Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 49.5 Horas de Titorías: 1.5 Clase Expositiva: 12 Clase Interactiva: 12 Clínicos EEES: 8 Total: 83
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
Áreas: Produción Animal
Centro Facultade de Veterinaria
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
A materia inclúe dúas partes ben diferenciadas: Etnoloxía e Benestar Animal.
Os obxectivos da parte de Etnoloxía son:
1. Coñecer os principios básicos para a identificación e valoración exteriorista das especies domésticas.
2. Identificar e diferenciar as principais razas de interese veterinario, e relacionalas coa súa utilidade ou aptitude produtiva.
3. Entender e utilizar correctamente a terminoloxía etnolóxica.
Con respecto ao Benestar Animal, os principais obxectivos formativos son:
1. Comprender o concepto de benestar animal, e entender a base científica que o sustenta.
2. Coñecer os problemas que afectan ao benestar dos animais domésticos.
3. Analizar as implicacións éticas, legais e económicas do benestar animal.
PROGRAMA TEÓRICO (17 horas)
Bloque temático I: Etnoloxía (7 horas)
Tema 1.- Conceptos de Etnoloxía (1h)
Tema 2.- Domesticación dos animais domésticos (0,5h)
Tema 3.- Denominación dos animais domésticos segundo a súa idade (0,5h)
Tema 4.- Exterior dos animais domésticos (3h)
Tema 5.- Principais razas dos animais domésticos (2h)
Bloque temático II: Benestar Animal (10 horas)
Tema 6.- Conceptos de Benestar Animal (2h)
Tema 7.- Principais indicadores de benestar nos animais domésticos (1h)
Tema 8.- Alimentación e Benestar Animal (1h)
Tema 9.- Confort e Benestar Animal (1h)
Tema 10.- Saúde e Benestar Animal (1h)
Tema 11.- Comportamento e Benestar Animal (2h)
Tema 12.- Benestar no transporte de animais vivos e en matadoiro (1h)
Tema 13.- Benestar en animais de experimentación (1h)
PROGRAMA DE PRÁCTICAS (19 horas)
BAE VA1. Identificación en gando bovino. Lugar: Laboratorio de Habilidades Clínicas. (1h)
BAE OR1. Identificación animal. Lugar: Aula informática. Pavillón Central. (1h)
BAE OR2. Cronometría. Lugar: Aula informática. Pavillón Central. (1h)
BAE VA2. Cronometría en gando bovino. Lugar: Fundación Rof Codina. (1h)
BAE OR3. Zoometría e Reseña. Lugar: Aula informática. Pavillón Central. (1h)
BAE VA3. Reseña equina. Lugar: Fundación Rof Codina. (1h)
BAE CA1. Protocolos de benestar animal. Lugar: Seminario de Economía Agraria, e Fundación Rof Codina. (3h)
BAE VA4. Centro de Recursos Zooxenéticos de Galicia. Lugar: Fontefiz, Coles. Ourense. (5h)
BAE PE1. Principais razas de animais domésticos de interese veterinario. Lugar: Aulario. (5h)
ETNOLOXÍA
Bibliografía básica
• Sañudo, C. 2009. Valoración morfológica de los animales domésticos. MARM, Madrid.
• Sañudo, C. 2011. Atlas mundial de etnología zootécnica. Servet, Zaragoza
• Sotillo J.L. y Serrano V. 1985. Producción Animal: Etnología zootécnica Vol.I y II.Tebar-Flores, Madrid.
Bibliografía complementaria
• Hartley Edwards, E.1992. El gran libro del caballo. Ed. El Pais-Aguilar.
• Royal Canin. 2001. Enciclopedia del Gato. Ed. Aniwa, París.
• Royal Canin. 2001. Enciclopedia del Perro. Ed. Aniwa, París
• Sánchez Belda A. 1981. Identificación Animal. Ed. Publicaciones Extensión Agraria, MAPA, Madrid.
• Sánchez Belda A. 2002. Razas ganaderas españolas BOVINAS. FEAGAS-MAPA, Madrid
• Sánchez Belda A. 2003. Razas ganaderas españolas OVINAS. FEAGAS-MAPA, Madrid.
• Sañudo, C. 2008. Manual de diferenciación racial. Servet, Zaragoza.
