Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego, Portugués
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Galega
Áreas: Filoloxías Galega e Portuguesa
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Obxectivos Xerais:
1- Comprender e analisar a produción literária como um fenómeno social e, en consecuencia, ser capaz de ler os textos literarios como manifestacións complexas dunha sociedade concreta e de circunstancias específicas.
2- Comprender e analisar os discursos producidos en relación á literatura como fenómenos sociais e, en consecuencia, ser capaz de ler textos críticos e as histórias da literatura como manifestacións complexas de grupos sociais concretos e de circunstancias determinadas.
Obxectivos Específicos:
1) Promover unha aproximación á história do Brasil e á sua produción literária.
2) Coñecer e estudar os procesos de conformación dum cánone do sistema literário brasileiro.
3) Aproximar-se ao coñecimento dos mecanismos de difusión e lexitimación literária.
4) Comprender fenómenos recentes como os procesos de emerxencia, fenómenos mediáticos, etc...
1 – Terra Brasilis – a construción do Brasil.
2- A configuración da identidade brasileira: diferentes proxectos socio-políticos, culturais e literarios.
3 - Propostas de construción dun cánone brasileiro. A (in)visibilidade da autoria feminina?
4 – Literatura e sociedade: Brasil e República.
1. Leituras obrigatórias-Bibliografia básica (Seleción de textos integrais ou trechos nas obras indicadas )
1. Pero Vaz de Caminha, Carta sobre o achamento do Brasil a El-Rei Dom Manuel. Acessível em: http://www.dominiopublico.gov.br/download/texto/ua000283.pdf. (Trechos)
2. José de Alencar, Iracema. Acessível em: http://www.dominiopublico.gov.br/download/texto/bv000136.pdf. (Trechos)
3. Manuel Antônio de Almeida, Memórias de um sargento de milícias. Acessível em: http://www.dominiopublico.gov.br/download/texto/ua000235.pdf. (Trechos)
4. Machado de Assis, Memórias Póstumas de Brás Cubas. Acessível em: http://machado.mec.gov.br/obra-completa-lista/itemlist/category/23-roma…. (Trechos)
5. Machado de Assis, Instinto de Nacionalidade. Acessível em: http://machado.mec.gov.br/images/stories/pdf/critica/mact25.pdf. (Trechos)
6. Aluísio Azevedo, O Cortiço. Acessível em: http://www.dominiopublico.gov.br/download/texto/bv000015.pdf. (Trechos)
7. Maria Firmina dos Reis." A escrava", Revista maranhense, n. 3, 1887. Republicado em Úrsula, 7.ed., 2018, p. 193-207. Disponível em: http://www.letras.ufmg.br/literafro/autoras/24-textos-das-autoras/977-m….
8.Trechos de obras do período.
2- Bibliografia xeral (complementar)
Bosi, Alfredo, História concisa da literatura brasileira, São Paulo, Cultrix.
Bosi, Alfredo, Dialética da colonização, São Paulo, Companhia das Letras, 1993.
Brandão, Izabel/ Muzart, Zahidé (org) (2003). Refazendo nós. Ensaios sobre mulher e literatura. Santa Cruz do Sul/Florianóplis: EDUNISC/Mulheres.
Broca, Brito, A vida literária no Brasil-1900, Rio de Janeiro, José Olympio.
Candido, Antonio, Formação da Literatura Brasileira: Momentos Decisivos, Belo Horizonte, Itatiaia/São Paulo, Edusp, 2 vols.
Carpeaux. Otto Maria (2023). Pequena bibliografia crítica da literatura brasileira. Campinas, Sétimo Selo.
Castello, José Aderaldo/Candido, Antonio (orgs.), Presença da Literatura Brasileira, São Paulo, Difel, vols. 1, 2, 3.
Corrêa, Ana Laura dos Reis/ Pilati, Alexandre (org.) (2012). O Brasil Ainda se Pensa: 50 Anos de Formação da Literatura Brasileira. Rio de Janeiro, Editora Horizonte.
Coutinho, Afrânio, Conceito de Literatura Brasileira, Petrópolis, Vozes
Coutinho, Afrânio, A Literatura no Brasil, Niterói, José Olympio-Eduff, vols. 1-5.
Kothe, Flávio (1997), O cânone colonial, Brasília, Universidade de Brasília; (2000), O cânone Imperial, Brasília, Universidade de Brasília; (2003), O cânone Republicano I, Brasília, Universidade de Brasília.
Moisés, Massaud, Pequeno Dicionário de Literatura Brasileira, São Paulo, Cultrix. 5ª edição atualizada.
Ribeiro, Maria Aparecida, Literatura Brasileira, Lisboa, Universidade Aberta, 1994.
Sequeira, Rosa (coord.), Textos de Literatura Brasileira, Lisboa, Universidade Aberta, 1997.
Podem consultar-se as posibilidades de aceso remoto aos recursos bibliográficos que permite a ferramenta EZproxy:
https://www.usc.gal/gl/servizos/biblioteca/utilidades/ezproxy.html
Ao longo do semestre irán sendo indicadas outras fontes bibliográficas complementarias.
Competencias e destrezas:
1. Visión dos procesos culturais dunha forma crítica, atendendo máis ás funcións do que aos procesos estéticos.
2. Adquisición de coñecimentos sobre teoria da literatura, literatura comparada e de estudos da cultura complementares aos adquiridos en outras disciplinas.
3. Elaboración de leituras e xuízos criticos.
4. Aplicación prática dos coñecimentos teóricos e/ou conteúdos aprendidos na matéria.
5. Prática de exposición escrita e oral por meio da elaboración de traballos próprios e orixinais.
A avaliación para todas as persoas inscritas – inclusive aquelas con dispensa oficial de asistencia ás aulas - será continuada e constará, para ambas oportunidades (1ª e 2ª), dos seguintes itens:
A) Realización das tarefas vinculadas ao desenvolvimento da materia e proactividade en relación ás dinámicas de traballo da disciplina: 6,5 valores.
B) Realización de un traballo escrito, de carácter obrigatorio, conforme as indicacións dadas polas docentes (con quen debe ser previamente combinado e discutido o tópico) e que terá unha componente oral e unha componente escrita: 3,5 valores.
Para a avaliación da Primeira Oportunidade, o/a estudante poderá recuperar presencialmente -na data marcada-, calquera dos elementos escritos da avaliación, num máximo de dous (do item A e/ou B), tanto non presentados previamente como considerados deficientes. Sempre que sexa posível, deberia avisar previamente as profesoras en relación a que tarefas vai recuperar.
Na avaliación da Segunda Oportunidade, o sistema será o mesmo que o da Primeira Oportunidade, salvo que se poderán presentar o total de tarefas e traballo, tanto orais como escritos.
Para todos os casos de realización fraudulenta de exercicios, traballos ou probas (através de plaxio, uso de ferramentas de IA ou outros) será aplicada a "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de calificacións" da USC.
A avaliación para todas as persoas inscritas – inclusive aquelas con dispensa oficial de asistencia ás aulas - será continuada e constará, para ambas as oportunidades (1ª e 2ª), dos seguintes ítens:
a) Realización das tarefas vinculadas ao desenvolvimento da materia e proactividade en relación ás dinámicas de traballo da disciplina: máximo de 7 valores.
b) Realización de un trabalho escrito, de carácter obrigatorio, conforme as indicacións dadas pola docente (coa cal debe ser combinado o tema): máximo de 2 valores.
c) Realización de traballos voluntarios vinculados á materia: máximo de 1 valor.
Para a avaliación da Primeira Oportunidade, a/o estudante poderá recuperar ou mellorar – dentro do prazo fixado a tais efectos – calquera item, mediante a (re)elaboración para (nova) entrega de, no máximo, duas avaliacións escritas (tarefas e traballo, tanto non presentados canto considerados deficientes).
Na avaliación da Segunda Oportunidade, o sistema será o mesmo, salvo que se poderán presentar o total das tarefas e traballo.
Para todos os casos de realización fraudulenta de exercicios, traballos ou probas será aplicada a "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de calificacións" da USC.
Materia semestral de 6 créditos.
Carga horária da disciplina.
- Participación activa nas aulas.
- Leituras prévias dos materiais.
- Aceso a fontes (especializadas) complementares de información online sobre o Brasil.
- Utilización do horário de atendimento da profesora (presencial e/ou telemático) para resolver posíveis dúvidas.
No decurso do semestre, novas informacións/textos/referencias serán indicadas aos/às alunos/as –tamén a través de conferencias, seminarios ou outras actividades suxeridas- como complemento e actualización de asuntos relativos à matéria.
Língua(s) utilizada(s): Galego/Portugués. De forma eventual e ocasional, poden ser presentados materiais ou comunicacións em outras línguas (español, francés, inglés, italiano, etc.), sempre que a docente o considerar oportuno.
Todos os traballos deben ser orixinais.
O plaxio e a utilización fraudulenta de ferramentas de IA serán considerados faltas moi graves.
Ma Del Carmen Villarino Pardo
Coordinador/a- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Teléfono
- 881811781
- Correo electrónico
- carmen.villarino [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Irene López Batalla
- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Correo electrónico
- irenelopez.batalla [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral USC
Mariana Killner
- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Correo electrónico
- mariana.killner [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Lector/a
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 13:00-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Portugués | B06 |
| Mércores | |||
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Portugués | B10 |
| 14:00-15:00 | Grupo /CLE_01 | Portugués | B10 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D04 |
| 21.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | D04 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | D04 |
| 26.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D04 |