Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 11 Clase Interactiva: 10 Total: 24
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencias da Comunicación, Ciencia Política e Socioloxía
Áreas: Xornalismo, Ciencia Política e da Administración
Centro Facultade de Ciencias Políticas e Sociais
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
A materia permite que o alumnado coñeza os conceptos básicos da tecnopolítica, entendida como o uso das tecnoloxías aplicadas para a mobilización, a organización ou a comunicación política, así como as ferramentas máis útiles para a análise das redes sociais dixitais. A comprensión do seu uso por parte de partidos políticos, medios de comunicación e cidadáns é moi útil á hora de establecer estratexias eficaces no deseño de campañas: o paso da única axenda pública a un conxunto de “axendas públicas” construídas a partir dun modelo de fusión (axenda melding); a existencia da chamada “burbulla de filtros” ou a mediación a través dun algoritmo que determina o consumo do usuario e o papel dos medios; igualmente, a construción política da comunidade dixital que fan os partidos políticos con obxectivos electorais, con distintos tipos de campañas en función da rede.
Os obxectivos da materia son os seguintes:
– Coñecer os conceptos básicos da tecnopolítica e a comunicación política dixital.
– Comprender a natureza do concepto de comunidades dixitais e os seus distintos tipos.
– Coñecer e manexar as principais tecnoloxías e ferramentas para a análise das redes sociais.
– Identificar a aplicación que das redes sociais realizan políticos, medios de comunicación e cidadáns.
1. Democracia e tecnopolítica
1.1 Definicións e actores
1.2 Efectos: mediatización dixital da vida política
1.3 A desinformación, a IA e as consecuencias para a democracia
2. Métricas e redes sociais dixitais
2.1 O papel das redes sociais e as comunidades dixitais: tipos e natureza
2.2 As emocións en redes sociais
2.3 Instrumentos de análise de redes sociais: indicadores e software
3. A representación da mensaxe: a videopolítica e a ciberpolítica
3.1 A comunicación política dixital
3.2 Os partidos políticos e a comunicación política off-line e on line
4. Cibercampañas e novas formas de marketing electoral
4.1 Modelos de campañas electorais en redes sociais
4.2 Ferramentas en comunicación política
BÁSICA
Bruen Axel, et al. (2015). The Routledge companion to social media and politics. Routledge.
Chadwick, Andrew (2013). The hybrid media system: Politics and power. New York: Oxford University Press. ISBN: 9780 199759477
Hallin, Daniel; Mancini, Paolo (2008). Sistemas mediáticos comparados: tres modelos de relación entre los medios de comunicación y la política. Madrid: Hacer Editorial. ISBN: 978 84 96913127
McNair, Brian (2017). An introduction to political communication. Taylor & Francis.
COMPLEMENTARIA
Acinas-Vázquez, Juan-Claudio (2009). “Videopolítica y democracia”. Laguna: Revista de filosofía, n. 25, pp. 109-128.
Baggiolini, Luis; Castro-Rojas, Sebastián (2016). “Las redes de la política: Universo narrativo, campañas y microrrelato en Twitter”. Inmediaciones de la comunicación, n. 11, pp. 159-180.
Blanco, V. S. (Ed.). (2021). Comunicación política digital en España: Del «Pásalo» a Podemos y de Podemos a Vox. Editorial UOC.
Cansino, César; Calles-Santillana, Jorge; Echeverría, Martín (2016). Del Homo Videns al Homo Twitter: democracia y redes sociales. Puebla, México: Benemérita Universidad Autónoma de Puebla. ISBN: 978 607 525 200 1
Cárdenas, Alejandro; Ballesteros, Carlos; Jara, René (2017). “Redes sociales y campañas electorales en Iberoamérica. Un análisis comparativo de los casos de España, México y Chile”. Cuadernos.info, n. 41, pp. 19-40.
Casero-Ripollés, Andreu (2009). “El control político de la información periodística”. Revista latina de comunicación social, n. 64, pp. 354-366.
Casero-Ripollés, Andreu (2015). “Estrategias y prácticas comunicativas del activismo político en las redes sociales en España”. Historia y comunicación social, v. 20, n. 2, pp. 533-548.
Castells, Manuel (2008). “Comunicación, poder y contrapoder en la sociedad red (I). Los medios y la política”. Telos, 74, pp. 13-24.
Cohen, Jonathan; Tsfati, Yariv; Sheafer, Tamir (2008). “The influence of presumed media influence in politics: Do politicians’ perceptions of media power matter?”. Public opinion quarterly, v. 72, n. 2, pp. 331-344.
De-Miguel, Juan-Carlos; Pozas, Víctor (2009). “¿Polarización ideológica o económica? Relaciones entre los medios y el poder político y corporativo”. Viento Sur, n. 3, pp. 43-52.
Ekman, Mattias; Widholm, Andreas (2015). “Politicians as media producers: Current trajectories in the relation between journalists and politicians in the age of social media”. Journalism practice, v. 9, n. 1, pp. 78-91.
Erro-Sala, Javier (2015). “Mediación tecnopolítica en el papel de los medios en una segunda transición democrática española”. En: Marco-Marco, Joaquín; Nicasio-Varea, Blanca. La regeneración del sistema, pp. 147-155. Valencia: Avapol.
Fenoll-Tomé, Vicente; Cárcamo-Ulloa, Luis; Sáez-Trumper, Diego (2018). “El uso de Twitter de los medios de comunicación españoles en período electoral”. Estudios sobre el mensaje periodístico, v. 24, n. 2, pp. 1223-1238.
García-Orosa, Berta; López, Xosé (2019). “El lenguaje en redes sociales como estrategia comunicativa: administraciones públicas, partidos políticos y organizaciones civiles” Communication & Society, 32(1), 107-125.
García-Orosa, Berta; Vázquez-Sande, Pablo; López-García, Xosé (2017). “Narrativas digitales de los principales partidos políticos de España, Francia, Portugal y Estados Unidos”. El profesional de la información, v. 26, n. 4, pp. 589-600.
Lagares Díez, N., López-López, P.C., & Mo Groba, D. (2021). Nuevos espacios, viejas agendas: la construcción temática de los procesos electorales de Portugal y Brasil en Twitter. Journal of Iberian and Latin American Research, 1-17.
López-Hermida-Russo, Alberto-Pedro; Vargas-Monardes, Josefina (2013). “La política relatada: el storytelling de Barack Obama en el marco de la Operación Gerónimo”. Palabra clave, v. 16, n. 1, pp. 12-44.
López-López, Paulo-Carlos; Oñate, Pablo (2019). “De la videopolítica a la ciberpolítica: debate entre candidatos y televisiones en cinco elecciones presidenciales”. El profesional de la información, v. 28, n. 5, e280512.
López-López, Paulo-Carlos; Vásquez-González, Javier (2018). “Agenda temática y Twitter: elecciones presidenciales en América Latina durante el período 2015-2017”. El profesional de la información, v. 27, n. 6, pp. 1204-1214.
Sartori, Giovani (1998). “La opinión teledirigida”. Claves de razón práctica, n. 79, pp. 2-7.
Salaverría, Ramón; Avilés, José-Alberto (2008). “La convergencia tecnológica en los medios de comunicación: retos para el periodismo”. Trípodos, n. 23, pp. 31-47.
Toret, J. (2013). Tecnopolítica: la potencia de las multitudes conectadas. El sistema red 15M, un nuevo paradigma de la política distribuida. IN3 Working Paper Series.
Competencias Básicas
CB1. Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB2. Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB3. Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
CB4. Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar formándose dun modo que haberá de ser en gran medida, autodirixido ou autónomo.
CB5. Que os estudantes posúan e comprendan os coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
Competencias Xerais
CG1. Dominar as tecnoloxías e técnicas que lle permitan obter información e analizar situacións, avaliar a súa relevancia e dispoñer dos recursos para facerlles fronte.
CG2. Tratar situacións complexas, críticas e imprevisibles de forma sistemática e creativa, con xuízo crítico, con información incompleta, asumindo riscos, tomando decisións e comunicándoas a calquera tipo de audiencia.
CG3. Desempeñar diferentes roles dentro dun equipo.
CG4. Recoñecer a necesidade do cambio e ter a habilidade necesaria para xestionalo.
CG6. Achegar valor á organización mediante a súa creatividade e participación.
CG8. Xestionar a influencia dos cambios técnicos e tecnolóxicos derivados da expansión dos medios de comunicación dixitais.
Competencias Transversais
CT1. Capacidade de traballo en equipo e liderado, en contornas cooperativas, pluridisciplinares ou de alto nivel competitivo.
CT3. Capacidade para a aprendizaxe e a integración no traballo en equipos multidisciplinares, a cooperación e o compañeirismo.
CT4. Habilidade para o manexo de Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC).
CT5. Capacidade de xestión de información, resolución de problemas e toma de decisións.
Competencias específicas
CE1. Capacidade de xestionar o márketing político de organizacións e institucións, e de executar campañas de comunicación política.
CE2. Capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos na toma de decisións e na resolución de conflitos de carácter político, e no seguimento destes, tanto no nivel estratéxico como no operativo ou no táctico.
CE4. Capacidade para utilizar as tecnoloxías máis avanzadas na xestión do márketing, a comunicación e a consultoría política orientada aos gobernos e ás campañas na contorna dixital desde unha perspectiva estratéxica, así como para deseñar proxectos de márketing viral, interactivo, SEM-SÉ, etc…
CE5. Coñecer as diferenzas e similitudes dos diferentes campos do márketing, da consultoría e da comunicación (empresarial, organizacional, institucional e política).
CE6. Capacidade para utilizar tecnoloxías, métodos e técnicas avanzadas de investigación social e política no ámbito do márketing e a comunicación política, en organizacións públicas e privadas.
CE9. Capacidade de deseñar e xestionar o márketing, a consultoría e a comunicación en situacións de crises a nivel estratéxico, operativo e táctico.
CE11. Capacidade de entender, pensar e desenvolver a comunicación cos cidadáns en liña, así como de analizar as repercusións sociais e políticas do seu impacto.
CE12. Capacidade para elaborar todo tipo de informes propios do ámbito da consultoría política.
CE13. Capacidade de xestionar as relacións cos clientes do consultor político, tanto do ámbito público como do ámbito privado.
CE15. Capacidade para desenvolver as técnicas de segmentación superreducida ( microtargeting) no ámbito do márketing político e a comunicación.
CE16. Capacidade para manexar as novas contornas dixitais e as súas posibilidades para a formación de candidatos, o deseño de campañas e a construción do produto político.
Clases presenciais (expositivas e interactivas) combinando a explicación maxistral coa lectura comentada por parte dos alumnos/as de textos referenciados e casos prácticos. Realización de traballos individuais ou colectivos titorizados polo profesorado. Tamén se empregarán outras metodoloxías docentes como sesións de debate ou exposicións públicas.
Os alumnos/ as disporán das horas de titorías para consultar dúbidas e realizarán unha exposición final dos seus traballos diante dos compañeiros. Ademais, fixaranse citas de titorías co fin de que o profesor poida realizar unha avaliación continuada do desenvolvemento dos traballos. Como complemento dos temas tratados durante as sesións expositivas e interactivas, proporcionarase documentación adicional para unha maior profundización na aprendizaxe.
O sistema de avaliación de esta materia combina dous aspectos fundamentais.
- A asistencia a clase, participación, entrega de tarefas e presentacións orais (40% da nota): para superar a materia, o alumnado deberá asistir como mínimo ao 80% das actividades docentes presenciais programadas.
- Os alumnos terán que realizar a entrega dun traballo grupal (60% da nota), cuxo contido se especificará ao inicio do curso e no que terán que aplicar as técnicas aprendidas e que servirá para cualificar a materia.
O alumnado que non supere a materia na primeira oportunidade, deberá realizar na segunda oportunidade un traballo individual no que, igualmente, terá que aplicar as técnicas aprendidas e que servirá para cualificar a materia. Este traballo corresponderá á totalidade da nota
Para o seguimento da materia, á marxe da asistencia a clase (11 horas) e a participación activa nas sesións interactivas (10 horas), o plano de estudos do máster en que se integra a materia estima unha dedicación de 25 horas ao estudo individual e, aproximadamente, 25 á realización de traballos. Aconséllase o manexo da bibliografía recomendada, a lectura da documentación complementaria (depositada no Campus Virtual), así como o uso dos recursos electrónicos (Internet) que ao longo do desenvolvemento da materia iranse indicando. A secuencia de contidos deseñouse de modo que a meirande parte do traballo relacionado con esta materia vaise realizar durante as sesións expositivas e interactivas.
Lectura da bibliografía obrigatoria.
Recórdase que, de acordo coa Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións, aprobada por Acordo do Consello de Goberno da USC de 15 de Xuño de 2011 e modificada por Acordo do Consello de Goberno da USC de 5 de Abril de 2017, a realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba esixida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarase fraudulenta, entre outras, a realización de trabados plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas a autores e fontes.
De acordo coa normativa de permanencia vixente na USC para os estudantes de Grao e Máster (art. 5.2), a mera asistencia, así como a participación en calquera das actividades realizadas nas clases interactivas, serán obxecto de avaliación e, por conseguinte, a nota final do/a estudante que os cumprimente en ningún caso será de "Non Presentado".
Berta Garcia Orosa
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias da Comunicación
- Área
- Xornalismo
- Teléfono
- 881816524
- Correo electrónico
- berta.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Paulo Carlos Lopez Lopez
- Departamento
- Ciencia Política e Socioloxía
- Área
- Ciencia Política e da Administración
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | 1.4 |
| Xoves | |||
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | 1.4 |
| 13.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | 1.4 |
| 13.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | 1.4 |
| 10.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | 1.4 |
| 10.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | 1.4 |