Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 24
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo primordial é adquirir un coñecemento xeral dos principais conceptos relativos ao deseño sustentábel de procesos e produtos mediante o estudio de diferentes metodoloxías de análise e avaliación medioambiental.
Os contidos que se presentan son os contemplados no descritor da materia: "Análise do ciclo de vida (ISO 14040): definición de obxectivos e alcance, inventario de ciclo de vida, avaliación do impacto ambiental do ciclo de vida, realización de casos prácticos. Ecodeseño (ISO 14006): fundamentos, valorización ambiental estratéxica, ecobrifin, gamestorming, casos prácticos. Pegadas ambientais: pegada de carbono (ISO 14067) e pegada hídrica (ISO 14046). Ecoeficiencia: análise e implantación da ISO 14045”.
En base a estes contidos e considerando que os resultados da aprendizaxe do alumnado deben ser “Avaliación de impacto ambiental aplicando a filosofía do ciclo de vida. Coñecemento da técnica de gamestorming. Visualización e xestión de datos. Coñecementos de valorización ambiental estratéxica na aplicación do ecodeseño. Cálculo de pegadas ambientais”, elaborouse para esta materia o seguinte programa.
Tema 1. Indicadores de sustentabilidade corporativa. Clasificación. Indicadores baseados no concepto de ciclo de vida ambiental. Ciclo de Vida Ambiental e Economía Circular.
Tema 2. Análise do ciclo de vida ambiental. Metodoloxía e fases de desenvolvemento. Avaliación de impacto. Xestión de software específico.
Tema 3. Pegadas ambientais. Pegada de carbono. Pegada ecolóxica. Pegada hídrica. Concepto, interese para a empresa, cálculo, normalización e normalización. Estudo de casos prácticos de pegada corporativa e de produto. Procedementos de rexistro.
Tema 4. Ecodeseño. Ecoinnovación e ecodeseño. Elementos clave para promover o ecodeseño. Norma ISO 14006. Ferramentas de ecodeseño. Valorización estratéxica ambiental. Ecobriefing. Estudo de casos prácticos.
Tema 5. Aplicacións prácticas do ecodeseño na empresa. Ecoeficiencia e ecoetiquetado. Ecoeficiencia na estratexia empresarial. Regras. Análise de empaquetado de datos. Definición e tipos de ecoetiquetas. Regras. Casos prácticos.
O alumnado desenvolverá en grupos de traballo as seguintes actividades:
• Realización dunha avaliación do inventario do ciclo de vida mediante unha folla de cálculo.
• Desenvolvemento dunha análise do ciclo de vida mediante software específico (Open LCA). Alcance 3 Cálculo da pegada de carbono.
• Desenvolvemento dun caso práctico para o cálculo da pegada ecolóxica.
Así mesmo, o alumnado deberá realizar unha revisión individual da pegada hídrica dun produto (durante as horas de traballo persoal sobre a materia). Os equipos teñen que obter toda a información necesaria para elaborar as táboas de inventario e revisarán as conclusións asociadas ao cálculo da pegada hídrica dos produtos obxectivo.
Finalmente, abordarase a temática do Ecodeseño, mediante o estudo dun caso práctico, utilizando a metodoloxía Gamestorming. Para iso, a clase funcionará como un único equipo cuxo obxectivo é conseguir un novo produto.
Bibliografía básica
Baumann, H., Tillman, A.M. The Hitch Hiker´s Guide to LCA. An orientation in life cycle assessment methodology and application. Lund: Editorial Studentlitteratur, 2004. ISBN: 91-44-02364-2. Código BETSE: A244 15
Feijoo, G., Moreira, M.T. Análisis de ciclo de vida y huella de carbono. Casos prácticos. Research Gate, 2020. DOI: 10.13140/RG.2.2.11030.50240/1. Acceso abierto.
Bibliografía complementaria: libros
Leonard, A. La historia de las cosas. Buenos Aires: Ed. Fondo de Cultura Económica, 2010. ISBN: 978-84-375-0650-0. Código BUSC: M-EMA 476
McDonough, W., Braungart, M. Cradle to cradle : (de la cuna a la cuna): rediseñando la forma en que hacemos las cosas. Madrid : McGraw-Hill, 2005. ISBN: 84-481-4295-0. Código BETSE: A234 14
Muthu, S.S. Assessment of Carbon Footprint in Different Industrial Sectors. Volume 1 & 2. Berlin: Springer, 2014. ISBN: 978-981-4560-40-5 (Vol. 1) & 978-981-4585-74-3 (Vol. 2). Código BETSE: 244 10
Bibliografía complementaria: Artigos científicos
O alumnado disporá na súa Secretaría Virtual de diversos artigos publicados en revistas científicas internacionais. Os casos prácticos de estudo formarán parte dos presentados e descritos en profundidade nestes artigos.
Nesta materia o alumno adquirirá unha serie de competencias básicas e transversais, desexables en calquera máster, e outras específicas, propias da materia de referencia no marco do Máster Universitario en Desenvolvemento Económico e Innovación. No marco das competencias que se deseñaron para a titulación, nesta materia os estudantes serán instruidos nas seguintes:
Habilidades básicas
CB6- Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
CB7- Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
Habilidades transversais:
CT3- Razoamento crítico
CT4- Autonomía na aprendizaxe
CT6- Sensibilidade ante os problemas sociais e ambientais
CT8- Creatividade e capacidade innovadora
Competencias específicas:
CE4- Coñecer e aplicar técnicas de investigación cuantitativa e cualitativa en economía e ferramentas de diagnóstico para poder elaborar estudos e informes de carácter científico, técnico e de consultoría en materia de sostibilidade, economía ecolóxica, economía circular e innovación.
CE13- Adquirir capacidade e habilidades para utilizar ferramentas de avaliación cuantitativa e cualitativa do carácter circular dos produtos, procesos e actividades produtivas.
CE15– Concibir, deseñar e implementar Modelos de Negocio Circulares, Plans de Negocio Circulares e iniciativas sociais circulares para unha transición ecolóxica xusta.
Os contidos teóricos da materia presentaranse a partir de clases maxistrais onde se explicarán e desenvolverán, coa realización de diversas preguntas ao alumnado para favorecer a súa participación e facilitar a súa aprendizaxe e a asimilación dos conceptos. Estas clases apoiaranse coa utilización de materiais audiovisuais co uso de ficheiros PowerPoint e Excel (resolución de problemas e casos prácticos).
As clases do seminario consistirán na resolución de casos prácticos sobre a aplicación das diferentes ferramentas presentadas ao longo da materia. Para solucionar estes casos empregarase o seguinte software: Excel e OpenLCA
Como reforzo ás titorías, empregarase a USC virtual, especialmente para a resolución dos casos prácticos plantexados, e como vehículo áxil no intercambio de información entre o profesor e o alumno.
Avaliación por actividades:
• Obradoiro de ecodeseño: 20%
• Traballos ACV, HC, HE e HH: 40 %
• Exame (parte individual): 40%
O exame será unha proba de 20 preguntas cunha única resposta verdadeira e por cada 3 que se respondan incorrectamente, restaráselles 0,5 puntos.
Na segunda oportunidade, dentro da mesma convocatoria, mantéñense as cualificacións aprobadas na primeira oportunidade e o alumno só deberá presentarse ao exame das partes que non superase.
A materia ten unha carga de traballo de 3,0 ECTS, correspondendo 1 crédito ECTS a 25 horas de traballo total, que se reparten da seguinte forma:
Actividade Horas presenciais Horas traballo alumnado ECTS
Clases maxistrais 12,0 12,0 0,96
Seminarios 8,0 10,0 0,72
Aula informática 6,0 7,0 0,52
Titorías grupo 1,0 4,0 0,20
Subtotal 27,0 33,0 2,40
Titorías individualizadas 1,0 4,0 0,20
Exame e revisión 2,0 8,0 0,40
Total 30,0 45,0 3,0
Para acadar un rendemento óptimo na materia, é recomendable que o alumno dispoña dunha serie de coñecementos complementarios: dominio da lingua inglesa a nivel de lectura e coñecemento de aplicacións informáticas a nivel de usuario (Word, Excel, uso do correo electrónico, consulta de páxinas web).
O vehículo de comunicación co alumnado será o Campus Virtual. Toda a documentación sobre o tema estará accesible alí.
Na materia, o portátil utilízase dun xeito importante, xa que moitos dos casos prácticos requiren aplicacións informáticas como elemento de apoio.
A materia impartirase en castelán.
Para os supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o disposto na “Normativa para a avaliación do rendemento académico de dous alumnos e a revisión de cualificacións”.
Enrique Roca Bordello
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816774
- Correo electrónico
- enrique.roca [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 09 |
| 07.05.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 09 |
| 07.05.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 09 |
| 11.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 09 |
| 11.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 09 |