Galicia recuperou os niveis de ocupación previos á pandemia cunha evolución “moi positiva” do emprego feminino

O Instituto de Estudos e Desenvolvemento de Galicia da USC (IDEGA) presentou este xoves 14 os resultados do estudo ‘A Economía Galega Informe 2022’. A análise conclúe que Galicia logrou recuperar os niveis de ocupación previos á pandemia cunha evolución “moi positiva” do emprego feminino. Ademais, valora o “impacto positivo da reforma laboral” na redución da temporalidade e o aumento na contratación fixa-discontinua, malia non acadar unha mellora na contratación en prácticas e formación.

O informe foi presentado nun acto presidido polo reitor Antonio López que se desenvolveu no Centro de Estudos Avanzados (CEA) da USC e no que tamén participaron Dolores Riveiro García, directora do IDEGA; Roberto Bande Ramudo, decano da Facultade de Administración e Dirección de Empresas da USC; Luis Miguel Varela Cabo, catedrático da USC e director técnico da Asociación Galega do Hidróxeno; a deputada provincial e presidenta da Comisión de Política Social, Educación e Mocidade, María Del Mar García Vidal; e José Manuel López Marcos, director comercial de Caixa Rural Galega. “Esta é unha análise rigorosa dos diferentes sectores que integran a economía galega, estratéxicos á hora de contribuír á toma de decisións”, subliñou Antonio López ao poñer en valor o estudo do IDEGA.

A publicación, coordinada por Dolores Riveiro e Roberto Bande, analiza o mercado de traballo, o eido agrario, a pesca, a industria, a construción, os servizos e os sectores turístico, financeiro, público e exterior. Este novo documento engrosa a serie de informes que se editan con periodicidade anual dende 1986 e abre unha nova etapa coa colaboración da Deputación da Coruña e de Caixa Rural Galega. A edición 2022 do estudo pon o foco na “caída do emprego autónomo” e no incremento da ocupación nos servizos e reducións na industria e agricultura xunto cun “claro envellecemento da poboación ocupada”. De feito, sublíñase “o relevo xeracional como reto a curto/medio prazo”.

Sector agrario e pesca

O complexo agroalimentario ten un importante peso na economía galega: o 5,6% do valor engadido bruto (VEB) total e 6,3% do emprego total. Neste senso, o informe destaca que o complexo da madeira xera o 1,7% do VEB total e o 2,3% do emprego. O ano 2022 caracterizouse segundo o estudo “por un aumento da produción vexetal e un descenso na produción animal, incluída a produción de leite”. Ademais tamén se pon o foco no “acusado aumento dos prezos percibidos polos agricultores, tanto en produción vexetal como animal”. Doutra banda, o aumento da renda agraria por ocupado é dun 1,2%, moi lonxe da media europea (12,1%) “pero claramente mellor que no conxunto estatal” (-3,5%). “Os niveis da renda seguen afastados das medias española e europea” malia que as melloras na renda agraria compensan as caídas producidas en 2020 e 2021.

A pesca constitúe, pola súa parte, “o maior vector de especialización de Galicia”. A Comunidade Autónoma conta coa “principal flota rexional da UE, pero moi envellecida”. O informe tamén destaca que a produción de mexillón mantense estable, a diferenza do declive observado en Europa dende a década de 2000. O forte impacto do encarecemento dos inputs enerxéticos, xa que se produciu un efecto substitución por produtos máis baratos, é outra das cuestións que pon en valor o documento xunto coa “forte expansión da industria conserveira e procesados nos últimos anos”.

Industria e sector exterior

No relativo á industria, o informe constata a caída do 2% no VEB industrial en 2022, fundamentalmente debida ao sector enerxético. A pesar da caída, o emprego aumentou en 1.400 traballadores. Nun contexto de dificultades na subministración de compoñentes, a facturación da produción de automóbiles aumentou en 350 millóns de euros. A metalurxia sofre, pola súa parte, un importante retroceso, debido á subida dos prezos da enerxía. O estudo tamén detecta un “forte aumento dos prezos dos produtos industriais do 13%, que non veñen explicados polo aumento dos custos salariais” xunto coa caída das exportación industriais. A especialización en fabricación de pezas de vestir, vehículos de motor e madeira é outra das cuestións abordadas no documento.

O récord en canto ao tamaño do comercio exterior en termos monetarios cun aumento interanual das exportacións do 23,4% e do 34,5% das importacións é outra das cuestións tratadas no informe. A UE é o principal cliente das exportacións galegas (64%) malia producirse un aumento no peso das importación procedentes de Asia e América.

Construción, servizos e turismo

Por primeira vez dende 2019 a produción do sector da construción medra, pero lonxe dos niveis previos á pandemia cun encarecemento dos materiais de construción nun 16,3%, sinala o informe. O escaso dinamismo da oferta de vivenda, mentres a demanda aumentou moderadamente ao longo de 2022, é outra das cuestións tratadas xunto ao feito de que a compravenda de vivenda se concentra en vivenda usada (93% do total). As vivendas máis baratas atópanse en Ferrol, e as máis caras en Vigo.

Pola súa parte, os servizos eríxense no principal sector detrás do crecemento do PIB galego en 2022 cun aumento da cifra de negocios en todas as ramas, especialmente na hostalería (44,5%) e cun incremento da ocupación do 2,8% (800.000 ocupados no sector). O documento tamén destaca a recuperación do transporte interior de mercancías, ou que o aeroporto de Santiago de Compostela acada un récord de pasaxeiros (3.236.619) mentres que os outros dous non superaron o millón.  Nos portos increméntase o volume de toneladas transportadas nun 15,4%.

O turismo volve á normalidade despois da pandemia, con máis de 10 millóns de chegadas en 2022, sendo  Terras de Santiago  o principal xeodestino por pernoctas (86% son de fora de Galicia). O gasto total realizado polos turistas é de 3.800 millóns de euros mentres que o maior gasto diario realízano os estranxeiros (124,5 euros), seguidos dos turistas estatais (66 euros) e os galegos (44 euros). O estudo detecta unha “forte estacionalidade, en todos os tipos de aloxamento” con estadías medias dos estranxeiros de 9,5 noites. Os turistas estatais teñen estancias medias de 6,9 noites, e os galegos de 2,8. Existe tamén “un importante auxe das vivendas turísticas” o que fai necesaria a regulación do sector. A forte recuperación do número de peregrinos, sendo o Camiño Francés o máis importante, con fortes crecementos dos outros camiños, é outra das cuestións tratadas.

Sectores financeiro e público

O aumento nos tipos de xuro dos créditos, non así os dos depósitos, é un dos aspectos destacados no eido financeiro xunto coa desaceleración no crecemento no número de depósitos e de créditos e a redución do tamaño da rede comercial, tanto en oficinas como en empregados. Detéctase un aumento da concentración do sector e no número de concellos sen oficinas bancarias (54 en total). O informe subliña que máis de 67.000 galegos están en risco de exclusión financeira

O endebedamento total de Galicia sitúase en 11.977 millóns de euros, o 17,2% do PIB, moi por debaixo da media das Comunidades Autónomas (23,9%). Ademais, recibíronse 441 millóns de euros do fondo REACT-UE e 1.129 millóns de euros do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia. O informe detecta unha “forte caída do investimento da Administración central en Galicia” e unha “certa recuperación do gasto sanitario, que caera con forza dende a crise de 2008”. A pesar de representar unha porcentaxe moi relevante do total, non logra retornar aos niveis previos.

Equipo

O equipo da USC que integra o estudo compóñeno Juan J. Ares Fernández, Belén Fernández Castro, Manuel Fernández Grela, Diana Fernández Méndez, Melchor Fernández Fernández, Edelmiro López Iglesias, Miguel Pazos Otón, María José Piñeira Mantiñán, Gonzalo Rodríguez Rodríguez, Bernardo Valdés Paços, Miguel Anxo Vázquez Taín e Manuel Vilas Fernández, xunto con Ana Suárez Piñeiro que desenvolveu a corrección lingüística.