Práctica xurídica administrativa I: litigación

A formación nesta materia ten por obxecto que o alumnado adquira os coñecementos, as habilidades, destrezas e actitudes propias do ámbito da actuación ordinaria e sancionadora das administracións públicas e domine a actuación procesual no seo da "xurisdición contencioso-administrativa", revisora da correcta actuación da Administración, para un adecuado exercicio profesional.

Máis concretamente, preténdese que o alumnado coñeza e manexe con corrección:
- A distinción entre os diferentes ámbitos e estadios da Administración: Territorial, Institucional (Organismos Públicos) e Corporativa.
- Obter un grao de coñecemento moi preciso da estrutura orgánica da Administración.
- As características do acto administrativo.
- O procedemento de elaboración do acto administrativo.
- As singularidades do procedemento administrativo, especial referencia á capacidade de obrar e ao concepto de interesado, a súa identificación e firma.
- Os actos de comunicación e notificación.
- A finalización do procedemento, terminación e resolución.
- As consecuencias da falta de resolución nos prazos legalmente establecidos e, en particular, o réxime do silencio administrativo positivo e negativo, así como o modo de facelo valer.
- As alegacións e os recursos administrativos.
- O réxime dos recursos administrativos máis habituais, as súas diferenzas e procedencia.
- O principio de legalidade e as súas principais manifestacións.
- Os dereitos e deberes da cidadanía.
- Os dereitos e deberes da Administración en relación co administrado.
- As particularidades da potestade administrativa sancionadora e, en especial, os seus límites, así como as diferenzas e analoxías co proceso penal. A actividade probatoria.
- O ámbito da xurisdición contencioso-administrativa.
- As vinculacións entre o procedemento e o proceso contencioso-administrativo
- As condicións para ser parte no proceso contencioso- administrativo.
- Os requisitos e as especialidades do proceso contencioso- administrativo.
- Os distintos procedementos no terreo contencioso- administrativo, así como as medidas cautelares, momento da súa solicitude e utilidade.
- A diferenciación entre as distintas formas de terminación do proceso de modo extraxudicial.
- O procedemento de execución das resolucións xudiciais.
- Saber elixir o tipo de actuación máis adecuada ás distintas situacións relacionadas cos problemas expostos entre as administracións públicas e os administrados.
- Saiba redactar escritos, solicitudes, documentos, instancias, recursos, protocolos de actuación… en orde a desenvolverse e relacionarse xuridicamente coas diferentes administracións públicas.
- Obteña a capacitación necesaria para a redacción de escritos forenses na vía xurisdicional, tales como demandas, conclusións, recursos etc. así como para a intervención oral nos actos de vista.
- Ser capaz de integrar representación, defensa e protección dos dereitos, no marco das relacións entre os cidadáns, entidades e outras partes interesadas coa Administración pública.

Parte I. PROCEDEMENTO ADMINISTRATIVO.
1. A normativa reguladora do procedemento administrativo: a) Lei 39/2015, do procedemento administrativo común das Administracións públicas; b) Principios xerais do procedemento administrativo; c) Bases xurídicas do funcionamento da Administración por medios electrónicos.
2. Os suxeitos do procedemento administrativo: especial referencia aos "interesados".
3. A estrutura orgánica da Administración. Os diferentes ámbitos e estadios da Administración: central, territorial, institucional (organismos públicos) e corporativa na Lei 40/2015, do 1 de outubro, de réxime xurídico do Sector Público. Principios xerais de actuación.
4. Termos e prazos no procedemento. Anulabilidade e nulidade.
5. O procedemento administrativo: iniciación, ordenación, instrución e finalización.
6. A obrigación de resolver e o silencio administrativo. A caducidade do procedemento: Efectos.
7. Anulabilidade e nulidade dos actos administrativos.
8. A revisión dos actos administrativos pola Administración. Revisión de oficio e revogación. Os recursos administrativos: Alzada, reposición e revisión.
9. A administración electrónica.

Parte II. PROCEDEMENTO ADMINISTRATIVO SANCIONADOR.
1. A potestade sancionadora da Administración. Fundamento constitucional, principios e límites. Transposición dos principios do Dereito penal ao ámbito do Dereito administrativo sancionador.
2. Normativa reguladora: Lei 40/2015, do 1 de outubro, de réxime xurídico do Sector Público.
3. Os principios de legalidade: reserva de lei e tipicidade.
4. A responsabilidade e a culpabilidade das infraccións administrativas.
5. O principio "non bis in idem". Prexudicialidade penal: orixe, efectos, ámbitos e regulacións específicas.
6. Exercicio da potestade sancionadora. Garantías constitucionais no procedemento sancionador e a denuncia da súa infracción no procedemento administrativo.
7. O procedemento administrativo sancionador común. A caducidade do procedemento.: Efectos.
8. A importancia da proba no procedemento administrativo sancionador.
9. Concepto, clases e gradación das sancións administrativas. Principio de proporcionalidade na Lei de réxime xurídico do Sector Público e outras normativas.
10. A extinción das infraccións e as sancións administrativas.
11. A execución e revisión dos actos sancionadores da Administración.

Parte III. A ORDE XURISDICIONAL CONTENCIOSA-ADMINISTRATIVO.
1. Ámbito.
2. Competencia obxectiva, funcional e territorial. Extensión: efectos. As cuestións prexudiciais e incidentais.
3. Órganos xurisdicionais.
4. Partes: demandante, demandado e codemandados; capacidade, postulación e lexitimación.
5. Obxecto: O carácter revisor do acto administrativo e a superación do carácter revisor. Actividade administrativa impugnable. Pretensións. Acumulación, tramitación preferente e pleito testemujña..
6. As medidas cautelares: Problemática e tramitación. A suspensión do acto recorrido e a caución.
7. Representación defensa das partes, especial referencia á intervención do profesional da Procuradoría no proceso contencioso-administrativo. Particularidades e actuacións máis relevantes.

Parte IV. PROCESO ADMINISTRATIVO (declarativo ordinario).
CONTIDOS:
1. Interposición.
2. Emprazamento aos interesados e admisión do recurso. A reclamación do expediente á Administración.
3. Demanda, contestación e alegacións previas. Prazos: notificación electrónica, especial referencia ao seu cómputo. Caducidade do dereito.
4. Proba.
5. As opcións da fase final. Vista e conclusións.
6. A terminación do proceso: Sentenza (contido, extensión e límites); Outras formas de terminación (desistimento, violación e conciliación).
7. Taxas e custas procesuais.

Parte V. PROCESO ADMINISTRATIVO (abreviado e declarativos especiais).
CONTIDOS:
1. O procedemento abreviado
a) Ámbito.
b) Particularidades procesuais respecto do proceso ordinario.
c) A vista do procedemento abreviado.
2. Os procedementos especiais:
a) O procedemento para a protección dos dereitos fundamentais da persoa.
b) Outros procedementos especiais: cuestión de ilegalidade, suspensión administrativa previa de acordos, extinción de partidos políticos etc.

Parte VI. PROCESO ADMINISTRATIVO (recursos).
CONTIDOS:
1. O sistema de recursos.
2. Os recursos contra resolucións procesuais do Letrado da Administración de Xustiza.
3. Os recursos contra providencias e autos interlocutorios.
4. O recurso de apelación: a) Resolucións recurribles; b) Tramitación procedemental.
5. O recurso de casación: a) Resolucións recurribles; b) Tramitación procedemental; especial referencia aos trámites de admisión. O recurso de casación como segunda instancia en resolucións ditadas en única instancia no ámbito sancionador, doutrina Saquetti do TEDH.
6. O proceso de revisión: a) Resolucións revisables; b) Tramitación procedemental.

Parte VII. PROCESO ADMINISTRATIVO (execución de resolucións xudiciais).
CONTIDOS:
1. O papel da Administración e dos órganos xurisdicionais na execución contencioso-administrativa.
2. Execución voluntaria e execución forzosa.
3. Incidentes: Suspensión, inexecución, expropiación e imposibilidade de execución.
4. As diferentes modalidades de execución: a) Sentenzas que condenan ao pago dunha cantidade líquida; b) Sentenzas que comportan obrigacións de facer.
5. A extensión da execución e efectos da sentenza a suxeitos que non foron parte no proceso.
6. A caducidade da execución no campo contencioso-administrativo.

Finalmente, dentro das dispoñibilidades académicas e orzamentarias, formará parte dos contidos desta materia a participación do alumnado en actividades que posibiliten un contacto “in situ” con institucións e profesionais cuxas funcións presentan unha incidencia directa cos contidos propios do procedemento administrativo e do proceso contencioso-administrativo, como son os Xulgados e Tribunais especializados na aplicación desta rama do dereito etc. Trátase con iso de potenciar un coñecemento máis directo e real dos ámbitos nos que os profesionais da Avogacía e da Procuradoría han de desenvolver o seu exercicio profesional.

NORMATIVA:
- Constitución Española.
- Lei 29/1998, do 13 de xullo, reguladora da Xurisdición Contencioso-administrativa.
- Lei 16/2010, do 17 de decembro, de organización e funcionamento da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia.
- Lei 50/1997, do 27 de novembro, do Goberno.
- Lei 19/2013, do 9 de decembro, de transparencia, acceso á información pública e bo goberno.
- Lei 1/2016, do 18 de xaneiro, de transparencia e bo goberno (Comunidade autónoma de Galicia).
- Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das Administracións públicas.
- Lei 40/2015, do 1 de outubro, de réxime xurídico do sector público.
- Lei 4/2019, do 17 de xullo, de administración dixital de Galicia.
- Lei 7/1985, do 2 de abril, reguladora das Bases do Réxime local.
- RD Lexislativo 6/2015, do 30 de outubro, polo que se aproba o Texto refundido da Lei sobre tráfico, circulación de vehículos de motor e seguridade viaria.
- Real Decreto 320/1994, do 25 de febreiro, polo que se aproba o Regulamento de Procedemento Sancionador en materia de Tráfico, Circulación de vehículos de motor e Seguridade viaria.
- Real Decreto 203/2021, do 30 de marzo, polo que se aproba o Regulamento de actuación e funcionamento do Sector Público por medios electrónicos.
- Real Decreto-lei 6/2023, de 19 decembro, polo que se aproban medias urxentes para a execución do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia en materia de servizo público de Xustiza, función pública, réxime local e mecenazgo.

DOCTRINA:
ÁLVAREZ GARCÍA, V., y ARIAS APARICIO, F., Lecciones elementales sobre el acto, el procedimiento y el control judicial de la actividad de la Administración, Ed. Iustel (última edición).
COSCULLUELA MONTANER, L.: Manual de Derecho Administrativo. Parte general, Ed. Civitas, Cizur Menor (última edición).
DELGADO SANCHO, C.D., El recurso de amparo ante la jurisdicción contencioso-administrativa y el Tribunal Constitucional, Ed. Colex (última edición).
ESTEVE PARDO, J.: Lecciones de Derecho administrativo, Ed. Marcial Pons, Madrid, (última edición).
FERNÁNDEZ FARRERES, G.: Sistema de Derecho Administrativo, Ed. Civitas, Cizur Menor, (última edición).
GAMERO CASADO, E, y FERNÁNDEZ RAMOS, S. Manual básico de Derecho Administrativo, Ed. Tecnos (última edición)
GARCÍA DE ENTERRÍA, E., y FERNÁNDEZ, T.R.: Curso de Derecho Administrativo, I, Ed. Civitas, Cizur Menor (última edición).
GONZÁLEZ PÉREZ, J., Comentarios a la Ley de la jurisdicción contencioso-administrativa, Ed. Civitas (última edición).
MEMENTO Práctico Administrativo, Ed. Francis Lefebvre (última edición).
MENÉNDEZ GARCÍA, P. (dir.) EZQUERRA HUERVA, A. Lecciones de derecho administrativo. Ed. Civitas (última edición).
SÁNCHEZ MORÓN, M.: Derecho Administrativo. Parte general, Ed. Tecnos, Madrid (última edición).
SANTAMARÍA PASTOR, J.A.: Principios de Derecho Administrativo General, I, Ed. Iustel, Madrid (última edición).
TORRES-FERNÁNDEZ NIETO, J.J., y otros, El recurso de casación contencioso-administrativo. Examen crítico y cuestiones decisivas, Ed. Aranzadi (última edición).

Nas clases, o profesorado irá anunciando, con suficiente antelación, a bibliografía (doutrina, xurisprudencia e textos legais) que vaia sendo precisa para un maior aproveitamento dos ensinos.

BASES DE DATOS: Os estudantes poden acceder a xurisprudencia e a outros recursos a través das bases de datos máis habituais que lles proporciona o servizo de biblioteca da USC e do ICA Santiago. Entre elas, son de uso frecuente Westlaw-Aranzadi, Tirant en liña, A Lei Dixital etc.

Co estudo desta materia o alumnado obterá unha serie de coñecementos, habilidades e destrezas que lle permitirán iniciar procedementos administrativos ante as diferentes administracións públicas, e efectuar o seu seguimento durante a tramitación administrativa, respondendo as incidencias que poidan presentarse desde o punto de vista fáctico e xurídico; e intervir na representación e defensa do seu cliente de modo eficaz ante a Administración, así como na xestión e control dos expedientes administrativos.

Así mesmo, o alumnado realizará unha aprendizaxe no terreo do procedemento iniciado de oficio pola Administración, en especial no réxime sancionador, obtendo a experiencia necesaria para redactar toda clase de alegacións, pregos de descargo e recursos nas súas diferentes modalidades ata o inicio da vía xurisdicional.

Na vía propiamente contencioso-administrativa, o alumnado profundará desde un punto de vista práctico, nas cuestións procesuais (xurisdición, competencia, capacidade, lexitimación, procedemento, contía, postulación...) e, en particular, coidará o enfoque da lexitimación pasiva, interpoñer e contestar recursos contencioso-administrativos, demandas, dominar a técnica probatoria, elaborar escritos de interposición, impugnación e oposición de recursos, así como procurar garantir o éxito da pretensión executiva.

Co estudo desta materia o alumnado obterá unha serie de coñecementos básicos que lle permitirán:
- Ter un grao de coñecemento preciso da estrutura orgánica da Administración.
- Ser consciente dos dereitos e deberes da cidadanía, así como da Administración co administrado.
- Familiarizarse co funcionamento ordinario e especial (ou sancionador) das administracións públicas.
- Realizar os trámites máis habituais propios do procedemento administrativo e saber que facer nos casos de falta de resolución nos prazos legalmente establecidos.
- Interpoñer os recursos administrativos máis habituais.
- Manexarse con soltura nos procedementos ordinarios e nos procedementos especiais máis habituais propios da xurisdición contencioso-administrativa.

Ademais, o manexo dos textos legais, da xurisprudencia e da doutrina familiarizarao coa terminoloxía propia do procedemento administrativo e do proceso contencioso- administrativo, e facilitarlle unha mellor comprensión dos textos xurídicos, o que sen dúbida contribuirá a unha mellor claridade expositiva e tecnicamente correcta.

Coa súa participación nas clases, na tramitación simulada de xuízos e na realización das actividades programadas polo profesorado, obterá unha visión global do procedemento administrativo e do proceso contencioso-administrativo, así como dos problemas forenses que presentan as institucións estudadas, e comprobará a súa aplicación en situacións reais, ademais das distintas formas de interpretación das normas xurídicas. Estas prácticas proporcionaranlle os coñecementos necesarios para elaborar e presentar unha decisión xuridicamente fundada, para redactar documentos xurídicos sinxelos, o que lle facilitará tamén as competencias básicas para expoñer os seus coñecementos cun dominio axustado das habilidades orais e escritas.

Máis concretamente:

Coñecementos
Con01: Coñecer os distintos medios de investigación da solvencia do contrario, de obtención de información útil do propio cliente e de datos ou documentos en distintos organismos, así como as técnicas dirixidas á investigación e establecemento dos feitos nos distintos tipos de procedementos, especialmente a produción de documentos, os interrogatorios e as probas periciais.
Con02: Coñecer e ser capaz de integrar a defensa e a postulación dos dereitos dos clientes no marco dos sistemas de tutela xurisdicionais nacionais e internacionais.
Con03: Coñecer as diferentes técnicas de composición de intereses, análises de problemas e toma de decisións profesionais, identificando a parcela do Dereito na que se residencia; e saber atopar solucións a problemas mediante métodos alternativos á vía xurisdicional.
Con05: Coñecer a estrutura procedemental e particularidades máis importantes que presentan os distintos procesos propios das diferentes ordes xurisdicionais nos que interveñen con máis frecuencia os profesionais da Avogacía e da Procuradoría; así como os tipos de pretensións que se poden exercitar neles, as técnicas alegatoria, probatoria e de conclusións, e manexarse nos procedementos de xurisdición voluntaria.
Con06: Coñecer as técnicas procesuais e ser capaz de executar cuantos actos encoméndenlles ou para cuxa realización estean facultados nas distintas ordes xurisdicionais, con especial atención aos prazos, actos de comunicación, medios de impugnación, execución e vías de constrinximento.
Con07: Coñecer as técnicas, tanto para a elaboración de documentos profesionais e procesuais de contido diverso, como para ter unha intervención, fluída, correcta e acertada, nas actuacións orais propias do exercicio profesional.
Con09: Coñecer o usus fori dos tribunais, organismos e oficinas públicas propias do lugar.
Con14: Coñecer a actividade doutros operadores xurídicos, así como de profesionais relacionados co exercicio da súa profesión.

Habilidades ou destrezas
H/D03: Posuír habilidades que permitan aplicar os coñecementos especializados adquiridos na licenciatura ou o grao, ao exercicio profesional ante tribunais ou autoridades públicas, así como nas funcións de asesoramento.
H/D04: Desenvolver as habilidades e destrezas necesarias para a correcta e eficaz realización dos actos de comunicación ás partes no proceso, e para unha colaboración eficaz cos tribunais na execución das resolucións xudiciais; coñecendo e diferenciando os intereses privados que representa dos de carácter público cuxa execución a Lei e os tribunais encoméndenlle.
H/D05: Desenvolver destrezas e habilidades para a elección da estratexia correcta para a defensa dos dereitos da clientela, tendo en conta as esixencias dos distintos ámbitos da práctica profesional, incluída a conveniencia de propiciar solucións negociadas aos conflitos e de preocuparse, no seu caso, pola execución das resolucións favorables ao cliente; sendo capaz de transmitir, de modo claro e fundamentado, as razóns e argumentos que sustentan unha determinada posición xurídica.
H/D07: Desenvolverse con soltura nos distintos trámites dos procedementos máis habituais que son propios das diferentes ordes xurisdicionais, valorando en cada caso a viabilidade de acudir ao que resulte máis adecuado aos intereses do cliente.
H/D08: Desenvolver as destrezas e habilidades necesarias para a utilización dos procedementos, protocolos, sistemas, e aplicacións xudiciais, que requiran os actos de comunicación e cooperación coa Administración de Xustiza, con especial atención aos de natureza electrónica, informática e telemática; e para a procura de información telemática, xurídica ou non xurídica, que resulte relevante nos asuntos cuxa xestión se teña encomendada.
H/D10: Saber manter un estrito ton profesional; e desenvolver habilidades e destrezas interpersoais, que faciliten o exercicio profesional nas súas relacións coa cidadanía, con outros profesionais e coas institucións.
H/D11: Aplicar as técnicas de redacción con fluidez en documentos profesionais e procesuais de contido diverso; e de realización das intervencións orais máis habituais no exercicio profesional, segundo as particularidades do caso ou do procedemento de que se trate.
H/D12: Afacerse a analizar con determinación as resolucións procesuais, para valorar a posible impugnación desde o óptica risco-beneficio, e elixir, no seu caso, o medio máis adecuado de entre os contemplados pola normativa de aplicación.

Competencias
Comp01: Saber identificar conflitos de intereses e coñecer as técnicas para a súa resolución; establecer o alcance do segredo profe sional e da confidencialidade, e preservar a independencia de criterio.
Comp02: Saber identificar os requirimentos de prestación e organización determinantes para o asesoramento xurídico e a representación procesual.
Comp04: Desenvolver a capacidade para elixir os medios máis adecuados que ofrece o ordenamento xurídico para o desempeño dunha defensa e representación técnica de calidade.
Comp07: Saber expoñer, de forma oral e escrita, feitos; e extraer argumentalmente consecuencias xurídicas, en atención ao contexto e ao destinatario ao que vaian dirixidas, de acordo no seu caso coas modalidades propias de cada ámbito procedemental.
Comp10: Familiarizarse co funcionamento e a problemática de institucións relacionadas co exercicio da Avogacía e da Procuradoría.
Comp12: Saber utilizar a perspectiva de xénero como ferramenta metodolóxica na actuación profesional cotiá e nas relacións profesionais.
Comp13: En xeral, desenvolver as competencias e habilidades necesarias para o exercicio da Avogacía e, no seu caso, de Procuradoría.

Para conseguir que o alumnado do Máster adquira os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas esixidas e os obxectivos propostos, a metodoloxía e a programación basearanse nunha formación activa e participativa, e na asimilación progresiva de experiencias (“aprender facendo”) e razoamentos xurídicos.

Desta maneira, partindo da bagaxe teórica que os/as licenciados/as e graduados/as en Dereito adquiriron na Facultade, perséguese que o profesorado se centre nas cuestións prácticas máis relevantes relacionadas cos contidos da materia que expón o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría, tratando que o alumnado adquira as habilidades e as regras esenciais do usus fori.

A metodoloxía docente centrarase en potenciar todas as capacidades do alumnado, principalmente as competencias, habilidades, técnicas e actitudes necesarias para o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría. Búscase conseguir un cambio de mentalidade importante no alumnado, pasando de ser simple espectador pasivo a converterse en protagonista activo dá a súa propia formación. Igualmente, preténdese ofrecer un trato o máis personalizado posible, para conseguir unha formación de calidade.

Trátase de axudar ao alumnado a que "aprendan a aprender" as claves para resolver calquera problema que se lles presente relacionado cos contidos da materia, tanto no ámbito substantivo como no procesual, cuxo contido básico dáse por suposto, dada a súa condición de licenciados/graduados en Dereito.

Seguirase con preferencia o método do caso (“estudos de casos”), como medio para que o alumnado alcance os obxectivos previstos. Traballarase con casos, extraídos ou inspirados, de/na realidade, coas súas diferentes variables e co tratamento da xurisprudencia e doutrina. Cando a materia precíseo, combinaranse outros métodos, como presentación en aula de exercicios, seminarios, debates sobre resolución de problemáticas etc. Ademais das simulacións, empregaranse outras técnicas cos que o alumnado leve a cabo as mesmas actividades que despois deberá realizar como profesional da Avogacía ou da Procuradoría, sempre baixo un prisma eminentemente práctico e deontolóxico.

Tamén se asesora ao alumnado sobre as técnicas que ha de empregar cando exerza a profesión, tanto no ámbito xudicial como extraxudicial, sen esquecer o enfoque global da profesión. Prestarase especial atención aos aspectos de máis interese profesional, atendida a frecuencia coa que se presentan na vida profesional diaria.

Por tanto, a análise e a resolución dos asuntos/casos por parte do alumnado, a elaboración de escritos profesionais, procesuais e extraxudiciais, a preparación de informes/ditames, de alegacións e interrogatorios orais, as simulacións de actuacións profesionais e procesuais tanto escritas como orais, o traballo tutelado… son os sistemas habituais de traballo.
Isto significa que o alumnado debe responsabilizarse de preparar adecuadamente os contidos concretos que serán obxecto de análise nas clases (“estudo e traballo previo”), así como de resolver de maneira autónoma os casos e actividades que o profesorado lles formule.

Deste xeito, as actividades formativas que se realizarán na aula con presenza do profesorado consistirán en:

• Docencia expositiva (clase maxistral combinada con actividades de contido práctico):

Utilizarase para actividades presenciais que non requiren unha participación activa e constante dos estudantes.
Poderán ter diferentes formatos (exposicións orais, intercambio de opinións, debates, procura de información polo alumnado, exposicións do alumnado etc.)/ etc.) e contarán con apoio de medios audiovisuais e informáticos, á vez que se procurará a maior implicación do alumnado.

Habitualmente, realizarase unha breve introdución ás cuestións máis relevantes que, desde a óptica da práctica, presenta cada tema. Expoñeranse os supostos prácticos a resolver, os temas ou cuestións a expoñer/debater e os traballos/tarefas a realizar.
Inclúense aquí tamén a realización de diferentes probas aleatorias como preguntas test, resolución de problemas/casos etc.
Con todo, o recurso á docencia expositiva non será o máis empregado na titulación, dado o carácter eminentemente práctico e profesionalizante desta, e as competencias, coñecementos e habilidades/destrezas que debe adquirir o alumnado, dirixidas ao exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría.

• Docencia interactiva.

Será o recurso máis habitual e consistirá na organización de actividades presenciais que buscan ou requiren unha participación activa e constante dos estudantes, a partir dun estudo previo.

