Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 90 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 37 Clase Interactiva: 20 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Psiquiatría
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
OBXECTIVOS DA MATERIA:
XERAIS:
1. Obxectivos de índole social que deben esixirse aos profesionais médicos en virtude da súa vinculación a valores e actitudes ante as demais persoas e contorna sociocultural.
2. Hábitos e comportamentos profesionais correctos, tratando de actuar coa maior obxectividade e responsabilidade na atención tanto no estado da saúde como no da enfermidade.
ESPECÍFICOS:
1. Adquirir habilidades na exploración dos procesos psíquicos tanto no seu funcionamento normal como nas súas manifestacións psicolóxicas.
2. Aprender a diferenciar condutas normais e anormais.
3. Coñecer os modos de manifestación das alteracións dos diferentes procesos psicolóxicos e as súas causas.
4. Aprender a metodoloxía para a análise e o estudo psicopatolóxico.
DOCENCIA EXPOSITIVA:
MÓDULO I: INTRODUCIÓN
1. Presentación da materia
2. Concepto e fontes da Psicoloxía aplicada á Medicina
3. Concepto de proceso psicolóxico: clasificación
4. Psicoloxía médica e clínica
5. Dimensións básicas do comportamento humano: biolóxicas, psicolóxicas e sociais
MÓDULO II: PROCESOS PSICOLÓXICOS
CONCIENCIA E SOÑO:
1.Concepto de conciencia.
2.Ritmos biolóxicos. Ciclo de soño e vixilia
3. Soño: NREM e REM
4. Psicopatoloxía da conciencia e do soño
SENSOPERCEPCIÓN:
1. Definición e concepto. Modelos teóricos.
2. Psicopatoloxía da sensopercepción.
ATENCIÓN:
1. Definición e concepto. Modelos teóricos.
2. O proceso atencional: etapas e tipos de atención.
3. Psicopatoloxía da atención.
MEMORIA:
1. Concepto de memoria. Modelos teóricos.
2. Tipos de memoria.
3. O proceso da memoria: funcionamento.
4. Psicopatoloxía da memoria.
PENSAMENTO:
1. Concepto e tipos de pensamento. Modelos teóricos.
2. Curso e contido do pensamento.
3. Psicopatoloxía do pensamento.
LINGUAXE:
1. Concepto. Modelos teóricos.
2. Relación pensamento-linguaxe.
3. Psicopatoloxía da linguaxe.
MOTIVACIÓN E CONDUTAS MOTIVADAS:
1. Proceso motivacional. Modelos teóricos sobre a motivación. Determinantes da motivación.
2. A motivación en diferentes ámbitos.
3. A psicopatoloxía da motivación.
EMOCIÓN:
1. Concepto. Función das emocións.
2. Tipos de emocións. Modelos teóricos.
3. Psicopatoloxía da emoción.
ESTRÉS:
1. Concepto de estrés. Modelos teóricos
2. A relación entre o estrés e a enfermidade.
3. Psicopatoloxía do estrés.
4. Psico- neuro- inmunoloxía e estrés.
APRENDIZAXE:
1. Modelos teóricos da aprendizaxe: o condicionamento clásico e operativo ou instrumental.
2. A aprendizaxe por observación ou modelado.
3. Psicopatoloxía da aprendizaxe.
INTELIXENCIA:
1. Concepto. Modelos teóricos: modelos cognitivos, bioloxía da intelixencia, factores xenéticos e non-xenéticos.
2. Psicopatoloxía da intelixencia.
PERSONALIDADE:
1. Concepto da personalidade. Os rasgos. Modelos dimensionais.
2. Tipoloxías. Avaliación.
3. Psicopatoloxía da personalidade.
MÓDULO III: PSICOLOXÍA EVOLUTIVA
1. Influencias do desenvolvemento
2. Paradigmas do desenvolvemento
3. Teorías do desenvolvemento
4. Desenvolvemento ao longo do ciclo vital
MÓDULO IV. PSICOLOXÍA SOCIAL
1. Concepto e principios da Psicoloxía Social
2. Bases biolóxicas da conduta social humana
3. Achegas da Psicoloxía Social á Psicoloxía Médica e a súa importancia
SOCIALIZACIÓN:
1. Concepto
2. Influencia social
3. Percepción Social
4. Cognición social
5. A influencia de grupo
6. A presión grupal
7. Conformidade
8. Xustificación do sistema
ESTEREOTIPOS E PREXUÍZOS:
1. Definición de estereotipo.
2. Estereotipos, prexuízo e discriminación.
3. A natureza dos estereotipos.
4. Características dos estereotipos.
5. Definición e causas do prexuízo.
6. Formación dos estereotipos
7. Estigma e discriminación
ACTITUDES E O SEU CAMBIO A TRAVÉS DA COMUNICACIÓN:
1. Concepto e funcións.
2. Formación das actitudes.
3. Función das actitudes.
4. Importancia das actitudes.
PROCESOS GRUPAIS:
1. Concepto de grupo
2. Influencia do grupo sobre os seus membros
3. Patoloxía grupal
4. Interacción social: altruísmo e agresividade
5. As relacións intergrupales. Atracción interpersoal
6. Psicoloxía social da agresión.
7. Vínculos afectivos básicos
8. Patróns de Socialización
9. Exclusión social: Acoso escolar, laboral, exclusión social prolongada.
DOCENCIA INTERACTIVA DE LABORATORIO:
1. Para manter a avaliación continua e a homoxeneización de todos os grupos de prácticas, manterase como criterio mínimo a realización de 2 traballos/probas individuais (un sobre procesos psicolóxicos/psicopatolóxicos e outro sobre psicoloxía social) + 1 traballo grupal.
2. Cada docente implementará o seu propio programa que deberá estar dispoñible para todos os alumnos antes do comezo da Docencia Interactiva de Laboratorio.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA:
1. Introdución á Psicopatoloxía. Unha visión actualizada
I. Eguíluz, R. Segarra
Ed. Panamericana. 3ª Ed, 2012
2. Psicoloxía Médica.
Darío Díaz Méndez e José Miguel Latorre Postigo.
Ed. Elsevier. Barcelona, 2015
3. Introdución á Psicoloxía Social
Elena Gaviria Stewart, Mercedes López Sáez, Isabel Cadrado Guirado ( Coord).
Ed. Sanz e torres. 3ª Ed, 2019
4. Introdución á Psicopatoloxía e a Psiquiatría.
Vallejo Ruiloba e Col.
Ed. Masson. Barcelona, 2015 (8ª edición)
5. Sims. Síntomas Mentais. Manual de Psicopatología descritiva.
Femi Oyebode
Ed. Elsevier. 6ª Ed, 2020
6. Psicopatoloxía básica.
Guillermo Hernández Bayona
Ed. Pontificia Universidad Javeriana. Bogotá. 2019 (6ª edición)
7. Manual de Psicopatoloxía clínica.
Adolfo Jarne, Antonia Talarn
Ed. Herder. 2ª edición. 2015. Barcelona
8.Manual de psicopatoloxía.
Laura Martín, Fernando Collina
Ed. A revolución delirante. 4ª Edición. 2022. Madrid
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:
1. Manual de Psicopatoloxía
Amparo Belloch, Bonifacio Sandín, Francisco Ramos
Vol I e II
Ed. McGraw- Hill. 3ª Ed, 2020
2. Psicoloxía.
Myers, David G.
Ed. Panamericana. Madrid, 2005 (9ª edición)
3. Psicoloxía concepto e aplicacións
Jeffrey S. Nevid.
Cengage Learning, 2010
4. Fundamentos de psicoloxía para ciencias sociais e da saúde
Delgado Losada.
Ed. Medica Panamericana. Madrid, 2015
5. Procesos Psicolóxicos
Fernández Abascal E,e cols.
Ed.Pirámide. Barcelona, 2002
6. Introdución á Psicoloxía Social
Gaviria Stewart,E E. e cols. (Coordinadores)
Ed. Sanz e Torres. Madrid, 2010
7. Procesos Psicolóxicos básicos
Santiago J e cols.
Editorial Mc Graw Hill.. Madrid, 2006
8. Fundamentos de Psicoloxía clínica
Cullare S.
Ed. Pearson Prentice Hall. Madrid, 2001
9. Psicoloxía da Saúde.
Morrison Val, Bennet Paul
Ed. Pearson Prentice Hall. Madrid, 2008.
10. Psicoloxía para Ciencias da Saúde: estudo do comportamento humano ante a enfermidade
Nieto Munuera J e cols
11. Psicoloxía Social
Morais Francisco e cols
Ed. Mc Graw Hill. Madrid, 2007
12. Manual de Psicoloxía Médica
Philippe Jeammet, Michel Reynaud, Cadeira M. Consoli
Ed. Masson. Madrid, 2003.
13. Psicoloxía concepto e aplicacións
Jeffrey S. Nevid.
Cengage Learning, 2010
COMPETENCIAS DA TITULACIÓN ÁS QUE CONTRIBÚE A MATERIA:
1. Desenvolver a práctica profesional con respecto á autonomía do paciente, as súas crenzas e cultura, dentro dos principios éticos e legais.
2. Recoñecer as propias limitacións e a necesidade de manter e actualizar a súa competencia profesional, prestando especial importancia á aprendizaxe de maneira autónoma de novos coñecementos e técnicas e á motivación pola calidade.
3. Desenvolver a práctica profesional con respecto a outros profesionais da saúde, adquirindo habilidades de traballo en equipo.
4. Coñecer e recoñecer as bases da conduta humana normal e as súas alteracións.
5. Obter e elaborar unha historia clínica que conteña toda a información relevante.
6. Realizar un exame físico e unha avaliación mental.
7. Ter capacidade para elaborar un xuízo diagnóstico inicial e establecer unha estratexia diagnóstica razoada.
8. Escoitar con atención, obter e sintetizar información pertinente acerca dos problemas que afectan ao enfermo e comprender o contido desta información.
9. Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos pacientes, os familiares, outros profesionais e os medios de comunicación.
10. Establecer unha boa comunicación interpersoal que capacite para dirixirse con eficiencia e empatía aos pacientes, aos familiares, outros profesionais e os medios de comunicación.
11. Coñecer e recoñecer os determinantes de saúde na poboación, tanto os xenéticos como os dependentes do sexo e estilo de vida, demográficos, ambientais, sociais, económicos, psicolóxicos e culturais.
12. Recoñecer o seu papel en equipos multiprofesionales, asumindo ou liderado cando sexa apropiado, tanto para a subministración de coidados da saúde, como nas intervencións para a promoción da saúde.
13. Coñecer, valorar críticamente e saber utilizar as fontes de información clínica e biomédica para obter, organizar, interpretar e comunicar a información científica e sanitaria.
14. Saber utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación nas actividades clínicas, terapéuticas, preventivas e de investigación.
15. Ter, na actividade profesional, un punto de vista crítico, creativo, con escepticismo construtivo e orientado á investigación.
COMPETENCIAS DA MATERIA:
1. Entender e interpretar os datos estatísticos na literatura médica.
2. Coñecer a historia da saúde e a enfermidade.
DOCENCIA EXPOSITIVA:
1. Clases maxistrais
2. Participativas
3. Interactivas
DOCENCIA INTERACTIVA DE LABORATORIO:
1. Preparación dos temas.
2. Debate participativo sobre o desenvolvemento dos temas.
3. Posta en común e conclusións.
4. Elaboración de traballos individuais e en subgrupos.
5. Xogo de roles.
DOCENCIA EXPOSITIVA:
1. A ASISTENCIA é OBRIGATORIA. En base a isto, se podrán realizar controis aleatorios (mostreos) permitíndose un máximo de 4 faltas xustificadas ante os docentes.
2. Os contidos teóricos serán avaliados a través dunha proba test consistente en 60 preguntas correspondentes a todas as unidades temáticas, con 5 opcións de resposta das que só 1 será correcta. As respostas erróneas non será causa de penalización.
