Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 15 Clase Expositiva: 4 Clase Interactiva: 22 Total: 41
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. OBXECTIVOS XERAIS COINCIDENTES COS DO GRAO
Os obxectivos xerais da materia coinciden con algúns dos que aparecen na memoria do grao como obxectivos de Desenvolvemento sostible, como, por exemplo:
-Obxectivo 4: “Educación de calidade” menciona expresamente “a diversidade cultural e a contribución da cultura ao desenvolvemento sostible” (punto 4.7).
- Obxectivo 8 “Traballo digno e crecemento económico” no que se menciona o “emprendemento, creatividade e innovación” (punto 8.3), e a promoción do “turismo sustentable que cree emprego e fomente a cultura e os locais dos produtos” (punto 8.9).
- Obxectivo 11 "Cidades e comunidades sustentables" cuxos principios inclúen "os esforzos para protexer e salvagardar o patrimonio cultural e natural do mundo" (punto 11.4)
- Obxectivo 12 “Produción e consumo responsable” mediante o fomento, entre outros aspectos, do “turismo sostible que cree emprego e fomente a cultura e os produtos locais” (punto 12.B).
2. OBXECTIVOS XERAIS DA MATERIA
- Precisar a evolución histórica e etimolóxica do concepto de cultura.
- Coñecer distintos conceptos de cultura.
- Valorar criticamente calquera manifestación cultural.
- Entender a cultura como unha ferramenta de transformación social.
- Identificar o papel ideolóxico da cultura.
Nesta materia farase unha aproximación á etimoloxía e á evolución, así como aos distintos conceptos de cultura, facendo fincapé nas concepcións críticas da cultura –marxismo, psicanálise, escola de Frankfurt-Os e as estudantes reflexionarán para iso sobre a relación entre cultura e sociedade de masas, sobre a distinción cultura popular/cultura de elite, sobre o problema da interculturalidad e sobre o rol da cultura na sociedade postmoderna dominada polo espectáculo, a tecnoloxía e o audiovisual.
Tema 1. Introdución ao concepto de cultura.
1.1. Presentación. Obxectivos. Criterios de avaliación. Etimoloxía e historia da noción de cultura.
Tema 2. Concepcións críticas da cultura.
2.1. Concepcións críticas da cultura: Marx.
2.2. Concepcións críticas da cultura: Gramsci.
2.3. Concepcións críticas da cultura: Freud.
Tema 3. Cultura e sociedade de masas.
3.1. A crítica á cultura da Escola de Frankfurt: a industria cultural.
3.2. Cultura e liberdade: Marcuse.
Tema 4. Os estudos culturais.
4.1. O debate culturas de elite / culturas populares.
4.2. A cultura da clase obreira.
Tema 5. Interculturalidade.
5.1. O conflito intercultural.
5.2. Relativismo cultural.
5.3. Pos-colonialismo na Galiza
Tema 6. Xénero e cultura.
6.1. Breve repaso histórico ao feminismo I: os inicios.
6.2. Breve repaso histórico ao feminismo II: a contemporaneidade.
Tema 7. A cultura na sociedade contemporánea.
7.1. Tecnoloxía, espectáculo, diversión.
7.2. Cultura e postmodernidade.
7.3. Cultura e complexidade.
Choza, J. (2013), Filosofía de la cultura. Sevilla, España. Thémata
Dussel, E. (2006), Filosofía de la cultura y de la liberación. México D.F., México: Universidad Autónoma de la Ciudad de México.
Llinares, J. B. & Sánchez, N. (eds.) (2002), Ensayos de filosofía de la cultura. Madrid, España: Biblioteca Nueva. Mate, R. & Guariglia, O. & Olivé, L. (2017), Filosofía iberoamericana del siglo XX. Volumen 33/II, Filosofía práctica y filosofía de la cultura. Madrid, España: Trotta&CSIC.
Mosterín, J. (1993), Filosofía de la cultura. Madrid, España: Alianza.
Sobrevilla, D. (ed.) (1998), Filosofía de la cultura. Enciclopedia iberoamericana de filosofía. 15. Madrid, España: Trotta.
Coñecementos, Habilidades / destrezas e Competencias segundo á Memoria do grao (RD/ 822/2021).
Coñecementos
• Con02: Comprender e interpretar os fundamentos históricos, antropolóxicos, filosóficos, sociais e artísticos dos procesos culturais
Habilidades ou destrezas
• H/D03: Reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan reflexións sobre temas de índole social, científica ou ética.
• H/D04: Comunicar información, ideas, problemas e solucións tanto a públicos especializados como non especializados dun modo claro e eficaz
• H/D06: Desenvolver unha actitude crítica respecto dos fundamentos históricos, antropolóxicos e artísticos dos procesos culturais cunha especial atención á igualdade de xénero
Competencias
• Comp01: Comprometerse cos valores democráticos e cos dereitos fundamentais do ser humano, atendendo, especialmente, á igualdade de xénero, á multiculturalidad e á non discriminación de persoas con diversidade funcional.
• Comp08: Defender o papel da cultura como ferramenta de transformación social e resposta aos principais problemas das sociedades contemporáneas.
Na modalidade virtual o proceso de ensino e aprendizaxe desenvolverase, fundamentalmente, a distancia e atendendo ás características da formación en remoto. As actividades formativas e o traballo do alumnado, así como a titorización e o contacto entre docentes e alumnado, realizaranse a través da aula do Campus virtual da USC e mediante a tecnoloxía de streaming corporativa da USC ( MSTeams).
Cada semana haberá unha hora de docencia non presencial síncrona e unha hora semanal de titoría non presencial síncrona.
A hora semanal de docencia non presencial síncrona figura nos horarios oficiais e será transmitida pola ferramenta institucional de videoconferencia (MSTeams) para garantir o seu seguimento a distancia. Habilitarase un espazo na facultade para impartir esta docencia non presencial síncrona e este mesmo espazo será posto a disposición do alumnado que desexe seguir estas sesións desde as instalacións da universidade, sen que isto afecte ao carácter non presencial desta actividade formativa síncrona.
A hora semanal de titoría non presencial síncrona corresponderá a unha das horas de titoría que todo o profesorado debe publicar ao comezo da súa actividade lectiva. O horario da sesión semanal de titoría non presencial síncrona en cada materia será publicado polo decanato antes do comezo de cada semestre. Estas titorías, individuais ou de grupo pequeno, realizaranse a través da ferramenta institucional de videoconferencia (MSTeams) e teñen como obxectivo formativo resolver calquera dúbida ou consulta do estudantado, así como proporcionar as orientacións teórico-metodolóxicas que guíen a aprendizaxe autónoma do alumnado.
A Aula Virtual, dispoñible a través do Campus Virtual da USC, será a plataforma fundamental de todo o proceso formativo e a canle a través da cal se establecerá o contacto entre docentes e estudantado. Na Aula Virtual estarán dispoñibles todos os recursos necesarios para o proceso formativo do alumnado, así como as tarefas e actividades prácticas planificadas para a avaliación continua, que deben entregarse na ferramenta establecida na aula virtual da materia. As consultas realizadas polas/os estudantes serán respondidas nun prazo non superior ás 48 horas de días lectivos, a condición de que o/a docente non estea a gozar dalgún permiso oficial.
1 PRIMEIRA OPORTUNIDADE.
Exame final* presencial 40% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
5 Traballos**: comentarios de 5 artigos e participación activa na aula virtual (foros, chats...)
Avaliación continua 60% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
2. SEGUNDA OPORTUNIDADE.
Exame final* 40% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
5 Traballos** Avaliación continua 60% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
3ALUMNADO CON DISPENSA DE ASISTENCIA A CLASE E ALUMNADO REPETIDOR.
3..1. PRIMEIRA, SEGUNDA E SEGUINTES OPORTUNIDADES
Exame final* 40% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
**5 Traballos 60% Con02; H/DO3, H/DO4, H/DO6; Comp01: Comp08
ACLARACIÓNS
** 5 Traballos = Traballo de comentario de 5 textos (de entre os máis de 20 ofrecidos na Aula virtual) .
Tamaño: 1500-2000 palabras cada un.
Portada co título do traballo, nome do autor, DNI, correo electrónico, curso, materia e ano académico, título e autor do artigo a comentar. Índice:
1. Obxectivo do traballo: explicar e comentar o artigo elixido ao fío do temario da materia.
2. Desenvolvemento: describir as ideas principais do artigo e relacionalas (criticamente) con ao menos dous das outras escolas do temario (se se escolle o texto de Freud, explicar brevemente as liñas centrais do texto e os seus conceptos; Comparar esta liña argumentativa de Freud e os seus conceptos cos presentados por Adorno e Butler, por exemplo).
3. Conclusión: terminar cun párrafo final a modo de conclusión
4. Bibliografía: incluír unha bibliografía de todos e cada unha das referencias citadas e dos textos usados para elaborar o traballo (seguir modelo da APA).
Entregarase por correo electrónico en formato PDF antes da data do exame final.
Avaliación dos traballos: sobre 10 puntos ponderados co valor do exame.
Ortografía/sintaxe 1 puntos.
Orixinalidade 1 puntos
Desenvolvemento 6 puntos.
Conclusión e bibliografía 2 puntos
*EXAME FINAL
O exame final que constará de tres preguntas teóricas (75 % ) e un comentario de texto. A duración será de tres horas . Colgarase na aula virtual un listado de preguntas tipo. O comentario de texto será sobre algún dos textos estudados e traballados (unha batería de textos e preguntas posibles estará dispoñible na AV dende o inicio do curso).
• NON SE ACEPTARÁN TRABALLOS ENTREGADOS DESPOIS DA DATA DO EXAME FINAL, SEN EXCEPCIÓNS.
• NO CASO DE DETECTAR PLAXIO SE APLICARAN AS SANCIÓNS DESCRITAS NA POLITICA DA USC.
• ALUMNADO DEBERÁ OBTER UNHA NOTA MÍNIMA DE CINCO EN TODOS E CADA UN DOS COMPOÑENTES DA AVALIACIÓN PARA PODER APROBAR (EXAME E TRABALLOS).
O docente se compromete a atender adecuadamente as consultas realizadas polo alumnado mediante o envío dun correo de resposta nun prazo non superior ás 72 horas de días lectivos, sempre e cando o profesor/a non estea desfrutando dalgún permiso. O profesorado cualificará as actividades e tarefas propias da avaliación continua nun prazo non superior a un mes.
Dependendo das capacidades de cada alumno/a, estímase como tempo mínimo de dedicación para superar a materia aproximadamente o CUADRUPLE do horario lectivo (CATRO horas de estudo por cada hora lectiva). Enténdese por tempo de estudo o tempo de re-lectura das notas tomadas na aula, de ampliación mediante a lectura das obras de consulta, elaboración de resumos, traballos, etc.
(1) Lectura semanal dos textos a traballar nas sesións e titorías.
(2) Preparación e lectura dos materiais previos a cada sesión e titoría.
(3) Consulta de dúbidas nas sesións ou nas titorías.
(4) Completar os apuntes das clases expositivas coa lectura da bibliografía recomendada.
(5) Participar activamente nas sesións expositivas e interactivas.
(6) Realización semanal das tarefas programadas.
(7) Preparación e lectura dos artigos para os traballos programados
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Perspectiva de xénero: Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados, segundo as recomendacións da USC.
Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, MS-Teams e outras ferramentas institucionais.
Non se poderá empregar o de teléfono móbil, computadora, tablet ou aparello similar, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
Obrigatoriedade do cumprimento da Normativa de protección de datos
Manuel Torres Cubeiro
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- manueltorres.cubeiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-16:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Aula 13 |
| 24.01.2025 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 16 |
| 12.06.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 13 |