Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 2 Clase Expositiva: 4 Clase Interactiva: 18 Total: 24
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Electrónica e Computación
Áreas: Linguaxes e Sistemas Informáticos
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O obxectivo principal desta materia é ofrecer unha visión xeral dos conceptos, técnicas, metodoloxías e tipos de ferramentas que permiten xestionar e analizar datos de carácter xeoespacial e ambiental, de apoio á toma de decisións. Este obxectivo divídese en dúas grandes partes. Por unha banda, ofrecerase unha visión xeral dos principais paradigmas relacionados co almacenamento e xestión de datos, centrando o interese no ámbito dos datos ambientais. Nesta parte mostraranse contornas de xestión e consulta de datos, tanto de carácter máis tradicional (relacional) como do ámbito do Big Data. A segunda parte centrarase no uso de métodos de extracción de coñecemento (data mining) a partir de fontes de datos que poden presentar dimensións espaciais e temporais, propias dos datos ambientais. Máis concretamente, e en consonancia co xa sinalado na memoria do título, os resultados esperados da aprendizaxe desta materia pódense resumir do seguinte xeito.
- Coñecer os fundamentos da modelización e almacenamento de datos ambientais.
- Coñecer as plataformas e tecnoloxías de Big Data.
- Ser capaz de utilizar ferramentas de xestión, consulta, análise e visualización de datos.
- Coñecer e aplicar as principais técnicas de agrupación de datos.
- Coñecer e aplicar as principais técnicas de clasificación e regresión intelixente de datos.
Os contidos que se desenvolven no curso articúlanse arredor dos indicados no descritor da materia incluído no plan de estudos do Máster en Enxeñaría Ambiental:
- Modelado e almacenamento de datos.
- Xestión e consulta de datos.
- Análise exploratoria e visualización.
- Métodos de agrupación.
- Métodos de clasificación e regresión intelixente.
O programa da materia divídese en 5 temas, correspondentes aos 5 elementos de contido anteriores. Estes temas trataranse mediante unha pequena introdución teórica e un enfoque práctico máis extenso.
Bibliografía básica
A. Silberschatz, H.F. Korth, S. Sudarshan, Database System Concepts, 6th Edition, McGraw-Hill, 2014.
Oded Maimon, Lior Rokach, Data Mining and Knowledge Discovery Handbook, segunda edición, Springer, 2010
Yanchang Zhao, R and Data Mining, primeira edición, Springer, 2012. Versión en liña dispoñible en: http://www.rdatamining.com
Lecturas adicionais
Roger S. Bivand, Edzer J. Pebesma, Virgilio Gómez-Rubio, Applied Spatial Data Analysis with R, Springer, 2008.
Shashi Shekhar, Sanjay Chawla, Spatial Databases: A tour, Prentice Hall, 2003
Sadalage, Fowler. NoSQL Distilled: A Brief Guide to the Emerging World of Polyglot Persistence, Addison-Wesley, 2012
Marz, N., Warren, J. Big Data: Principles and best practices of scalable realtime data systems, Manning Publications, 2015.
Nesta materia o alumno adquirirá ou practicará unha serie de competencias xenéricas, desexables en calquera titulación universitaria, e específicas, propias da enxeñaría en xeral ou específicas da Enxeñaría Ambiental en particular.
De acordo co cadro de competencias que se deseñou para a titulación, traballarase:
Habilidades básicas
CB 6. Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
CB 7. Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade para resolver problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB 8. Que o alumnado sexa capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB 9. Que o alumnado saiba comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns finais que as sustentan a públicos especializados e non especializados de forma clara e sen ambigüidades.
CB 10. Que os estudantes teñan as capacidades de aprendizaxe que lle permitan seguir estudando dun xeito que terá que ser en gran parte autodirixido ou autónomo.
Competencias xerais
CG 2. Ser capaz de predicir e controlar a evolución de situacións complexas mediante o desenvolvemento de metodoloxías de traballo innovadoras e adaptadas ao ámbito científico/investigador, tecnolóxico ou profesional específico, xeralmente multidisciplinar, no que se desenvolve a súa actividade.
CG 3. Ser capaz de asumir a responsabilidade do propio desenvolvemento profesional e da súa especialización nunha ou varias áreas de estudo.
CG 5. Realizar as investigacións oportunas, acometer o deseño e dirixir o desenvolvemento de solucións de enxeñería, en contornos novos ou pouco coñecidos, relacionando creatividade, orixinalidade, innovación e transferencia de tecnoloxía.
Competencias Transversais
TC 3. Adaptarse aos cambios, sendo capaz de aplicar tecnoloxías novas e avanzadas e outros desenvolvementos relevantes, con iniciativa e espírito emprendedor.
CT 4. Demostrar capacidade de razoamento crítico e autocrítico, de análise e de síntese.
TC 6. Valorar o valor da calidade e da mellora continua, actuando con rigor, responsabilidade e ética profesional no marco do compromiso co desenvolvemento sostible.
Competencias Específicas
CE 2. Coñecer en profundidade as tecnoloxías, ferramentas e técnicas no ámbito da enxeñaría ambiental para poder comparar e seleccionar alternativas técnicas e tecnoloxías emerxentes.
CE 3. Desenvolver a autonomía suficiente para participar en proxectos de investigación e colaboracións científicas ou tecnolóxicas dentro do ámbito temático da Enxeñaría Ambiental, en contextos interdisciplinares e, se é o caso, cunha alta compoñente de transferencia de coñecemento.
CE 5. Conceptualizar modelos de enxeñaría, aplicar métodos innovadores na resolución de problemas e aplicacións informáticas adecuadas para o deseño, simulación, optimización e control de procesos e sistemas.
CE 9. Posuír as habilidades de aprendizaxe autónoma para manter e mellorar as competencias propias da Enxeñaría Ambiental que permitan o desenvolvemento continuo da profesión.
A metodoloxía docente empregada nesta materia combinará o uso de clases maxistrais, nas que se introducirán conceptos xerais, con prácticas na aula de informática, a través das cales o alumnado entrará en contacto cun subconxunto representativo de tecnoloxías relacionadas, e cun traballo en grupo. na que o alumnado aplicará estas tecnoloxías a un caso de uso específico. Estas actividades complementaranse con titorías individuais e grupais. A materia pódese seguir tanto de xeito presencial como a través de ferramentas didácticas telemáticas. En concreto, nesta materia empregarase a Aula Virtual da USC como ferramenta de comunicación asíncrona co alumnado para distribuír todo o material relacionado co traballo diario na aula, compartir información relacionada coa avaliación e recoller traballos entregados polo alumnado. Tamén se utilizará Microsoft TEAMS como ferramenta de comunicación síncrona e de ensino en liña.
O material compartido co alumnado consistirá en:
- A guía docente da materia
- Planificación semanal das actividades realizadas na aula e calendario de entrega de traballos.
- Presentacións e vídeos relacionados coa parte de teoría.
- Vídeos relacionados coas sesións de prácticas.
- Guías prácticas de traballo na aula de informática e descrición do traballo relacionado a entregar.
- Descrición do traballo en grupo que se vai realizar.
As actividades docentes que se desenvolverán nesta materia son as seguintes:
Clases teóricas (4 horas presenciais): Nestas clases realizarase traballo relacionado cos conceptos principais dos 5 temas nos que se descompoñen os contidos do curso. Para aproveitar ao máximo estas sesións, será importante que o alumnado revise previamente o material achegado, que inclúe presentacións e vídeos.
Prácticas de laboratorio (18 horas presenciais): Nestas sesións impartiranse titorías sobre o uso dalgunhas tecnoloxías representativas. Ademais de acompañar ao alumno no proceso de experimentación coa tecnoloxía, propoñeranse pequenos problemas para resolver co seu uso.
Traballo en grupo (traballo autónomo): Nesta actividade o alumnado organizado en pequenos equipos de traballo utilizará as tecnoloxías de datos para abordar un problema de toma de decisións no ámbito da enxeñaría ambiental.
Avaliación do traballo en grupo (2 horas presenciais): O alumnado exporá os resultados do traballo en grupo nunha sesión pública
Exame final (2 horas presenciais): Este exame avaliará a adquisición dos coñecementos xerais explicados nas clases teóricas e tamén o dominio dos principais conceptos relacionados coas ferramentas representativas coas que se traballou nas clases prácticas.
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión da cualificación.
En conxunto, a avaliación desta materia realizarase mediante unha avaliación continua cunha ponderación total do 70% e unha proba final cun peso do 30%.
Actividades incluídas na Avaliación Continua (70% da avaliación)
- Realización de traballos prácticos (30% da avaliación): Os alumnos resolverán individualmente problemas relacionados con datos ambientais utilizando as tecnoloxías observadas nas clases prácticas de laboratorio.
- Traballo en equipo (40% da avaliación): O alumnado organizado en pequenos grupos resolverá un problema relacionado coa toma de decisións no ámbito da enxeñaría ambiental. Valorarase a ambición dos obxectivos propostos, a calidade da solución proposta, a calidade da documentación entregada e a presentación dos resultados en sesión pública.
Exame final (30% da avaliación)
- O exame dividirase en dúas partes. Unha primeira parte na que o alumnado deberá desenvolver nun espazo limitado unha explicación solvente dos conceptos solicitados. A integridade da resposta valorarase en función do espazo previsto e da precisión e corrección do anterior. Na segunda parte, o alumnado terá que responder a preguntas específicas relacionadas coas prácticas de laboratorio.
Considerarase "non presentado" se non se asiste a ningunha actividade de avaliación (exame, prácticas de laboratorio ou traballo en grupo).
Os que teñan que acudir á segunda oportunidade conservarán as cualificacións obtidas na avaliación continua, é dicir, as cualificacións das prácticas de laboratorio e do traballo en equipo. No caso de non ter superada a avaliación continua, será necesario realizar traballos complementarios relacionados con ela.
A avaliación das competencias prevese da seguinte forma:
- Prácticas de laboratorio: CB7, CB10, CG2, CG5, CE2, CE3, CE5
- Traballo en grupo: CB7, CB8, CB9, CB10, CG2, CG3; CG5, CT3, CT4, CT6, CE3, CE5, CE9
- Exame final: CB6, CB9, CT4, CT6, CE2, CE3, CE5
O traballo autónomo do alumno fóra da aula dividirase en tres partes principais: i) Revisión dos materiais presentados nas clases expositivas e preparación do exame. ii) Resolución individual dos problemas propostos no contexto das prácticas de laboratorio. iii) Conceptualización, deseño e implantación de solucións necesarias para o traballo en grupo. Tamén necesitará horas para elaborar documentación e preparar a defensa pública da obra.
Para acadar os obxectivos propostos nesta materia, recoméndase manter unha comunicación moi fluída co profesorado, co fin de solucionar todos os problemas que poidan xurdir relacionados coas competencias en materia de xestión de datos.
Será necesario dispor dun ordenador no que se poidan instalar os compoñentes de software necesarios para seguir as prácticas de laboratorio e para realizar o traballo en grupo. É importante acudir a titoriais para poder resolver todas as incidencias relacionadas coa instalación e uso deste software coa maior celeridade posible.
Será necesario o acceso á Aula Virtual da USC e á contorna de docencia en liña de Microsoft TEAMS, este último no caso de seguir as clases en liña.
A lingua vehicular da materia será o castelán en consonancia coa decisión estratéxica do Máster, que definiu como imprescindible a contratación de estudantes doutras comunidades autónomas ou países. En caso de ter dificultades co castelán, o profesorado poderá prestar algún tipo de axuda mediante material adicional en inglés.
Joaquín Ángel Triñanes Fernández
- Departamento
- Electrónica e Computación
- Área
- Linguaxes e Sistemas Informáticos
- Teléfono
- 881816001
- Correo electrónico
- joaquin.trinanes [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Jose Ramon Rios Viqueira
Coordinador/a- Departamento
- Electrónica e Computación
- Área
- Linguaxes e Sistemas Informáticos
- Teléfono
- 881816463
- Correo electrónico
- jrr.viqueira [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán, Galego | Aula A8 |
| Mércores | |||
| 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula A8 |
| 15.10.2024 10:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A8 |
| 15.10.2024 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A8 |
| 27.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A8 |
| 27.06.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A8 |