Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Lóxica e Filosofía da Ciencia
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
A materia Desenvolvemento do coñecemento científico intégrase como materia obrigatoria no itinerario (módulo II del máster) COÑECEMENTO E COMPRENSIÓN DO MUNDO, completando un bloque de materias coas que se persigue ocuparse de problemas actuais relacionados co noso mundo, cómo recabamos información dese entorno e cómo emitimos información que repercute no mesmo, qué tipos de coñecementos obtemos do mismo, especialmente a través da ciencia e as humanidades, e cómo e con qué repercusións o modificamos cos desenvolvementos tecnolóxicos.
Con esta materia perséguese:
- Adquirir coñecementos sobre o desenvolvemento da ciencia contemporánea desde a perspectiva da filosofía da ciencia.
- Desenvolver a reflexión crítica no análise dos problemas relacionados coa ciencia contemporánea, en especial no tocante a propostas acerca da xeneración de coñecemento, a cinemática e a dinámica da ciencia.
- Adquirir os conceptos necesarios para abordar os distintos problemas que nos plantea a ciencia contemporánea, así como a capacidade analítica para elaborar o estudio crítico dos mesmos.
- Adquirir unha comprensión do funcionamiento da ciencia, así como dos seus problemas e os seus retos, co fin de entender mellor o seu papel e cometido na sociedade do século XXI.
1. Introdución á filosofía da ciencia
2. O desenvolvemento do coñecemento científico na concepción herdada
2.1. A proposta acumulativa do neopositivismo
2.2. A proposta popperiana de aproximación á verdade absoluta pola vía falsacionista
2.3. Contrastación de hipóteses
3. O desenvolvemento do coñecemento científico tras a revolta historicista
3.1. A carga teórica da observación
3.2. Kuhn. Paradigma e revolución
3.3. O anarquismo epistemolóxico de Feyerabend
4. Un punto de equilibrio?
4.1. Lakatos e os programas de investigación científica
4.2. Laudan e as tradicións de investigación
(Nota: Algúns apartados poden ficar excluídos de acordo co desenvolvemento da materia.)
LECTURAS OBRIGATORIAS PREVISTAS (BÁSICAS): (Se o desenvolvemento do curso o aconsellara poderá facerse algún cambio):
- Díez, J.A.- Moulines, C.U. (1997) Fundamentos de Filosofía de la Ciencia. Ariel, Barcelona. Cap. 3 (“Contrastación de hipótesis”).
Ademais, unha das tres seguintes:
- Plutynski, A. (2011) "Four Problems for Abduction", en: HOPOS: The Journal of the International Society for the History of Philosophy of Science, vol. 1(2): 227-248.
- Norton, J.D. (forthcoming) "Inference to the Best Explanation: The General Account" (Draft), en: Norton, J. The Material Theory of Induction, (nov, 2018, in preparation), Cap. 8.
- Lipton, P. (2000) “Inference to the Best Explanation”, en: Newton-Smith, W. H. (ed.) (2000) A Companion to the Philosophy of Science. Blacwell, Oxford.
BIBLIOGRAFÍA XERAL RECOMENDADA (COMPLEMENTARIA)
Bird, A. (1998) Philosophy of Science. UCL Press, London.
Díez, J. A. y U. Moulines (1997): Fundamentos de filosofía de la ciencia, Ariel, BCN.
Douven, I. (2011) "Abduction", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2011 Edition), Edward N. Zalta
(ed.), URL = <http://plato.stanford.edu/archives/spr2011/entries/abduction/>.
Echeverría, J. (1999): Introducción a la metodología de la ciencia. La filosofía de la ciencia del siglo XX, Cátedra, Madrid.
Estany, A. (1993): Introducción a la filosofía de la ciencia, Barcelona, Crítica.
Godfrey-Smith, P. (2003): Theory and Reality: An Introduction to the Philosophy of Science, The University of Chicago Press, Chicago.
Harman, G.H. (1965) “The Inference to the Best Explanation”, en: The Philosophical Review, LXXIV: 88-95.
Kuhn, T. S. (1962/70) The Structure of Scientific Revolutions. Univ. of Chicago Press, Chicago (2ª ed., incluyendo “Postscrip: 1969”, 1970). (Vers. cast.: La Estructura de las Revoluciones Científicas. F.C.E., México, 2006).
Kuhn, T. S. (1983a) “Rationality and Theory Choice”, en: Journal of Philosophy, 80: 563-570. (Vers. cast.: “Racionalidad y Elección de Teorías”, en KUHN (1989), pp. 137-151).
Kuhn, T. S. (1983b) “Commensurability, Comparability, Communicability”, en: ASQUITH; PD.- T. NICKLES PSA 1992, Vol. 2, East Leasing, Michigan, pp. 669-688. (Vers. cast.: “Conmensurabilidad, Comparabilidad y Comunicabilidad”, en: KUHN (1989), pp. 55-94).
Kuhn, T. S. (1987) “What are Scientific Revolutions?”, en: KRÜGER,L.-DASTON, L. and HEIDELBERG, M. (eds.) The Probabilistic Revolution. Cambridge Univ. Press, Cambridge, 7-22. (Vers. cast.: “¿Qué son las Revoluciones Científicas?”, en: KUHN (1989), pp. 55-93).
Kuhn, T. S. (1989b)¿Qué son las Revoluciones Científicas? Paidós, Barcelona.
Ladyman, J. (2002): Understanding Philosophy of Science. Routledge, London and New York.
Lakatos, I. (1968) “Criticism and the Methodology of Scientific Research Programmes”, en: Proceedings of the Aristotelian Society, 69: 149-186. (Vers. cast.: “La Crítica y la Metodología de los Programas de Científicos de Investigación”, en: Cuadernos Teorema, Madrid, 1981).
Lakatos, I. (1970) “Falsification and the Methodology of Scientific Research Programmes”, en LAKATOS-MUSGRAVE (1970), pp. 91-196. (Vers. cast.: “La Falsificación y la Metodología de los Programas de Investigación Científica”, en: LAKATOS-MUSGRAVE (1970), pp. 203-244).
Lakatos, I. (1971) “History and Its Rational Reconstruction”, en R. BUCK y R. COHEN (1987), pp. 91-136. (Vers. cast.: Historia de la ciencia y sus reconstrucciones racionales, Tecnos, Madrid, 1984).
Lakatos, I. (1978a) The Methodology of Scientific Research. Philosophical Papers, Vol. I. Cambridge Univ. Press, Cambridge. (Vers. cast.: La Metodología de los Programas de Investigación Científica, Vol. I. Alianza, Madrid, 1981).
Lakatos, I.- Musgrave, A. (1970) Criticism and the Growth of Knowledge. Cambridge Univ. Press, Cambridge. (Vers. cast.: La Crítica y el Desarrollo del Conocimiento. Grijalbo, Barcelona, 1975).
Laudan, L. (1977) Progress and its Problems Towards a Theory of Scientific Growth. Univ. of California Press, Berkeley. (Vers. cast.: El Progreso y sus Problemas. Encuentro, Madrid, 1986).
Lipton, P. (1991) Inference to the Best Explanation. Routledge, London.
Lipton, P. (2000) “Inference to the Best Explanation”, en: Newton-Smith, W. H. (ed.) (2000) A Companion to the Philosophy of Science. Blacwell, Oxford.
Lipton, P. (2004) Inference to the Best Explanation. (2nd edition) Routledge, London.
Losee, J. (1972): Introducción histórica a la filosofía de la ciencia, Alianza Universidad,
Madrid, 1976.
Moulines, C.U. (2011): El desarrollo moderno de la Filosofía de la Ciencia, UNAM, México.
van Fraassen, B. (1980) The Scientific Image. Oxford Univ. Press, Oxford.
van Fraassen, B. (1989) Laws and Symmetry. Clarendon Press, Oxford.
1. Competencias básicas e xerais.
CG1 - Que os estudantes adquiran capacidades e coñecementos para a análise crítica en relación a aportacións investigadoras.
CG2 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos que adquiran para identificar, formular e resolver problemas dos nosos tempos.
CG3 - Que os estudantes sexan capaces de transmitir coñecementos, ideas orixinais e solucións propostas.
CG4 - Que os estudantes estean capacitados para unha dinámica de reflexión con actitude proactiva e creativa na búsqueda de solucións.
CG5 - Que os estudantes teñan habilidades para recoñecer, nos diversos saberes e na práctica social, cuestións e problemas susceptibeis de ser abordados e resoltos.
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desesenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miudo nun contexto de investigación.
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a úa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (uo multidisciplinares) relacionados coa sua área de estudo.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrentarse á complexidade de formular xuizos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclua reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuizos.
CB9 - Que os estudantes saiban aplicar comunicar as suas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüedades.
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
2. Competencias transversais.
CT1 - Utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación.
CT2 - Manexar e analizar críticamente fontes de documentación científica, bibliográfica e dixital.
CT3 - Valorar de forma crítica a información para a resolución de problemas.
CT4 - Promover o respeto aos dereitos humáns e á diversidade cultural e das persoas, así como desenvolver valores contra as desigualdades de xénero.
3. Competencias específicas
CE1 - Coñecer e comprender plantexamentos filosóficos relacionados cos ámbitos temáticos do máster.
CE2 – Desenvolver destrezas que permitan trasladar os coñecementos adquiridos ao ámbito da investigación.
CE3 - Adquirir habilidades para a transmisión e ensinanza de contidos filosóficos relacionados cos ámbitos temáticos do máster.
CE4 - Saber aplicar os coñecementos adquiridos na resolución de novos problemas.
CE5 - Ser capaz de: analizar e sintetizar, argumentar lóxicamente, formular xuizios, e deliberar conforme a criterios éticos.
CE6 - Saber expresarse oralmente e por escrito, comunicar, debatir e deliberar.
O curso terá: (1) clases expositivas, nas que o docente expoñerá os contados do temario; (2) clases interactivas, nas que se correxirán os cuestionarios que o alumnado terá que completar para demostrar o seu nivel de comprensión das clases expositivas e das lecturas obrigatorias.
O alumnado poderá formular consultas en persoa ao profesor no seu horario de atención e a través do correo electrónico en calquera momento ao longo do curso. Tamén poderán formularse consultas por videoconferencia (tras acordó previo do momento para realizala).
A avaliación continua consistirá na asistencia a clase e a participación en forma de preguntas, intervencións nos debates e exposicións das lecturas. Para aprobar a materia mediante avaliación continua os/as estudantes deberán obter un mínimo de 5 puntos nas tarefas (cuestionarios e esquemas de lecturas).
O alumno que non siga o procedemento previsto para a avaliación continua, deberá superar unha proba final en relación cos contidos da materia e as lecturas obrigatorias.
A asistencia a clases é obrigatoria (agás que haxa dispensa de asistencia segundo a normativa da USC). Calquera falta de asistencia deberá estar xustificada documentalmente. O/a alumno/a que teña máis de dous faltas non xustificadas, non será avaliado/a polo procedemento de avaliación continua.
Proba final (en 1ª e 2ª convocatoria): complementaria á avaliación continua para quen non supere parcial ou totalmente esta, alternativa á avaliación continua para quen non se acolla á avaliación continua.
Plaxio e uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas:
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o re-collido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Alumnos/as con dispensa académica:
Os/As alumnos/as con dispensa académica de asistencia as clases presenciais poderán seguir a evaluación continua (que se verá incrementada coa presentación de esquemas dun máximo de tres textos a traballar relacionados coa materia o poderán ser avaliados na proba final).
DIMENSIÓNS DA AVALIACIÓN
VARIABLE 1: Asistencia e participación
CRITERIOS: (i) Participación activa en clase; (ii) Participación nos debates e discusións; (iii) Lectura dos materiais (textos obrigatorios); (iv) Participación no traballo de grupo; (v) Asistencia a titorías.
INSTRUMENTO: Observacións e notas do profesor
PESO: 10%
VARIABLE 2: Realización e presentación nos prazos establecidos das tarefas que amosen adquisición e comprensión dos contidos da materia, así como os das lecturas obrigatorias.
CRITERIOS: (i) Dominio dos conceptos e contenidos, (ii) relación con outros conceptos vistos en outras materias; (iii) actitude crítica, (iv) aportacións persoais, reflexivas e creativas.
INSTRUMENTO: Tarefas a realizar nos prazos previstos ao longo do semestre
PESO: 90 % (debiendo obter un mínimo de 5 puntos para superar a materia.)
Estimación do tempo de estudo e traballo personal
Traballo presencial dol alumno:
Clases expositivas………………………………………………………………………………………………………………...………9h
Clases interactivas …………………………………………………………………………………………………………….….... 12h
Titorías grupo..............................................................................................................3h
Horas totales presenciais............................................................................................ 24h
Traballo personal do alumno:
Seguimento (lecturas, documentación, indagación, estudo, traballos, etc)......................... 51h
Horas totales de traballo persoal ................................................................................. 51h
TOTAL GLOBAL……………………………………………………………………..…………….........................………….75h
Para superar a materia por esta vía resulta imprescindible un traballo constante da materia e, concretamente, das lecturas obrigatorias e tarefas previstas ao longo do semestre. Os/As estudantes que non procedan a traballar desta forma deberán superar a materia mediante un examen final.
- As tarefas realizadas polo alumnado deben entregarse preferentemente a través de Campus Virtual.
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
- Recoméndase facer uso de linguaxe non sexista tanto no traballo cotiá na aula como nos traballos académicos encomendados, segundo as recomendacións da USC.
Eduardo Perez Navarro
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Lóxica e Filosofía da Ciencia
- Teléfono
- 881812537
- Correo electrónico
- eduardo.perez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 17:30-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Seminario Nussbaum (109) |
| Xoves | |||
| 19:00-20:30 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Seminario Nussbaum (109) |
| 16.01.2025 16:00-19:00 | Grupo /CLIS_01 | Seminario Butler (108) |
| 16.01.2025 16:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario Butler (108) |
| 06.06.2025 16:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario Butler (108) |
| 06.06.2025 16:00-19:00 | Grupo /CLIS_01 | Seminario Butler (108) |