Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Norte
Áreas: Escola Universitaria de Traballo Social
Centro Escola Universitaria de Traballo Social
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer o marco normativo, estructura e funcionamento do sistema sanitario en relación á saúde mental.
- Ser capaz de identificar e valorar as necesidades sociais relacionadas cos problemas da saúde mental e a súa repercusión na vida das persoas afectadas, e as estratexias de atención e apoio pertinente en cada situación.
- Ser capaz de recoñecer as características dos problemas de saúde mental que dan lugar a necesidades de atención e apoios sociales.
- Coñecer e ser capaz de analizar os factores de risco, vulnerabilidade e protección no campo da saúde mental.
- Coñecer e ser capaz de aplicar e avaliar as políticas e os recursos sociais existentes no territorio.
- Ser capaz de deseñar e implementar proxectos de intervención desde o traballo social con persoas con problemas de saúde mental.
- Ser capaz de aplicar métodos, modelos e técnicas de traballo social na intervención con persoas con problemas de saúde mental.
Tema 1. Evolución histórica da saúde mental. O Traballo Social na saúde mental.
Tema 2. Aproximación ás clasificacións diagnósticas de saúde mental.
Tema 3. O Traballo Social nos dispositivos de saúde mental mental: marco normativo.
Tema 4. A intervención desde o Traballo Social en persoas en situación crónica.
Tema 5. O Traballo Social na intervención desde a iniciativa social.
Tema 6. A promoción dá saúde mental e a prevención da enfermidade mental.
Tema 7. A intervención en grupos desde a saúde mental.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Gómez Lavín, C. e Zapata, R. (2000). Psiquiatría, salud mental y trabajo social. Ediciones Eunate.
Idareta, F. (2018). Trabajo social psiquiátrico: reivindicación ética de la dimentsión social en salud mental. Nau Libres.
Miranda, M. (Coord.). (2015). Los social en la salud mental: Trabajo Social en Psiquiatría. Prensas de la Universidad de Zaragoza.
Sobrino, A. e Rodríguez, A. (2008). Intervención social en personas con enfermedades mentales graves y crónicas. Síntesis.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
America Psychiatric Association. (2013). DSM-5: Manual Diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales.
Anderson, G., Reiss, D., e Hogarti, G. (1988). Esquizofrenia y familia. Guía práctica para la psicoeducación. Amorroutu.
Belloch, A., Sandín, B. e Ramos, F. (1999). Manual de psicopatología. McGraw-Hill
Caplan, G. (1993). Aspectos preventivos en salud mental. Paidós.
Colina, F. (2020). Sobre la locura: el arte de no intervenir. Enclave.
Colom, D. e Miranda, M. (Eds.). (1998). Organizaciones de bienestar. Mira.
Desviat, M. (2016). Cohabitar la diferencia: De la reforma psiquiátrica a la salud mental colectiva. Grupo 5.
Desviat, M. e Morena, A. (Eds.). (2012). Acciones de salud mental en la comunidad. Asociación Española de Neuropsiquiatría.
Feixas, G. e Miró, M. T. (1993). Aproximaciones a la psicoterapia. Paidós.
García, J., Espino, A. e Lara, L. (1998). La psiquiatría en la España de fin de siglo. Díaz de Santos.
Goffman, E. (1989). Estigma: La identidad deteriorada. Amorrortu editores.
Goffman, E. (1972). Internados: Ensayos sobre la situación social de los enfermos mentales. Amorrortu Editores.
Goldberg, D. e Huxley, P. (1990). Enfermedad mental en la comunidad. Editorial Nieva.
Liberman, R.P. (1993). La rehabilitación integral del enfermo mental crónico. Martínez Roca.
Martínez Román, M. A. (1992). Los enfermos mentales crónicos como usuarios de los servicios sociales. En J. Garcés e M. A. Martínez (Coords.), Necesidades Colectivas y Servicios Sociales (pp. 127-146). Diputación de Alicante.
Rebolledo, S. (Coord.). (1997). Rehabilitación Psiquiátrica: Rehabilitación psicosocial de personas con trastornos mentales crónicos. USC.
Retolaza, A. (2009). Trastornos mentales comunes: manual de orientación. Asociación Española de Neuropsiquiatría.
Rivas, F. (Coord.). (2000). La Psicosis en la comunidad. Asociación Española de Neuropsiquiatría.
Rodríguez, A. (Coord.). (2002). Rehabilitación psicosocial de personas con trastornos mentales crónicos. Pirámide.
Rogers, C. (1994). El proceso de convertirse en persona. Paidós.
