Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 26 Clase Interactiva: 26 Total: 53
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Física Aplicada
Áreas: Física Aplicada
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo desta materia é proporcionar ao alumnado unha ampla introdución á Física, máis concretamente a Mecánica da partícula, Termodinámica e Electromagnetismo. Preténdese, por unha parte, dar a coñecer os principios da Física resaltando os seus límites de aplicabilidade e, por outra parte, desenvolver no alumnado tanto a capacidade de análise coma a de resolución de problemas. Ademais, introduciraselles no manexo de material de laboratorio, o que lles vai permitir aprender a tomar e tratar datos experimentais, de xeito acorde a este nivel e polo tanto non exhaustivo.
TEMA 1. MAGNITUDES FÍSICAS. INCERTIDUMBRE DA MEDIDA
Magnitudes Físicas. Sistema de Unidades. Análise Dimensional.
Nocións de metroloxía.
Sistemas de coordenadas polares planas, cilíndricas e esféricas.
TEMA 2. CINEMÁTICA DA PARTÍCULA.
Movemento e sistemas de referencia.
Vectores velocidade e aceleración. Compoñentes intrínsecas da aceleración.
Análise dos distintos tipos de movementos.
Movemento relativo.
TEMA 3. DINÁMICA DA PARTÍCULA
Principios da mecánica clásica. Leis de Newton.
Momentos lineal e angular. Teoremas de conservación.
Traballo e potencia: Conservación da enerxía mecánica.
Forzas de rozamento.
TEMA 4. TEORÍA ELEMENTAL DE CAMPOS
Campos escalares e vectoriais.
Gradiente dun campo escalar.
Circulación dun campo vectorial.
Fluxo dun campo vectorial.
Diverxencia dun campo vectorial: Teorema de Gauss.
Rotacional dun campo vectorial: Teorema de Stokes.
Campos conservativos. Función potencial
TEMA 5. FUNDAMENTOS DE TERMODINÁMICA
Conceptos e definicións básicas
Principio cero. Temperatura empírica. Medida da temperatura
Traballo termodinámico. Enerxía interna. Primeiro Principio. Calor
Segundo Principio. Escala termodinámica de temperatura. Entropía
Terceiro Principio. Consecuencias físicas
TEMA 6. CAMPO ELECTROSTÁTICO.
Introdución
Carga eléctrica. Lei de Coulomb
Campo electrostático. Potencial electrostático
Dipolo eléctrico
Fluxo eléctrico. Teorema de Gauss integral e diferencial
Algunhas aplicacións do teorema de Gauss
Enerxía dun sistema de cargas
Condutores. Sistema de condutores. Enerxía dun sistema de condutores. Asociación de condensadores.
Dieléctricos.
TEMA 7. CORRENTE CONTINUA.
Corrente eléctrica. Densidade de corrente. Ecuación de continuidade.
Lei de Ohm. Forza electromotriz. Lei de Ohm xeneralizada.
Redes de resistencias. Leis de Kirchhoff.
TEMA 8. CAMPO MAGNÉTICO NO BALEIRO.
Forza entre dous circuítos completos.
Indución magnética. Lei de Biot e Savart.
Forza sobre unha carga puntual que se move nun campo magnético.
Propiedades do campo magnético. Lei de Ampère da circulación.
Potencial vectorial magnético.
TEMA 9. INDUCIÓN ELECTROMAGNÉTICA.
Indución electromagnética. Lei de Faraday.
Indución mutua. Autoinducción. Asociación de indutancias: serie e paralelo.
Enerxía magnética.
Estes contidos impartiranse nas clases expositivas e nos seminarios. A orde dos temas e os contidos son orientativos e poderían modificarse lixeiramente segundo o desenvolvemento específico do curso.
PRÁCTICAS DE LABORATORIO
-Leis de Newton
-Densidade e Viscosidade
-Resortes
-Tensión superficial
-Circuítos de corrente continua
-Medida de pequenas resistencias
-Condensador de placas plano-paralelo
-Curva de carga dun capacitor
-Campo magnético creado por bobinas de Helmholtz
-Balanza electrodinámica: forza sobre un condutor de corrente
Libros básicos
SEARS, Francis W. et al., 2018. Física Universitaria con Física moderna, 14ª edición. México: Pearson. Vol. I, ISBN 9786073221252 Vol. II, ISBN 9786073244428
Versión electrónica (12ª edición):
Sears/Zemansky - Física Universitaria, Vol 1:
https://www.u-cursos.cl/ingenieria/2019/2/FI1100/4/material_docente/o/2…
Sears/Zemansky - Física Universitaria, Vol 2:
https://www.u-cursos.cl/ingenieria/2019/2/FI1100/4/material_docente/o/2…
Libros complementarios
-LLEÓ, A.: Física para Ingenieros. Ed. Mundi-Prensa, 2001.
-SERWAY, R.A.; BEICHNER, R.J.: Física para Ciencias e Ingeniería. (2 vol.). Ed. McGraw-Hill, 2002. *
-TIPLER, P.A.: Física para la Ciencia y la Tecnología. (2 vol.). Ed. Reverté, 1999. *
-CATALÁ DE ALEMANY, J.: Física General, 1977.
PRESTON, DARYL W. The Art of experimental physics Publicación New York: John Wiley & Sons, 1991. ISBN 0-471-84748-8
-ALCARAZ i SENDRA, Olga, LÓPEZ LÓPEZ, José y Vicente LÓPEZ SOLANAS. 2006. Física: problemas y ejercicios resueltos. Madrid: Pearson-Prentice-Hall. ISBN 978-84-205-4447-2.
-BAUER, Wolfgang y Gary D. WESTFALL. 2014. Física para ingeniería y ciencias. 2ª edición. México: McGraw-Hill Educación. ISBN 9786071511911.
-GÓMEZ RODRÍGUEZ, Faustino; VARELA CABO, Luis Miguel; CARRETE MONTAÑA, Jesús; PÉREZ RODRÍGUEZ, Martín, 2014. Guía básica sobre incertidumbre en la medida: enseñanza secundaria y bachillerato. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN 978-84-16183-63-0.
-PINTOS, Mercedes y Juan M. RUSO, 2008. Introdución ao electromagnetismo. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. ISBN 978-84-9887-009-1.
-BROCOS P. Prácticas nun laboratorio de física: gráficas, axustes e extracción de información. 2022. Ed. Universidade de Santiago de Compostela. https://www.usc.gal/libros/gl/categorias/1029-practicas-nun-laboratorio…
-FERNÁNDEZ VIDAL S. Quantic Love. 2012 Ed. La Galera
-PRESTON, Daryl W. The art of experimental physics. John Wiley and Son. New York. 1991.
-GETTYS W.E.; Keller F. J.; Skove M. J.: Física Clásica e Moderna. 2002 Ed. McGraw- Hill Iberoamericana.
* Contienen problemas-tipo resueltos a modo de ejemplo en cada sección.
Recursos na rede
FERRÓN, Lucía, 2013. Boas prácticas en prevención de riscos laborais. Manual de seguridade no laboratorio [en liña]. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. Dispoñible en:
https://issga.xunta.gal/gl/biblioteca/boas-practicas-en-prevencion-de-r…
Coñecementos:
Con01: Comprensión e dominio dos conceptos básicos sobre as leis xerais da mecánica, termodinámica, campos e ondas e electromagnetismo e a súa aplicación para a resolución de problemas propios da enxeñaría.
Con18: Coñecemento en materias básicas e tecnolóxicas, que capacite ó estudante para a aprendizaxe de novos métodos e teorías, e o dote de versatilidade para adaptarse a novas situacións.
Habilidades ou destrezas
H/D01: Traballo en equipo.
H/D05: Capacidade para aplicar os coñecementos na práctica.
Competencias:
Comp08: Capacidade para resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razonamento crítico e para comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da Exeñaría Industrial.
O primeiro día lectivo que corresponda, poñerase a disposición do alumnado na aula da materia na USC virtual, o programa detallado da materia, e a bibliografía básica e complementaria. Ademais empregarase a aula do campus virtual da USC para para avisar ós alumnos de calquera incidente relacionado coa materia (cambio puntual de algunha clase, por exemplo), para a publicación de material docente, guións de prácticas, entrega de traballos e outras tarefas.
a) Clases expositivas.
Expoñeranse os contidos teóricos de cada tema complementando o desenvolvemento na pizarra co material audiovisual. Preténdese que estas clases sexan o punto de partida para que o alumnado desenvolva as capacidades de análise e síntese dos aspectos máis relevantes da materia e que lle sirvan de guía para o desenvolvemento da súa aprendizaxe autónoma.
b) Seminarios interactivos.
Clases fundamentalmente prácticas nas que se resolverán os problemas e exercicios propostos nos boletíns, que se poñerán a disposición do alumnado na aula virtual. O obxectivo é que o alumnado traballe entre outras as capacidades de resolución de problemas tanto de forma individual, de traballo en equipo e as súas habilidades para as relacións interpersoais.
É fundamental aquí a participación do alumnado, xa que vai permitir realizar parte da súa avaliación continua.
c) Prácticas de laboratorio
O alumnado deberá realizar diversas prácticas de laboratorio, en tres sesión de 4 h de duración cada unha (16-20 h) que terán lugar no laboratorio de prácticas de física da facultade de física. Antes da primeira sesión de laboratorio o alumnado disporá, na aula virtual, das normas de seguridade da USC no laboratorio, así coma dos guions das prácticas a realizar no mesmo. En relación a seguridade e prevención de riscos laborais para cada unhas das prácticas o alumnado dispón dun manual básico de funcionamento no que se reflicten os aspectos máis senlleiros.
Con estas clases prácticas preténdese consolidar os conceptos teóricos explicados en clase, desenvolver a capacidade de aplicar os conceptos teóricos a unha práctica, fomentar a aprendizaxe autónoma, a iniciativa, a capacidade de resolución de problemas tanto de forma individual como en equipo e as súas habilidades para as relacións interpersoais.
Os estudantes serán organizados preferentemente en equipos de 2 persoas. O informe de cada práctica entregarase antes de transcorreren 7 días dende a súa finalización. Valorarase globalmente o informe de cada equipo, así como a actitude, aptitude e desempeño durante a realización da práctica.
d) Titorías en grupos moi reducidos ou individualizadas.
Están orientadas á resolución de dúbidas e dificultades concretas de carácter teórico, conceptual e/ou práctico, prestando unha atención individualizada á alumna ou ao alumno que o necesite.
As titorías personais requerirán cita previa e serán de carácter presencial se ben poderán realizarse de xeito excepcional pola modalidade virtual, empregando a ferramenta MS- Teams.
Con esta metodoloxía docente preténdese que o alumnado desenvolva as seguintes competencias e habilidades:
-Clases expositivas: Comp08
-Seminarios: Comp08, H/D01, HD05.
-Prácticas de Laboratorio: HD01, HD05, Comp08.
-Tutorías en grupos reducidos: Comp08, H/D01, HD05.
Para superar a materia será condición indispensable que cada estudante realizase, durante as datas nas que foi convocado, as prácticas de laboratorio. As porcentaxes correspondentes a cada un dos ítems a avaliar na materia son as indicadas a continuación:
1. Asistencia ao laboratorio e elaboración dunha memoria, seguindo as indicacións que o profesorado da materia indicará no laboratorio e que porá a disposición do alumnado na aula virtual da materia. Porcentaxe na cualificación final: 20%. Carácter: Obrigatorio
Será necesario acadar un mínimo de 5,0 sobre 10 na parte de laboratorio para poder aprobar a materia. No caso de que se acade dito mínimo, a nota que se acade nesta parte (sobre 10) será multiplicada polo factor 0,3 para poder calcular a nota final da materia.
2- Actividades de avaliación contínua realizadas durante o curso. Porcentaxe na cualificación final: 10%. Carácter: Opcional.
3- Exame escrito. Porcentaxe na cualificación final: 70%. Carácter: Obrigatorio
Será necesario acadar un mínimo de 5,0 sobre 10 no exame para poder aprobar a materia. No caso de que se acade dito mínimo, a nota que se acade no exame será multiplicada polo factor 0,6 para poder calcular a nota final da materia.
-Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
-A materia considerarase superada se a cualificación final, tendo en conta a porcentaxe de todos aspectos avaliables, é igual ou superior a 5,0 puntos sobre 10.
-As cualificacións de avaliación continua so se conservarán para a segunda oportunidade do mesmo curso académico.
-Se o alumno non supera a materia na primeira ou na segunda oportunidade, pero si supera a parte de laboratorio, poderá conservar a nota de esa parte da materia durante os dous cursos académicos seguintes.
-No caso de que o alumno non se presente ao exame da materia ou non realice a parte das prácticas de laboratorio, a cualificación final será de “Non presentado”.
-Este proceso de avaliación rexe tanto para alumnado de matrícula nova coma para estudantes repetidores, agás no caso referente ás prácticas de laboratorio que, como xa se mencionou, aos repetidores que as aprobaran conservaraselle a mesma nota durante os dous cursos académicos seguintes.
AVALIACIÓN COMPETENCIAS:
Exame: Con01, Con18, H/D05, Comp08
Actividades avaliación continua e Laboratorio: Con01, Con18, H/D05, H/D01, Comp08.
TRABALLO PRESENCIAL NA AULA--Horas
Clases presenciais e titorías--41
Prácticas de laboratorio--12
Total horas traballo presencial--53
Exame e revisión--4 horas presencial
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNADO Horas
Estudo autónomo individual ou en grupo--40
Preparación prácticas--10
Preparación do exame--43
Total horas traballo persoal do alumnado--93
A medida que o estudante cursa esta materia ira adquirindo de forma paralela algúns coñecementos necesarios para a súa comprensión, a maior parte nas materias de Matemáticas e Informática. Nas prácticas de laboratorio é convinte saber empregar follas de cálculodo tipo Libre Office ou Excel para facilitar o tratamento de datos.
Recoméndase ao alumnado que consulte de cotío a aula virtual da materia, onde atopará un resume das transparencias empregadas pola profesora nas clases expositivas e interactivas, enlaces e información da materia. Ademais, a aula virtual será a canle de comunicación da profesora da materia co grupo de alumnos matriculados na materia.
Recoméndase a/o estudante que non trate de memorizar o impartido nas clases, senón comprender os razoamentos e o método de traballo desta parte da Ciencia, tratando de solucionar os problemas formulados nos boletíns, así como cuestións que se propoñan nas clases ou que lle poidan xurdir ao estudar a materia. É importante que cada estudante evite atrasar o estudo ata a víspera do exame. A maioría das veces, esta forma de proceder ten uns resultados desastrosos. No referente ás sesións de prácticas de laboratorio, o alumnado deberá prestar especial atención ao manexo correcto dos aparatos e á toma de datos, para evitar sempre que sexa posible. erros á hora de facer o tratamento e análise dos devanditos datos.
A materia impartirase en castelán, empregarase a aula na plataforma Moodle da Campus Virtual da USC para toda a docencia, publicación de material, guións de prácticas e entrega de traballos.
A admisión e permanencia do alumnado matriculado no laboratorio de prácticas require que estes coñezan e cumpran as normas incluídas no Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais da Escola Técnica Superior de Enxeñería, dispoñible no apartado de seguridade da súa web ao que se pode acceder do seguinte xeito:
1. Accede á túa intranet.
2. Entra en Documentación/Seguridade/Formación.
3. Preme en "Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais".
Maria Villanueva Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Teléfono
- 881814005
- Correo electrónico
- maria.villanueva [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Juan Jose Parajo Vieito
- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Correo electrónico
- juanjose.parajo [at] usc.es
- Categoría
- Posdoutoral Xunta
Maria Jesus Garcia Guimarey
- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Correo electrónico
- mariajesus.guimarey [at] usc.es
- Categoría
- Posdoutoral Xunta
Alexandre Blanco Gonzalez
- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Correo electrónico
- alexandreblanco.gonzalez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral_Doutoramento Industrial
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A2 |
| Martes | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A2 |
| Mércores | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula A2 |
| Xoves | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | Aula A2 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 15.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 30.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |