Créditos ECTS Créditos ECTS: 4
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 62 Horas de Titorías: 2 Clase Expositiva: 32 Clase Interactiva: 4 Total: 100
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas, Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Uroloxía, Medicina
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Adquisición dos coñecementos necesarios en prevención, diagnóstico, tratamento e prognóstico, de pacientes con enfermidades renais e do aparello xenitourinario.
DEFINICIÓN DAS MATERIAS A ESTUDO
NEFROLOXÍA
Especialidade da Medicina Interna, que ten por obxecto o estudo da estrutura e función renal, tanto na saúde como na enfermidade, e que constitúen o contido da mesma que en síntese é:
a)Prevención, diagnóstico e tratamento das enfermidades do ril e vías urinarias, tanto primarias como secundarias, en todas as idades.
b) Estudo daqueles procesos xerais que poden ter a súa orixe nun mal funcionamento renal (Hipertensión arterial, trastornos hidroelectrolíticos, etc.,).
c) Coñecemento, aplicación práctica e desenvolvemento dunha serie de técnicas de exploración, diagnóstico e tratamento (probas funcionais, técnicas de biopsia renal, técnica dialíticas, transplante renal etc.).
Por tanto a especialidade de Nefroloxía, como a maioría das especialidades médicas, non pode ter uns límites demasiado precisos, engarzándose no resto da patoloxía humana.
UROLOXÍA
Especialidade medico-cirúrxica que se ocupa do estudo, diagnóstico e tratamento das afeccións médicas e cirúrxicas do aparello urinario e retroperitoneo, en ambos os sexos e do aparto xenital masculino, sen límite de idade, motivadas por padecimientos conxénitos, traumáticos, sépticos, metabólicos, obstructivos e oncolóxicos.
TEMARIO DE NEFROLOXIA
Tema 1. 1. Valoración clínica e para-clínica do paciente renal. Importancia e interpretación do análise de ouriños en nefroloxia. Ecuacións estimativas do filtrado glomerular. Técnicas diagnósticas en nefroloxía: ecografía renal e de vías urinarias e biopsia renal ecodirixida.
Tema 2. 2. Alteracións da hidratación. Distribución e composición dos espazos e líquidos corporais.
Tema 3. 3. Hipertensión arterial no paciente con enfermidade rrenal crónica. Aspectos epidemiolóxicos. Tratamento. Consideracións especificas dos fármacos antihipertensivos no paciente nefrolóxico.
Tema 4. 4. Insuficiencia renal aguda. Concepto, fisiopatoloxía e clasificación etiopatoxénica. Clínica e diagnóstico diferencial. Indices urinarios. Prevención e tratamento.
Tema 5. 5. Glomerulopatías. Patoxenia das lesións renais. Aspectos inmunolóxicos xerais. Grandes síndromes glomerulares: síndrome nefrótico, síndrome nefrítico.
Tema 6. 6. Glomerulopatías primitivas I. Glomerulonefrite por lesións mínimas. Glomeruloesclerosis segmentaria e focal. Glomerulonefrítis membranosa.
Tema 7. 7. Glomerulopatías primitivas II. Glomerulonefrite membranoproliferativa e C3. Glomerulonefríte mesangial IgA-Enfermidade de Berger. Glomerulonefríte postinfecciosa. Glomerulonefrite rapidamente progresivas.
Tema 8. Vasculites. Glomerulonefrite asociadas a enfermidades sistémicas. Disproteinemias e Neoplasias.
Tema 9: Glomerulonefrites asociadas a enfermidades sistémicas II. Lupus eritematoso sistémico e enfermidades inflamatorias crónicas.
Tema 10. Nefropatía Diabética I. Estadíos evolutivos. Fisiopatoloxía.
Team 11. Nefropatía Diabética II, Curso clínico. Prevención e tratamento.
Tema 12. Enfermidades vasculares do ril: Concepto e clasificación. Nefroangioesclerose benigna e maligna. Enfermidade isquémica renal. Enfermidade ateroembólica. Trombose de arteria renal e vea renal. Síndrome Hemolítico-Urémico e Púrpura Trombótica-Trombocitopénica.
Tema 13. Nefropatías Túbulo-intersticiales e refluxo.
Tema 14. Nefropatías hereditarias.
Tema 15. Enfermidade renal crónica I. Definición. Fisiopatoloxía e Factores de progresión. Hiperfiltración.
Tema 16. Enfermidade renal crónica II. Tratamento conservador, prevención e enlentecimiento da progresión.
Tema 17. Síndrome cardio-renal.
Tema 18. O ril no ancián. Aspectos funcionais. Afectación glomerular e túbulo-intersticial.
Tema 19. Xenética e ril.
SEMINARIOS DE NEFROLOXÍA
Seminario 1: Estudo e enfoque diagnóstico do enfermo renal.
Seminario 2: O doente con insuficiencia renal crónica. Terapias substitutivas. Trasplante renal
TEMARIO UROLOXÍA
Tema 20. INTRODUCCIÓN A LA UROLOGÍA. TEMARIO, BIBLIOGRAFÍA E HISTORIA. TRASPLANTE RENAL.
Tema 21. ANOMALÍAS CONGÉNITAS Y DEL DESARROLLO DEL SISTEMA GENITOURINARIO SUPERIOR. INCONTINENCIA URINARIA Y DISFUNCIONES VESICOESFINTERIANAS.
Tema 22. ANOMALÍAS CONGÉNITAS Y DEL DESARROLLO DEL SISTEMA GENITOURINARIO INFERIOR. PATOLOGÍA GENITAL ADQUIRIDA Y CONGENITA.
Tema 23. UROPATÍA OBSTRUCTIVA Y ENFERMEDADES RETROPERITONEALES.
Tema 24. LITIASE URINARIA.
Tema 25. INFECCIONES GENITOURINARIAS.
Tema 26. TUMORES DO APARELLO XENITAL MASCULINO.
Tema 27. TRAUMATISMO DEL TRACTO GENITOURINARIO.
Tema 28. TUMORES DE UROTELIO: VEXIGA E VIAS URINARIAS.
Tema 29. ANDROLOXIA: FERTILIDADE E FUNCIÓN SEXUAL.
Tema 30. TUMORES DO PARENQUIMA RENAL
Tema 31. HIPERPLASIA BENIGNA DE PROSTATA
Tema 32. TUMORES MALIGNOS DE PROSTATA
SEMINARIOS DE UROLOXÍA
Seminario 1: Manexo da hematuria en urxencias e atención primaria. Criterios de ingreso.
Seminario 2: Manexo do escroto agudo e uropatia obstructiva aguda en urxencias.
Bibliografía en enfermidades urinarias.
* Wein, AJ et al . Campbell-Walsh Urologyia (11 ed ) Elsevier 2016.
* Anthony R. Mundy, AR et al. The Scientific Basis of Urology. 3ª ed. Informa Healthcare, 2010
* Albala DM, Morey AF, Gomella LG, Stein JP. Oxford American Handbook of Urology. Oxford University Press. 2011
* Gomella LG The 5-minute Urology Consult (3 ed). Wolters Kluwer. , 2013
* Series MEDICINE 11ª serie. Barcelona, Elsevier, 2011-2015.
* Macfarlane. Urology (5ªed).Lippincott. W& W, 2013
* Kellogg Parsons, Eifler, Han. Handbook of Urology. Wiley Blackwell, 2014
* Hanno, Malkowicz, Wein. (2º ed) Penn Clinical Manual of Urology.Saunders 2014
* Reynard,Brewster, Biers. Oxford Handbook of Urology. 3º ed. Oxford University Press. 2013
* Weber CG. Clinical Urology. (Clinical Medicine Series book 5)). kindle edition. 2017
* Broseta, Budia, Burgués, Lujan. Urologiá Práctica. Elsevier. 4º ed. 2016.
Referencias electrónicas
http://www.aeu.es/home_aeu.asp Asoc. Esp. Urología.
http://www.ont.es Organización Nacional de Trasplantes
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/medlineplus.html
Información en ingles y español. US NLM y NIH
http://www.uicc.org/. Unión Internacional Contra el Cáncer
http://www.uroweb.org. Asociación Europea de Urología
http://www.uroportal.net recursos urológicos variados
http://www.cochrane.es/Castellano/. Medicina basada en la evidencia.
http://www.urologyhealth.org Información urológica en inglés
http://www.auanet.org/. Asociación Urológica Americana
Bibliografía especializada Nefroloxía
* “Nefrología Clínica”. L. Hernando. Edit. Panamericana
* “Manual de Nefrología Clínica” J. Botella García. Edit. Masson.
* Nefrología al día” V. Lorenzo Sellarés y J.M. López Gómez. Grupo Editorial de la SEN.
Bibliografía xeral de Nefroloxía
* “Principios de Medicina Interna” Harrison . Edit Mac Graw Hill
* “Medicina Interna” Farreras Edit. Harcourt.
* "Cecil Loeb". Medicina Interna.
* Farreras. Medicna Interna
* Rodes Texidor, Guardia Massó. Medicina Interna. Editorial Masson.
Bibliografía "online"
COMPETENCIAS DE NEFROLOXÍA
A Nefroloxía é unha actividade eminentemente hospitalaria e o seu tres principais campos son:
1) Nefroloxía Clínica
2) Diálese
3) Transplante renal
O alumno obterá a capacidade para poder valorar os seguintes aspectos da materia:
- Valoración e corrección das alteracións hidroelectrolíticas.
- Coñecemento das grandes síndromes renais e en especial da Insuficiencia Renal Aguda e Crónica (etioloxía, diagnóstico e tratamento).
- Coñecer os fundamentos do tratamento substitutivo da función renal (Diálese e Transplante).
- Diagnosticar os procesos glomerulares e tubulointersticiales tanto primitivos como secundarios (incluídas as nefropatías conxénitas e hereditarias).
- Valorar aspectos epidemiolóxicos e fisiopatolóxicos da Hipertensión Arterial, xunto co diagnóstico das complicacións cardiovasculares e co coñecemento dos métodos actuais na prevención e o tratamento da Hipertensión Arterial.
O obxectivo institucional é formar médicos xerais para que logren tres condiciones xenéricas: orienten adecuadamente ao paciente, teña seguridade nos seus actos e non cometa iatroxenia. Para iso podemos considerar que dentro da Nefroloxía o alumno debe adquirir os seguintes coñecementos:
Coñecementos
* Valoración da situación nefrolóxica elemental do paciente e incorporala á súa valoración global.
* Diagnosticar correctamente as urxencias nefrolóxicas.
* Diagnosticar e tratar correctamente os procesos nefrolóxicos habituais na práctica xeral.
* Diferenciar procesos urolóxicos e nefrolóxicos.
* Consultar ao especialista en Nefroloxía.
Área de coñecementos
* Coñecemento das principais síndromes e entidades nefrolóxicas.
* Epidemioloxía e importancia socioeconómica das enfermidades renais.
Habilidades
* Técnicas de recollida de ouriños e cateterismo vesical.
* Toma correcta da tensión arterial.
* Técnicas de reposición da volemia.
* Interpretación das técnicas de imaxe en Nefroloxía.
* Presenciar a práctica da biopsia renal percutánea e diferentes tipos de diáleses.
* Facer a historia clínica e exploración completa. Discutilas co seu titor e xerarquizar con lóxica a solicitude de probas complementarias.
* Participar en seminarios e sesións.
* Saber recompilar e utilizar a bibliografía.
Área afectiva
* Espírito científico con afán de superación e inquietude
* Humildade para recoñecer as súas deficiencias e erros
* Espírito de traballo en equipo
* Capacidade para relacionarse e comprender á enfermo
* Enteireza e capacidade para afrontar as situacións difíciles e duras
* Compromiso coas situacións sociais
Docencia expositiva: nas sesións de docencia expositiva, o profesorado explicará os aspectos teóricos principais do temario, apoiándose en presentacións multimedia. De cada un dos temas indicásese un documento que conteña en maior detalle os aspectos do tema tratados na sesión expositiva
Realizarase un exame ao final do cuadrimestre que será de tipo test con 5 respostas, só unha válida. As contestacións erróneas subtraerán puntuación (subtraerase un punto por cada tres respostas erróneas). Para aprobar será necesario superar o 50% de respostas válidas. A duración total do exame calcularase a razón de 1 minuto por pregunta. O número total de preguntas será como máximo de 100. O peso aproximado do exame final será do 80% da nota da materia.
A asistencia a clase é obrigatoria en cada un dos grupos aos que o alumno estea asignado. Este aspecto poderá ser utilizado para a cualificación final. Cinco ou máis faltas de asistencia poderán impedir as presentación ao exame da materia. A participación nas clases e seminarios poderá ser obxecto de avaliación.
O peso aproximado da avaliación conxunta da asistencia e a participación en clase constituirán o 20% da nota da materia.
Nesta materia, o alumnado conta cunhas 32 horas de docencia presencial expositiva (19 de nefroloxía e 13 de uroloxía) e catro de interactiva/seminarios. Por cada hora de docencia expositiva, considérase necesario dedicar ao estudo ao redor de 1.5 horas de traballo do alumnado (revisión de conceptos e consulta de bibliografía).
A asistencia ás clases expositivas é fundamental para o seguimento e superación da materia. A lectura dous documentos recomendados para cada tema é tambien imprescindible para superar a materia. Así mesmo, o alumnado deberá realizar todas as actividades recomendadas polo profesorado, especialmente aquelas relacionadas coas clases interactivas, para superar con éxito a materia na súa totalidade.
Miguel Angel Blanco Parra
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Uroloxía
- Teléfono
- 981951308
- Correo electrónico
- miguelangel.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Antonio Cimadevila García
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Uroloxía
- Correo electrónico
- anton.cimadevila [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Daniel Adolfo Perez Fentes
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Uroloxía
- Correo electrónico
- danieladolfo.perez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Camilo Garcia Freire
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Uroloxía
- Correo electrónico
- camilo.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Álvaro Hermida Ameijeiras
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- alvaro.hermida [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Teresa Cordal Martinez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- teresa.cordal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Serafin Novas Castro
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Uroloxía
- Correo electrónico
- serafin.novas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Rafael Alonso Valente
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- rafael.alonso [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Maria Carmen Vazquez Gomez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- mariacarmen.vazquez.gomez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Candido Diaz Rodriguez
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- candido.diaz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 15:30-16:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 8 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 7 |
| Mércores | |||
| 15:30-16:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 7 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 8 |
| Xoves | |||
| 15:30-16:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 8 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 7 |
| Venres | |||
| 15:30-16:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Medicina-Aula 7 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Medicina-Aula 8 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 3 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 4 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 5 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 6 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 7 |
| 19.05.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 8 |
| 04.07.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 4 |
| 04.07.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 5 |
| 04.07.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 7 |
| 04.07.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Medicina-Aula 8 |