Realizaranse actividades tipo: seminarios; estudo, discusión e resolución de casos prácticos; resolución de problemas; exposición de traballos; procura de información (normativa, xurisprudencia e doutrina) relevante; prácticas en aula informática; etc. Tamén as simulacións de actuacións profesionais, escritas e orais, a tramitación de procesos e a celebración de audiencias, comparecencias, vistas... serán recursos formativos que se empregarán habitualmente.

Inclúense tamén actividades consistentes visitas de traballo a órganos, institucións e oficinas públicas de interese para o exercicio profesional, e de avaliación do tipo: en aula de informática mediante sistemas de docencia virtual, exposición de traballos, memorias etc.

Tanto nas clases expositivas como interactivas utilizarase o método do caso, que consiste na descrición dunha situación concreta con finalidades pedagóxicas para aprender a razoar e a aplicar os coñecementos teóricos. O caso proponse a un grupo-clase para que individual e/o colectivamente sométano á análise e á toma de decisións. Ao utilizar o método do caso preténdese que o alumnado estude a situación, defina os problemas, chegue ás súas propias conclusións sobre as accións que habería que emprender, contraste ideas, deféndaas e as reelabore con novas achegas.

• Titorías.

Están especialmente indicadas para o desenvolvemento de actividades presenciais de orientación, dinamización e seguimento do traballo dos estudantes: orientación e tutela para a realización de traballos, preparación de exposicións, procura e selección de material bibliográfico, revisión de prácticas ou problemas, etc.

En aula, grupos reducidos ou personalizadas, estarán destinadas ao alumnado que as precise e nos temas que revistan unha especial dificultade. Nelas, atenderase ao alumnado para discutir cuestións concretas en relación coas súas tarefas ou para tratar de resolver calquera dificultade relacionada cos contidos e actividades da materia.

Os horarios de titorías serán fixados por cada docente e dados a coñecer con suficiente antelación ao alumnado. En todo caso, á finalización de cada clase o alumnado poderá acordar co docente o momento máis idóneo para recibir o apoio necesario.

En definitiva, a actividade que haberá de desenvolver o alumnado consistirá en:
- Chegar ao coñecemento teórico e práctico dos conceptos e das institucións básicas da materia.
- Procura de materiais: lexislación, xurisprudencia, doutrina, consultas etc.
- Asistencia a xuízos e a outras actividades programadas polo profesorado.
- Resolución de supostos prácticos, elaboración de escritos profesionais e demais actividades de índole similar, tanto de maneira individual como en grupo.
- Aplicación das normas e da xurisprudencia a casos concretos.
- Elaborar traballos, individualmente ou en grupo, sobre contidos da materia.
- Preparar e tomar parte nos debates organizados na aula e nas simulacións de actuacións profesionais que se programen.
- Participar periodicamente nos programas de titorías.

A actividade presencial complementarase con soporte virtual ofrecido a través da plataforma USC VIRTUAL e da plataforma info rmática da Escola de Práctica Xurídica, por medio das que se fornecerán os materiais referidos aos contidos e aos supostos prácticos das diferentes partes que configuran a materia; ofreceranse ligazóns ás fontes básicas de coñecemento; recolleranse os traballos realizados polo alumnado; realizaranse probas de autoavaliación; habilitaranse métodos de contacto para titorías virtuais e remitiranse as cualificacións ao alumnado.

Para garantir o aproveitamento por parte do alumnado e constatar o seu progreso na consecución dos obxectivos propios da materia, establécense diferentes sistemas de avaliación, entre os que figuran controis de asistencia e probas, parciais e finais, de carácter eminentemente práctico, que revelen o seu adecuado grao de formación e aprendizaxe.

Por tanto, valorarase o rendemento e as aprendizaxes adquiridas a través dunha combinación equilibrada e variada de actividades de avaliación formativa.

A avaliación formativa debe valorar o esforzo e o progreso na aprendizaxe, así como a adquisición dos coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia, e incentivar unha dedicación constante á asimilación e comprensión dos contidos propios da materia.

Como regra xeral, para avaliar o rendemento do alumnado utilizarase o sistema de avaliación continua, por ser o que mellor contribúe a estimular ao alumnado para seguir o proceso e involucrarse na súa propia formación.