3. O punto de corte para APROBAR é de 30 respostas correctas, o que supón un 50% de preguntas respondidas correctamente.
4. Dentro da AVALIACIÓN TOTAL da materia, a prueba test supondrá o 60%.
DOCENCIA INTERACTIVA DE LABORATORIO:
1. A asistencia a cada unha das Prácticas é OBRIGATORIA. As faltas de asistencia deberán xustificarse de acordo cos criterios que indica a Normativa da USC.
2. A avaliación realizarase non só en base á realización dos 3 traballos/probas que se presentarán durante o curso, se non que tamén se terá en conta a participación e interese ao longo das mesmas.
3. A avaliación total das Prácticas supoñerá o 40% da nota final.
Para SUPERAR a materia REQUÍRESE superar o CONTIDO DE LABORATORIO (40%), o EXAME FINAL (60%), sendo exclusivos para o curso actual.
2ª OPORTUNIDADE:
DOCENCIA EXPOSITIVA:
Seguirase o mesmo SISTEMA que no da primeira oportunidade.
DOCENCIA INTERACTIVA DE LABORATORIO:
NON SE CONTEMPLA ningunha proba de recuperación.
NON SE CONSERVARÁN A CUALIFICACIÓN DO EXAME DA DOCENCIA EXPOSITIVA OU DA DOCENCIA DE LABORATORIO DUN ANO PARA OUTRO.
HORAS PRESENCIAIS (57 horas):
1. 37 horas de DOCENCIA EXPOSITIVA
2. 20 horas INTERACTIVAS DE LABORATORIO
HORAS NON PRESENCIAIS (105 horas):
1. 60 horas para o ESTUDO
2. 40 horas para a preparación das PRÁCTICAS DE LABORATORIO
3. 5 horas para LECTURAS RECOMENDADAS
HORAS TOTAIS = 162 horas
1. Asistencia OBRIGATORIA ás clases expositivas e prácticas de laboratorio.
2. Manter unha actitude participativa.
3. Lectura dos textos recomendados.
4. Utilización das titorías PRESENCIAIS e VIRTUAIS.
5. Utilización OBRIGATORIA, regular e frecuente da aula VIRTUAL.
6. PUNTUALIDADE: a porta da aula pecharase á hora sinalada no horario oficial correspondente, non permitíndose o acceso á mesma con posterioridade á devandita hora.
7. Non haberá recuperación da docencia non impartida na súa data correspondente.
8. O perfil do alumno na aula Virtual DEBERÁ ESTAR ACTUALIZADO coa incorporación dunha FOTO RECENTE.
Tendo en consideración que a superación das Prácticas é IMPRESCINDIBLE para poder superar a materia, RECOMÉNDASE ao alumnado pendente de CONVALIDACIÓNS (traslado de expedientes) ao comezo do curso, que se INTEGRE no grupo que lle correspondería, aínda que non puidesen formalizar a súa matrícula.
Maria Del Carmen Garcia Mahia
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- mcarmen.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Maria Vidal Millares
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- maria.millares [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Francisco Javier Vicente Alba
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- franciscojavier.vicente [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Manuel Arrojo Romero
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- manuel.arrojo.romero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Antia Brañas Gonzalez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- antia.branas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Jorge Lopez Castroman
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- jorge.lopez.castroman [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Ana Maria Gago Ageitos
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- anamaria.gago [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Homero Indalecio Carrera Machado
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- hindalecio.carrera [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Ignacio Gómez-Reino Rodríguez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Psiquiatría
- Correo electrónico
- ignacio.gomez-reino [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 10:30-11:30 | Grupo /CLE_04 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 11:30-12:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| 17:30-18:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| Mércores | |||
| 10:30-11:30 | Grupo /CLE_04 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 11:30-12:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| 17:30-18:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| Xoves | |||
| 10:30-11:30 | Grupo /CLE_04 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 11:30-12:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| 17:30-18:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| Venres | |||
| 10:30-11:30 | Grupo /CLE_04 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 11:30-12:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| 17:30-18:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Medicina-Aula 6 |
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 3 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 2 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 3 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 4 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 5 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 6 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 7 |
| 13.05.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 8 |
| 24.06.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 4 |
| 24.06.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 5 |
| 24.06.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 7 |
| 24.06.2025 16:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 8 |