Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Coñecer e comprender as propiedades xerais dos materiais. Coñecer as principais técnicas de fabricación e procesado de materiais e como poden modificar as propiedades do material. Coñecer os principais materiais de aplicación en robótica, as propiedades que os fan idóneos para este uso. Ser capaz de seleccionar o material máis idóneo, baseándose en criterios técnicos, para unha determinada aplicación en robótica. Coñecer os principios do comportamento do sólido real, da teoría da elasticidade, e da resistencia de materiais. Coñecer os distintos esforzos internos que se presentan no sólido como consecuencia da aplicación das forzas exteriores. Calcular as tensións, deformacións e movementos en elementos resistentes dun mecanismo ou estrutura.
Segundo a memoria verificada do título, os contidos a cubrir pola materia son:
Propiedades xerais dos materiais. Materiais metálicos: Estrutura, fabricación e procesado, propiedades en función da estrutura obtida; materiais metálicos de aplicación en robótica. Materiais poliméricos: Estrutura, fabricación e procesado, propiedades en función da estrutura obtida, materiais poliméricos de aplicación en robótica. Materiais cerámicos: Estrutura, fabricación e procesado, propiedades en función da estrutura obtida, materiais poliméricos de aplicación en robótica. Materiais compostos: Estrutura, fabricación e procesado, propiedades en función da estrutura obtida, materiais compostos de aplicación en robótica.
O sólido elástico. Esforzos e deformacións. Principios e teoremas fundamentais. Comportamento elástico do sólido: tensión, deformación e ecuacións constitutivas para materiais isótropos. Lei de Hooke. Diagramas de esforzos. Esforzo axil. Esforzo cortante. Flexión. Torsión. Análise de tensións e movementos.
Estes contidos desenvolveranse seguindo o seguinte programa da materia:
Unidade I. Tecnoloxía de materiais (12 horas expositivas e 6 horas interactivas de seminario)
1. Clasificación dos materiais.
(1h Expositiva + 0h Seminario + 1,5 h Non presenciais)
2. Materiais metálicos: Propiedades xerais, diagramas de fases, aleacións férreas, aleacións non férreas, procesamento e tratamento de metais.
(4h Expositiva + 2h Seminario + 9h Non presenciais)
3. Materiais poliméricos: Propiedades xerais, obtención de polímeros, comportamento mecánico, aditivos, cargas en polímeros.
(3h Expositiva + 1h Seminario + 7,5h Non presenciais)
4. Materiais cerámicos: Propiedades xerais, estruturas, tipos de cerámicos, conformado de cerámicos.
(1h Expositiva + 1h Seminario + 3h Non presenciais)
5. Materiais compostos: Propiedades xeraiss, conformado de materiais compostos.
(2h Expositiva + 1h Seminario + 4,5h Non presenciais)
6. Unións: Unións soldadas de metais, Unións soldadas de polímeros, unións soldadas de cerámicos, Unións adhesivas, Unións mecánicas. Unións Híbridas.
(1h Expositiva + 1h Seminario + 1,5h Non presenciais)
Unidade II. Resistencia de materiais (12 horas expositivas + 6 horas interactivas de seminario)
6. O sólido elástico. Tipos de esforzos e diagramas de esforzos. Concepto de tensión e deformación. Ligaduras externas.
(2h Expositiva + 1h Seminario + 4.5h Non presenciais)
7. Esforzo axil: Análise da tensión en tracción e compresión simple. Análise da deformación en tracción e compresión simple. Problemas hiperestáticos en tracción e compresión.
(2h Expositiva + 1h Seminario + 4.5h Non presenciais)
8. Esforzo tanxencial: Cortadura pura. Módulo de deformación transversal. Unións aparafusadas e soldadas. Exemplos.
(2h Expositiva + 1h Seminario + 4.5h Non presenciais)
9. Flexión: Diagramas de esforzo cortante e momento flector. Relación entre esforzo cortante e momento flector. Tensións derivadas da flexión. Formas máis adecuadas da sección transversal. Tensións normais e tanxenciais. Análise da deformación en flexión. Ecuación diferencial da elástica. Teoremas de Mohr. Exemplos de barras isostáticas e hiperestáticas con diferentes cargas. Dimensionamento.
(4h Expositiva + 2h Seminario + 9h Non presenciais)
10. Torsión: Torsión de barras de sección circular. Torsión de barras de sección non circular. Exemplos.
(2h Expositiva + 1h Seminario + 4.5h Non presenciais))
Programa de Prácticas (12 horas interactivas de laboratorio)
1. Realización de ensaios en laboratorio (tracción) (2h + 3h Non presencial)
2. Realización de ensaios en laboratorio (dureza) (2h + 3h Non presencial)
3. Realización de ensaios en laboratorio (flexión) (2h + 3h Non presencial)
4. Realización de ensaios en laboratorio (microestrutura de materiais) (2h + 3h Non presencial)
5. Prácticas en aula de informática (4h + 6h Non presenciais)
Bibliografía básica y complementaria
Unidade I. Tecnoloxía de materiais
Bibliografía básica:
• CALLISTER, W.; RETHEWISCH, D.G. 2018. Ciencia e ingeniería de materiales. Ed. Reverte.
• ASKELAND, DONALD R. 2001. Ciencia e ingeniería de los materiales. Ed. Paraninfo.
• PUERTOLAS, J.A; RIOS, R.; CASTRO, M. 2016. Tecnología de los materiales en ingeniería civil. Ed. Síntesis.
• OÑORO LÓPEZ, J. 2023. Tecnología de materiales. Ed. Bellisco Ediciones
Bibliografía complementaria:
• RODRIGUEZ GARCÍA, X. C. 2016. Ensayos físicos. Ed Síntesis
• SHACKELFORD, J.S. 2015. Introductión To materials science for engineers. Ed. Pearson.
• BLAZQUEZ MARTINEZ, V.M.; LORENZO ESTEBAN, V.; DEL RÍO LÓPEZ, B. 2014. Ingeniería y ciencia de los materiales metálicos. Ed Dextra
• REINOSO, S.L. 2018. Los polímeros plásticos Ed. Kindle.
• https://www.campusplastics.com/
• CASTRO MARTINEZ, L. 2023. Procesos industriales. Ed. CEF.
Unidade II. Resistencia de materiais
Bibliografía básica:
• GERE, M.J.; TIMOSHENKO, S.P. 2002. Resistencia de materiais. Thomson. Madrid.
• VAZQUEZ FERNÁNDEZ, M. 1994. Resistencia de materiais. Ed. Noela. Madrid.
Bibliografía complementaria:
• JIMENEZ MOCHOLÍ, A.; IVORRA CHORRO, S. 2019. Elasticidad y Resistencia de Materiais. Universidad Politécnica de Valencia
• SOLAGUREN-BEASCOA FERNÁNDEZ, M. 2016. Elasticidad y Resistencia de Materiales. Ed. Pirámide
• ORTIZ BERROCAL, L. 1985. Resistencia de materiais. Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales. Madrid.
• STEPHEN P TIMOSHENKO; JAMES M GERE. 2009. Theory of Elastic Stability (Dover Civil and Mechanical Engineering). Dover Publications Inc
Competencias
Básicas:
• CB1: Que os estudantes teñan demostrado ter e comprender coñecementos nun área de estudio que parte da base da educación secundaria xeral, e adoita atoparse a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudio.
• CB2: Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudio.
• CB3: Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudio) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
• CB4: Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
• CB5: Que os estudantes teñan desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudios posteriores cun alto grao de autonomía.
Xerais:
• CG1: Coñecemento de materias básicas e tecnoloxías, que o capacite para o aprendizaxe de novos métodos e tecnoloxías, así como que o dote dunha gran versatilidade para adaptarse ás novas situacións.
• CG2: Capacidade de resolución de problemas no campo da enxeñaría robótica con creatividade, iniciativa, metodoloxía e razoamento crítico.
• CG3: Capacidade de utilizar ferramentas informáticas para o modelado, a simulación e o deseño de aplicacións de enxeñaría.
• CG6: Concibir, calcular, deseñar e poñer en marcha algoritmos, equipos ou instalacións no ámbito da robótica, para aplicacións industriais ou de servizos, tendo en conta aspectos de calidade, seguridade, criterios medioambientais, uso racional e eficiente de recursos.
• CG7: Capacidade de traballar nun grupo multidisciplinar e de comunicar, tanto por escrito como de forma oral, coñecementos, procedementos, resultados e ideas relacionadas coa robótica e a electrónica.
Transversais:
• CT1: Capacidade de análise e síntese.
• CT2: Capacidade para o razoamento e a argumentación.
• CT3: Capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica.
• CT4: Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de forma colectiva.
• CT5: Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada.
• CT6: Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
• CT7: Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente.
• CT8: Compromiso de veracidade da información que ofrece aos demais.
• CT9: Habilidade no manexo de tecnoloxías da información e da comunicación (TIC).
• CT10: Utilización de información bibliográfica e de Internet.
• CT11: Utilización de información complementaria e/ou puntual en lingua inglesa.
• CT12: Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.
Específicas:
• CE5: Capacidade de analizar, deseñar, representar e programar algoritmos, e manexo das estructuras de datos adecuadas para a resolución de problemas nol ámbito da robótica.
• CE12: Capacidade de coñecer e implementar métodos de extracción de características a partir da información percibida por cámaras e sensores 3D ao desenvolvemento de aplicacións en robots e sistemas intelixentes.
• CE14: Capacidade de aplicar sistemas de navegación, localización e construción de mapas en robots, e estar ao corrente das novas tendencias en robótica.
• CE15: Coñecer as técnicas de intelixencia artificial utilizadas na robótica industrial e de servizos, saber como utilizalas en aplicacións robóticas fixas e móviles.
• CE16: Utilizar e implementar métodos de recoñecemento de patróns e de aprendizaxe computacional no análise de datos sensoriais e para a toma de decisións en sistemas robóticos.
• CE17: Coñecemento das características, funcionalidades e estrutura dos Sistemas Operativos.
• CE19: Entender e saber programar as técnicas de análise, procesado e detección de patróns nos distintos tipos de señales procedentes de diferentes sensores e cámaras.
• CE22: Capacidade de deseñar robots e programar robots móviles
• CE23: Capacidade de deseñar robots e sistemas intelixentes orientados á interación con persoas, e adaptados a entornos domésticos e urbáns.
• CE24: Capacidade de deseñar e programar robots aéreos.
Metodología de la enseñanza
Clases expositivas
Explicaranse os conceptos teóricos establecidos no programa da materia, tratando de seguir unha metodoloxía que facilite a adquisición dos coñecementos por parte dos alumnos, intercalando preguntas para fomentar o razoamento e estimar o nivel de comprensión da exposición. Traballaranse as competencias CB2, CB3, CB4, CB5, CG1, CG2, CG6, CT1, CT2, CT12, CE5, CE12, CE14, CE15, CE16, CE17, CE19, CE22, CE23 e CE24.
Clases de seminario en aula
Analizaranse e discutiranse os problemas propostos previamente aos alumnos mediante boletíns. Tamén se dedicará tempo á resolución de casos prácticos. Traballaranse as competencias CB1, CB2, CB3, CG2, CG6, CG7, CT1, CT2, CT3, CT4, CT12, CE22, CE23 e CE24.
Clases de seminario en laboratorio/ aula informática
Levaranse a cabo ensaios de laboratorio para completar o coñecemento dos conceptos traballados nas clases expositivas e de seminario. Tamén se levarán a cabo prácticas na aula de informática empregando ferramentas informáticas dispoñibles relacionadas cos contidos impartidos na materia. Traballaranse as competencias CG1,CG3, CG7, CT5, CT6, CT8, CT9, CT10, CT11, CE22, CE23 e CE24.
Titorías
A maiores de posibilitar un contacto directo profesorado-alumnado, permiten a orientación sobre calquera tipo de problema relacionado co desenvolvemento da materia ou incluso da formación universitaria en xeral. Permiten a orientación individual co fin de lograr unha maior eficacia no traballo persoal do alumnado. Tamén se prevén titorías en grupo, si ben estas se deseñan especificamente para resolución de problemas que afectan ao conxunto do alumnado, como poden ser os problemas planeados nos seminarios ou as memorias de prácticas.
Utilizarase o campus virtual e, en xeral, as novas tecnoloxías (correo electrónico, etc.) como apoio á titoría tradicional, aproveitando a infraestrutura do centro e as dispoñibilidades do alumnado neste terreo.
Para o seguimento da materia, o alumnado dispón dun curso virtual na plataforma da USC para poñerá súa disposición material de diversa índole: guía docente, transparencias empregadas nas clases expositivas, boletíns de problemas...
Realizarase un exame final e diversas tarefas de avaliación continua durante as clases de seminario. O peso do exame será como máximo do 70% sobre a nota final. En ningún caso se admitirá como superado un exame cunha puntuación inferior a 4 puntos sobre 10. As tarefas de avaliación continua suporán como mínimo un 10% da puntuación final, en función do número de tarefas encargadas, que consistirán en resolución de problemas propostos nos seminarios, cuestionarios na aula virtual e traballos en grupo sobre os diversos contidos da materia.
A realización das prácticas da materia é obrigatoria, e se avalía tanto a asistencia como os traballos de prácticas que debe presentar cada alumno. A puntuación neste apartado supoñerá o 20% da nota final.
As competencias avaliadas cos exámenes e a avaliación continua son: CB1, CB2, CB3, CG1, CG2, CG6, CT1, CT2, CT6, CT12, CE22 e CE24; e as competencias avaliadas coa asistencia a prácticas e a elaboración do traballo correspondente son: CT1, CT2, CT5, CT6, CT9, CG1, CG3 e CG7.
Estes criterios manteranse tanto na convocatoria ordinaria como nas extraordinarias, incluídos os alumnos repetidores.
Os alumnos que teñan concedida dispensa de asistencia, deberán superar o exame final, e diversas actividades alternativas non presenciais para compensar a puntuación da avaliación continua e das prácticas (traballos individuais, cuestionarios no campus virtual, boletíns de problemas, memoria de prácticas simulada....)
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”.
• Clases maxistrais : 24h presenciais e 36h non presenciais (1.5h de estudio por cada hora presencial).
• Seminarios: 12h presenciais e 18h non presenciais (para a realización de casos prácticos derivados das clases).
• Seminarios en aula de informátia e laboratorio: 12h presenciais e 18h non presenciais (para tratamento de resultados e elaboración de traballos de prácticas).
• Titorías en grupo: 3h presenciais e 5h non presenciais.
• Titorías individualizada: 3h presenciais e 7h non presenciais.
• Exame e revisión: 5h presenciais e 7h non presenciais.
Asistencia a clase, con participación activa no seu desenvolvemento: para isto recoméndase a lectura ou preparación anticipada dos seus contidos.
Seguimento diario dos contidos para fixar coñecementos.
Asistencia a prácticas.
Manexo da bibliografía recomendada.
Aproveitamento das titorías establecidas.
Observaciones
Idiomas no que se imparte a materia: galego e castelán.
Materia en extinción no curso 2024/25, sen docencia pero con dereito á avaliación co sistema especificado para estudantes repetidores.