Páxinas web de interese
• Catálogo Oficial de Razas de Ganado de España (MAPA):
• https://www.mapa.gob.es/es/ganaderia/temas/zootecnia/razas-ganaderas/ra…
• Real Federación Española de Asociaciones de Ganado Selecto (RFEAGAS): http://rfeagas.com
• Asoc. Caballo Español: https://www.ancce.es/
• Federación Cinológica Internacional http://www.fci.be/es/
• Federación Felina Internacional http://fifeweb.org/index.php
• The kennel Club: https://www.thekennelclub.org.uk/
BENESTAR ANIMAL
Bibliografía básica
• Manteca, X. 2020. Bienestar Animal. Barcelona: Editorial Multimédica
Bibliografía complementaria
• Appleby, M.C., Olsson, I.A.S. and Galindo, F. 2018. Animal welfare (3ª Ed.) Wallingford: CAB International
• Broom, D.M. and Fraser, A.F. 2022. Domestic animal behaviour and welfare (6ª Ed.) Wallingford: CAB International
• Houpt, K.A. 2005. Domestic animal behavior (4ª Ed.) Oxford: Blackwell Publishing
• Manteca, X. 2009. Etología veterinaria Barcelona: Editorial Multimédica.
Páxinas web de interese
• Autoridad Europea de Seguridad Alimentaria (EFSA): https://www.efsa.europa.eu/es/topics/topic/animal-welfare
• Código de Protección y Bienestar Animal. Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado: https://www.boe.es/biblioteca_juridica/codigos/codigo.php?id=204_Codigo…
• Organización Mundial de Sanidad Animal: https://www.woah.org/es/que-hacemos/sanidad-y-bienestar-animal/bienesta…
• Farm Animal Welfare Education Center: http://www.fawec.org (información sobre bienestar animal y numerosos "links" con otras páginas útiles).
(GVUSC) Xenéricas
GVUSC01. Capacidade de aprendizaxe e adaptación.
GVUSC02. Capacidade de análise e síntese.
GVUSC04. Planificación e xestión do traballo.
GVUSC05. Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
GVUSC07. Habilidade para traballar nun contexto internacional.
(CEDVUSC) Disciplinares
CEDVUSC01 Coñecemento xenérico dos animais, do seu comportamento e das bases da súa identificación.
CEDVUSC03 Cría, mellora, manexo e benestar dos animais.
CEDVUSC11 Coñecemento das bases do funcionamento e optimización dos sistemas de produción animal e vexetal e as súas repercusións sobre o medio ambiente.
CEDVUSC13 Coñecer os aspectos organizativos, económicos e de xestión en todos aqueles campos da profesión veterinaria.
CEDVUSC14 Coñecer as Normas e Leis do ámbito veterinario e os regulamentos sobre os animais e o seu comercio.
(D1VUSC) Profesionais
D1VUSC03 Realizar técnicas analíticas básicas e interpretar resultados clínicos, biolóxicos e químicos.
D1VUSC16 Aplicar os métodos de identificación individual dos animais.
D1VUSC17 Realizar informes técnicos propios das competencias veterinarias.
(CEAVUSC) Académicas
CEAVUSC01 Analizar, sintetizar, resolver problemas e tomar decisións nos ámbitos profesionais do/o veterinario/a.
CEAVUSC02 Manter un comportamento ético no exercicio das súas responsabilidades ante a profesión veterinaria e a sociedade.
CEAVUSC 03 Divulgar a información obtida durante o exercicio profesional do/o veterinario/a de forma fluída, oral e escrita, con outros colegas, autoridades e a sociedade en xeral .
CEAVUSC08 Ser consciente da necesidade de manter actualizados os coñecementos, habilidades e actitudes das competencias profesionais mediante un proceso de formación permanente.
(CTVUSC) Transversais
CTVUSC 01 Capacidade para o razoamento e a argumentación.
CTVUSC 02 Capacidade para obter información axeitada, diversa e actualizada por diversos medios, como información bibliográfica e Internet, e analizala dunha forma crítica.
CTVUSC 03 Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
CTVUSC 04 Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, coherente e concisa.
CTVUSC 06 Utilización de información en lingua estranxeira.
SESIÓNS EXPOSITIVAS
- Clases maxistrais: 17 sesións de 50 minutos de duración, cunha distribución en horas que se aproximará o máximo posible á que se mostra no apartado de Contidos. Os obxectivos son que o alumnado adquira os coñecementos propios da materia por medio da participación en clase, a recompilación de notas persoais, e o estudo persoal dos temas explicados.
SESIÓNS INTERACTIVAS
Os obxectivos das sesións interactivas son estimular no alumnado o desenvolvemento de habilidades propias da profesión veterinaria, a aplicación de coñecementos adquiridos, o traballo e a discusión no grupo, e a procura de información técnico-científica rigorosa e actualizada. Dentro das sesións interactivas inclúense as visitas activas, as prácticas de computador, as prácticas de campo e as prácticas de encerado.
Visitas activas (VA):
- BAE VA1. Identificación en gando bovino. O alumnado aprenderá sobre os diversos sistemas de identificación animal, tanto en especies gandeiras como en animais de compañía. Realizarase unha simulación de identificación en gando bovino, utilizando o simulador de cabeza de bovino do Laboratorio de Habilidades Clínicas. O alumnado poderá repetir esta actividade de forma autónoma acudindo a devandito laboratorio no horario establecido para iso.
-BAE VA2. Cronometría en gando bovino. O alumnado aprenderá a estimar a idade no gando bovino a través da dentición, con moldes e no animal vivo.
-BAE VA3. Reseña equina. O alumnado aprenderá sobre o sistema de identificación dos equinos en España, prestando especial atención á elaboración dunha reseña.
-BAE VA4. Centro de Recursos Zooxenéticos de Galicia. Visitarase o centro de referencia de conservación e fomento das razas autóctonas galegas de gando en perigo de extinción.
Prácticas de computador (OR):
-BAE OR1. Identificación animal. Describirase o sistema de identificación como
parte do sistema de trazabilidad das diferentes especies gandeiras. Realizarase un caso práctico de identificación dunha especie gandeira, describindo como debe de actuar o gandeiro en diferentes supostos. Para iso utilizarase información sobre a normativa española e da Unión Europea sobre identificación e rexistro das especies gandeiras. O obxectivo de aprendizaxe desta práctica será que o alumnado sexa capaz de “acceder á información e lexislación pertinente sobre identificación e o movemento de animais en granxas” da Competencia 26 día 1 número 26: “Acceder a fontes de datos apropiadas sobre información e lexislación relacionada co coidado e benestar dos animais, o movemento de animais, as enfermidades de declaración obrigatoria e de declaración obrigatoria, o uso de medicamentos, incluído o uso responsable de antimicrobianos”. AVALIARASE O OBXECTIVO DE APRENDIZAXE.
-BAE OR2. Cronometría. O alumnado aprenderá as bases para estimar a idade en las diferentes especies de animais domésticos.
-BAE OR3. Zoometría e Reseña. O alumnado aprenderá sobre as principais medidas corporais dos animais domésticos, e os instrumentos zoométricos con que se miden.
Prácticas de campo (CA):
-BAE CA1. Protocolos de benestar animal. Realizarase unha simulación dun protocolo de benestar en gando bovino leiteiro.
Prácticas de encerado (PE):
-BAE PE1: 5 sesións de 50 minutos, onde o alumnado exporá oralmente as infografías previamente realizadas na elaboración dun traballo grupal que se explica a continuación.
ELABORACIÓN DUN TRABALLO.
Os alumnos terán que realizar un traballo en grupo sobre caracterización de razas de animais domésticos de interese veterinario. O traballo consistirá nun traballo escrito e na elaboración e exposición de dúas infografías que cada grupo exporá oralmente durante as prácticas de encerado (BAE PE1). Devandito traballo realizarase seguindo a normativa indicada polo profesorado da materia o primeiro día do curso, e que quedará accesible no Campus Virtual. Con esta actividade, preténdese que o alumnado adquira coñecementos sobre identificación racial, e fomente habilidades relacionadas co traballo de grupos e coa comunicación en público.
TUTORÍAS
Dedicarase unha hora a tutorías, fundamentalmente de carácter presencial, aínda que se poderán programar tutorías virtuais respectando as franxas horarias que figuran no horario do curso.
A docencia levará a cabo con apoio do TIC e con emprego sistemático do Campus Virtual como soporte da docencia.
AVALIACIÓN DE COÑECEMENTOS TEÓRICOS (60% da nota final).
Ao final do curso realizarase un exame escrito que inclúe a materia impartida en clases teóricas e nas sesións prácticas. O tipo de exame constará de tres partes: tipo test, resposta curta e elaboración dunha reseña equina. É requisito para superar o exame obter unha puntuación igual ou superior a 5 sobre 10. O exame constará de preguntas de cada unha das partes da materia: Benestar Animal e Etnología, e deberase aprobar cada parte individualmente. Os estudantes que non aproben este exame, ou non se presenten, poden optar por examinar todo o temario na segunda oportunidade de xuño / xullo. Si unha das partes (Benestar Animal ou Etnología) está aprobada, non se gardará a nota para a seguinte convocatoria, e o alumno terá que examinarse co temario completo. Se non se aproba o exame teórico, a nota que se aplicará será a obtida neste exame, relativizada a dez, e non se fará sumatorio con cualificación do traballo.
AVALIACIÓN CONTÍNUA (40% da nota final).
A avaliación continua estará formada pola avaliación do traballo e a avaliación do obxectivo de aprendizaxe relativa á competencia 26 a día 1, e será como segue a continuación:
- AVALIACIÓN DO TRABALLO (35% da nota final):
Avaliarase o traballo escrito, as infografías realizadas e a exposición oral de devanditas infografías. A avaliación realizarase mediante rúbrica dispoñible na aula Virtual. O traballo realizarase en grupos, polo que todos os integrantes do grupo recibirán a mesma cualificación. É requisito para superar o traballo obter unha puntuación igual ou superior a 5 sobre 10. O traballo non se gardará dun ano para outro.
- AVALIACIÓN DO OBXECTIVO DE APRENDIZAXE RELATIVA Á COMPETENCIA 26 A DÍA 1 (5% da nota final):
Práctica de identificación animal (BAE OR1): o alumnado entregará a solución dun caso práctico exposto durante a actividade, así como os documentos do sistema de identificación necesarios para cada caso, recheos coa información pertinente. A avaliación realizarase mediante rúbrica dispoñible na aula Virtual. É requisito para superar esta actividade obter unha puntuación igual ou superior a 5 sobre 10. Será necesario superar esta actividade para aprobar a materia. En caso de suspender esta actividade, poderase realizar a revisión mediante solicitude de tutoría presencial. O alumno que suspenda, poderá volver realizar o suposto práctico no mes posterior á tutoría, e sempre antes de 15 días do exame da convocatoria. Unha vez aprobada, a cualificación desta actividade manterase durante os curso académico seguinte.
É recomendable a asistencia regular ás sesións expositivas. É necesario asistir ao 100% das sesións prácticas (VA, OR, CA e PE). Se un estudante falta a algunha, debe proporcionar o xustificante e recuperala canto antes. Se non o fai, considerarase que o estudante non realizou a práctica, e como consecuencia non pode aprobar a materia. Os alumnos repetidores que realicen as prácticas o ano anterior non terán que repetilas, fóra das prácticas de encerado, que son de obrigada asistencia para todos os alumnos.
Nesta materia non se concede dispensa total. En base á Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral aqueles estudantes aos que se lle conceda dispensa parcial, non terán a obriga de asistir ás clases expositivas, pero mantense a obrigación de asistencia a tódalas actividades interactivas, por ser necesaria a asistencia ás mesmas de xeito presencial. En base á Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral o sistema de avaliación será o mesmo para tódolos estudantes xa que nas actividades para as que se concede a dispensa parcial non se realizan actividades de avaliación de xeito presencial.
En caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante a realización das probas, será de aplicación o recolleito no Artigo 16 da “Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións”.
HORAS PRESENCIAIS:
- Clases maxistrais: 17h.
- Prácticas de campo: 3h.
- Visitas activas: 8h.
- Prácticas de computador: 3h.
- Prácticas de encerado: 5h.
- Tutorías en grupos reducidos ou individualizadas: 1h.
Total horas presenciais: 37 h.
HORAS NON PRESENCIAIS:
- Estudo individual: 27h.
- Elaboración de traballos: 4h.
- Revisión bibliográfica, biblioteca, etc.: 3h.
- Presentacións orais: 2h.
- Realización de exames: 2h.
Total horas presenciais: 38 h.
Total de horas empregadas polo estudante: 75 h.
- Asistir ás clases teóricas regularmente.
- Participar activamente no desenvolvemento das actividades docentes, expondo dúbidas e facendo comentarios construtivos sobre as materias impartidas.
- Dedicar un tempo semanal planificado ao estudo e comprensión dos conceptos da materia.
- Utilizar as tutorías para aclarar dúbidas sobre os contidos desenvolvidos nas clases.
- Revisar os contidos teóricos impartidos antes de realizar as prácticas correspondentes, co fin de facer máis eficiente a docencia.
- Consultar a bibliografía e outras fontes de consulta recomendadas a medida que se desenvolven os temas para ampliar coñecementos.
- Facer uso da aula virtual e correo electrónico como ferramenta para o estudo da materia.
Margarita Rico Gomez
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- marga.rico.gomez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Francisco Javier Dieguez Casalta
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Ramiro Antonio Fouz Dopacio
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- ramiro.fouz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Ana Isabel Roca Fernandez
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- anai.roca [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
Cynthia Lopez Novo
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- cynthia.lopez.novo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Interino/a substitución IT e outros
Silvia Rojo Montejo
Coordinador/a- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- silvia.rojo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
Nicolas Mejuto Vazquez
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Produción Animal
- Correo electrónico
- nicolas.mejuto.vazquez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral USC
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS05 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS08 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS11 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS03 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS06 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS09 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS12 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS01 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS04 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS07 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS10 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS13 | Castelán | Aula 3 |
| 12:00-13:00 | Grupo /TI-ECTS02 | Castelán | Aula 3 |
| Xoves | |||
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| 19.12.2024 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 19.12.2024 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 19.12.2024 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 26.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 26.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |