Lingüística contrastiva alemá

A materia ofrece unha visión de conxunto sobre cuestións centrais en Lingüística Contrastiva, tales como o seu obxecto de estudo e a súa relación con outras disciplinas. Tras presentar conceptos básicos, o programa céntrase nunha selección de temas relevantes no estudo comparativo do español e alemán en diferentes niveis, o cal permite ampliar e reforzar a competencia lingüística na lingua de estudo, así como a reflexión sobra a lingua materna. Concédeselle especial importancia a aspectos lingüísticos que ofrecen máis dificultade a hispanofalantes.

1. Lingüística Contrastiva
i. Introdución
ii. Definición e relación con outras disciplinas
iii. Obxecto de estudo da Lingüística Contrastiva
iv. Métodos e recursos

2. Conceptos básicos
i. Tertium comparationis e equivalencia
ii. Interferencias
iii. Falsos amigos e errores

3. Cuestións contrastivas no plano morfolóxico en español e alemán
i. Palabras léxicas ou autosemánticas
ii. Palabras gramaticais sinsemánticas

4. Cuestións contrastivas no plano sintáctico-semántico en español e alemán
i. Tipoloxía verbal e nominal
ii. Esquemas argumentais:
a. Expresión do movemento e desprazamento
b. Expresión do cambio
c. Expresión da afección
d. Outros
iii. Perífrases verbais
iv. Formas non finitas do verbo
v. Outros

5. Cuestións contrastivas no plano pragmático en español e alemán
i. A expresión da cortesía
ii. A perspectiva do xénero na linguaxe

Xa que o curso non se asenta nun único libro de texto ou recurso, ao comezo do curso ou de cada bloque temático as docentes aportarán exercicios e textos. Estes materiais estarán accesibles ou no Campus virtual da USC ou noutras plataformas acordadas previamente no aula. Ao longo do curso proporcionaranse máis referencias bibliográficas.

Blühdorn, Hardarik / Deppermann, Arnulf / Helmer, Henrike / Spranz-Fogasy, Thomas (Hrsg.), Diskursmarker im Deutschen. Reflexionen und Analysen. Göttingen: Verlag für Gesprächsforschung.
Cartagena, Nelson/ Gauger, Hans-Martin (1989): Vergleichende Grammatik Spanisch-Deutsch. 2 Bde. Mannheim: Duden.
Domínguez Vázquez, María José / Engel, Ulrich / Paredes Suárez, Gemma (2017): Neue Wege zur Verbvalenz. Tomo I: Theoretische und methodologische Grundlagen. Frankfurt: Peter Lang.
Domínguez Vázquez, María José / Kutscher, Silvia (2017) (eds.): Interacción entre gramática, didáctica y lexicografía: estudios contrastivos y multicontrastivos. Berlin: de Gruyter.
Eichinger, Ludwig M. (2011): Deutsch im Sprachvergleich. Grammatische Kontraste und Konvergenzen. In: Lutz Gunkel, Gisela Handwerker, Brigitte (2006): Situationen und ihre Versprachlichung im Vergleich: Zur Produktion und Interpretation von Resultativkonstruktionen. In: Estudios Filológicos Alemanes 11, 61-64.
Heggelund, Kjell T. (2001): Zur Bedeutung der deutschen Modalpartikeln in Gesprächen unter besonderer Berücksichtigung der Sprechakttheorie und der DaF-Perspektive. Linguistik online 9/2. https://bop.unibe.ch/linguistik-online/article/view/969/1625
Imo, Wolfgang (2017): Diskursmarker im gesprochenen und geschriebenen Deutsch. In: Blühdorn, Hardarik / Deppermann, Arnulf / Helmer, Henrike / Spranz-Fogasy, Thomas (Hg.), Diskursmarker im Deutschen. Reflexionen und Analysen. Göttingen: Verlag für Gesprächsforschung, 49-72.
Klein, Wolfgang (1991): Raumausdrücke. Linguistische Berichte, 132, 77-114. König, Ekkerhard (2011): Zur Standortbestimmung der kontrastiven Linguistik innerhalb der vergleichenden Sprachwissenschaft. In: Gunkel, Lutz / Zifonun, Gisela (Hrsg.): Deutsch im Sprachvergleich. Grammatische Kontraste und Konvergenzen. Berlin: de Gruyter.
Levinson, Stephen C. (2003): Space in language and cognition. Cambridge: Cambridge University Press. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511613609
Liste Lamas, Elsa (2015): Análise contrastiva das relacións espaciais alemán/español. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela
Lübke, Barbara / Vázquez Rozas, Victoria (2011): ) Construcciones de entrar y salir y sus equivalentes en alemán. In: Sinner, Carsten; Elia Hernández Socas y Christian Bahr (Hrsg.), Tiempo, Espacio y Relaciones espacio-temporales. Nuevas Aportaciones de los Estudios contrastivos. Frankfurt a. M., Peter Lang, pp. 115–129.
Lüdtke, Helmut /Schmidt-Radefeldt, Jürgen (1997): Linguistica contrastiva. Deutsch versus Portugiesisch - Spanisch - Französische. Tübingen, Narr.
Martín Zorraquino, María Antonia / Portolés Lázaro, José (1999): Los marcadores del discurso. In: Bosque, Ignacio / Demonte, Violeta (coords.), Gramática descriptiva de la lengua española. Vol. 3: Entre la oración y el discurso. Morfología. Madrid: Espasa Calpe, 4051-4213.
Reimann, Daniel (Hrsg.)(2019): Kontrastive Pragmatik in Forschung und Vermittlung. Tübingen: Narr Francke Attempto.
Sánchez Hernández, Paloma (2020): Aspectos de lingüística contrastiva alemán-español , Madrid: Guillermo Escolar Editor.
Tekin, Özlem (2012): Grundlagen der kontrastiven Linguistik in Theorie und Praxis, Tübingen: Stauffenburg.
Theisen, J. (2016): Kontrastive Linguistik. Eine Einführung, Tübingen: Narr Francke
Weydt, Harald (Hrsg.) (1979): Die Partikeln der deutschen Sprache. Berlin: de Gruyter.

Wörterbücher und Internet-Ressourcen
Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften: DWDS. Das Digitale Wörterbuch der deutschen Sprache. Ein Wortauskunftssystem zur deutschen Sprache in Geschichte und Gegenwart. www.dwds.de Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften:
Grammis= https://grammis.ids-mannheim.de/
Owid=https://www.owid.de/
PORTLEX= http://portlex.usc.gal/
Wortschatz Leipzig= https://www.wortschatz.uni-leipzig.de/de
Wörterbuchportal. http://www.woerterbuch-portal.de/wbp/

- Comprender e saber aplicar conceptos e métodos básicos da lingüística contrastiva.
- Desenvolver a capacidade crítica desde unha perspectiva contrastiva.
- Coñecer e aplicar métodos e recursos propios da lingüística contrastiva
- Recoñecer e saber describir similitudes e divergencias entre o español e alemán.
- Recoñecer e analizar a equivalencia, as interferencias e os erros no estudo contrastivo español-alemán.
- Realizar unha análise sistemática de textos orixinais e traducións.
- Recoñecer problemas de tradución e equivalencia no par de idiomas alemán e español e evaluar posibles solucións.
- Recoñecer problemas potenciais dos hispanofalantes na aprendizaxe do alemán como lingua estranxeira.
- Resumir e presentar os resultados da investigación lingüística.

Combinarase un método inductivo e deductivo. O curso está concebido con orientación práctica. Os principais aspectos son:
a) Aprendizaxe dunha selección de fenómenos contrastivos e un uso crítico dos recursos.
b) Mellora da competencia contrastiva do alumnado
c) Mellora da competencia digital do alumnado.

As tarefas subiranse ao Campus Virtual/outras plataformas ou se facilitarán na aula e teñen que ser preparadas polo alumnado. Serán discutidas e solucionadas na aula. Perséguese como obxectivo: a) unha aproximación crítica aos fenómenos seleccionados, b) a proposta de solucións e c) a discusión das mesmas.

As/os estudantes tamén deben elaborar un traballo escrito sobre un tema acordado previamente coas docentes e realizar unha presentación en clase.

Evaluarase a participación activa, a resolución das tarefas e exercicios, o traballo e a súa presentación coa seguinte ponderación:

Participación, tarefas e exercicios: 25%.

Traballo escrito: 50%

Presentación: 25%


Para superar a materia cómpre aprobar todos e cada un dos apartados da avaliación. O sistema de avaliación é o mesmo nas oportunidades de xaneiro e xullo.

Os/As estudantes con dispensa oficial da asistencia a clase ou que, por motivos debidamente xustificados ante a docente na primeira quincena do curso e aceptados como tal, non poida asistir regularmente serán avaliados/as segundo o traballo escrito (70%) e a sua presentación (30%). O tema do traballo debe ser acordado coa docente ao comezo do semestre.

En caso de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido no art. 16 da "Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións".

3 horas de clase por semana
aprox. 3 horas á semana para resolver tarefas e exercicios.
aprox. 15-20 horas para a elaboración da presentación e do traballo escrito

Asistencia regular e activa.
Preparación das clases.
Entrega/Realización dos exercicios no prazo fixado.