Salcedo, D. (2001). La rebelión ética: Principios de Trabajo Social en el ámbito de la salud mental. Revista Trabajo Social y Salud, 40,15-42.
Sobrino, A. e Rodríguez, A. (2008). Intervención social en personas con enfermedades mentales graves y crónicas. Síntesis.
Watt, F. e Bennett, D. (1990). Rehabilitación psiquiátrica: Teoría y práctica. Limusa.
Competencias xerais:
- Posuír e comprender os coñecementos que definen ao Traballo Social como disciplina científica, incluíndo as súas teorías, métodos e ámbitos de aplicación, a un nivel que se apoia nas publicacións máis avanzadas e inclúe algúns dos aspectos máis relevantes que están na vanguardia do coñecemento neste campo.
- Saber aplicar eses coñecementos na súa actividade profesional e saber elaborar e defender argumentos sobre as cuestións que incumben ao Traballo Social, facendo uso dos seus coñecementos sobre a realidade social, as teorías, os modelos e os métodos científicos propios.
Competencias específicas:
- Establecer relacións profesionais ao obxecto de identificar a forma máis adecuada de intervención.
- Coñecer estratexias para intervir con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para axudarlles a tomar decisións ben fundamentadas acerca das súas necesidades, circunstancias, riscos, opcións preferentes e recursos.
- Valorar as necesidades e opcións posibles para orientar unha estratexia de intervención.
- Saber responder a situacións de crises valorando a urxencia das situacións, planificando e desenvolvendo accións para facer fronte ás mesmas e revisando os seus resultados.
- Adquirir habilidades para interactuar con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para conseguir cambios, para promocionar o desenvolvemento dos mesmos e para mellorar as súas condicións de vida por medio da utilización dos métodos e modelos de Traballo Social, facendo un seguimiento con regularidad dos cambios que se producen ao obxecto de preparar a finalización da intervención.
- Desenvolver aptitudes para saber apoiar o desenvolvemento de redes para facer fronte ás necesidades e traballar a favor dos resultados planificados examinando coas persoas as redes de apoio ás que poidan acceder e desenvolver.
- Saber identificar e traballar cos comportamentos que representan un risco para o sistema cliente identificando e evaluando as situacións e circunstancias que configuran devandito comportamento e elaborando estratexias de modificación dos mesmos.
Competencias Transversais:
- Capacidade de análise e síntese
- Capacidade de comunicación oral e escrita
- Capacidade de traballo en equipo
- Capacidade para as relacións interpersonales
- Capacidade de recoñecemento á diversidade e a multiculturalidade
- Capacidade de razoamento crítico
- Capacidade de compromiso ético
- Capacidade de aprendizaxe autónoma
- Capacidade de motivación pola calidade
Preténdese que o alumnado, individual ou de forma grupal, desenvolva actividades de participación activa como: discusión de casos, traballo con textos ou datos, aplicación de instrumentos e técnicas, administración en práctica de habilidades e destrezas nos supostos prácticos entre outras funcións.
A docencia nas clases expositivas terá a finalidade de explicar os fundamentos básicos dos contidos, co obxecto de instruír ao alumnado na adquisición de destrezas, habilidades e ferramentas para achegar á práctica de rigor e calidade. Nestas clases o alumnado tamén realizará actividades prácticas.
A docencia nas clases interactivas estará destinada a darlle protagonismo ao desenvolvemento das actividades propostas para o alumnado, as cales poderán ser realizadas de forma individual e/ou grupal. Para a execución das devanditas actividades será necesario que o alumnado participe activamente. A aprendizaxe estará centrado nas prácticas reflexivas co obxectivo de conseguir as destrezas necesarias para comprender a práctica e a toma de decisións.
As titorías da materia terán como finalidade a información, orientación e asesoramento ao alumnado para a adquisición de habilidades e destrezas co obxectivo de formular un pensamento crítico.
As titorías de grupo reducido estarán dedicadas a fomentar o traballo autónomo, para iso analizarase e supervisarase o traballo nas tarefas encomendadas pola profesora.
Ao longo desta materia, o alumnado debe ademais de lograr o desenvolvemento de competencias e aptitudes para a análise da saúde mental desde o punto de vista do Traballo Social, producir reflexións únicas, facilitando poder levar a cabo un traballo en equipo e/ou individual onde as súas decisións deberán estar xustificadas polos conceptos centrais da materia.
Como aula virtual, para o desenvolvemento da docencia emprégase a web propia do centro, na que cada materia ten o seu espazo propio, ao cal o alumnado accede con clave.
A avaliación da materia realizarase tendo en conta os exames e a avaliación continua, desagregándose da seguinte forma:
1. A avaliación mediante exames e/ou probas escritas: 60%.
2. Unha puntuación máxima de avaliación continua de: 40%
No contido da avaliación continua puntuaranse tarefas prácticas que se levarán a cabo tanto nas clases expositivas como nas clases interactivas. Na guía da materia que se entrega ao comenzo das clases, especifícase o desenvolvemento da docencia e as indicacións referentes ás tarefas de avaliación continua así como a puntuación de cada unha delas.
No caso que se realice un exame parcial ou varios exames parciais poderán presentarse tamén as persoas en modalidade de dispensa de asistencia. A cualificación final dos exames parciais será a media das notas dos exámenes, sempre que a cualificación mínima en cada un deles sexa Apta.
Será necesario que o alumnado obteña nos exames e/ou nas probas escritas unha cualificación mínima de Apto/a para poder sumar a puntuación da avaliación continua.
Poderanse producir cambios no sistema de avaliación da materia cando así sexa acordado entre a profesora e o alumnado, e sempre que supoña unha mellora da aprendizaxe.
Referente ao sistema de control de asistencia será o establecido polo centro. O prazo e as causas polas que se pode xustificar as faltas de asistencia son as establecidas na Normativa de asistencia a clase nas ensinanzas adaptadas ao Espazo Europeo de Educación Superior (Acordo do Consello de Goberno da USC do 25 de marzo de 2010).
No caso de non asistir ás clases nas que se realizan tarefas puntuables, e téñanse xustificadas as faltas de asistencia, poden compensarse estas tarefas coa elaboración de traballos e exercicios que lle sexan encomendados pola profesora ou polo profesor.
Unha vez téñase confirmación da xustificación das faltas de asistencia, o alumno ou a alumna ten que poñerse en contacto coa profesora ou o profesor para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a realización dunha actividade puntuable. Para o efecto, unha vez publicada a acta na que conste a xustificación da/ s falta/ s de asistencia, o alumnado ten un prazo de 5 días hábiles máximo para contactar coa profesora ou profesor.
A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua poderase conservar en cursos posteriores, non sendo aplicable no caso de que algunhas destas actividades sexa eliminada e/ou incorporada algunha nova; neste caso deberase realizar para poder obter puntuación correspondente.
Por outra banda, se cambia a valoración de cada unha das actividades, a puntuación obtida no seu momento, modificarase pola equivalente actual. O alumnado que non supere a materia e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe comunicalo a través dun correo electrónico dirixido á profesora ou ao profesor da materia (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)).
DISPENSA DE ASISTENCIA
O alumnado que xustifique a imposibilidade de asistir ás clases, e teña concedida dispensa de asistencia, poderá compensar as faltas coa realización das tarefas, prácticos ou traballos establecidos polo/a docente da materia, nun prazo de 5 días hábiles, desde a data de publicación da acta na que se recoñece dita concesión a través do correo electrónico (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)) (ver tarefas por dispensa de asistencia na web da materia da Escola Universitaria de Traballo Social).
Na Guía académica que se entrega ao comezo das clases, especificarase o contido e a puntuación correspondente a cada unha das tarefas, prácticos e traballos individuais e/ou grupais da avaliación continua.
PLAXIO E USO INDEBIDO DAS TECNOLOXÍAS
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Estudo autónomo individual ou en grupo: 50 horas.
Exercicios que corresponden á docencia interactiva: 15 horas
Lectura textos: 10 horas.
Elaboración de traballos, visualización de materia: 20 horas
Outras tarefas: 4 horas
TOTAL: 99 horas
A participación nas clases é fundamental para a integración dos coñecementos teóricos e prácticos, e para posicionar ao alumnado en contextos profesionais.
Recoméndase, durante o desenvolvemento temporal da materia, manter un contacto periódico coa profesora encargada para a clarificación e a orientación bibliográfica precisa para poder afondar nas parcelas de maior interese.
Recomendación previa: ter cursada a materia de Traballo Social e Saúde.
Respeto á bibliografía recoméndase tamén consultar a que se presenta na Guía da materia e revisar periódicamente a páxina web da materia onde se subirá o contido.
Ana Isabel Souto Gómez
Coordinador/a- Departamento
- Campus Norte
- Área
- Escola Universitaria de Traballo Social
- Correo electrónico
- anaisabel.souto.gomez [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| 09.01.2025 11:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 28.05.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 04.07.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |