Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Os obxectivos da materia son:
Coñecer e implementar os sensores e redes de sensores conectados de forma permanente a internet a través das infraestruturas de datos espaciais, en concreto a través de estándares OGC Sensor Web Enablement ( SWE).
Familiarizarse cos servizos para facer todo tipo de sensores, transductores e repositorios de datos de sensores recoñecibles, accesibles e utilizables a través da Web, de tal xeito, que poidan procesalos da maneira desexada e interactuar de forma remota co mundo real.
Interactuar a través da rede nunha contorna no que estamos rodeados de sensores e redes de sensores xeolocalizados aos que, a través de Internet e as novas tecnoloxías, podemos estar conectados e mesmo conectados entre eles.
Coñecer o uso de estándares de información xeográfica, para que este contorna sexa transparente e o acceso e xestión dos datos de sensores sexa útil para o usuario e para a súa aplicación en ámbitos punteiros da robótica como a agricultura de precisión ou as cidades intelixentes.
A memoria do título contempla para esta materia os seguintes contidos:
Fundamentos de Infraestruturas de Datos Espaciais. Estándares OGC e sensores. Sensor Web Enablement ( SWE). Fusión de datos de sensor con outros datos espaciais. Xestión, visualización e difusión de datos xeoespaciais procedentes de sensores a través da web. Implementación SWE.
Estes contidos configuran o programa teórico e práctico da materia, que se desenvolverá de acordo aos seguintes programas teórico e práctico (A continuación do título indícase o tempo estimado de dedicación, tanto presencial como de traballo e/ou estudo individual do estudante, estes tempos son indicativos e poderán variar lixeiramente, en función da dinámica do grupo e do propio estudante):
PROGRAMA TEÓRICO:
· Tema 1. Introdución. Sersores, sensores en rede ou sensores web e Servizo en Rede. Xeolocalización. Servizo web de información xeográfica. Fundamentos das Infraestruturas de datos espaciais (IDE). Integración de sensores web e IDE. Características e tipos de servizos web. Estandarización dos servizos web. Estándares de Open Geospatial Consortium, (OGC). OGC e sensores: SWE (Sensor Web Enablement). Concepto da internet das Cousas ( IoT). IoT e redes de sensores. (Tempo presencial: 4 horas. Tempo de traballo individual: 6 horas)
· Tema 2. Modelos, arquitecturas e linguaxes. Aquitecturas do sistema: cliente-servidor (c/s), 3 capas e n capas. Arquitecturas para Servizos Web: Arquitectura Orientada a Servizos (SOA, Service Oriented Architecture) e Arquitectura Orientada a Recursos (ROIA, Resource Oriented Architecture). Protocolos de comunicación. Linguaxes dos servizos web. Interopreabilidad. Arquitectura SWE. (Tempo presencial: 4 horas. Tempo de traballo individual: 6 horas)
· Tema 3. O marco OGC SWE. Evolución de SWE. A Estándar de codificación do modelo de datos común SWE. O estándar de implementación do modelo de servizo SWE. Regras de codificación común JSON SWE / SensorML. OGC e W3C (World Wide Web Consortium) a Web de sensores semánticos (SSW). SensorThings. (Tempo presencial: 4 horas. Tempo de traballo individual: 6 horas)
· Tema 4. Estándares para describir Sensores, Medidas e Observacións. Servicios de Observacións (Sensor Observation Service, SOS). Observacións e medicións (O&M). Linguaxe do modelo de sensor (SensorML). Ontología modular da rede de sensores Redes de sensores semánticos (Semantic Sensor Network, SSN). (Tempo presencial: 5 horas. Tempo de traballo individual: 7 horas)
· Tema 5. Estándares e boas prácticas de servizos web de publicación de datos de sensores. Servizo de observacións do sensor (Sensor Observation Service, SOS). Servizo de planificación (Sensor Planning Service, SPS). Servizo de alertas de sensor (Sensor Alert Service, SAS). Servizos de notificación de Web (WNS, AMDF). Servizo de Eventos (Sensor Event Service, SES) (Tempo presencial: 5 horas. Tempo de traballo individual: 7 horas)
· Tema 6. Proxectos e Aplicacións SWE. Vixilancia ambiental, xestión de catástrofes, agricultura de precisión, sistemas de alerta tempérana, servixos de localización, cidades intelixentes, edificios e infraestructuras intelixentes, seguridade doméstica e pública, ou saúde humana) (Tempo presencial: 2 horas. Tempo de traballo individual: 2 horas)
PROGRAMA PRÁCTICO:
· Práctica 1. Manexo de servizos de sensores no marco SWE. (Tempo presencial: 6 horas. Tempo de traballo individual: 9 horas)
· Práctica 2. Plataformas y clientes de servicios de sensores e IoT (Tempo presencial: 4 horas. Tempo de traballo individual: 6 horas)
· Práctica 3. Análise e manexo de protocolos e estándares. (Tempo presencial: 4 horas. Tempo de traballo individual: 6 horas)
· Práctica 4. Implementación dun servizo de sensores no marco SWE. (Tempo presencial: 10 horas. Tempo de traballo individual: 15 horas)
Os contidos prácticos desenvólvense en clases interactivas nas cales se profunda e poñen en práctica os contidos teóricos anteriores, unha vez finalizada a súa exposición teórica. Ademais, os alumnos realizarán un TRABALLO individual onde analizarán un proxecto ou aplicación SWE. . (Tempo de traballo individual: 14 horas).
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Grothe, M. & Kooijman, J., 2008. Sensor Web Enablement. Nederlandse Commissie voor Geodesie (https://books.google.es/books?id=UKpQAAAAYAAJ)
Iniesto, M., Nuñez, A. et al. (2021). Infraestructuras de datos espaciales. Ed. Centro Nacional de Información Geográfica (CNIG) (https://www.ign.es/web/libros-digitales/infraestructuras-datos-espacial…)
Especificaciones del Open Geospatial Consortium (OGC). (http://www.opengeospatial.org/standards/is)
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
52°North. (2016). 52°North. http://52north.org/communities/sensorweb/
52°North. (2015). 52N Sensor Web Community - Sensor Observation Service. Disponible en http://52north.org/communities/sensorweb/sos/
Chung, Chih-Chung, Chih-Yuan Huang, Chih-Ray Guan y Ji-Hao Jian. 2019. "Aplicación de los estándares de habilitación web de sensores OGC para desarrollar un modelo de medición multifuncional TDR" Sensores 19, no. 19: 4070. https://doi.org/10.3390/s19194070
Deegree, Deegree SOS en línea. Disponible en línea: http://deegree.org/ (consultado el 15 de diciembre de 2017).
Foley, J.G., 2014. Sensor networks and their applications: Investigating the role of sensor web enablement. Doctoral thesis, UCL, University College London. Disponible en http://discovery.ucl.ac.uk/1448343/.
Huang, Chih-Yuan y Cheng-Hung Wu. 2016. "A Web Service Protocol Realizing Interoperable Internet of Things Tasking Capability" Sensores 16, no. 9: 1395. https://doi.org/10.3390/s16091395
Liang, S.; Huang, C-Y. y Khalafbeigi, T. ((eds) (2016) OGC SensorThings API Part 1: Sensing, Version 1.0. Wayland, MA, Open Geospatial Consortium, 105pp. (OGC 15-078r6). DOI: http://dx.doi.org/10.25607/OBP-455
Organización Internacional de Normalización, ISO 19156:2011, Información geográfica: observación y medición. Disponible en línea: https://www.iso.org/standard/32574.html (consultado el 8 de agosto de 2019).
BÁSICAS E XENERAIS
CG1 - Coñecemento de materias básicas e tecnoloxías, que lle capacite para a aprendizaxe de novos métodos e tecnoloxías, así como que lle dote dunha gran versatilidade para adaptarse a novas situacións.
CG2 - Capacidade de resolución de problemas no campo da enxeñería robótica con creatividade, iniciativa, metodoloxía e razoamento crítico.
CG3 - Capacidade de utilizar ferramentas informáticas para o modelado, a simulación e o deseño de aplicacións de enxeñería.
CG6 - Concibir, calcular, deseñar e poñer en marcha algoritmos, equipos ou instalacións no ámbito da robótica, para aplicacións industriais ou de servizos, @teniendo en cuenta aspectos de calidade, seguridade, criterios ambientais, uso racional e eficiente de recursos.
CG7 - Capacidade de traballar nun grupo multidisciplinar e de comunicar, tanto por escrito como de forma oral, coñecementos, procedementos, resultados e ideas relacionadas coa robótica e a electrónica.
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
TRANSVERSAIS
CT1 - Capacidade de análise e síntese.
CT2 - Capacidade para o razoamento e a argumentación.
CT3 - Capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica.
CT4 - Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de forma colectiva
CT5 - Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada.
CT6 - Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT7 - Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente.
CT8 - Compromiso de veracidade da información que ofrece aos demais.
CT9 - Habilidade no manexo de tecnoloxías da información e da comunicación (TIC).
CT10 - Utilización de información bibliográfica e da internet.
CT11 - Utilización de información complementaria e/ou puntual en lingua inglesa
CT12 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.
ESPECÍFICAS
CE14 - Capacidade de aplicar sistemas de navegación, localización e construción de mapas en robots, e estar ao corrente das novas tendencias en robótica.
CE15 - Coñecer as técnicas de intelixencia artificial utilizadas en robótica industrial e de servizos, saber como utilizalas en aplicacións robóticas fixas e móbiles.
CE16 - Utilizar e implementar métodos de recoñecemento de patróns e de aprendizaxe computacional na análise de datos sensoriais e para a toma de decisións en sistemas robóticos.
· Clases teóricas/ Sesión maxistral (Competencias: CB4 e CT2). O profesor explicará os contidos teóricos do programa teórico da materia.
· Clases prácticas/ Prácticas explicadas a través de TIC (Competencias: CG1, CG2, CG3, CG6, CG7, CB2, CB3, CT11, CE14, CE15 e CE16). O alumno realizará as prácticas, aplicando o guión elaborado polo profesor, e entregará os resultados correspondentes en forma de memoria breve.
· Traballos tutelados (Competencias: CG01, CB9, CB4, CT1, CT2, CT3, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10 e CT11). O alumno deberá realizar un traballo individual relacionado cos contidos da materia cuxo obxectivo será demostrar o dominio dos contidos teóricos e prácticos adquiridos.
· Exposición de traballos (Competencias: CT7). O alumno preparará e realizará unha presentación do traballo individual realizado. O profesor revisará a exposición en clase de cada traballo.
· Titorías. O profesor estará dispoñible para a resolución de dúbidas na realización de traballos e prácticas.
Os coñecementos e competencias serán avaliados por un sistema baseado en probas, avaliación continua e a realización dun traballo individual. De tal xeito que os aspectos a avaliar e a correspondente ponderación na nota final serán os seguintes:
· Seguimento continuado da asistencia e participación activa en clase (10%), Competencias: CB4 e CT2.
· Realización das prácticas propostas (50%), Competencias: CG1, CG2, CG3, CG6, CG7, CB2, CB3, CT11, CE14, CE15 e CE16.
· Probas de avaliación (15%). Competencias: CT3 e CB1.
· Elaboración e presentación do traballo individual (25%), Competencias: CG01, CB9, CB4, CT1, CT2, CT3, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10 e CT11.
As prácticas teñen carácter obrigatorio e non se gardará a nota durante cursos consecutivos.
O sistema descrito de avaliación será o empregado tanto na oportunidade ordinaria como na extraordinaria de recuperación.
Os requisitos necesarios para aprobar serán os mesmos para os estudantes de primeira matrícula que para os repetidores.
A cualificación mínima para superar a materia será de 5 puntos.
Os estudantes que teñan concedida dispensa de asistencia a algunha das actividades docentes programadas segundo o disposto na Instrución 1/2017 da Secretaría Xeral, deben ter en conta que para aprobar esta materia é obrigatoria a asistencia ás actividades prácticas sinaladas no horario de clases e programadas na Guía docente.
Respecto ao plaxio e o uso indebido das tecnoloxías e importante salientar que: “Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
A continuación, indícase o tempo que cada estudante debe de dedicar ás diferentes actividades de aprendizaxe (Horas presenciais; horas de traballo persoal):
· Clases teóricas: 24; 36 h.
· Clases prácticas/seminarios: 24; 36 h.
· Traballo Tutelado: 4; 6 h.
· Titorías: 3; 5 h.
· Avaliación: 5; 7h.
· Total: 60; 150 h.
Asistencia ás clases expositivas e charlas. As clases prácticas son obrigatorias.
Estudo continuado da materia
Asistencia ás titorías individuais ou en grupo reducido para discutir, comentar e resolver calquera dúbida
A materia tamén utiliza a USC virtual: https://cv.usc.es/
"Materia en extinción no curso 2024/25, sen docencia pero con dereito á avaliación co sistema especificado para estudantes repetidores"