Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencia Política e Socioloxía
Áreas: Socioloxía
Centro Facultade de Ciencias Políticas e Sociais
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Ao tratarse dunha materia introdutoria e de primeiro curso, o principal obxectivo é a aprendizaxe do sistema de conceptos fundamentais e básicos da Socioloxía e a familiarización cos mesmos. Trátase de proporcionar ao alumno as ferramentas e elementos esenciais que lle faciliten a análise da sociedade á vez que o preparan para unha mellor comprensión das materias de Socioloxía que cursarán nos anos seguintes.
A materia implica pois, un primeiro achegamento ás nocións habituais no modo de pensar sociolóxico, ás perspectivas desde as que se analizan os diferentes ámbitos do comportamento social humano e aos autores máis relevantes na materia, non só clásicos senón tamén actuais.
A materia pretende estimular a reflexión persoal sobre os fundamentos dunha disciplina de indubidables aplicacións prácticas e cuxo aprendizaxe necesita importantes doses de curiosidade e imaxinación respecto dos fenómenos sociais, así como un esforzo por adoptar criterios científicos para lograr alcanzar un coñecemento racional e obxectivo. Por iso os obxectivos podémolos dividir en:
• Obxectivos Xerais
- Achegar a Socioloxía a un alumnado que conecta por primeira vez coa disciplina
- Proporcionar ao estudante unha visión xeral dos puntos centrais da disciplina, así como o enfoque dos distintos marcos teóricos e a metodoloxía de investigación.
- Promover que o alumno adquira a perspectiva sociolóxica necesaria para profundar no coñecemento e a práctica da disciplina no contexto das Ciencias Sociais.
- Explicar o papel do individuo na vida social
- Comprender os elementos centrais da estrutura social.
• Obxectivos Específicos
- Motivar ao alumno cara a Socioloxía práctica mediante unha serie de actividades que acompañarán a cada tema. .
- Promover a análise crítica no coñecemento dos marcos teóricos e metodolóxicos desde onde se elaboran as respostas ás preguntas fundamentais da Socioloxía.
- Desenvolver a capacidade de traballo individual, aprendendo a analizar información, identificar as ideas máis importantes e expresalas sinteticamente de forma oral e escrita.
- Fomentar a capacidade de traballo en equipo, aprendendo a distribuír tarefas, negociar a achega de responsabilidades respectivas.
TEMA. 1. INTRODUCIÓN Á MATERIA: Que é a Socioloxía?
1. Obxecto e finalidade da socioloxía. 1.2. Coñecemento científico e investigación sociolóxica.1.3. Métodos de investigación en Socioloxía. Orixes. 1.4. posmodernidade.
TEMA. 2. CULTURA E SOCIEDADE
3.1. Concepto e relación. 3.2. Elementos. 3.3. A cultura como sistema.3.4. Diversidade cultural. 3.5. Valores universais e universais culturais.
TEMA 3. FAMILIA E RELACIÓN
3.1. Natureza da institución familiar. 3.2. O problema da Universalidade da familia. 3.3. Familia e parentesco. 3.4. Formas de organización familiar. 3.5 Evolución da familia na sociedade occidental.
TEMA 4. A SOCIALIZACIÓN E OS SEUS AXENTES
4.1. Socialización: concepto e mecanismos. 4.2. axentes socializadores. 4.3. Teorías sobre a socialización. 4.4 Proceso de socialización de xénero.
TEMA 5. A RELIXIÓN
5.1. A relixión como fenómeno social. 5.2. Análise teórica da relixión. 5.3. O sagrado e o profano. 5.4. Maxia e relixión. 5.5. Funcións sociais da relixión. 5.6. A relixión no século XXI.
TEMA 6. O CAMBIO SOCIAL
6.1. Concepto, características e modelos de cambio. 6.2. Teorías sobre o cambio social. 6.3. Factores de cambio. 6.4. Axentes do cambio. 6.5 Cambio social e desenvolvemento económico.
TEMA 7. ESTRATIFICACIÓN SOCIAL
7.1. Sistemas de estratificación social. 7.2. Teorías de estratificación sobre clases sociais. 7.3. Clases sociais hoxe.
TEMA 8. A MOBILIDADE SOCIAL
8.l.Mobilidade social. 8.2. Exclusión, pobreza e desigualdade. 8.3. pobreza nos países. 8.4. O Estado do Benestar.
TEMA 9. DEMOGRAFÍA E POBOACIÓN
9.l. Análise poboacional. 9.2. fontes demográficas. 9.3. A composición da poboación e as súas implicacións sociais. 9.4. Urbanización e crecemento da cidade. 9.5. Dinámica do cambio demográfico. 9.6. transición demográfica.
TEMA 10. EDUCACIÓN
10.1. Educación e Sociedade. 10.2. Aproximacións teóricas á educación. 10.3. Educación e desigualdade. 10.4. A educación nun mundo globalizado.
TEMA 11. CONFLICTO SOCIAL, DESVIACIÓN E DELITO.
11.1. Concepto de conflito e control social.11.2. Cumprimento.11.3. Desviación e anomia.11.4. Teorías da desviación. 11.5. Delitos e tipoloxía. 11.6. Conflito social e conflito de clases. 10.4. movementos de protesta.
TEMA 12. A SOCIEDADE DA INFORMACIÓN
12.1. Concepto e características da sociedade da información. 12.2. Consecuencias da modernidade na sociedade da información. 12.3. Diferentes enfoques teóricos 12.4. Globalización, TIC e medios. 12.5. Opinión pública. 12.6. Análise de redes.
A.Giddens. Sociología. Alianza Editoria. Madrid.
Bell. D. El advenimiento de la sociedad post-industrial. Alianza. Madrid
Beltrán.M. La realidad social. Tecnos. Madrid.
Berger.P. Introducción a la Sociología. Ed. Limusa. México.
Campo. S. Tratado de Sociología vol. I Taurus. Madrid
Castells.M La era de la Información. Alianza Editorial. Madrid.
Chinoy. E. La sociedad una introducción sistemática. F.C.E. México.
Dahrendorf. R. Las clases y su conflicto en la sociedad industrial. Rialp. Madrid
Duncan. G. Historia de la Sociología. Guadarrama. Madrid.
Duverger. M. Métodos de las ciencias sociales. Ariel Barcelona
Einsenstadt. S.N. Ensayos sobre el cambio social y la modernización.. Tecnos. Madrid
EtzioniA. Y Etzioni, E. Los cambios sociales. Fuentes, tipos y consecuencias. F.C.E. México.
Galbraith. J.K. La sociedad opulenta. Ariel Barcelona
Giddens. A. Un mundo desbocado. Los efectos de la globalización en nuestras vidas. Taurus. Madrid.
Giner.S Sociología. Ed. Península. Barcelona
Giner S.y otros. Diccionario de Sociología. Alianza Editorial. Madrid.
Hawley. A.Teoría de la ecología humana. Tecnos. Madrid
Iglesias de Ussel,J. A. Trinidad Requena. Leer la sociedad. Tecnos. Madrid
Leguina, J. Fundamentos de demografía. S.XXI. Madrid.
Lyon.D. Postmodernidad. Alianza. Madrid.
Mills. Ch. W. La imaginación sociológica. F.C.E. México.
Muñoz Alonso.A. y otros. Opinión pública y Comunicación política. Eudeba. Madrid
Phillips, B. Sociología. Del concepto a la práctica. MacGraw-Hill. México.
Ritzer.G. Teoría sociológica clásica McGraw-Hill. Madrid
Ritzer. G. La Macdonalizacion de la sociedad. Un análisis de la racionalización de la vida cotidiana. Ariel. Barcelona.
Rodríguez Zuñiga. L. Elites y democracia. Ed. Fernando Torres. Valencia
• Competencias específicas:
Disciplinares
- Coñecer os niveis de referencia na análise da realidade social
- Estudar os paradigmas sociolóxicos
- Dominar o sentido específico da linguaxe sociolóxica
- Entender os elementos estruturais da sociedade
- Analizar as estruturas de poder e do conflito que se derivan das mesmas
- Comprender o cambio e a reprodución como resultado da acción dos axentes sociais.
Académicas
- Promover unha actitude aberta e crítica ante a vida social e os seus procesos de cambio.
- Sensibilizar sobre os problemas éticos que ven implicados nas temáticas que aborda a nosa materia.
- Estimular unha preocupación reflexiva sobre os problemas do noso tempo: multiculturalidad, ecoloxía, políticas de desenvolvemento, de igualdade.
- Fomentar un espírito científico e rigoroso.
Profesionais
- Capacidade de analizar a realidade social como un complexo conxunto de fenómenos en interacción
- Planificar, deseñar e desenvolver con rigor metodolóxico a investigación social
- Relacionar os coñecementos da Socioloxía con outras disciplinas.
- Desenvolver a capacidade de traballar autonomamente e en equipo.
- Aprender a relacionar e a conectar os coñecementos científicos da materia coa realidade social
- Saber empregar correctamente os conceptos da materia para resolver problemas prácticos
• Competencias xenéricas ou transversais:
- Aprender a estruturar e comunicar o coñecemento científico (teórico-conceptual) con rigor, creatividade e orixinalidade
- Saber plasmar o coñecemento adquirido nalgún tipo de documento científico
- Desenvolver unha capacidade de observación e de análise
- Capacitar para a relación de elementos de distinta natureza así como de inferencia causal
- Estimular a capacidade para ordenar e procesar a información.
Metodoloxía Docente (Profesor)
- Organización temporal. Impartiranse dúas horas semanais de clase presencial nas que se introducirán e explicarán os contidos teóricos esenciais da materia, presentando e resolvendo os problemas concernidos a devanditos contidos.
- Método de Explicación. Ademais da clase maxistral proporcionaráselle ao alumno distintos materiais, como artigos de prensa, fotocopias de textos, transparencias, onde se recollerá o desenvolvemento dos contidos teóricos que se explican no aula, garantindo así que o alumno poida concentrarse máis na comprensión de devanditos contidos e poida completalos coas observacións ou comentarios que considere oportuno.
- Exposicións e debates. Proporáselles ao alumno unha serie de temas relacionados coas distintas leccións do programa, para que individual ou en grupo elaboren unha exposición que terán que presentar ao resto da clase e sometela a debate.
- Proxeccións de películas ou documentais relacionados cos temas estudados ao longo do curso.
- Realización de comentarios de texto, lecturas e resumo crítico. Recoméndase aos alumnos, especialmente se desexan obter “nota” un traballo de lectura que está pensado como un procedemento de formación complementaria que permita contrastar os contidos “teóricos” da materia con algúns trazos e procesos que están tendo lugar nos nosos días.
- Titorías Especializadas (presenciais ou virtuais)
Metodoloxía discente (Alumnos)
- Realización das Actividades didácticas. Haberá un conxunto de actividades didácticas, unhas estables e outras específicas, orientadas todas elas como reforzo de conceptos e práctica das destrezas formais. Estas actividades iranse desenvolvendo segundo o ritmo e as posibilidades docentes, pero todas elas culminarán na entrega dalgún tipo de informe oral ou escrito para a súa corrección, naquelas actividades nas que se fagan exposicións no aula aproveitarase para abrir reflexións sobre dúbidas conceptuais ou formais.
- Asistencia Obrigatoria a Clase. Debe salientarse que para unha execución correcta do programa docente exposto é indispensable a asistencia a clase os días sinalados.
Consideracións Xerais.
A avaliación basearase nos resultados dos exames e a valoración dos traballos, ademais da avaliación continua mediante o seguimento da participación activa en todas as actividades.
Dimensións avaliadas e criterios.
Avaliaranse os coñecementos adquiridos, as competencias instrumentais e as actitudes de observación, participación e colaboración.
O exame constará dunha parte teórica e outra práctica.
É dicir, co exame inténtase verificar se o alumno asimilou correctamente os contidos da materia e se pode realizar unha redacción sistemática e adecuadamente articulada. Ademais da nota do exame, na cualificación global teranse en conta as cualificacións obtidas nas distintas actividades propostas.
Porcentaxes:
Avaliación diacrónica (participación, implicación e interacción) 15%
Proba obxectiva (examen final) teórico/práctico: 60%
Actividades individuais e/ou grupais (prácticas e exercicios): 25%
Aqueles alumnos que estean exentos de asistencia acudirán ás avaliacións cos seguintes porcentaxes nos elementos de avaliación:
Proba obxectiva (exame final) teórico/práctico: 80%
Actividades individuais e/ou grupais (prácticas e exercicios): 20%
O traballo do alumno reflíctese de seguido:
Traballo presencial Horas Traballo Persoal do Horas
no aula alumno
Clase de lousa 30 Estudo individual do 50
alumno
Seminario 10 Preparación de traballos 25
e exposicións en grupos
Traballos Tutelados 5 Realización de traballos 25
Individuais
Titorías 2 Outras tarefas
Tarefas relacionadas 3
co obxecto de estudo
Total 50 100
Recoméndase que os alumnos teñan uns coñecementos básicos de informática, e suxírese que teñan ao día o seu coñecemento de inglés.
Recoméndase que os estudantes teñan coñecementos básicos de informática, e suxírese que manteñan os seus coñecementos de inglés actualizados.
É recomendable estudar de forma regular e continuada ao longo do cuadrimestre, sen esperar á preparación do exame final.
Así mesmo, proponse que os estudantes manteñan actualizados os seus coñecementos de inglés.
Recoméndase facer uso das titorías tanto para a supervisión do progreso do traballo, como para a resolución de dúbidas sobre a teoría explicada ao longo das clases expositivas.
Recoméndase preguntar na aula as dúbidas que poidan ter o alumnado, xa que isto fará que a clase sexa máis levadeira para todos.
Recoméndase participar na clase para que estes sexan máis interactivos e menos secos.
Tanto o programa como, na medida do posible, todo o material didáctico que se utilizará durante o curso estará dispoñible no Campus Virtual da USC, que se utilizará habitualmente na impartición da materia.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas seguirase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións. A copia total ou parcial de calquera exercicio ou proba implicará a nulidade do mesmo coa cualificación de SUSPENSO.
Os traballos e/ou prácticas deberán entregarse en prazo e nos prazos que estableza o profesor, de non producirse algunha destas circunstancias, poderá ser sancionada a cualificación ou non ser avaliada. O profesor resérvase o dereito de fixar prazos extraordinarios para a entrega do traballo, se é o caso. As prácticas que impliquen interactividade e/ou presencialidade non poderán ser sustituidas por outras prácticas non presenciais ou sustitutorias.
Para aprobar a materia será necesario que o alumno supere o 50% da nota total. Do mesmo xeito, superar todos os criterios de avaliación (examen e prácticas) cunha nota superior ao 50%. En ningún caso se poderá promediar se o resultado do exame ou das prácticas é inferior ao 50% do seu valor. Unha vez pasado o primeiro cuatrimestre, tralo peche da primeria convocatoria de exames, a práctica grupal será sustituída por unha práctica individual en aqueles estudantes que non a realizaran no prazo ordinario de entrega establecido dentro do primeiro cuatrimestre.
No caso do alumnado que teña concedida a dispensa de asistencia, esta será avaliada mediante o exame final (80%), ao que se sumará a nota obtida no traballo práctico (traballo obrigatorio e revisión de textos, 20%).
Francisco Eduardo Haz Gomez
Coordinador/a- Departamento
- Ciencia Política e Socioloxía
- Área
- Socioloxía
- Teléfono
- 881815176
- Correo electrónico
- francisco.haz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo A - horario de mañá (A-M) | Galego | 0.1 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | 0.1 |
| 15:00-16:00 | Grupo B - horario de tarde (N-Z) | Galego | 0.1 |
| 16:00-17:00 | Grupo /CLIS_04 | Galego | 0.1 |
| Martes | |||
| 10:00-11:00 | Grupo A - horario de mañá (A-M) | Galego | 0.1 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_02 | Galego | 1.4 |
| 15:00-16:00 | Grupo B - horario de tarde (N-Z) | Galego | 0.1 |
| 16:00-17:00 | Grupo /CLIS_03 | Galego | 1.3 |
| 13.01.2025 10:00-12:00 | Grupo A - horario de mañá (A-M) | 2.1 |
| 13.01.2025 10:00-12:00 | Grupo B - horario de tarde (N-Z) | 2.1 |
| 19.06.2025 10:00-12:00 | Grupo B - horario de tarde (N-Z) | 2.1 |
| 19.06.2025 10:00-12:00 | Grupo A - horario de mañá (A-M) | 2.1 |