Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 32 Clase Interactiva: 16 Total: 51
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
- Identificar os conceptos e metodoloxías fundamentais da disciplina
- Explicar a relación entre as artes e a sociedade na que se desenvolve
- Reunir datos sobre a diversidade artística e a súa capacidade de adaptación a contextos e situacións culturais diferentes
- Describir as técnicas e medios utilizados nas obras artísticas e audiovisuais
- Describir os procesos de produción e recepción da arte e das obras audiovisuais ao longo da historia
Unidade 1. Introdución ás técnicas artísticas. A importancia das técnicas na Historia da arte. O proceso de formación dos artistas: a aprendizaxe da profesión no tempo: gremios, academias e facultades.
Unidade 2. Procedementos e sistemas construtivos. Materiais e técnicas construtivas. Sistemas construtivos. Evolución histórica desde a antigüidade ata o século XXI.
Unidade 3. Da mente á man: o debuxo. Funcións do debuxo. Apuntamentos, esbozos e estudos. Das técnicas secas ao emprego da cor. Soportes: o papel
Unidade 4. A multiplicación da imaxe: a estampaxe: O gravado en relevo; O gravado en oco. As técnicas planas. A serigrafía.
Unidade 5. A pintura. Os soportes: madeira e téxtil. Evolución no tempo. Os compoñentes: pigmentos e aglutinantes. Estratificación e construción da obra. O fresco. O amorne. O óleo.
Unidade 6. A realización plástica das tres dimensións. a escultura: O barro como material: o modelado. O uso do lume: a metalurgia. A madeira material: dourado, policromado e encarnación. A pedra faise humana
Unidade 7. Outras técnicas. A industrialización e as súas consecuencias: A ruptura da disciplina normativa e regras do oficio. Novos materiais e novas prácticas. A aplicación das novas tecnoloxías.
Bibliografía básica
Angosto, D.; Bernárdez, C,; Fernández, B. y Llorente, A. Las técnicas artísticas (1. De la Edad Media al Renacimiento; 2. El Barroco; 3. El siglo XIX; 4. El siglo XX). Madrid: Akal, 2005.
Alegre Carvajal, E.; Tusell García, G. y López Díaz, J. Técnicas y medios artísticos. Madrid: Editora Universitaria Ramón Areces, 2011.
Bernárdez, C. y Vega, J. Materialidad y técnica. Una aproximación cultural a la práctica artística occidental. Madrid: Cátedra, 2022.
Fernández Arenas, J. Introducción a la conservación del patrimonio y a las técnicas artísticas. Barcelona: Ariel, 1996
Fuga, A. Técnicas y materiales del arte, Barcelona: Electa, 2004. (Biblioteca USC.
Maltesse, C. Las técnicas artísticas, Madrid: Cátedra, 1985.
Mayer, R. Materiales y técnicas del arte. Madrid: Akal, 1985.
Rivera, A; Avila, A. y Martín Ansón, M.L. Manual de Técnicas Artísticas, Madrid: Historia 16, 1990.
Bibliografía complementaria
Abad, T. Historia de las técnicas constructivas en España. Madrid: Fomento de Construcciones y Contratas, 2000.
Bazzi, M. Enciclopedia de las técnicas pictóricas. Barcelona: Noguer, 1965.
Bonet Correa, A. Historia de las artes aplicadas e industriales en España. Madrid: Cátedra, 1994.
Calatrava Escobar, J.A. “Cellini, Benvenuto”. Tratados de orfebrería, escultura, dibujo y arquitectura. Madrid: Akal, 1989.
Clark, K. Manual de Alfarero, Madrid: Hermann Blume, 1984.
Doerner, M. Los materiales en pintura y su empleo en el arte. Barcelona: reverté Ediciones, 1977.
Esteve Botey, F, Historia del grabado, Madrid: Labor, 1993.
García Hoz, V. Enseñanzas artísticas y técnicas. Madrid: Rialp, 1996.
Huertas Torrejón, M. Materiales, procedimientos y técnicas pictóricas. Madrid: Akal, 2016.
Muller, W. y Vogel, G. Atlas de arquitectura. Madrid: Alianza, 1984.
Munari, B. El arte como oficio, Barcelona, Editorial Gustavo Gili, 1968.
Pedrola, A. Materiales, procedimientos y técnicas pictóricas. Barcelona: Ariel, 1998.
Rubio Martínez, M. Ayer y hoy del grabado y los sistemas de estampación: Historia y técnica, Tarragona: Ediciones Tarraco, 1979.
Sauras, J. La escultura y el oficio de escultor, Barcelona: Ediciones el Serbal, 2003.
Wittkower, R. La escultura: procesos y principios, Madrid: Editorial Alianza, 1991.
Competencias Xerais
O alumnado deberá
- Demostrar curiosidade e capacidade crítica para a aprendizaxe
- Planificar e levar a bo termo proxectos de aprendizaxe individuais ou en crupo
- Aplicar os coñecementos propios da disciplina de Historia da arte no manexo das Tecnoloxías da Información Específicas (TICs)
Competencias especificas
- Coñecer as diferentes técnicas artísticas e os principais materiais utilizados na produción de obras de arte.
- Analizar e diferenciar cada un dos materiais e das técnicas artísticas no marco da evolución da historia da arte
- Diferenciar as ferramentas e procedementos que se empregan en cada un dos procesos de creación da obra de arte
- Coñecer e aplicar o vocabulario técnico e a linguaxe específica das diferentes técnicas artísticas e da propia disciplina
Habilidades ou destrezas
- Habilidade para comunicarse efectivamente, tanto de forma oral como escrita, na lingua nativa e nunha ou máis linguas estranxeiras
- Habilidades para o traballo en equipo
- Habilidade para deseñar, planificar e levar a cabo traballos académicos.
- Habilidade para a avaliación crítica das obras de arte e pezas audiovisuais nos seus procesos e medios de difusión (exposicións, concertos, museos, proxeccións e realidade virtual).
Docencia expositiva:
Nestas clases a profesora explicará os conceptos teórico-prácticos dos contidos, apoiándose en presentacións multimedia ou en calquera outro medio audiovisual, para facilitar o proceso de aprendizaxe. Para unha mellor comprensión dos conceptos e dos materiais da materia, xunto coa bibliografía recomendada, o alumnado dispoñerá de material docente complementario na aula virtual.
Docencia interactiva:
Estas clases realizaranse na aula ou fóra dela. Neste tipo de docencia o alumnado e a profesora traballarán conxuntamente na análise e comentario de casos concretos, tanto de carácter teórico como práctico, e na resolución das dificultades que atopen os alumnos para a realización das actividades, que estarán dispoñibles dentro da aula virtual.
Tamén se previu, dentro da docencia interactiva, a realización de prácticas de campo, que se efectuarán en colaboración con outras materias do Grao, a realización das seguintes actividades:
Práctica 1a.- Duración 1 día. Previsión 2 autobuses. Visita a Museo do Gravado (Artes). (realización de taller de actividades técnicas), Castro de Baroña, Parque Natural de Corrubedo e Dolmen de Axeitos. Data tentativa a determinar de acordo con a concesión da axuda para o desprazamento
Práctica 1b.- Duración 1 día. Previsión 2 autobuses. Visita a Museo do Gravado (Artes). (realización de taller de actividades técnicas), Castro de Baroña, Parque Natural de Corrubedo e Dolmen de Axeitos. Data tentativa a determinar de acordo con a concesión da axuda para o desprazamento
Titorías personalizadas:
As titorías están destinadas a efectuar o seguimento do proceso de aprendizaxe do alumnado, tanto a nivel de traballos como de resolución de dúbidas para clarificar os conceptos básicos da materia.
A avaliación da aprendizaxe debe de comprender tanto o proceso como o resultado obtido. O rendemento dos estudantes depende de dous factores: o esforzo realizado e a capacidade do estudante ao longo da materia. O exame é o instrumento de avaliación do resultado, pero non permite avaliar a totalidade do proceso de aprendizaxe. Leste, a través dos créditos ECTS, axústase a unha avaliación continua que debe de contribuír a estimular ao alumnado á vez que a involucrarse na súa formación.
A avaliación levará a cabo mediante un sistema de avaliación continua e proba, sendo a suma de ambas, coa que se consegue o 100 % da cualificación final.
En relación coa avaliación continua, que supoñerá un 40% da cualificación final, baséase na valoración das actividades desenvolvidas polo alumno na docencia interactiva, coas exposicións, comentarios e participación nos diferentes seminarios propostos ou lectura obrigatoria (os alumnos deberán de ler de modo obrigatorio un dos libros incluídos na bibliografía da materia, que será indicado pola profesora o primeiro día de clase), que tamén será sometida a avaliación por medio de diversos cuestionarios que o alumno terá á súa disposición no campus virtual.
A realización e entrega de todas as actividades propostas é obrigatoria para superar a materia, e neles o alumno ten que obter unha puntuación igual ou superior a 1.5 ptos.
Proba final. A esta proba corresponderalle unha puntuación dun 60% e para superar a materia o/o alumno/para deberá de conseguir polo menos 2.5 ptos sobre 6. Esta proba de carácter teórico-práctico, consistirá na análise, comentario e clasificación de diversas técnicas artísticas e no desenvolvemento dun tema, a escoller entre os dous propostos para iso.
No caso de que algún estudante non puidese cumprir na primeira opción da convocatoria cos requisitos establecidos para a avaliación continua, previa xustificación das razóns da imposibilidade, fixarase un procedemento singularizado, para poder cubrir esa parte da valoración final, a través de materiais que o profesor lle indicará, e que deberán de ser entregados coa debida antelación para proceder á súa corrección, sete días antes da data do exame do cuadrimestre.
Dispensa. O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (seguindo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre dispénsaa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), avaliarase cunha proba final específica que supoñerá o 100% da cualificación.
Realización fraudulenta de exercicios e probas: Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Este apartado tamén será de aplicación para aqueles que recorran ás diversas ferramentas tecnolóxicas, con fins anti-éticos na realización fraudulenta dos exercicios, en especial naqueles casos que fagan referencia ao pensamento crítico, ao pensamento creativo ou á propia resolución dos problemas aos que o/o alumno/para deberá de dar resposta.
Tempo presencial do alumnado
Docencia expositiva: 32 horas
Docencia interactiva: 16 horas
Titoría personalizada: 3 horas
Tempo de estudo e actividade persoal
Estudo autónomo, individual ou en grupo: 60 horas
Lecturas propostas, actividades de biblioteca e preparación de presentacións: 32 horas
Outras tarefas: 7 horas
A asistencia ás sesións expositivas e interactivas, é obligatoria e resulta fundamental para o seguimento e a superación da materia.
O alumnado así mesmo deberá de realizar todas as actividades propostas pola profesora para superar con éxito a materia.
O material docente estará ao dispor do alumnado na aula do Campus Virtual da USC.
Programaranse con antelación actividades alternativas para o desenvolvemento completo da materia que permitan ao estudante aproximarse de forma directa á obra de arte.
Julio Vazquez Castro
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812714
- Correo electrónico
- julio.vazquez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Begoña Fernandez Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812715
- Correo electrónico
- begona.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Luis Del Campanar Santos Muñoz
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- luisdelcampanar.santos [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 17:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 05 |
| Martes | |||
| 15:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 05 |
| Mércores | |||
| 17:00-19:00 | G5012124/CLE_02 | Castelán | Aula 13 |
| Venres | |||
| 15:00-17:00 | G5012124/CLE_02 | Castelán | Aula 13 |
| 09.01.2025 09:00-11:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
| 09.01.2025 09:00-11:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 18.06.2025 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |