Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 51
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencias da Comunicación
Áreas: Xornalismo
Centro Facultade de Ciencias da Comunicación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Estudo da teoría e a práctica dos procesos de automatización e influencia dos algoritmos no temario dos medios de comunicación. Convivencia de bots, robots e xornalistas nas redaccións.
2. Análise das aplicacións e potencialidades da intelixencia artificial e da Internet das Cousas para o xornalismo e influencia nas rutinas produtivas. Análise de lóxicas computacionais aplicadas ao xornalismo.
3. Análise de alertas, segmentación e personalización de contidos. Palabras clave, SEO e escritura para buscadores.
4. Estudo da curación de contidos e dos perfís profesionais vinculados.
CONTIDOS TEÓRICOS
TEMA 1: INTRODUCIÓN Á INTELIXENCIA ARTIFICIAL
1.1.Definición, conceptos, historia e filosofía da IA
1.2. Intelixencia humana vs intelixencia artificial
1.3. Comunicación humano-máquina: interacción humanos-robots (HRI, Human-Robots Interaction), interacción humanos-axentes (HAI, Human-Agents Interaction).
1.4. IA estreita vs IA xeral
1.5. Procesamento da linguaxe natural
1.6. Grandes modelos de linguaxe e modelos unimodais vs multimodais
1.7. Aprendizaxe automática e aprendizaxe profunda
1.8. IA de código aberto vs código pechado
TEMA 2: INTRODUCIÓN Á AUTOMATIZACIÓN E INTELIXENCIA ARTIFICIAL EN XORNALISMO
2.1. Automatización en xornalismo con e sen IA: desde procesos simples de automatización, ata a IA xenerativa
2.2. IA na cadea de valor do xornalismo: recompilación, produción e distribución de noticias
2.3. Procesos con IA de baixo e alto risco
2.4. Bots creadores de contidos sobre datos estruturados vs chatbots
2.5. Asistentes e xornalistas virtuais
TEMA 3: INTELIXENCIA ARTIFICIAL XENERATIVA
3.1. IA para crear texto
3.2. IA para crear imaxes
3.3. IA para crear vídeos
3.4. IA para crear audios
3.5. Enxeñería de prompts
3.6. Programación: vibe coding
TEMA 4: AUTOMATIZACIÓN E INTELIXENCIA ARTIFICIAL PARA OUTRAS TAREFAS
4.1. Investigación, contidos recomendados e personalizados, interacción coas audiencias, sistemas de moderación, optimización de contidos e posicionamento, publicación en redes sociais…
TEMA 5: INTELIXENCIA ARTIFICIAL COMO DETECTORA E CREADORA DE CONTIDOS FALSOS OU MANIPULADOS
5.1. Alucinacións, nesgos, inxeccións de prompts, jailbreaking e outras fallas e riscos da IA
5.2. Detectores de contidos sintéticos e métricas de avaliación do seu rendemento
5.3. Fact-checking automatizado
TEMA 6: REGULACIÓN E DESAFÍOS ÉTICOS
6.1. Marcos legais
6.2. Privacidade
6.3. Transparencia
6.4. Intelixencia artificial beneficiosa
TEMA 7: CASOS E EXTRATEXIAS
7.1. Estudo de casos de proxectos xornalísticos con tecnoloxías intelixentes
7.2. Pasos e estratexias para poñer en marcha un proxecto de xornalismo automatizado e intelixente
CONTIDOS PRÁCTICOS
- Exploración e uso de diversas tecnoloxías de automatización de procesos, de IA xenerativa (textos, audios, vídeos…) e de detección de contidos sintéticos
- Deseño dun proxecto que implemente diversas tecnoloxías e estratexias de xornalismo automatizado e intelixente
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Beckett, Charlie & Yaseen, Mira (2023). Generando el cambio. Un informe global sobre qué están haciendo los medios con IA Londres: London School of Economics. https://www.journalismai.info/research/2023-generating-change.
Biswal, S.K., y Kulkarni, A.J. (2024). Exploring the Intersection of Artificial Intelligence and Journalism: The Emergence of a New Journalistic Paradigm. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781032716879
Diakopoulos, Nicholas et al. (2024). Generative AI in Journalism: The Evolution of Newswork and Ethics in a Generative Information Ecosystem. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.31540.05765.
Floridi, Luciano (2023). The Ethics of Artificial Intelligence. Principles, Challenges, and Opportunities. Oxford, UK: Oxford University Press.
García Avilés, José A. (2024, 6 de febrero). Inteligencia humana, estupidez artificial: adiós al periodismo tal y como lo conocemos. Revista de Innovación en Periodismo. https://mip.umh.es/blog/2024/02/06/inteligencia-humana-estupidez-artifi…
Marconi, Francesco (2020). Newsmakers: Artificial Intelligence and the Future of Journalism. New York: Columbia University Press.
Simon, F. M. (2024). Artificial Intelligence in the News: How AI Retools, Rationalizes, and Reshapes Journalism and the Public Arena. New York: Columbia Journalism Review. https://www.cjr.org/tow_center_reports/artificial-intelligence-in-the-n….
Whittaker, J.P. (2019). Tech Giants, Artificial Intelligence, and the Future of Journalism. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781351013758.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Bjarnason, Baldur (2023). Generative AI: What You Need To Know. https://needtoknow.fyi/
Council of Europe (2023). Guidelines on the responsible implementation of artificial intelligence systems in journalism. Strasbourg: Council of Europe. https://rm.coe.int/cdmsi-2023-014-guidelines-on-the-responsible-impleme….
Diab, Mohamad, et al. (2022). Stable Diffusion Prompt Book. https://openart.ai/promptbook.
Latar, Noam L. (2018). Robot journalism: Can human journalism survive?. World Scientific. https://doi.org/10.1142/10913.
Perrault, Ray y Clark, Jack (2024). Artificial Intelligence Index Report 2024. Institute for Human-Centered AI. Stanford: Stanford University. https://aiindex.stanford.edu/report/
Thomson Foundation (2023). Paris Charter on AI and Journalism. https://www.thomsonfoundation.org/media/252844/paris-charter-on-ai-and-….
Thompson, Alan D. (2022). The ChatGPT Prompt Book. https://lifearchitect.ai/chatgpt-prompt-book/.
Ventura Pocino, P. (2021). Algoritmos en las redacciones: retos y recomendaciones para dotar a la inteligencia artificial de los valores éticos del periodismo. Consell de la Informació de Catalunya. https://fcic.periodistes.cat/wp-content/uploads/2022/03/algorismes_a_le….
RECURSOS EN LIÑA
Herramientas de IA para periodistas: https://journaliststoolbox.ai/
Herramientas de IA de Google Cloud: https://cloud.google.com/use-cases/free-ai-tools
Periodismo IA: Guía para la integración de inteligencia artificial en trabajos periodísticos y medios de comunicación: https://institucional.telecom.com.ar/prensa/redacciones/periodismo-ia
Ley de Inteligencia Artificial de la UE: https://artificialintelligenceact.eu/es/
CON.2 - Coñecer os principios do xornalismo e da comunicación para desenvolverse de forma profesional e ética.
CON.4 - Examinar o impacto das tecnoloxías no ámbito da comunicación e nos profesionais.
HAB.1 - Aplicar as técnicas de expresión oral, escrita, audiovisual e multimedia para a elaboración de información xornalística.
HAB.3 - Manexar os medios, as tecnoloxías, as ferramentas e as plataformas actuais para o desenvolvemento da actividade xornalística.
COM.1 - Deseñar e implementar estratexias de comunicación para resolver problemas ou necesidades específicas no ámbito xornalístico.
CLASES EXPOSITIVAS
Aplicarase un modelo combinado de clases maxistrais (sesións expositivas impartidas polo docente) e de aula invertida, mediante o cal o profesor compartirá materiais teóricos e outros complementarios no Campus Virtual antes de cada sesión na aula física, onde o profesor resumirá os conceptos e elementos claves de cada tema, contribuirá a asentalos, resolverá dúbidas e abrirá debates e discusións sobre cada tema; tamén se utilizarán recursos do Campus Virtual para a realización de microtarefas de control e seguimento da adquisición de coñecementos polo alumnado.
CLASES PRÁCTICAS
Organizaranse grupos de traballo para as seguintes tarefas na aula informática:
- Exploración e uso de diversas ferramentas de automatización de tarefas e de IA xenerativa
- Uso e avaliación de ferramentas de detección de contidos sintéticos
- Uso de ferramentas de fact-checking automatizado
- Deseño dun proxecto de xornalismo automatizado intelixente
- Proba de coñecementos: 40%.
- Actividades de avaliación continua (participación): 10%.
- Prácticas experimentais: 50% (Exposicións: 50%; Proxecto final: 50%).
- Requisito para presentarse ao exame: asistencia mínima do 80% ás clases maxistrais; este requisito poderá flexibilizarse excepcionalmente para aquelas persoas con causas xustificadas debidamente documentadas; nestes casos, o alumnado deberá realizar actividades compensatorias acordadas co profesorado.
- Participación nas clases teóricas (avaliación continua): valorarase a intervención activa, preguntas, debates e achegas; poderase sumar ata 1 punto; as intervencións en cada sesión clasificaranse como básicas (0,05 puntos), destacadas (0,1 puntos) ou excepcionais (0,2 puntos), priorizando a calidade sobre a cantidade; a puntuación extra reflectirá exclusivamente a relevancia e orixinalidade das achegas.
- É obrigatorio asistir a todas as clases interactivas e realizar todos os exercicios programados para poder superar a parte práctica; este requisito poderá flexibilizarse excepcionalmente para aquelas persoas con causas xustificadas debidamente documentadas; nestes casos, o alumnado deberá realizar actividades compensatorias acordadas co profesorado.
- As matrículas de honra asignaranse prioritariamente ao alumnado cunha cualificación final de sobresaínte e cunha participación destacada nas clases maxistrais.
OUTRAS CONSIDERACIÓNS
• O sistema de avaliación contempla que é imprescindible ter aprobada a parte teórica e a parte práctica para superar a materia. Na segunda oportunidade conservarase a cualificación obtida no exame final ou nos exercicios prácticos.
• No caso de plaxio ou uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas: “Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións”.
• De acordo coa normativa de permanencia vixente na USC para os estudantes de Grao e Máster (art. 5.2), a mera asistencia, así como a participación en calquera das actividades realizadas nas clases interactivas, serán obxecto de avaliación e, por conseguinte, a nota final do/a estudante que os cumprimente en ningún caso será de “Non Presentado”.
• Réxime para o alumnado con exención de docencia: Nesta materia non se pode eximir a asistencia ás aulas expositivas nin interactivas porque a explicación da teoría está directamente vencellada cos exercicios prácticos programados. Incluso é posible que, nalgún caso, nas clases expositivas sexa necesario explicar as características e o funcionamento dos exercicios prácticos.
Segunda oportunidade:
Neste caso avaliarase da mesma forma que na primeira. Se o alumno ten aprobada algunha parte, gardaráselle a nota para a segunda oportunidade. En ningún caso se conservará cualificación algunha para outro curso académico.
• Docencia teórica: 24 horas
• Docencia interactiva: 24 horas
• Titorización en grupo reducido: 3 horas
• Probas de avaliación: 3 horas
• Traballo persoal do alumnado: 96 horas
Recoméndase o traballo continuo ao longo de todo o curso. Non só se trata da adquisición de coñecementos. Son importantes tamén as actitudes e habilidades que soamente se obterán cun seguimento continuo.
De igual maneira, é recomendable que o alumnado interiorice os conceptos teóricos para poder aplicalos nas sesións prácticas.
Finalmente, recoméndase o seguimento da aplicación de novas tecnoloxías de intelixencia artificial mediante a exploración destas, a consulta de noticias relacionadas coa innovación en IA –especialmente aplicada a medios xornalísticos– e, especialmente, de fontes especializadas.
Alberto Quian Pampin
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias da Comunicación
- Área
- Xornalismo
- Correo electrónico
- alberto.quian [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-13:00 | Expositivo 1 | Galego | Aula 4 |
| Venres | |||
| 12:00-13:00 | Expositivo 1 | Galego | Aula 4 |
| 29.05.2026 10:00-14:00 | Expositivo 1 | Aula 7 |
| 29.05.2026 10:00-14:00 | Expositivo 1 | Aula 8 |
| 19.06.2026 16:00-20:00 | Expositivo 1 | Aula 4 |