante unha revisión sistemática da literatura científica. Metodoloxía: Para a búsqueda dos artigos utilizáronse as bases de datos Pubmed, Web of Science e Scopus, de acordo ó modelo PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Review and MetaAnalysis), seleccionando os artigos publicados entre 2022 e 2025. Incluíronse estudios observacionais, revisións sistemáticas e metaanálisis, nos que se evaluou a asociación de polimorfismos en FTO, MC4R e LEP con parámetros de obesidade, como o índice de masa corporal (IMC), composición corporal e o risco de síndrome metabólico en poboación pediátrica (0 a 18 anos). Aplicouse a ferramenta CASP para o análese del risco de sesgo. Resultados: Foron incluidos 5 artigos, cunha mostra total de 41895 nenos e adolescentes. Os estudos revisados mostran que variantes como FTO rs9939609, MC4R rs17782313 e LEP rs7799039 se asocian significativamente con maior risco de obesidade infantil e alteracións metabólicas. Tamén se observaron interaccións xenéticoambientais, incluíndo dieta, actividade física e exposición a químicos. A maioría dos estudos presentaron risco de sesgo baixo ou moderado, aínda que a heteroxeneidade no deseño e na medición dos resultados limita a xeneralización. Conclusións: Os polimorfismos en FTO, MC4R e LEP representan factores de risco xenético importantes para a obesidade infantil. Son necesarias máis investigacións con deseños robustos e seguimento longitudinal para confirmar as asociacións e explorar as interaccións xenéticoambientais, contribuíndo a estratexias de prevención e xestión personalizadas.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Estratexias nutricionais na prevención de enterocolite necrosante en neonatos prematuros: unha revisión sistemática
Autoría
F.N.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
F.N.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Resumo Introdución: A enterocolite necrosante (ECN) é a emerxencia gastrointestinal máis frecuente e devastadora no neonato prematuro, cunha elevada mortalidade e secuelas a longo prazo. A fisiopatoloxía combina inmadureza intestinal, colonización microbiana alterada e unha resposta inmune desregulada, o que explica a forte influencia da nutrición na súa prevención. Obxectivo: Analizar a efectividade de distintas intervencións nutricionais (leite materno exclusivo, leite fortificado, fórmulas infantís e probióticos) na prevención da ECN en neonatos prematuros. Metodoloxía: Revisión sistemática segundo as recomendacións PRISMA (PubMed 2010 ao 2025). Incluíronse ensaios clínicos aleatorizados, estudos de cohortes, revisións sistemáticas e metaanálises en prematuros menores de 37 semanas. Analizáronse un total de 62 estudos. Resultados: O leite materno reduce significativamente a incidencia de ECN fronte á fórmula, cun efecto dependente da dose. O leite doado ofrece protección, aínda que con menor crecemento se non se fortifica. Os fortificantes bovinos ou humanos non modifican claramente o risco de ECN. A lactoferrina reduce a sepsis, pero o seu impacto na ECN é inconsistente. A evidencia máis robusta procede dos probióticos multicepa (Lactobacillus + Bifidobacterium), que diminúen tanto a ECN como a mortalidade neonatal. Discusión: Os achados apoian priorizar o leite materno propio e o uso de probióticos multicepa, aínda que persiste heteroxeneidade metodolóxica nas cepas, doses e desenlaces. Son necesarios ensaios multicéntricos con protocolos estandarizados e seguimento a longo prazo. Conclusións: A prevención da ECN debe enfocarse como unha estratexia multifactorial, onde o leite humano e os probióticos multicepa son actualmente as medidas máis eficaces e seguras.
Resumo Introdución: A enterocolite necrosante (ECN) é a emerxencia gastrointestinal máis frecuente e devastadora no neonato prematuro, cunha elevada mortalidade e secuelas a longo prazo. A fisiopatoloxía combina inmadureza intestinal, colonización microbiana alterada e unha resposta inmune desregulada, o que explica a forte influencia da nutrición na súa prevención. Obxectivo: Analizar a efectividade de distintas intervencións nutricionais (leite materno exclusivo, leite fortificado, fórmulas infantís e probióticos) na prevención da ECN en neonatos prematuros. Metodoloxía: Revisión sistemática segundo as recomendacións PRISMA (PubMed 2010 ao 2025). Incluíronse ensaios clínicos aleatorizados, estudos de cohortes, revisións sistemáticas e metaanálises en prematuros menores de 37 semanas. Analizáronse un total de 62 estudos. Resultados: O leite materno reduce significativamente a incidencia de ECN fronte á fórmula, cun efecto dependente da dose. O leite doado ofrece protección, aínda que con menor crecemento se non se fortifica. Os fortificantes bovinos ou humanos non modifican claramente o risco de ECN. A lactoferrina reduce a sepsis, pero o seu impacto na ECN é inconsistente. A evidencia máis robusta procede dos probióticos multicepa (Lactobacillus + Bifidobacterium), que diminúen tanto a ECN como a mortalidade neonatal. Discusión: Os achados apoian priorizar o leite materno propio e o uso de probióticos multicepa, aínda que persiste heteroxeneidade metodolóxica nas cepas, doses e desenlaces. Son necesarios ensaios multicéntricos con protocolos estandarizados e seguimento a longo prazo. Conclusións: A prevención da ECN debe enfocarse como unha estratexia multifactorial, onde o leite humano e os probióticos multicepa son actualmente as medidas máis eficaces e seguras.
Dirección
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Titoría)
Picáns Leis, Rosaura Cotitoría
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Titoría)
Picáns Leis, Rosaura Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Cobertura vacinal fronte ao pneumococo en pacientes transplantados nunha área sanitaria do noroeste de España. Un estudo transversal
Autoría
A.N.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
A.N.G.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
18.02.2025 09:00
18.02.2025 09:00
Resumo
Introdución: O Streptococcus pneumoniae é unha bacteria que provoca diversos cadros infecciosos, entre os que destaca a enfermidade pneumocócica invasiva debido a súa importante morbimortalidade, fundamentalmente en suxeitos inmunodeprimidos. A vacinación fronte a este microorganismo representa a principal ferramenta para reducir a probabilidade de infección. Métodos: Realízase un estudo descritivo para coñecer a cobertura vacinal fronte ao Streptococcus pneumoniae en pacientes pertencentes a unha área sanitaria do noroeste de España que fosen sometidos a un transplante de órgano sólido (TOS) ou transplante de proxenitores hematopoiéticos (TPH) durante o período 2017-2022. Os suxeitos foron seleccionados a partir do Rexistro de Actividade de Atención Especializada (RAE-CMBD) mediante os códigos CIE-10 de procedemento, mentres que os datos de vacinación extráense do Sistema de Información e Análise Complexo (SIAC). Resultados: Inclúense un total de 680 pacientes (649 pertencentes ao grupo de transplante de órgano sólido e 211 pertencentes ao grupo de transplante de proxenitores hematopoiéticos). No primeiro grupo, 326 pacientes (69,51%) recibiron a pauta de vacinación completa para pneumococo (polo menos unha dose de vacina conxugada 13 valente e unha dose de vacina polisacárida); no segundo grupo, 45 pacientes (21,33%) recibiron a pauta de vacinación completa (polo menos 3 doses de vacina conxugada 13 valente e unha dose de vacina polisacárida polo menos 3 meses tras a recepción do TPH). Conclusións: A cobertura vacinal fronte ao pneumococo en pacientes transplantados na área sanitaria é subóptima, fundamentalmente entre os pacientes con TPH. É necesario tomar medidas para concienciar sobre a importancia da vacinación tanto aos pacientes transplantados como aos seus profesionais sanitarios de referencia, así como levar a cabo un “catch up” dos pacientes que non completaron correctamente a súa pauta de vacinación.
Introdución: O Streptococcus pneumoniae é unha bacteria que provoca diversos cadros infecciosos, entre os que destaca a enfermidade pneumocócica invasiva debido a súa importante morbimortalidade, fundamentalmente en suxeitos inmunodeprimidos. A vacinación fronte a este microorganismo representa a principal ferramenta para reducir a probabilidade de infección. Métodos: Realízase un estudo descritivo para coñecer a cobertura vacinal fronte ao Streptococcus pneumoniae en pacientes pertencentes a unha área sanitaria do noroeste de España que fosen sometidos a un transplante de órgano sólido (TOS) ou transplante de proxenitores hematopoiéticos (TPH) durante o período 2017-2022. Os suxeitos foron seleccionados a partir do Rexistro de Actividade de Atención Especializada (RAE-CMBD) mediante os códigos CIE-10 de procedemento, mentres que os datos de vacinación extráense do Sistema de Información e Análise Complexo (SIAC). Resultados: Inclúense un total de 680 pacientes (649 pertencentes ao grupo de transplante de órgano sólido e 211 pertencentes ao grupo de transplante de proxenitores hematopoiéticos). No primeiro grupo, 326 pacientes (69,51%) recibiron a pauta de vacinación completa para pneumococo (polo menos unha dose de vacina conxugada 13 valente e unha dose de vacina polisacárida); no segundo grupo, 45 pacientes (21,33%) recibiron a pauta de vacinación completa (polo menos 3 doses de vacina conxugada 13 valente e unha dose de vacina polisacárida polo menos 3 meses tras a recepción do TPH). Conclusións: A cobertura vacinal fronte ao pneumococo en pacientes transplantados na área sanitaria é subóptima, fundamentalmente entre os pacientes con TPH. É necesario tomar medidas para concienciar sobre a importancia da vacinación tanto aos pacientes transplantados como aos seus profesionais sanitarios de referencia, así como levar a cabo un “catch up” dos pacientes que non completaron correctamente a súa pauta de vacinación.
Dirección
RUANO RAVIÑA, ALBERTO (Titoría)
RUANO RAVIÑA, ALBERTO (Titoría)
Tribunal
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Presidente/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Secretario/a)
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Vogal)
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Presidente/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Secretario/a)
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Vogal)
Papel de SPARC na comunicación mediada por exosomas das Células Tumorais Circulantes (CTC) no cancro de mama
Autoría
E.P.H.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
E.P.H.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
As células tumorais circulantes (CTC) e os clústeres de CTC (cCTC) considéranse elementos clave para o desenvolvemento da metástase no cancro de mama. Recentemente, o seu potencial metastático foi asociado cunha sobreexpresión da proteína SPARC. Neste traballo, abórdase a posible secreción de SPARC por estas células a través de exosomas e a implicación que este mecanismo podería ter na diseminación e progresión tumoral. Para iso, empregouse tanto a liña mCTC, un modelo celular derivado dun xenoinxerto de rato que se asemella aos cCTC, como a súa liña parental MDA-MB-231. Como parte dunha caracterización inicial, optimizouse unha tinción intracelular de SPARC para a súa análise por citometría de fluxo. Posteriormente, púxose a punto un método de extracción de exosomas baseado en ultracentrifugación, seguido da avaliación da presenza de SPARC nos exosomas e o estudo do seu papel na migración celular mediante ensaios funcionais. En primeiro lugar, a tinción intracelular de SPARC permitiu validar a súa sobreexpresión en mCTC respecto a MDA-MB-231. Por outra banda, a extracción de exosomas mediante cultivo celular en ausencia de FBS e ultracentrifugacións seriadas do medio constituíu unha boa aproximación inicial, aínda que require validación adicional. Así mesmo, os lisados exosomais da liña mCTC presentaron unha cantidade de SPARC superior á de MDA-MB-231, o que suxire unha maior incorporación da proteína nos exosomas. Porén, aínda se debe confirmar que a cantidade analizada destas vesículas sexa equivalente en ambas liñas. Por último, a acción de SPARC na migración celular semella depender tanto da súa concentración como da interacción con outros factores presentes no medio. Debido a limitacións de tempo, células e recursos materiais, os resultados descritos non acadan robustez estatística. Non obstante, ofrecen unha base sólida para continuar profundando nesta liña de traballo, podendo sentar as bases para esclarecer como o condicionamento exosomal inflúe no perfil de aniñamento tumoral.
As células tumorais circulantes (CTC) e os clústeres de CTC (cCTC) considéranse elementos clave para o desenvolvemento da metástase no cancro de mama. Recentemente, o seu potencial metastático foi asociado cunha sobreexpresión da proteína SPARC. Neste traballo, abórdase a posible secreción de SPARC por estas células a través de exosomas e a implicación que este mecanismo podería ter na diseminación e progresión tumoral. Para iso, empregouse tanto a liña mCTC, un modelo celular derivado dun xenoinxerto de rato que se asemella aos cCTC, como a súa liña parental MDA-MB-231. Como parte dunha caracterización inicial, optimizouse unha tinción intracelular de SPARC para a súa análise por citometría de fluxo. Posteriormente, púxose a punto un método de extracción de exosomas baseado en ultracentrifugación, seguido da avaliación da presenza de SPARC nos exosomas e o estudo do seu papel na migración celular mediante ensaios funcionais. En primeiro lugar, a tinción intracelular de SPARC permitiu validar a súa sobreexpresión en mCTC respecto a MDA-MB-231. Por outra banda, a extracción de exosomas mediante cultivo celular en ausencia de FBS e ultracentrifugacións seriadas do medio constituíu unha boa aproximación inicial, aínda que require validación adicional. Así mesmo, os lisados exosomais da liña mCTC presentaron unha cantidade de SPARC superior á de MDA-MB-231, o que suxire unha maior incorporación da proteína nos exosomas. Porén, aínda se debe confirmar que a cantidade analizada destas vesículas sexa equivalente en ambas liñas. Por último, a acción de SPARC na migración celular semella depender tanto da súa concentración como da interacción con outros factores presentes no medio. Debido a limitacións de tempo, células e recursos materiais, os resultados descritos non acadan robustez estatística. Non obstante, ofrecen unha base sólida para continuar profundando nesta liña de traballo, podendo sentar as bases para esclarecer como o condicionamento exosomal inflúe no perfil de aniñamento tumoral.
Dirección
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
Piñeiro Cid, Roberto Cotitoría
LOPEZ LOPEZ, RAFAEL (Titoría)
Piñeiro Cid, Roberto Cotitoría
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Traballo Fin de Máster: Tendencia da incidencia e mortalidade por ictus en Chile: análise do período 2018 a 2023
Autoría
J.A.P.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
J.A.P.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 09:20
16.09.2025 09:20
Resumo
Introdución: O ictus é un importante problema de saúde pública e unha das principais causas de morte e discapacidade a nivel mundial. En Chile, comprender as súas tendencias epidemiolóxicas é fundamental para desenvolver estratexias eficaces de prevención e atención. Métodos: Realizouse un estudo retrospectivo utilizando rexistros de altas hospitalarias dos hospitais da rede pública de Chile. Incluíronse pacientes con diagnóstico de ictus isquémico, hemorráxico, non especificado e trombose venosa cerebral, codificados segundo a CIE10. Calculáronse taxas brutas de incidencia e mortalidade por 100.000 habitantes e aplicouse regresión joinpoint para identificar a tendencia da incidencia e mortalidade intrahospitalaria. Empregouse a porcentaxe de cambio anual (PCA) e a media de cambio anual (MCA) como procedemento xeométrico ponderado das PCA de cada segmento atopado. Resultados: Analizáronse 131.470 altas hospitalarias por ictus na rede pública de saúde, con predominio do ictus isquémico (69,7%). A mortalidade intrahospitalaria acadou 16.696 casos (51,3% hemorráxicos, 46,3% isquémicos). A incidencia mostrou un lexeiro aumento a nivel nacional (MCA 2018 a 2023 = 0,26%; IC95% (,)2,41 a 3,02), con incrementos significativos no período 2020 a 2023 (PCA = 2,91%; IC95% 0,34 a 7,20). As rexións de Atacama e Antofagasta evidenciaron os maiores aumentos, mentres que Aysén mostrou unha diminución significativa. A mortalidade presentou unha tendencia descendente (MCA 2018 a 2023 = (,)1,01%; IC95% (,)3,27 a 1,03), cunha diminución acentuada a partir de 2021 (PCA = (,)3,26%). A rexión de Arica presentou unha diminución sostida da mortalidade en todo o período de análise (MCA 2018 a 2023 = (,)8,26%; IC95% (,)16,5 a 0,75). Conclusións: A incidencia de ictus aumentou en Chile a partir de 2020, mentres que a mortalidade intrahospitalaria mostrou unha redución progresiva. As diferenzas rexionais reflicten inequivocamente a falta de equidade en recursos e acceso a tratamentos especializados. Estes achados poñen de manifesto a necesidade de desenvolver estratexias baseadas na prevención e promoción da saúde atendendo ás peculiaridades e necesidades específicas de cada rexión, especialmente naquelas con maiores taxas de incidencia e mortalidade.
Introdución: O ictus é un importante problema de saúde pública e unha das principais causas de morte e discapacidade a nivel mundial. En Chile, comprender as súas tendencias epidemiolóxicas é fundamental para desenvolver estratexias eficaces de prevención e atención. Métodos: Realizouse un estudo retrospectivo utilizando rexistros de altas hospitalarias dos hospitais da rede pública de Chile. Incluíronse pacientes con diagnóstico de ictus isquémico, hemorráxico, non especificado e trombose venosa cerebral, codificados segundo a CIE10. Calculáronse taxas brutas de incidencia e mortalidade por 100.000 habitantes e aplicouse regresión joinpoint para identificar a tendencia da incidencia e mortalidade intrahospitalaria. Empregouse a porcentaxe de cambio anual (PCA) e a media de cambio anual (MCA) como procedemento xeométrico ponderado das PCA de cada segmento atopado. Resultados: Analizáronse 131.470 altas hospitalarias por ictus na rede pública de saúde, con predominio do ictus isquémico (69,7%). A mortalidade intrahospitalaria acadou 16.696 casos (51,3% hemorráxicos, 46,3% isquémicos). A incidencia mostrou un lexeiro aumento a nivel nacional (MCA 2018 a 2023 = 0,26%; IC95% (,)2,41 a 3,02), con incrementos significativos no período 2020 a 2023 (PCA = 2,91%; IC95% 0,34 a 7,20). As rexións de Atacama e Antofagasta evidenciaron os maiores aumentos, mentres que Aysén mostrou unha diminución significativa. A mortalidade presentou unha tendencia descendente (MCA 2018 a 2023 = (,)1,01%; IC95% (,)3,27 a 1,03), cunha diminución acentuada a partir de 2021 (PCA = (,)3,26%). A rexión de Arica presentou unha diminución sostida da mortalidade en todo o período de análise (MCA 2018 a 2023 = (,)8,26%; IC95% (,)16,5 a 0,75). Conclusións: A incidencia de ictus aumentou en Chile a partir de 2020, mentres que a mortalidade intrahospitalaria mostrou unha redución progresiva. As diferenzas rexionais reflicten inequivocamente a falta de equidade en recursos e acceso a tratamentos especializados. Estes achados poñen de manifesto a necesidade de desenvolver estratexias baseadas na prevención e promoción da saúde atendendo ás peculiaridades e necesidades específicas de cada rexión, especialmente naquelas con maiores taxas de incidencia e mortalidade.
Dirección
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Titoría)
Rivero de Aguilar Pensado, Alejandro Cotitoría
VARELA LEMA, MARIA LEONOR (Titoría)
Rivero de Aguilar Pensado, Alejandro Cotitoría
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
Estudo da inestabilidade xenómica causada pola retrotransposición de LINE-1
Autoría
U.P.M.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
U.P.M.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Aproximadamente a metade do xenoma humano está composto de elementos móbiles, secuencias repetitivas con potencial capacidade de transpoñerse a outros lugares do xenoma. Entre eles, destaca LINE-1, un retrotransposón cuxa actividade provoca parte da variación que se atopa no xenoma humano, e implicado en numerosas patoloxías. Descoñécense moitas características do elemento móbil e o seu ciclo de transposición, as cales poderían ser abordadas a través do estudo en liñas celulares establecidas. Este traballo pretende realizar os primeiros pasos dun protocolo de inserción dun L1 exóxeno en células tumorais e non tumorais. Para isto, transfectáronse dúas liñas, HeLa e RPE-1, con vectores plasmídicos que inclúen elementos L1, e analizouse a eficiencia de transfección e a actividade de ditos elementos. Previamente, ditos plásmidos foron amplificados e avaliados. O protocolo foi realizado correctamente en ambas liñas e presentou unha alta aplicabilidade nas células HeLa, pero os resultados indican unha necesidade de axuste nas condicións do ensaio no caso das células RPE-1.
Aproximadamente a metade do xenoma humano está composto de elementos móbiles, secuencias repetitivas con potencial capacidade de transpoñerse a outros lugares do xenoma. Entre eles, destaca LINE-1, un retrotransposón cuxa actividade provoca parte da variación que se atopa no xenoma humano, e implicado en numerosas patoloxías. Descoñécense moitas características do elemento móbil e o seu ciclo de transposición, as cales poderían ser abordadas a través do estudo en liñas celulares establecidas. Este traballo pretende realizar os primeiros pasos dun protocolo de inserción dun L1 exóxeno en células tumorais e non tumorais. Para isto, transfectáronse dúas liñas, HeLa e RPE-1, con vectores plasmídicos que inclúen elementos L1, e analizouse a eficiencia de transfección e a actividade de ditos elementos. Previamente, ditos plásmidos foron amplificados e avaliados. O protocolo foi realizado correctamente en ambas liñas e presentou unha alta aplicabilidade nas células HeLa, pero os resultados indican unha necesidade de axuste nas condicións do ensaio no caso das células RPE-1.
Dirección
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Titoría)
Oitabén Fernández, Ana Cotitoría
Sánchez Luque, Francisco José Cotitoría
CASTRO TUBIO, JOSE MANUEL (Titoría)
Oitabén Fernández, Ana Cotitoría
Sánchez Luque, Francisco José Cotitoría
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Hábitos alimentarios da poboación galega
Autoría
A.M.P.V.
Máster Universitario en Saúde Pública
A.M.P.V.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 16:20
25.06.2025 16:20
Resumo
O patrón de consumo de alimentos experimentou cambios nos últimos anos que se afastaron do patrón tradicional. Non existen estudos recentes que avalíen a dieta da poboación gallega. O noso obxectivo é describir a dieta da poboación gallega no ano 2024 e a súa relación coas características socioeconómicas, analizando os cambios nos hábitos alimentarios desde o ano 2007. Os hábitos alimentarios da poboación gallega mudaron en función das súas características socioeconómicas. O patrón de consumo de froitas e verduras frescas diminuíu e é baixo en comparación con outras comunidades autónomas.
O patrón de consumo de alimentos experimentou cambios nos últimos anos que se afastaron do patrón tradicional. Non existen estudos recentes que avalíen a dieta da poboación gallega. O noso obxectivo é describir a dieta da poboación gallega no ano 2024 e a súa relación coas características socioeconómicas, analizando os cambios nos hábitos alimentarios desde o ano 2007. Os hábitos alimentarios da poboación gallega mudaron en función das súas características socioeconómicas. O patrón de consumo de froitas e verduras frescas diminuíu e é baixo en comparación con outras comunidades autónomas.
Dirección
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
Tribunal
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
Exposición prenatal a filtros ultravioleta y efectos sobre el crecimiento y neurodesarrollo infantil: revisión sistemática
Autoría
A.Q.I.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.Q.I.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Resumo Antecedentes: A benzofenona.3, BP3, é un filtro ultravioleta de uso moi extendido con potencial disruptor endocrino. Evidencias recentes sinalan que a exposición prenatal podería influír no crecemento fetal, nos resultados neonatais e no desenvolvemento infantil. Obxectivo: Revisar sistematicamente a evidencia publicada nos últimos cinco anos sobre a exposición prenatal a BP3 e a súa asociación co crecemento, os desenlaces metabólicos e o neurodesenvolvemento infantil. Métodos: Realizouse unha procura sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science para artigos publicados entre xaneiro de 2019 e xaneiro de 2025 en inglés ou español. Incluíronse estudos observacionais en humanos que avaliaron a exposición prenatal a BP-3 mediante biomarcadores biolóxicos e que informaron desenlaces de saúde infantil. O risco de sesgo avaliouse coas ferramentas ROBINS.I. Resultados: Incluíronse dez estudos observacionais, con cohortes de Estados Unidos, Europa, China e Irán, que en conxunto analizaron 7.944 díadas nai.fillo. Os tamaños mostrais oscilaron entre 151 e 3.619 participantes. A maioría dos estudos mediron BP3 en ouriños maternos, e un en soro. Observáronse asociacións consistentes entre maior exposición prenatal e desenlaces adversos ao nacemento, incluíndo menor peso, redución da idade xestacional e maior risco de pequeno para a idade xestacional, especialmente no terceiro trimestre. En etapas posteriores, os achados foron heteroxéneos: algúns estudos reportaron incremento do índice de masa corporal na infancia temperá, mentres que outros describiron reducións antropométricas ou asociacións nulas. No relativo ao neurodesenvolvemento, identificáronse posibles efectos en dominios cognitivos, de atención e de conduta social, con maior susceptibilidade nos varóns. Conclusións: A exposición prenatal a BP3 pode afectar negativamente o crecemento intrauterino e ter repercusións posteriores na saúde metabólica e no neurodesenvolvemento. Aínda que os efectos observados foron modestos e heteroxéneos, estes achados reforzan a necesidade de máis investigación.
Resumo Antecedentes: A benzofenona.3, BP3, é un filtro ultravioleta de uso moi extendido con potencial disruptor endocrino. Evidencias recentes sinalan que a exposición prenatal podería influír no crecemento fetal, nos resultados neonatais e no desenvolvemento infantil. Obxectivo: Revisar sistematicamente a evidencia publicada nos últimos cinco anos sobre a exposición prenatal a BP3 e a súa asociación co crecemento, os desenlaces metabólicos e o neurodesenvolvemento infantil. Métodos: Realizouse unha procura sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science para artigos publicados entre xaneiro de 2019 e xaneiro de 2025 en inglés ou español. Incluíronse estudos observacionais en humanos que avaliaron a exposición prenatal a BP-3 mediante biomarcadores biolóxicos e que informaron desenlaces de saúde infantil. O risco de sesgo avaliouse coas ferramentas ROBINS.I. Resultados: Incluíronse dez estudos observacionais, con cohortes de Estados Unidos, Europa, China e Irán, que en conxunto analizaron 7.944 díadas nai.fillo. Os tamaños mostrais oscilaron entre 151 e 3.619 participantes. A maioría dos estudos mediron BP3 en ouriños maternos, e un en soro. Observáronse asociacións consistentes entre maior exposición prenatal e desenlaces adversos ao nacemento, incluíndo menor peso, redución da idade xestacional e maior risco de pequeno para a idade xestacional, especialmente no terceiro trimestre. En etapas posteriores, os achados foron heteroxéneos: algúns estudos reportaron incremento do índice de masa corporal na infancia temperá, mentres que outros describiron reducións antropométricas ou asociacións nulas. No relativo ao neurodesenvolvemento, identificáronse posibles efectos en dominios cognitivos, de atención e de conduta social, con maior susceptibilidade nos varóns. Conclusións: A exposición prenatal a BP3 pode afectar negativamente o crecemento intrauterino e ter repercusións posteriores na saúde metabólica e no neurodesenvolvemento. Aínda que os efectos observados foron modestos e heteroxéneos, estes achados reforzan a necesidade de máis investigación.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
O sedentarismo como factor de risco de obesidade en Pediatría. Revisión sistemática.
Autoría
M.R.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
M.R.G.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
A obesidade infantil constitúe un importante problema de saúde pública a nivel global, cunha prevalencia crecente nas últimas décadas. Entre os seus múltiples factores de risco, o sedentarismo emerxeu como un determinante clave, especialmente na poboación pediátrica. O presente traballo ten como obxectivo revisar a evidencia científica recente sobre a asociación entre sedentarismo e obesidade infantil, avaliando o papel de diferentes condutas sedentarias, como o tempo de pantalla e a inactividade física, no desenvolvemento do exceso de peso. Realizouse unha busca bibliográfica en PubMed, identificando 1.437 rexistros, dos cales finalmente se incluíron 36 estudos tras aplicar criterios de inclusión e exclusión. A evidencia revisada indica que un maior tempo dedicado a actividades sedentarias se asocia de maneira consistente cun maior risco de obesidade, mesmo despois de axustar polos niveis de actividade física e outros factores. Así mesmo, o uso excesivo de pantallas, particularmente televisión e videoxogos, está ligado a hábitos alimentarios pouco saudables e a unha maior inxesta calórica. Estes achados reforzan a necesidade de intervencións dirixidas a reducir o sedentarismo desde a infancia, promovendo estilos de vida activos e saudables. En conclusión, a literatura actual avala o sedentarismo como un factor de risco independente da obesidade infantil, o que subliña a súa relevancia nas estratexias de prevención e saúde pública.
A obesidade infantil constitúe un importante problema de saúde pública a nivel global, cunha prevalencia crecente nas últimas décadas. Entre os seus múltiples factores de risco, o sedentarismo emerxeu como un determinante clave, especialmente na poboación pediátrica. O presente traballo ten como obxectivo revisar a evidencia científica recente sobre a asociación entre sedentarismo e obesidade infantil, avaliando o papel de diferentes condutas sedentarias, como o tempo de pantalla e a inactividade física, no desenvolvemento do exceso de peso. Realizouse unha busca bibliográfica en PubMed, identificando 1.437 rexistros, dos cales finalmente se incluíron 36 estudos tras aplicar criterios de inclusión e exclusión. A evidencia revisada indica que un maior tempo dedicado a actividades sedentarias se asocia de maneira consistente cun maior risco de obesidade, mesmo despois de axustar polos niveis de actividade física e outros factores. Así mesmo, o uso excesivo de pantallas, particularmente televisión e videoxogos, está ligado a hábitos alimentarios pouco saudables e a unha maior inxesta calórica. Estes achados reforzan a necesidade de intervencións dirixidas a reducir o sedentarismo desde a infancia, promovendo estilos de vida activos e saudables. En conclusión, a literatura actual avala o sedentarismo como un factor de risco independente da obesidade infantil, o que subliña a súa relevancia nas estratexias de prevención e saúde pública.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Impacto da exposición ao fume ambiental de tabaco na saúde respiratoria de nunca fumadores: unha revisión sistemática con metaanálisis
Autoría
W.R.A.
Máster Universitario en Saúde Pública
W.R.A.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 10:00
25.06.2025 10:00
Resumo
Introdución. A exposición ao fume ambiental de tabaco (FAT) vinculouse con diversas enfermidades e síntomas, principalmente respiratorios, supoñendo un risco para a saúde pública. A evidencia dispoñible sobre o impacto da exposición ao FAT na saúde respiratoria das persoas nunca fumadoras presenta inconsistencias. Debido a isto, o obxectivo do presente traballo é realizar unha síntese da evidencia dispoñible sobre o impacto do FAT na función respiratoria e no desenvolvemento de síntomas respiratorios en persoas que nunca fumaron. Metodoloxía. Realizouse unha revisión sistemática con metaanálisis. A procura realizouse en MEDLINE, EMBASE e Web of Science. Incluíronse todos os estudos realizados en poboación adulta nunca fumadora que medisen o impacto do FAT na función pulmonar e/ou a presenza de síntomas respiratorios. Realizáronse metaanálises dos resultados que foran medidos por polo menos tres estudos, empregando un modelo de efectos aleatorios. Avaliouse a heteroxeneidade mediante o estatístico I ao cadrado, a influencia dos estudos mediante unha análise de sensibilidade e o sesgo de publicación mediante as probas de Begg e Egger e a construción dun gráfico de embudo. Resultados. Incluíronse 27 estudos, 19 transversais e 8 de cohortes, cunha mostra total de 135.363 participantes (67,4% nunca fumadores). Destes, 22 estudos avaliaron a función pulmonar e 15 avaliaron síntomas respiratorios. En canto á función pulmonar, determinouse que os suxeitos expostos ao FAT presentaban de media unha FEF25 - 75 un 5,92% menor que os non expostos (IC95%: -10,49% a -1,35%) e unha FEV1/FVC un 2,52% menor (IC95%: - 4,32% a - 0,73%). Entre os síntomas respiratorios, atopouse unha asociación estatisticamente significativa entre a exposición ao FAT e a tose [OR combinado 1,17 (IC95%: 1,08 - 1,27)]; sibilancias [OR 1,27 (IC95%: 1,00 - 1,62)]; e disnea [OR 1,16 (IC95%: 1,07 - 1,26)]. Conclusión. A partir dos achados da presente revisión pódese concluír que a exposición ao FAT en persoas nunca fumadoras supón unha deterioración na función respiratoria, especialmente da FEF25-75 e a FEV1/FVC. Ademais, obsérvase un aumento do risco para o desenvolvemento de tose, sibilancias e disnea en comparación coas persoas nunca fumadoras non expostas.
Introdución. A exposición ao fume ambiental de tabaco (FAT) vinculouse con diversas enfermidades e síntomas, principalmente respiratorios, supoñendo un risco para a saúde pública. A evidencia dispoñible sobre o impacto da exposición ao FAT na saúde respiratoria das persoas nunca fumadoras presenta inconsistencias. Debido a isto, o obxectivo do presente traballo é realizar unha síntese da evidencia dispoñible sobre o impacto do FAT na función respiratoria e no desenvolvemento de síntomas respiratorios en persoas que nunca fumaron. Metodoloxía. Realizouse unha revisión sistemática con metaanálisis. A procura realizouse en MEDLINE, EMBASE e Web of Science. Incluíronse todos os estudos realizados en poboación adulta nunca fumadora que medisen o impacto do FAT na función pulmonar e/ou a presenza de síntomas respiratorios. Realizáronse metaanálises dos resultados que foran medidos por polo menos tres estudos, empregando un modelo de efectos aleatorios. Avaliouse a heteroxeneidade mediante o estatístico I ao cadrado, a influencia dos estudos mediante unha análise de sensibilidade e o sesgo de publicación mediante as probas de Begg e Egger e a construción dun gráfico de embudo. Resultados. Incluíronse 27 estudos, 19 transversais e 8 de cohortes, cunha mostra total de 135.363 participantes (67,4% nunca fumadores). Destes, 22 estudos avaliaron a función pulmonar e 15 avaliaron síntomas respiratorios. En canto á función pulmonar, determinouse que os suxeitos expostos ao FAT presentaban de media unha FEF25 - 75 un 5,92% menor que os non expostos (IC95%: -10,49% a -1,35%) e unha FEV1/FVC un 2,52% menor (IC95%: - 4,32% a - 0,73%). Entre os síntomas respiratorios, atopouse unha asociación estatisticamente significativa entre a exposición ao FAT e a tose [OR combinado 1,17 (IC95%: 1,08 - 1,27)]; sibilancias [OR 1,27 (IC95%: 1,00 - 1,62)]; e disnea [OR 1,16 (IC95%: 1,07 - 1,26)]. Conclusión. A partir dos achados da presente revisión pódese concluír que a exposición ao FAT en persoas nunca fumadoras supón unha deterioración na función respiratoria, especialmente da FEF25-75 e a FEV1/FVC. Ademais, obsérvase un aumento do risco para o desenvolvemento de tose, sibilancias e disnea en comparación coas persoas nunca fumadoras non expostas.
Dirección
Candal Pedreira, Cristina (Titoría)
RUANO RAVIÑA, ALBERTO Cotitoría
Candal Pedreira, Cristina (Titoría)
RUANO RAVIÑA, ALBERTO Cotitoría
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
RODRÍGUEZ FERNÁNDEZ, Mª DE LA ALMUDENA (Vogal)
Modelos avanzados in vitro de isquemia/reperfusión cerebral
Autoría
D.R.S.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
D.R.S.
Máster Universitario en Investigación Biomédica (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 09:30
17.07.2025 09:30
Resumo
Neste Traballo de Fin de Mestrado desenvolveuse un modelo vessel-on-a-chip perfundible co que estudar o dano por isquemia/reperfusión en células endoteliais de vea umbilical humana, nun contexto biomimético do ictus isquémico. En primeiro lugar, estableceuse que un tempo de OGD (oxygen and glucose deprivation) de 1 hora permite manter unha densidade celular suficiente para realizar unha análise comparativa, tanto morfolóxica como de expresión, entre distintas condicións nunha monocapa endotelial funcional. O estudo continuouse validando as 3 horas de reperfusión como adecuadas para garantir unha recuperación parcial da monocapa, a través do tamaño nuclear e a área citoplasmática por célula. Por outra banda, determinouse a expresión de Fn14 (fibroblast growth factor-inducible 14) ante distintas condicións experimentais de perfusión, isquemia e reperfusión. Observouse que a expresión de Fn14 aumentou nas condicións de isquemia e de reperfusión, sendo significativa en ambas condicións de reperfusión e acadando un nivel de expresión que triplicaba os valores basais ás 3 horas de reperfusión. Paralelamente, analizouse a citotoxicidade de TWEAK (tumor necrosis factor-like weak inducer of apoptosis) recombinante nas células endoteliais en cultivos 2D ás 1, 3, 24 e 48 horas de incubación, concluíndose que TWEAK exerce os seus efectos na disrupción da monocapa mediante mecanismos alternativos á perda de viabilidade celular. Finalmente, avaliouse a liberación de dous mediadores inflamatorios: a E-selectina soluble e o MCP-1 (monocyte chemoattractant protein-1). Mentres que MCP-1 foi detectable unicamente nas condicións basais de perfusión, a E-selectina soluble non se detectou en ningunha das condicións analizadas. En conclusión, este modelo vessel-on-a-chip permitiu estudar o dano tras isquemia/reperfusión despois dun tempo de OGD de 1 hora, evidenciando un incremento marcado de Fn14 tras a isquemia e a reperfusión, así como unha recuperación morfolóxica tras 3 horas de reperfusión. Ademais, comprobouse que TWEAK non compromete a viabilidade endotelial en condicións estáticas. Por último, non se detectou a liberación de mediadores solubles tras a reperfusión, polo que o método non está optimizado para este tipo de análise.
Neste Traballo de Fin de Mestrado desenvolveuse un modelo vessel-on-a-chip perfundible co que estudar o dano por isquemia/reperfusión en células endoteliais de vea umbilical humana, nun contexto biomimético do ictus isquémico. En primeiro lugar, estableceuse que un tempo de OGD (oxygen and glucose deprivation) de 1 hora permite manter unha densidade celular suficiente para realizar unha análise comparativa, tanto morfolóxica como de expresión, entre distintas condicións nunha monocapa endotelial funcional. O estudo continuouse validando as 3 horas de reperfusión como adecuadas para garantir unha recuperación parcial da monocapa, a través do tamaño nuclear e a área citoplasmática por célula. Por outra banda, determinouse a expresión de Fn14 (fibroblast growth factor-inducible 14) ante distintas condicións experimentais de perfusión, isquemia e reperfusión. Observouse que a expresión de Fn14 aumentou nas condicións de isquemia e de reperfusión, sendo significativa en ambas condicións de reperfusión e acadando un nivel de expresión que triplicaba os valores basais ás 3 horas de reperfusión. Paralelamente, analizouse a citotoxicidade de TWEAK (tumor necrosis factor-like weak inducer of apoptosis) recombinante nas células endoteliais en cultivos 2D ás 1, 3, 24 e 48 horas de incubación, concluíndose que TWEAK exerce os seus efectos na disrupción da monocapa mediante mecanismos alternativos á perda de viabilidade celular. Finalmente, avaliouse a liberación de dous mediadores inflamatorios: a E-selectina soluble e o MCP-1 (monocyte chemoattractant protein-1). Mentres que MCP-1 foi detectable unicamente nas condicións basais de perfusión, a E-selectina soluble non se detectou en ningunha das condicións analizadas. En conclusión, este modelo vessel-on-a-chip permitiu estudar o dano tras isquemia/reperfusión despois dun tempo de OGD de 1 hora, evidenciando un incremento marcado de Fn14 tras a isquemia e a reperfusión, así como unha recuperación morfolóxica tras 3 horas de reperfusión. Ademais, comprobouse que TWEAK non compromete a viabilidade endotelial en condicións estáticas. Por último, non se detectou a liberación de mediadores solubles tras a reperfusión, polo que o método non está optimizado para este tipo de análise.
Dirección
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Titoría)
IGLESIAS REY, RAMON Cotitoría
ALVAREZ CASTRO, EZEQUIEL (Titoría)
IGLESIAS REY, RAMON Cotitoría
Tribunal
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
SALAS ELLACURIAGA, ANTONIO (Presidente/a)
GOMEZ DURAN, AURORA (Secretario/a)
González Blanco, Miguel (Vogal)
Avaliación do consumo de produtos baixos en proteínas e dos hábitos de alimentación en pacientes con fenilcetonuria: un estudo transversal
Autoría
A.R.B.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.R.B.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
A fenilcetonuria (PKU) é o trastorno máis frecuente do metabolismo dos aminoácidos esenciais que conduce a unha deficiencia de fenilalanina hidroxilase e á acumulación de fenilalanina (Phe). Esta acumulación provoca neurotoxicidade, manifestándose clínicamente con atraso psicomotor, discapacidade intelectual, alteracións de conducta e outros síntomas neurolóxicos e sistémicos. O diagnóstico temperán realízase mediante cribado neonatal, o que permite iniciar un tratamento dietético precoz e previr secuelas neurolóxicas. O manexo nutricional da PKU implica unha estricta restrición de proteínas naturais ricas en Phe, complementada con fórmulas metabólicas exentas de Phe que garanten un aporte proteico completo e micronutrientes esenciais, fundamentais para un crecemento e desenvolvemento axeitados. Dentro da dieta destes pacientes, os alimentos hipoproteicos especialmente formulados, coñecidos como Special Low Protein Foods (SLPF), proporcionan enerxía e variedade, sendo especialmente relevantes en pacientes con fenotipos graves. Con todo, a evidencia sobre o seu aporte nutricional e enerxético é limitada, e descoñécese como a súa dispoñibilidade e consumo afectan a adherencia dietética e o estado nutricional. Por iso, é necesario caracterizar os hábitos de consumo de SLPF e a súa contribución á dieta de pacientes con PKU, para optimizar estratexias nutricionais que permitan un mellor control metabólico e un soporte enerxético adecuado. Este traballo céntrase en analizar o consumo de SLPF, a dieta habitual, a adherencia ao tratamento e os factores asociados nunha cohorte pediátrica con PKU, co fin de informar futuras recomendacións clínicas e mellorar a calidade da alimentación nesta poboación.
A fenilcetonuria (PKU) é o trastorno máis frecuente do metabolismo dos aminoácidos esenciais que conduce a unha deficiencia de fenilalanina hidroxilase e á acumulación de fenilalanina (Phe). Esta acumulación provoca neurotoxicidade, manifestándose clínicamente con atraso psicomotor, discapacidade intelectual, alteracións de conducta e outros síntomas neurolóxicos e sistémicos. O diagnóstico temperán realízase mediante cribado neonatal, o que permite iniciar un tratamento dietético precoz e previr secuelas neurolóxicas. O manexo nutricional da PKU implica unha estricta restrición de proteínas naturais ricas en Phe, complementada con fórmulas metabólicas exentas de Phe que garanten un aporte proteico completo e micronutrientes esenciais, fundamentais para un crecemento e desenvolvemento axeitados. Dentro da dieta destes pacientes, os alimentos hipoproteicos especialmente formulados, coñecidos como Special Low Protein Foods (SLPF), proporcionan enerxía e variedade, sendo especialmente relevantes en pacientes con fenotipos graves. Con todo, a evidencia sobre o seu aporte nutricional e enerxético é limitada, e descoñécese como a súa dispoñibilidade e consumo afectan a adherencia dietética e o estado nutricional. Por iso, é necesario caracterizar os hábitos de consumo de SLPF e a súa contribución á dieta de pacientes con PKU, para optimizar estratexias nutricionais que permitan un mellor control metabólico e un soporte enerxético adecuado. Este traballo céntrase en analizar o consumo de SLPF, a dieta habitual, a adherencia ao tratamento e os factores asociados nunha cohorte pediátrica con PKU, co fin de informar futuras recomendacións clínicas e mellorar a calidade da alimentación nesta poboación.
Dirección
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Titoría)
SANCHEZ PINTOS, PAULA Cotitoría
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Titoría)
SANCHEZ PINTOS, PAULA Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
Leis Trabazo, María Rosaura (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Índices antropométricos e bioquímicos como biomarcadores preditivos do risco cardiometabólico na obesidade nunha poboación adolescente venezolana
Autoría
G.A.R.A.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
G.A.R.A.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introdución: A obesidade infantil aumentou significativamente nas últimas décadas e constitúe un importante desafío de saúde pública mundial. Está asociada a un risco temperán de síndrome metabólica, diabetes tipo 2 e enfermidades cardiovasculares. Os indicadores propostos inclúen a relación cintura-altura (RCAl), a relación triglicéridos-HDL (TAG/HDL), o índice de adiposidade visceral (VAI), o índice cardiometabólico (ICM) e a relación triglicéridos-glicosa en xexún (TRIG/FG), todos os cales demostraron ser útiles na poboación pediátrica. Este estudo buscou analizar estes índices como preditores de obesidade en adolescentes. Métodos: Realizouse un estudo transversal en 804 escolares de entre 10 e 13 anos. Tomáronse medidas antropométricas e bioquímicas e calculáronse as relacións RCAl, TAG/HDL, VHA, IMC e TRI/FG. Determináronse os percentiles e avaliouse o poder discriminatorio mediante curvas ROC. Utilizouse SPSS v.25 e considerouse significativo un valor de p 0,05. Resultados: Do total de participantes, o 27,5 % eran obesos. A AUC (área baixo a curva) do IR foi de 0,963, seguida do TAG/HDL (0,745), o IVA (0,743) e o TRI/GLU (0,725). O índice cardiometabólico mostrou un baixo poder discriminatorio (AUC 0,364). Conclusións: O índice intercuacional é o mellor predictor da obesidade en escolares, seguido da relación IG/HDL e do índice IAV. Estes índices poderían ser ferramentas útiles e de baixo custo para a identificación precoz do risco cardiometabólico. Suxírense os seguintes valores de corte para a poboación xeral estudada: 0,5 para a relación IQR/HDL, 2,3 para a relación IAV, 1,3 para a relación IAV/GLU e 3,5 para a relación IAV/GLU.
Introdución: A obesidade infantil aumentou significativamente nas últimas décadas e constitúe un importante desafío de saúde pública mundial. Está asociada a un risco temperán de síndrome metabólica, diabetes tipo 2 e enfermidades cardiovasculares. Os indicadores propostos inclúen a relación cintura-altura (RCAl), a relación triglicéridos-HDL (TAG/HDL), o índice de adiposidade visceral (VAI), o índice cardiometabólico (ICM) e a relación triglicéridos-glicosa en xexún (TRIG/FG), todos os cales demostraron ser útiles na poboación pediátrica. Este estudo buscou analizar estes índices como preditores de obesidade en adolescentes. Métodos: Realizouse un estudo transversal en 804 escolares de entre 10 e 13 anos. Tomáronse medidas antropométricas e bioquímicas e calculáronse as relacións RCAl, TAG/HDL, VHA, IMC e TRI/FG. Determináronse os percentiles e avaliouse o poder discriminatorio mediante curvas ROC. Utilizouse SPSS v.25 e considerouse significativo un valor de p 0,05. Resultados: Do total de participantes, o 27,5 % eran obesos. A AUC (área baixo a curva) do IR foi de 0,963, seguida do TAG/HDL (0,745), o IVA (0,743) e o TRI/GLU (0,725). O índice cardiometabólico mostrou un baixo poder discriminatorio (AUC 0,364). Conclusións: O índice intercuacional é o mellor predictor da obesidade en escolares, seguido da relación IG/HDL e do índice IAV. Estes índices poderían ser ferramentas útiles e de baixo custo para a identificación precoz do risco cardiometabólico. Suxírense os seguintes valores de corte para a poboación xeral estudada: 0,5 para a relación IQR/HDL, 2,3 para a relación IAV, 1,3 para a relación IAV/GLU e 3,5 para a relación IAV/GLU.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Composición corporal y riesgo de Esteatosis Hepática Metabólica en niños.as y adolescentes: una revisión sistemática de la evidencia
Autoría
R.S.O.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
R.S.O.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Obxectivo. Sintetizar a evidencia dos últimos cinco anos sobre a relación entre composición corporal medida por bioimpedancia eléctrica e por absorciometría dual de raios X e a presenza e severidade da enfermidade hepática esteatótica asociada a disfunción metabólica en idade pediátrica. Métodos. Busca sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science para artigos en inglés ou español en menores de 19 anos publicados nos últimos cinco anos. Incluíronse estudos observacionais e ensaios que avaliaran NAFLD ou MASLD por ecografía, elastografía transitoria con parámetro de atenuación controlada e rixidez, resonancia magnética con fracción de graxa por densidade de protóns ou histoloxía, con composición corporal por bioimpedancia eléctrica e por absorciometría dual de raios X. Dous revisores fixeron o cribado segundo PRISMA e avaliaron o risco de sesgo coa ferramenta ROBINS E. Resultados. Incluíronse 15 estudos con mostras heteroxéneas que sumaron 7 450 participantes. A adiposidade total e especialmente a central e a visceral medida por absorciometría dual de raios X con graxa androide e troncal, por resonancia magnética con tecido adiposo visceral e por antropometría abdominal asociouse de forma consistente con maior probabilidade e severidade de esteatose. As métricas de bioimpedancia eléctrica como a relación músculo graxa e os índices musculares esqueléticos e apendiculares amosaron asociación inversa con NAFLD e con marcadores de gravidade, e varios traballos propuxeron puntos de corte de bioimpedancia eléctrica. A resonancia magnética con fracción de graxa por densidade de protóns superou ao índice de masa corporal ou á circunferencia da cintura para graduar a severidade, mentres que o parámetro de atenuación controlada foi útil no cribado pero resultou sensible ao espesor de graxa subcutánea. Observáronse diferenzas por sexo con maior risco en nenos moduladas pola puberdade e pola distribución da graxa. A calidade metodolóxica foi variable con predominio de deseños transversais e protocolos non estandarizados. Conclusións. En nenos e adolescentes unha maior graxa central e visceral e unha menor masa muscular asócianse con NAFLD e MASLD máis frecuentes e máis graves. A bioimpedancia eléctrica baseada na relación músculo graxa e a absorciometría dual de raios X centrada na distribución androide e xinoide melloran a estratificación inicial máis alá do índice de masa corporal e, xunto con marcadores clínicos sinxelos como alanina aminotransferase, sustentan itinerarios de cribado por etapas. É necesario crear cohortes lonxitudinais estandarizadas e realizar ensaios que confirmen que reducir a adiposidade central e mellorar a masa e a función muscular modifican a fracción de graxa por densidade de protóns en resonancia magnética e os desenlaces clínicos, con análises específicas por sexo e puberdade.
Obxectivo. Sintetizar a evidencia dos últimos cinco anos sobre a relación entre composición corporal medida por bioimpedancia eléctrica e por absorciometría dual de raios X e a presenza e severidade da enfermidade hepática esteatótica asociada a disfunción metabólica en idade pediátrica. Métodos. Busca sistemática en PubMed, Scopus e Web of Science para artigos en inglés ou español en menores de 19 anos publicados nos últimos cinco anos. Incluíronse estudos observacionais e ensaios que avaliaran NAFLD ou MASLD por ecografía, elastografía transitoria con parámetro de atenuación controlada e rixidez, resonancia magnética con fracción de graxa por densidade de protóns ou histoloxía, con composición corporal por bioimpedancia eléctrica e por absorciometría dual de raios X. Dous revisores fixeron o cribado segundo PRISMA e avaliaron o risco de sesgo coa ferramenta ROBINS E. Resultados. Incluíronse 15 estudos con mostras heteroxéneas que sumaron 7 450 participantes. A adiposidade total e especialmente a central e a visceral medida por absorciometría dual de raios X con graxa androide e troncal, por resonancia magnética con tecido adiposo visceral e por antropometría abdominal asociouse de forma consistente con maior probabilidade e severidade de esteatose. As métricas de bioimpedancia eléctrica como a relación músculo graxa e os índices musculares esqueléticos e apendiculares amosaron asociación inversa con NAFLD e con marcadores de gravidade, e varios traballos propuxeron puntos de corte de bioimpedancia eléctrica. A resonancia magnética con fracción de graxa por densidade de protóns superou ao índice de masa corporal ou á circunferencia da cintura para graduar a severidade, mentres que o parámetro de atenuación controlada foi útil no cribado pero resultou sensible ao espesor de graxa subcutánea. Observáronse diferenzas por sexo con maior risco en nenos moduladas pola puberdade e pola distribución da graxa. A calidade metodolóxica foi variable con predominio de deseños transversais e protocolos non estandarizados. Conclusións. En nenos e adolescentes unha maior graxa central e visceral e unha menor masa muscular asócianse con NAFLD e MASLD máis frecuentes e máis graves. A bioimpedancia eléctrica baseada na relación músculo graxa e a absorciometría dual de raios X centrada na distribución androide e xinoide melloran a estratificación inicial máis alá do índice de masa corporal e, xunto con marcadores clínicos sinxelos como alanina aminotransferase, sustentan itinerarios de cribado por etapas. É necesario crear cohortes lonxitudinais estandarizadas e realizar ensaios que confirmen que reducir a adiposidade central e mellorar a masa e a función muscular modifican a fracción de graxa por densidade de protóns en resonancia magnética e os desenlaces clínicos, con análises específicas por sexo e puberdade.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
La huella de la alimentación temprana en el neurodesarrollo infantil
Autoría
A.S.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.S.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
Introdución: O neurodesenvolvemento infantil é un proceso complexo e sensible ás influencias ambientais, entre as cales a alimentación xoga un papel esencial. Durante os primeiros anos de vida, e especialmente nos primeiros 1.000 días, o cerebro experimenta un crecemento acelerado que require un achegue óptimo de nutrientes para garantir a súa maduración funcional e estrutural. Obxectivos: Analizar a relación entre os patróns dietéticos na infancia e o risco de desenvolver trastornos do neurodesenvolvemento como o Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH) e o Trastorno do Espectro Autista (TEA). Metodoloxía: Realizouse unha revisión sistemática cualitativa da literatura científica publicada entre 2017 e 2025. Consultáronse bases de datos como PubMed, Scopus, Web of Science e Google Scholar, seleccionando estudos observacionais, revisións sistemáticas e ensaios clínicos con poboación infantil de 0 a 12 anos. Resultados: A evidencia suxire que os patróns dietéticos saudables, como a dieta mediterránea, asócianse con mellores resultados cognitivos, emocionais e condutuais, así como cunha menor incidencia de TDAH e TEA. Pola contra, as dietas ricas en produtos ultraprocesados, azucres engadidos, graxas trans e pobres en micronutrientes esenciais relácionanse con alteracións na atención, a linguaxe e o comportamento. Ademais, mecanismos como a disbiose intestinal, a inflamación sistémica e os cambios epixenéticos contribúen a explicar esta relación. Conclusións: A calidade da alimentación infantil constitúe un determinante clave no desenvolvemento neurolóxico. Promover unha nutrición axeitada desde etapas temperás pode ser unha estratexia eficaz para a prevención de trastornos do neurodesenvolvemento.
Introdución: O neurodesenvolvemento infantil é un proceso complexo e sensible ás influencias ambientais, entre as cales a alimentación xoga un papel esencial. Durante os primeiros anos de vida, e especialmente nos primeiros 1.000 días, o cerebro experimenta un crecemento acelerado que require un achegue óptimo de nutrientes para garantir a súa maduración funcional e estrutural. Obxectivos: Analizar a relación entre os patróns dietéticos na infancia e o risco de desenvolver trastornos do neurodesenvolvemento como o Trastorno por Déficit de Atención e Hiperactividade (TDAH) e o Trastorno do Espectro Autista (TEA). Metodoloxía: Realizouse unha revisión sistemática cualitativa da literatura científica publicada entre 2017 e 2025. Consultáronse bases de datos como PubMed, Scopus, Web of Science e Google Scholar, seleccionando estudos observacionais, revisións sistemáticas e ensaios clínicos con poboación infantil de 0 a 12 anos. Resultados: A evidencia suxire que os patróns dietéticos saudables, como a dieta mediterránea, asócianse con mellores resultados cognitivos, emocionais e condutuais, así como cunha menor incidencia de TDAH e TEA. Pola contra, as dietas ricas en produtos ultraprocesados, azucres engadidos, graxas trans e pobres en micronutrientes esenciais relácionanse con alteracións na atención, a linguaxe e o comportamento. Ademais, mecanismos como a disbiose intestinal, a inflamación sistémica e os cambios epixenéticos contribúen a explicar esta relación. Conclusións: A calidade da alimentación infantil constitúe un determinante clave no desenvolvemento neurolóxico. Promover unha nutrición axeitada desde etapas temperás pode ser unha estratexia eficaz para a prevención de trastornos do neurodesenvolvemento.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Martínez Llorente, Antonia Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Martínez Llorente, Antonia Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Coñecementos e actitudes dos estudantes universitarios respecto á vacinación e ao seu calendario vacinal
Autoría
M.M.S.A.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.M.S.A.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 09:40
16.09.2025 09:40
Resumo
Introducion. A reticencia vacinal representa unha ameaza para os programas de inmunizacion e para a inmunidades colectiva. O noso obxetivo foi validar un cuestionario en castelan parra avaliar coñecementos, actitudes e practicas do estudantado universitario da rama sanitaria respecto da vacinacion e do seu calendario vacinal. Metodoloxia. Desenvolveuse un cuestionario en liña distribuido a traves de RedCap v.13.7.1 ao estudantado de titulacion sanitarias con practicas no Hospital Universitario de Santiago durante o curso 2024 2025. Ocuestionario avaliaba 9 dimension mediante 35 items. A avalización realizouse en duas fases 1. traducion e validacion de contido por persoas expertas, e 2. avaliacion da fiabilidades mediante o alga de cronbach e da validez mediante a analise de compoñentes principais (ACP). Resultados. A validacion levoyse a cabo cunha postra de 398 estudantes. A media de idado foi de 23.78 maismenos 3.77 anos. A mostra incluiu 80 homes 19,6 porcento e 316 mulleres 77,5 porcento. O cuestionario final de 30 preguntas amosou unha alta consistencia interna (alfa de Cronbach do 0,828) e unha validez de construto confirmada pola ACP, que apoiou a presenza de 9 dimension que explicaban o 60,93 porcento da varianza total. O 74,7 porcento do estudantado consideraba que os datos cientificos son a principal influencia na sua opinion sobre as vacinas. En canto as practicas, un 76,1 porcento cre que determinadas vacunas deberian ser obrigatorias para o personal sanitario. Conclusion. Confirmouse a fiabilidade e validez do cuestionario para avaliar CAP sobre vacinacion en futuros profesionais sanitarios. Dispor deste instrumento permitira orientar futuras intevencions educativas e reforzar o seu papel como exentes de confianza na inmunizacion.
Introducion. A reticencia vacinal representa unha ameaza para os programas de inmunizacion e para a inmunidades colectiva. O noso obxetivo foi validar un cuestionario en castelan parra avaliar coñecementos, actitudes e practicas do estudantado universitario da rama sanitaria respecto da vacinacion e do seu calendario vacinal. Metodoloxia. Desenvolveuse un cuestionario en liña distribuido a traves de RedCap v.13.7.1 ao estudantado de titulacion sanitarias con practicas no Hospital Universitario de Santiago durante o curso 2024 2025. Ocuestionario avaliaba 9 dimension mediante 35 items. A avalización realizouse en duas fases 1. traducion e validacion de contido por persoas expertas, e 2. avaliacion da fiabilidades mediante o alga de cronbach e da validez mediante a analise de compoñentes principais (ACP). Resultados. A validacion levoyse a cabo cunha postra de 398 estudantes. A media de idado foi de 23.78 maismenos 3.77 anos. A mostra incluiu 80 homes 19,6 porcento e 316 mulleres 77,5 porcento. O cuestionario final de 30 preguntas amosou unha alta consistencia interna (alfa de Cronbach do 0,828) e unha validez de construto confirmada pola ACP, que apoiou a presenza de 9 dimension que explicaban o 60,93 porcento da varianza total. O 74,7 porcento do estudantado consideraba que os datos cientificos son a principal influencia na sua opinion sobre as vacinas. En canto as practicas, un 76,1 porcento cre que determinadas vacunas deberian ser obrigatorias para o personal sanitario. Conclusion. Confirmouse a fiabilidade e validez do cuestionario para avaliar CAP sobre vacinacion en futuros profesionais sanitarios. Dispor deste instrumento permitira orientar futuras intevencions educativas e reforzar o seu papel como exentes de confianza na inmunizacion.
Dirección
FERNANDEZ PEREZ, CRISTINA (Titoría)
FERNANDEZ PEREZ, CRISTINA (Titoría)
Tribunal
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
CAAMAÑO ISORNA, FRANCISCO (Presidente/a)
Rey Brandariz, Julia (Secretario/a)
PEREZ RIOS, MONICA (Vogal)
Revisión sistemática sobre o efecto da dieta no neurodesenvolvemento fetal
Autoría
A.S.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
A.S.P.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
Introdución e obxectivos: O neurodesenvolvemento fetal é esencial para establecer as bases estruturais e funcionais do sistema nervioso, influíndo no desenvolvemento cognitivo, emocional e motor tras o nacemento. A nutrición materna desempeña un papel clave neste proceso. Esta revisión sistemática ten como obxectivo sintetizar a evidencia dispoñible sobre o impacto da dieta materna durante o embarazo no neurodesenvolvemento fetal, identificando patróns dietéticos e nutrientes implicados. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática seguindo as directrices PRISMA, consultando as bases de datos PubMed, Google Scholar e Embase. Incluíronse estudos publicados entre 2005 e 2025, en inglés ou castelán. Os deseños seleccionados inclúen estudos observacionais, cohortes prospectivas, ensaios clínicos aleatorizados, revisións sistemáticas, metaanálises e revisións narrativas. Resultados: Identificáronse 28 estudos relevantes que analizaron máis de 25.000 parellas naifillo mediante distintos deseños metodolóxicos, con seguimentos desde o nacemento ata a adolescencia. Os resultados amosan que os patróns dietéticos saudables, como a dieta mediterránea, asócianse consistentemente con mellores resultados neurocognitivos. Nutrientes como os ácidos graxos omega3, colina, vitamina B12 e zinc demostraron ser especialmente beneficiosos. Pola contra, as dietas ricas en alimentos ultraprocesados ou cun desequilibrio na proporción omega6/omega3 asociáronse con peores resultados. Factores como o estrés materno ou o contexto socioeconómico actuaron como moduladores importantes. Conclusións: A nutrición durante o embarazo inflúe de maneira significativa no neurodesenvolvemento fetal. Promover dietas equilibradas, a educación nutricional e estratexias de suplementación pode mellorar a saúde neurolóxica infantil a longo prazo.
Introdución e obxectivos: O neurodesenvolvemento fetal é esencial para establecer as bases estruturais e funcionais do sistema nervioso, influíndo no desenvolvemento cognitivo, emocional e motor tras o nacemento. A nutrición materna desempeña un papel clave neste proceso. Esta revisión sistemática ten como obxectivo sintetizar a evidencia dispoñible sobre o impacto da dieta materna durante o embarazo no neurodesenvolvemento fetal, identificando patróns dietéticos e nutrientes implicados. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática seguindo as directrices PRISMA, consultando as bases de datos PubMed, Google Scholar e Embase. Incluíronse estudos publicados entre 2005 e 2025, en inglés ou castelán. Os deseños seleccionados inclúen estudos observacionais, cohortes prospectivas, ensaios clínicos aleatorizados, revisións sistemáticas, metaanálises e revisións narrativas. Resultados: Identificáronse 28 estudos relevantes que analizaron máis de 25.000 parellas naifillo mediante distintos deseños metodolóxicos, con seguimentos desde o nacemento ata a adolescencia. Os resultados amosan que os patróns dietéticos saudables, como a dieta mediterránea, asócianse consistentemente con mellores resultados neurocognitivos. Nutrientes como os ácidos graxos omega3, colina, vitamina B12 e zinc demostraron ser especialmente beneficiosos. Pola contra, as dietas ricas en alimentos ultraprocesados ou cun desequilibrio na proporción omega6/omega3 asociáronse con peores resultados. Factores como o estrés materno ou o contexto socioeconómico actuaron como moduladores importantes. Conclusións: A nutrición durante o embarazo inflúe de maneira significativa no neurodesenvolvemento fetal. Promover dietas equilibradas, a educación nutricional e estratexias de suplementación pode mellorar a saúde neurolóxica infantil a longo prazo.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Intervención coas dúas variedades de varitas de peixe para avaliar a súa aceptación e efectos sobre a composición corporal e o risco cardio-metabólico, nun grupo de adolescentes con obesidade
Autoría
R.V.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
R.V.C.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
16.09.2025 09:00
16.09.2025 09:00
Resumo
Introdución: A obesidade infantil é unha prioridade sanitaria global. En España, o estudo ALADINO (2023) (Estudio sobre la Alimentación, Actividad física, Desarrollo Infantil y obesidad en España) estima que un 36,1% dos escolares de 6 a 9anos presenta exceso de peso. Os principais determinantes desta situación inclúen unha baixa adherencia a dietas tradicionais saudables (mediterránea/atlántica), insuficiente actividade física e sedentarismo. O estudo ENALIA (Encuesta Nacional de Alimentación en la Población Infantil y Adolescente) evidencia un baixo consumo de alimentos crave como o peixe, polo que promover produtos saudables e atractivos para a infancia emerxe como unha estratexia prometedora de prevención desde idades temperás. Obxectivo: o obxectivo principal deste traballo é desenvolver unhas varitas de peixe con cobertura de fariña de garavanzo/lentellas, como unha proposta de produto de innovación para o desenvolvemento e elaboración de novos produtos alimentarios saudables, así como avaliar o seu efecto sobre a composición corporal, a rega cardiometabólico e calidade da dieta. Método: ensaio clínico aleatorizado (n= 51 participantes con obesidade de 12 a 17anos), divididos en grupo control (n= 25) e intervención (n=26) coas varitas de peixe. Avalíase, a través de cuestionarios validados, a composición corporal, metabolismo da glicosa, perfil lipídico, parámetros inflamatorios, calidade da dieta, uso de TICs, nivel socioeconómico, percepción do producto, e antecedentes familiares. Resultados: a maioría dos proxenitores (63% nais e 58% pais) presentan obesidade. O 75% dos nenos comen sempre ou case sempre diante da TV. Non se observan diferenzas significativas nas variables antropométricas entre a visita inicial e a final nos grupos control e intervención. En canto ao risco cardiometabólico, o colesterol total, o LDL.c, o HDL.c, e a TAS melloran no grupo intervención. O consumo das varitas de peixe podería ter relación cun mellor valor da interleucina antiinflamatoria IL4 no grupo intervención. A calidade da dieta empeorou en ambos os grupos. O alimento testado foi ben aceptado polos participantes, principalmente as varitas con cobertura de fariña de lentella vermella. Conclusións: a intervención non parece ter asociación coas variables antropométricas nin coa calidade da dieta, pero si coa melloría dalgúns indicadores cardiometabólicos. Son necesarios máis ensaios clínicos, con maior tamaño muestral e de máis longo seguimento para poder establecer os beneficios ou non das intervencións, que van orientar as estratexias de prevención e intervención da obesidade na adolescencia.
Introdución: A obesidade infantil é unha prioridade sanitaria global. En España, o estudo ALADINO (2023) (Estudio sobre la Alimentación, Actividad física, Desarrollo Infantil y obesidad en España) estima que un 36,1% dos escolares de 6 a 9anos presenta exceso de peso. Os principais determinantes desta situación inclúen unha baixa adherencia a dietas tradicionais saudables (mediterránea/atlántica), insuficiente actividade física e sedentarismo. O estudo ENALIA (Encuesta Nacional de Alimentación en la Población Infantil y Adolescente) evidencia un baixo consumo de alimentos crave como o peixe, polo que promover produtos saudables e atractivos para a infancia emerxe como unha estratexia prometedora de prevención desde idades temperás. Obxectivo: o obxectivo principal deste traballo é desenvolver unhas varitas de peixe con cobertura de fariña de garavanzo/lentellas, como unha proposta de produto de innovación para o desenvolvemento e elaboración de novos produtos alimentarios saudables, así como avaliar o seu efecto sobre a composición corporal, a rega cardiometabólico e calidade da dieta. Método: ensaio clínico aleatorizado (n= 51 participantes con obesidade de 12 a 17anos), divididos en grupo control (n= 25) e intervención (n=26) coas varitas de peixe. Avalíase, a través de cuestionarios validados, a composición corporal, metabolismo da glicosa, perfil lipídico, parámetros inflamatorios, calidade da dieta, uso de TICs, nivel socioeconómico, percepción do producto, e antecedentes familiares. Resultados: a maioría dos proxenitores (63% nais e 58% pais) presentan obesidade. O 75% dos nenos comen sempre ou case sempre diante da TV. Non se observan diferenzas significativas nas variables antropométricas entre a visita inicial e a final nos grupos control e intervención. En canto ao risco cardiometabólico, o colesterol total, o LDL.c, o HDL.c, e a TAS melloran no grupo intervención. O consumo das varitas de peixe podería ter relación cun mellor valor da interleucina antiinflamatoria IL4 no grupo intervención. A calidade da dieta empeorou en ambos os grupos. O alimento testado foi ben aceptado polos participantes, principalmente as varitas con cobertura de fariña de lentella vermella. Conclusións: a intervención non parece ter asociación coas variables antropométricas nin coa calidade da dieta, pero si coa melloría dalgúns indicadores cardiometabólicos. Son necesarios máis ensaios clínicos, con maior tamaño muestral e de máis longo seguimento para poder establecer os beneficios ou non das intervencións, que van orientar as estratexias de prevención e intervención da obesidade na adolescencia.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Durán Fernández-Feijóo, Cristina Cotitoría
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Durán Fernández-Feijóo, Cristina Cotitoría
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
A abordaxe das drogas na prensa galega: análise das noticias publicadas en 2022
Autoría
E.V.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
E.V.R.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
25.06.2025 16:00
25.06.2025 16:00
Resumo
Introdución: O consumo de drogas é un problema social e sanitario. Os medios de comunicación poderían ser unha ferramenta para difundir a mensaxe sobre os efectos das drogas na saúde e o seu impacto na sociedade. O tratamento deste tema polos medios terá repercusións na percepción na sociedade. Obxectivo: Analizar cuantitativa e cualitativamente a comunicación de temas relacionados coas drogas no principal xornal impreso de Galicia durante o ano 2022, ademais de contextualizar os resultados para a poboación galega. Métodos: Realizouse unha busca de todas as noticias publicadas en 2022 na edición dixital do xornal La Voz de Galicia que fixesen referencia á cocaína, á heroína, ao cannabis e ás drogas minoritarias. A busca realizouse individualmente para cada droga, a partir de palabras clave. A busca limitouse ás noticias publicadas entre o 1 de xaneiro e o 31 de decembro de 2022. Recolléronse as seguintes variables nunha folla de cálculo prediseñada: edición, día da semana e data de publicación, título, sección do xornal, localización da noticia, presenza de imaxes, entre outras. As noticias clasificáronse segundo o seu contido e realizouse unha análise descritiva da información. Realizouse unha análise cualitativa (análise da información formal e análise de contido) das noticias clasificadas como saúde. Ademais, estimouse a prevalencia do consumo de drogas para as provincias galegas utilizando microdatos da Enquisa sobre o Alcohol e outras Drogas en España de 2022. Realizouse unha comparación entre a prevalencia do consumo de drogas por provincia e o número de noticias asociadas a cada provincia. As análises realizáronse co software IBM SPSS Statistics (versión 29.0.1.0). Resultados: Obtivéronse un total de 1.696 noticias para a análise final, predominando a cocaína, seguida do cannabis. A categoría de noticias predominante foi a policial-xudicial. O segmento centrado na saúde presentou moi poucas noticias relacionadas co consumo de drogas. Atopouse unha relación inversa entre a prevalencia do consumo e a porcentaxe de noticias publicadas por provincia. Conclusión: A visión das drogas que se presenta á sociedade é punitiva e estigmatizante, cun foco nas noticias policiais e xudiciais. Unha estratexia informativa equilibrada é esencial para garantir a capacidade da prensa de actuar como un axente máis de saúde pública. É necesaria unha maior colaboración entre as entidades de saúde pública e os profesionais cos equipos de prensa para deseñar campañas de prevención e educación.
Introdución: O consumo de drogas é un problema social e sanitario. Os medios de comunicación poderían ser unha ferramenta para difundir a mensaxe sobre os efectos das drogas na saúde e o seu impacto na sociedade. O tratamento deste tema polos medios terá repercusións na percepción na sociedade. Obxectivo: Analizar cuantitativa e cualitativamente a comunicación de temas relacionados coas drogas no principal xornal impreso de Galicia durante o ano 2022, ademais de contextualizar os resultados para a poboación galega. Métodos: Realizouse unha busca de todas as noticias publicadas en 2022 na edición dixital do xornal La Voz de Galicia que fixesen referencia á cocaína, á heroína, ao cannabis e ás drogas minoritarias. A busca realizouse individualmente para cada droga, a partir de palabras clave. A busca limitouse ás noticias publicadas entre o 1 de xaneiro e o 31 de decembro de 2022. Recolléronse as seguintes variables nunha folla de cálculo prediseñada: edición, día da semana e data de publicación, título, sección do xornal, localización da noticia, presenza de imaxes, entre outras. As noticias clasificáronse segundo o seu contido e realizouse unha análise descritiva da información. Realizouse unha análise cualitativa (análise da información formal e análise de contido) das noticias clasificadas como saúde. Ademais, estimouse a prevalencia do consumo de drogas para as provincias galegas utilizando microdatos da Enquisa sobre o Alcohol e outras Drogas en España de 2022. Realizouse unha comparación entre a prevalencia do consumo de drogas por provincia e o número de noticias asociadas a cada provincia. As análises realizáronse co software IBM SPSS Statistics (versión 29.0.1.0). Resultados: Obtivéronse un total de 1.696 noticias para a análise final, predominando a cocaína, seguida do cannabis. A categoría de noticias predominante foi a policial-xudicial. O segmento centrado na saúde presentou moi poucas noticias relacionadas co consumo de drogas. Atopouse unha relación inversa entre a prevalencia do consumo e a porcentaxe de noticias publicadas por provincia. Conclusión: A visión das drogas que se presenta á sociedade é punitiva e estigmatizante, cun foco nas noticias policiais e xudiciais. Unha estratexia informativa equilibrada é esencial para garantir a capacidade da prensa de actuar como un axente máis de saúde pública. É necesaria unha maior colaboración entre as entidades de saúde pública e os profesionais cos equipos de prensa para deseñar campañas de prevención e educación.
Dirección
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
GARCIA , GUADALUPE Cotitoría
PEREZ RIOS, MONICA (Titoría)
GARCIA , GUADALUPE Cotitoría
Tribunal
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
TAKKOUCHE SOUILAMAS, EL BAHI (Presidente/a)
Candal Pedreira, Cristina (Secretario/a)
MALLAH NASRALLAH, NARMEEN (Vogal)
Uso de pantallas na poboación infantil española: análise de factores sociodemográficos, de estilo de vida e de saúde
Autoría
M.V.F.
Máster Universitario en Saúde Pública
M.V.F.
Máster Universitario en Saúde Pública
Data da defensa
16.09.2025 12:10
16.09.2025 12:10
Resumo
Introdución: O tempo fronte ás pantallas aumentou significativamente en nenos e adolescentes, especialmente durante a pandemia, e asóciase con impactos negativos no desenvolvemento da linguaxe, a saúde visual, o sono, a obesidade e a saúde mental. Factores familiares e socioeconómicos inflúen neste comportamento. Obxectivos: Analizar a relación entre factores sociodemográficos, de saúde e estilo de vida co tempo fronte ás pantallas en nenos españois, caracterizando a súa exposición e identificando as variables asociadas. Material e Métodos: Estudo transversal con datos da Enquisa Nacional de Saúde de España (ENSE) 2017. Analizáronse variables sociodemográficas, estado de saúde, sono, actividade física e tempo fronte ás pantallas en días laborables e fins de semana mediante análises descritivas, bivariadas e regresión múltiple. Resultados: O tempo fronte ás pantallas foi maior coa idade e nos fins de semana, sen diferenzas por sexo. Tamén foi máis elevado en nenos con percepción de saúde boa ou regular, en comparación con quen tiñan saúde moi boa, así como entre quen realizan menos actividade física, titores con menor nivel educativo, clase social máis baixa, situación laboral de desemprego do cabeza de familia e con menor número de menores conviventes. A maior duración do sono asóciase a un menor tempo diante das pantallas. Non se atopou asociación significativa cos ingresos familiares, a escaseza de zonas verdes nin o tipo de fogar. Conclusións: O tempo diante das pantallas da poboación infantil española está vinculado a múltiples factores, como ocorre noutros países. Recoméndase deseñar intervencións integrais que teñan en conta os factores sociais, de saúde e de estilo de vida asociados ao uso de pantallas na infancia. As futuras investigacións deberían incluír a caracterización dos dispositivos e a estandarización na medición do tempo de pantalla.
Introdución: O tempo fronte ás pantallas aumentou significativamente en nenos e adolescentes, especialmente durante a pandemia, e asóciase con impactos negativos no desenvolvemento da linguaxe, a saúde visual, o sono, a obesidade e a saúde mental. Factores familiares e socioeconómicos inflúen neste comportamento. Obxectivos: Analizar a relación entre factores sociodemográficos, de saúde e estilo de vida co tempo fronte ás pantallas en nenos españois, caracterizando a súa exposición e identificando as variables asociadas. Material e Métodos: Estudo transversal con datos da Enquisa Nacional de Saúde de España (ENSE) 2017. Analizáronse variables sociodemográficas, estado de saúde, sono, actividade física e tempo fronte ás pantallas en días laborables e fins de semana mediante análises descritivas, bivariadas e regresión múltiple. Resultados: O tempo fronte ás pantallas foi maior coa idade e nos fins de semana, sen diferenzas por sexo. Tamén foi máis elevado en nenos con percepción de saúde boa ou regular, en comparación con quen tiñan saúde moi boa, así como entre quen realizan menos actividade física, titores con menor nivel educativo, clase social máis baixa, situación laboral de desemprego do cabeza de familia e con menor número de menores conviventes. A maior duración do sono asóciase a un menor tempo diante das pantallas. Non se atopou asociación significativa cos ingresos familiares, a escaseza de zonas verdes nin o tipo de fogar. Conclusións: O tempo diante das pantallas da poboación infantil española está vinculado a múltiples factores, como ocorre noutros países. Recoméndase deseñar intervencións integrais que teñan en conta os factores sociais, de saúde e de estilo de vida asociados ao uso de pantallas na infancia. As futuras investigacións deberían incluír a caracterización dos dispositivos e a estandarización na medición do tempo de pantalla.
Dirección
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Titoría)
MONTES MARTINEZ, AGUSTIN (Titoría)
Tribunal
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
ZAPATA CACHAFEIRO, MARUXA (Presidente/a)
SALGADO BARREIRA, ANGEL (Secretario/a)
Rodríguez Loureiro, Lucía (Vogal)
Estilo de Vida e Obesidade na Adolescencia: Impacto na Prevalencia e Estratexias de Manexo. Unha Revisión Sistemática.
Autoría
D.V.V.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
D.V.V.
Máster Universitario en Condicionantes Xenéticos, Nutricionais e Ambientais do Crecemento e Desenvolvemento NUTRENVIGEN G+D Factors
Data da defensa
17.07.2025 09:00
17.07.2025 09:00
Resumo
Introdución: A obesidade adolescente representa un desafío de saúde pública global, con implicacións significativas para a saúde física e psicosocial a longo prazo. A modificación do estilo de vida é fundamental no seu desenvolvemento e manexo. Obxectivos: Esta revisión sistemática busca sintetizar a evidencia sobre o impacto do estilo de vida na prevalencia da obesidade adolescente e avaliar a efectividade das estratexias de manexo baseadas no estilo de vida, utilizando estudos con poboacións predominantemente maiores de 10 anos. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática seguindo as directrices PRISMA 2020, analizando 19 estudos primarios. Os criterios de inclusión centráronse en ensaios clínicos ou estudos de intervención que abordasen o estilo de vida e a obesidade en adolescentes. As intervencións multicompoñente, familiares e dixitais mostraron efectos variables na redución do índice de masa corporal (IMC) e na mellora de hábitos. Resultados: Observáronse melloras na dieta, como a redución de bebidas azucradas e o aumento de froitas e verduras, e na actividade física, aínda que a sustentabilidade a longo prazo e a magnitude do efecto no IMC foron inconsistentes. A implicación parental e o uso da tecnoloxía emerxeron como factores facilitadores. Conclusións: As estratexias de estilo de vida son fundamentais no manexo da obesidade adolescente, con evidencia de melloras en hábitos específicos. Porén, a efectividade na redución sostida do IMC require intervencións máis intensivas e prolongadas, cun forte compoñente familiar e un seguimento adaptado.
Introdución: A obesidade adolescente representa un desafío de saúde pública global, con implicacións significativas para a saúde física e psicosocial a longo prazo. A modificación do estilo de vida é fundamental no seu desenvolvemento e manexo. Obxectivos: Esta revisión sistemática busca sintetizar a evidencia sobre o impacto do estilo de vida na prevalencia da obesidade adolescente e avaliar a efectividade das estratexias de manexo baseadas no estilo de vida, utilizando estudos con poboacións predominantemente maiores de 10 anos. Métodos: Realizouse unha revisión sistemática seguindo as directrices PRISMA 2020, analizando 19 estudos primarios. Os criterios de inclusión centráronse en ensaios clínicos ou estudos de intervención que abordasen o estilo de vida e a obesidade en adolescentes. As intervencións multicompoñente, familiares e dixitais mostraron efectos variables na redución do índice de masa corporal (IMC) e na mellora de hábitos. Resultados: Observáronse melloras na dieta, como a redución de bebidas azucradas e o aumento de froitas e verduras, e na actividade física, aínda que a sustentabilidade a longo prazo e a magnitude do efecto no IMC foron inconsistentes. A implicación parental e o uso da tecnoloxía emerxeron como factores facilitadores. Conclusións: As estratexias de estilo de vida son fundamentais no manexo da obesidade adolescente, con evidencia de melloras en hábitos específicos. Porén, a efectividade na redución sostida do IMC require intervencións máis intensivas e prolongadas, cun forte compoñente familiar e un seguimento adaptado.
Dirección
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Leis Trabazo, María Rosaura (Titoría)
Tribunal
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)
Leis Trabazo, María Rosaura (Coordinador)
COUCE PICO, MARIA DE LA LUZ (Presidente/a)
MARTINON TORRES, FEDERICO (Secretario/a)
Concheiro Guisán, Ana (Vogal)