Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Ciencias da Comunicación
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Deseño da información de actualidade. Identificación, selección, narración e presentación da noticia a través do texto, imaxe, son, vídeo e animación en 2D. Coñecemento de estratexias e recursos xornalísticos e informáticos para contar historias visuais. Análise e creación de unidades infográficas de actualidade coas linguaxes periodístico, iconográfico e hipermedia. Coñecemento dos principios básicos da comunicación da mensaxe informativa a través da infografía. Deseño, ordenación e plasmación da actualidade a través de texto, imaxe, audio, vídeo e técnicas de animación en 2D. Tratamento e análise da información de actualidade a través da linguaxe textual e audiovisual e interactividade. Análise, uso e produción de unidades infográficas. Definición dos procesos de investigación, selección, creación e realización da narrativa periodística iconográfica. Tratamento e realización de infografías informativas estáticas e dinámicas. Comprensión do proceso creativo e de construción da mensaxe en infografía.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
Xénese, función e aplicación da imaxe infográfica nos medios de comunicación. Elementos para a súa definición e significación.
CONTIDOS TEÓRICOS
TEMA 1: A VISUALIZACIÓN DA INFORMACIÓN
1.1. Conceptualización e definición
1.2. Evolución histórica
1.3. Funcións e usos
1.3. Ámbitos de utilización
TEMA 2: DESEÑO GRÁFICO E INFOGRAFÍA
2.1. Elementos esenciais do deseño xornalístico
2.2. Ferramentas de deseño de aplicación no traballo coa infografía
2.3. Recomendacións para a xestión dos elementos de deseño no traballo coa infografía
TEMA 3: TIPOLOXÍAS GRÁFICAS, PROPIEDADES E PERCEPCIÓN
3.1. Caracterización da visualización da información
3.2. Anatomía da visualización
3.3. Proceso de deseño
3.4. Percepción e usabilidade
TEMA 4: A INFOGRAFÍA XORNALÍSTICA
4.1. Concepto
4.2. Evolución histórica da infografía xornalística
4.3. A infografía como xénero xornalístico
4.4. Proceso de traballo coa infografía
4.5. Proxectos de relevancia
TEMA 5: A INFOGRAFÍA INTERACTIVA
5.1. Concepto
5.2. Nomenclaturas e particularidades
5.3. Características, usos e narrativas
5.4. Exemplos e proxectos de relevancia
TEMA 6: CARTOGRAFÍA E XORNALISMO
6.1. Definición
6.2. Tipoloxías e usos
6.3. Exemplos e proxectos de interese
6.4. Ferramentas de uso frecuente no xornalismo
TEMA 7: INFOGRAFÍA E XORNALISMO DE DATOS
7.1. Os datos como fonte xornalística
7.2. O xornalismo de datos (concepto, evolución, particularidades e transformacións nas redaccións)
7.3. O proceso de traballo cos datos (procura e extracción, limpeza, selección e comunicación)
7.4. A visualización como ferramenta para o xornalismo de datos
7.5. Exemplos e experiencias nos medios de comunicación
TEMA 8: XORNALISTAS E INFOGRAFÍA
8.1. Perfís profesionais no traballo coa infografía
8.2. Procedementos e sistemas de traballo
8.3. Formación e habilidades necesarias
8.4. Conformación de equipos
8.5. Nomes de relevancia no eido
TEMA 9: INFOGRAFÍA E AUDIOVISUAL
9.1. Características e usos
9.2. Experiencias e casos de interese
CONTIDOS PRÁCTICOS
Serán impartidos e realizados nas sesións de laboratorio. O alumnado realizará tarefas individuais dirixidas a practicar coa elaboración de diferentes tipos de infografía e visualización de datos. Estas tarefas serán de utilidade para o coñecemento dalgunhas das ferramentas e técnicas que marcan o traballo con este xénero xornalístico nos medios de comunicación. Logo da realización destes proxectos, o alumnado deberá producir unha reportaxe final na cal debe decidir cal é o rol da visualización da información no marco do relato proposto, apostando así por unhas formas gráficas ou outras segundo o requiran os datos dispoñibles. Esta reportaxe final non é unha reiteración das actividades xa realizadas, senón a posta en práctica das técnicas aprendidas e a súa integración nun proceso de toma de decisións con ollada xornalística, moi similar ao que o alumnado deberá afrontar no seu día a día profesional.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Alcalde, I. (2015). Visualización de la información: de los datos al conocimiento. UOC.
Cairo, A. (2008). Infografía 2.0: visualización interactiva de la información en prensa. Alamut.
Cairo, A. (2011). El arte funcional. Alamut.
Cairo, A. (2016). The truthful art. New Riders.
Cairo, A. (2017). Nerd Journalism: How Data and Digital Technology Transformed News Graphics [Universitat Oberta de Catalunya]. https://www.tesisenred.net/handle/10803/404809?locale-attribute=es#page…
Figueiras, A. (2014). How to Tell Stories Using Visualization. 2014 18th International Conference on Information Visualisation, 18-26. https://doi.org/https://doi.org/10.1109/iv.2014.78
Interaction Design Foundation. (2020). The Elements of Information Visualization. interaction-design.org. https://www.interaction-design.org/literature/article/visual-mapping-th…
Ivars-Nicolás, B. (2019). La infografía periodística en España: definición y tipología de uso. Estudios sobre el Mensaje Periodístico, 25(1), 283-302. https://doi.org/10.5209/esmp.63729
Lankow, J., Ritchie, J., & Crooks, R. (2013). Infografías: El poder del storytelling visual. Gestión 2000.
Segel, E., & Heer, J. (2010). Narrative Visualization: Telling Stories with Data. IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, 16(6), 1139-1148. https://doi.org/10.1109/TVCG.2010.179
Valero-Sancho, J. L. (2008). La La infografía digital en el ciberperiodismo. Revista Latina de Comunicación Social, 63, 492-504. https://doi.org/10.4185/RLCS-63-2008-799-492-504
Valero-Sancho, J. L. (2010). La comunicación de contenidos en la infografía digital. Estudios sobre el Mensaje Periodístico, 16(0), 469-483. https://revistas.ucm.es/index.php/ESMP/article/view/ESMP1010110469A
Valero-Sancho, J. L. (2012). Infografía digital. La visualización sintética. Bosch.
Valero-Sancho, J. L., Catalá-Domínguez, J., & Marín-Ochoa, B. (2014). Aproximación a una taxonomía de la visualización de datos. Revista Latina de comunicación social, 69, 22-24. https://doi.org/https://doi.org/10.4185/rlcs-2014-1021
Veira-González, X., & Cairo, A. (2020). From Artisans to Engineers. How Technology Transformed Formats, Workflows, Teams and the Craft of Infographics and Data Visualization in the News. En C. Toural-Bran, Á. Vizoso, S. Pérez-Seijo, M. Rodríguez-Castro, & M.-C. Negreira-Rey (Eds.), Information Visualization in the Era of Innovative Journalism (pp. 134-153). Routledge.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Bounegru, L., Chambers, L., & Gray, J. (Eds.). (2012). The Data Journalism Handbook 1. European Journalism Centre. https://datajournalism.com/read/handbook/one
Bounegru, L., Chambers, L., & Gray, J. (Eds.). (2021). The Data Journalism Handbook 2. Towards a Critical Data Practice. European Journalism Centre. https://datajournalism.com/read/handbook/two
Cunha, R. (2020). Journalism, data visualization, and perception about readers. Brazilian Journalism Research, 16(3), 526-549. https://doi.org/10.25200/BJR.V16N3.2021.1309
Interaction Design Foundation. (2019). What is User Centered Design? interaction-design.org. https://www.interaction-design.org/literature/topics/user-centered-desi…
Martínez-Arias, S. (2013). Color e infografía en el diseño periodístico actual. Fragua.
Martínez-Arias, S. (2016). Alfabetización digital: infografía impresa vs. infografía multimedia. Revista Internacional de Tecnología, Ciencia y Sociedad, 4(1), 113-127. https://doi.org/https://doi.org/10.37467/gka-revte
BÁSICAS E XERAIS
CB2- Que o estudantado saiba aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dun xeito profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3- Que o estudantado teña a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
CB4- Que o estudantado poida transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
CB5- Que o estudantado teña desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necessarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
CG1- Competencia contextual básica de orde transdisciplinar.
CG2- Competencia contextual para situar o xornalismo no campo da comunicación.
CG3- Competencia para exercer a profesión con ética profesional e compromiso cívico.
TRANSVERSAIS
CT1- Capacidade de organización e planificación.
CT2- Capacidadede xestión da información.
CT3- Traballo en equipo.
CT4- Aprendizaxe autónoma.
CT5- Creatividade.
CT6- Iniciativa e espírito emprendedor.
CT7- Coñecementos básicos da profesión.
ESPECÍFICAS
CE26- Capacitar para o desenvolvemento profesional do deseño e organización de elementos nos medios de comunicación.
CE27- Coñecer a dimensión do impacto das novas tecnoloxías no desenvolvemento profesional da comunicación.
CE28- Capacitar para a elaboración narrativa de produtos infográficos.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
Recoméndase o traballo continuo ao longo do itinerario formativo. Os coñecementos adquiridos nas sesións teóricas terán o seu reflexo nas prácticas, que avanzarán de forma parella co obxectivo de aplicar o aprendido.
Recoméndase tamén o seguimento dos medios de comunicación e, de xeito especial, aquelas iniciativas encadradas no campo da visualización da información, a infografía e as narrativas xornalísticas visuais. Identificalas e afondar no seu coñecemento resultará tamén vital para tomalas como modelos a seguir á hora de entender as súas estratexias e de afrontar o traballo cos datos no marco desta materia.
Todas as prácticas serán realizadas empregando ferramentas de acceso aberto ou accesibles mediante a conta de correo da universidade. Con todo, recoméndaselle ao alumnado o uso do seu ordenador persoal na aula ou, no seu defecto, a solicitude dun equipo de préstamo no centro.
Ángel Antonio Vizoso García
- Departamento
- Ciencias da Comunicación
- Área
- Xornalismo
- Teléfono
- 881816544
- Correo electrónico
- angel.vizoso [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU