Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia
Áreas: Historia Antiga
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O obxectivo deste módulo non é o de proporcionar un coñecemento máis ou menos completo sobre estes temas, senón ofrecer ao alumno/a unhas ideas básicas que lle poidan permitir, por exemplo, realizar posteriormente un traballo de fin de grao baixo a dirección dun profesor/a de cada materia. Trátase tamén de introducir ao alumno/a nos campos da historia dos diferentes tipos de pensamento e o estudo das identidades étnicas ou culturais. A introdución do concepto de identidade poderá desenvolverse tanto desde unha perspectiva etnográfica ou cultural, como desde outras perspectivas, como a perspectiva de xénero. Percepción da evolución das diferenzas culturais e identitarias (territoriais, relixiosas, políticas, de xénero) no pasado, e a súa importancia para a configuración da sociedade actual. Manexo do vocabulario específico referido á análise cultural nos diferentes períodos históricos
1. A Antigüedad clásica na formación das identidades contemporáneas. Poscolonialismo. O legado afroamericano na cultura norteamericana: de Atenea Negra a Padilla Peralta. O desafía neoconservador. Romanización, criollización, hibridización, globalización?
2. Os cultos mistéricos no Imperio romano. Cibeles e Atis. Isis e Serapis. Mitra. A relixión no Asno de ouro de Apuleyo.
Lecturas obrigatorias:
Tema 1
Martin Bernal, Atenea negra. Las raíces afroasiáticas de la cultura clásica, Barcelona, 1987. Cap.1.
Elio Arístides Discurso A Roma en Discursos, vol. IV tradución J.M. Cortés Copete en Biblioteca Clásica Gredos 1997
Tema 2.
Apuleyo, El asno de oro o Las metamorfosis, nalgunha das seguintes edicióms: a de Juan Martos na coleción Alma Mater (CSIC), é bilingüe; a de Francisco Pejanaute, en Akal; a de Lisardo Rubio en Biblioteca clásica Gredos. Versión en galego de Estrella Fernández Graña en Editorial Galaxia.
Jaime Alvar. Los misterios. Religiones “orientales” en el Imperio romano, Barcelona, 2001, ed. Crítica. Biblioteca Xª e Hª Fan 365
BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA
A.Blanshard, (S.) Goldhill, (C.) Güthenke. (B.) Holmes, (M.) Leonard, (G.) Most, (J.) Porter, (P.) Vasunia, (T.) Whitmarsh Postclassicisms. Pp. xiv + 236, ills. Chicago and London: The University of Chicago Press, 2020.
Cortés Copete, J.M. Elio Aristides. Un sofista griego en el Imperio romano, Madrid, 1995
Page DuBois, Trojan Horses. Saving the Classics from the Conservatives, Nueva York 2001.
Antonio Duplá-Ansuátegui, A. Emborujo & O. Aguado-Cantabrana (eds.), Del clasicismo de élite al clasicismo de masas, Madrid, 2022, Ediciones Polifemo,
Jiménez, Alicia, Imagines Hibridae. Una aproximación postcolonialista al estudio de las necrópolis de la Bética, Madrid, CSIC, 2008.
P. López Barja, “Leo Straus y la Antigüedad neocon” en L. Sancho-Rocher, ed. La antigüedad como paradigma: espejismos, mitos y silencios en el uso de la historia del mundo clásico por los modernos, Zaragoza,2015, 187-210.
F. Lozano, “El discurso a Roma” en C. Fornis, eds. Los discursos del poder/ El poder de los discursos en la Antigüedad clásica, Zaragoza, 2013, 157-172.
F. Machuca Prieto, “Viejos problemas, nuevos enfoques: las aportaciones de la teoría poscolonial al estudio de la Antigüedad” Revista Historia Autónoma, 4 (2014), pp. 33-46
G. B. Miles, «Roman and Modern Imperialism: A Reassessment» Comparative Studies in Society and History 32,4 (1990) 629-659.
D. Padilla Peralta: "Barbarians Inside the Gate: Fears of immigration in ancient Rome and today". Eidolon. 2015.
E. Said, Cultura e imperialismo, Barcelona, Anagrama, 1996.
Sánchez Pérez, C. “Diosas de la Antigüedad y cultura contemporánea: la recepción de la Isis grecorromana en la Sociedad Teosófica y el paganismo contemporáneo” Journal of Feminist, Gender and Women Studies, 9 (2020), 41–48.
R. Syme, Élites coloniales. Roma, España y las Américas, Málaga, 1993, edit. Algazara, Oxford U .P. 1958.
S. Stephens y Ph. Vasunia, eds. Classics and National Cultures, Oxford U.P. 2010
Webster, Jane y Nicholas Cooper (eds.), Roman Imperialism: Post-colonial Perpectives, Leicester, Leicester University Press, 1996,
BÁSICAS E XENERAIS
CG1 - Coñecer e analizar a estrutura diacrónica da historia
CG2 - Usar, ordenar e interpretar as fontes histórica
CG4 - Coñecer e usar métodos e técnicas doutras ciencias humanas
CB1 - Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da
educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén
algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as
competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da
súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo)
para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non
especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores
cun alto grao de autonomía
TRANSVERSAIS
CT1 - Aplicar pensamento analítico, crítico, lóxico e creativo demostrando dotes de innovación
CT2 - Traballar de forma autónoma con responsabilidade e iniciativa
CT3 - Traballar en equipo de forma colaborativa e responsabilidade corporativa
CT4 - Comunicar información e ideas de maneira clara e efectiva en público
ESPECÍFICAS
CE2 - Coñecer, analizar e interpretar detalladamente un ou máis períodos específicos do pasado da humanidade
CE3 - Coñecer e interpretar a historia como disciplina en construción
CE4 - Coñecer e analizar os temas e problemáticas obxecto de debate historiográfico
CE6 - Coñecemento das principais claves explicativas das sociedades do pasado (clase, etnia, xénero)
CE7 - Comprender, interpretar e elaborar textos historiográficos ou documentos orixinais na propia lingua
CE8 - Analizar e interpretar o rexistro arqueolóxico
CE1 - Coñecer, analizar e transmitir a historia xeral e a historia propia do territorio
Haberá dúas lecturas obrigatorias para cada tema: unha fonte antiga (A Roma de Elio Arístides e O asno de ouro de Apuleyo) e unha obra moderna (M Bernal, Atenea negra, cap.1 e J. Alvar, Los misterios).
Dado que o tema 1 incide de maneira especial en cuestións que están no debate contemporáneo, farase un uso intensivo de publicacións en internet para as clases interactivas, o que requirirá un coñecemento suficiente de inglés en moitos casos.
No tema 2, as clases interactivas consistirán en comentarios de textos (traducidos ao español) sobre os cultos mistéricos, incluídos algunhas pasaxes da novela de Apuleyo.
Farase un debate en clase interactiva entre dous equipos a favor e en contra da Cleopatra negra de Netflix (20% da cualificación final)
O 60% da cualificación final corresponderá a dous traballos, con extensión entre 2.500 e 3.000 palabras cada un. Os contidos da docencia expositiva deberán quedar reflectidos neles. Previamente, deberá exporse oralmente nunha clase interactiva un esquema preliminar do segundo traballo (20% da cualificación final)
Dispensa de asistencia: os alumnos aos que se lles concedeu dispensa de asistencia serán cualificados mediante exame escrito
Sesións expositivas 32h
Sesións de seminario 16 h
Sesións de avaliación 6
Estudo e preparación de actividades programadas en clase 70
Realización de traballos 15
Preparación de exames 15
Total de horas de actividade non presencial 100
Ser capaz de ler e comprender textos en inglés é moi recomendable nesta materia
CEn caso de fraude académica tal como se define no artigo 42 da Lei de Convivencia da USC de marzo de 2023 aplicaranse as sancións previstas no artigo 11 de producirse plaxio en traballos académicos ou exames ou ben emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial".
Pedro Manuel Lopez Barja De Quiroga
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Antiga
- Teléfono
- 881812559
- Correo electrónico
- pedro.barjadequiroga [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 13 |
| Venres | |||
| 11:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 13 |
| 02.06.2025 18:00-20:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
| 07.07.2025 18:00-20:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 08 |