De maneira particular, teranse especialmente en conta os seguintes sistemas de avaliación:

A) Avaliación continua

Serán obxecto de valoración:
• Asistencia presencial e diaria ás clases, que se controlará a través de diferentes medios; esixíndose un mínimo dun 90% de asistencia real para poder ser valorado polo sistema de avaliación continua.
• Participación activa nas clases (realización de preguntas, exposicións orais, debates etc.)/ etc.), a través das diferentes actividades programadas polo profesorado.
• Elaboración de traballos individuais ou en grupo, como redacción de escritos profesionais e forenses, ditames, estudo de casos e resolución de problemáticas, procura de información relevante, etc.
• Probas de preguntas obxectivas (test), de preguntas de desenvolvemento e de preguntas tipo caso práctico (con enunciado).
• Simulacións de actuacións extraprocesuais e de xuízos correspondentes á orde xurisdicional contenciosa-administrativo, tanto desde a perspectiva da súa tramitación escrita como oral.

A través das actividades, tarefas e probas anteriores obterase o 100 % da nota final, constituíndo:
- A asistencia constante e puntual ás clases: o 5% da nota final
- A participación activa nas clases e nas tarefas/traballos encomendados: o 5% da nota final
- A realización e presentación de traballos escritos: o 30% da nota final
- A realización de probas teórico-prácticas: o 30% da nota final
- A tramitación de actuacións profesionais simuladas: o 30% da nota final.

Para superar o sistema de avaliación continua e alcanzar a cualificación de aprobado, é necesario, despois de acreditar a porcentaxe de asistencia ás clases indicado anteriormente, evidenciar un coñecemento xeral e equilibrado de toda a materia. Non será posible superar unha materia se o/o alumno/para demostra que descoñece partes esenciais do programa. Ao alumnado que siga o sistema de avaliación continua, a coordinación do Máster comunicaralle con suficiente antelación a súa cualificación, para que, caso de non aprobar por medio deste sistema, poida presentarse ao exame final.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou de probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións.

A efectos da Normativa de Permanencia nas Titulacións de Máster, todas as actividades realizadas, tanto durante como fóra das clases, así como a asistencia ás clases, serán valoradas. Por tanto, para que o/o alumno/para figure como “non presentado" na correspondente convocatoria será necesario que non asista a ningunha clase, non realice ningunha actividade, nin se presente ao exame.

B) Exame final

Para o alumnado que non supere a materia a través do Sistema de avaliación continua establecerase unha proba final.
A finalidade desta proba é comprobar que o alumnado adquiriu os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia e que é capaz de aplicalas a situacións de índole profesional.

Para acceder á devandita proba final é necesario acreditar unha asistencia real ás clases superior ao 60% das sesións impartidas. Unha porcentaxe inferior de asistencia implica a imposibilidade de poder presentarse ao exame final e, consecuentemente, de superar a materia.

A proba final efectuarase nas datas aprobadas pola comisión académica do Máster, e constará de diferentes exercicios e actividades que evidencien un coñecemento equilibrado da materia, tanto desde unha perspectiva teórico-práctica como exclusivamente práctica.

A este respecto, poderá conter: Preguntas obxectivas (test), preguntas de desenvolvemento, preguntas tipo caso práctico (con enunciado); Simulacións de actuacións extraprocesuais e de procesos correspondentes ás diferentes ordes xurisdicionais, tanto desde a perspectiva dos trámites escritos como orais; Redacción de escritos profesionais e procesuais, e de informes xurídicos; Estudo de casos e resolución de problemáticas; Procura de información relevante; etc.

O alumnado que acredite imposibilidade sobrevinda de asistir ás clases poderá solicitar dispensa de asistencia. En tal caso, corresponderá á comisión académica do máster decidir acerca de dita solicitude. Para iso, a comisión deberá valorar especialmente, entre outros aspectos, se os coñecementos, habilidades e actitudes que o alumnado debe adquirir coa materia esixen necesariamente a asistencia presencial, á vista do seu contido eminentemente práctico, a metodoloxía empregada, as actividades para realizar etc. Como regra xeral, todas as materias do máster presentan un elevado compoñente práctico, que esixe a presenza do alumnado para adquirir as competencias esixidas e os obxectivos propostos.

No caso de ser concedida dispensa de asistencia ás clases, o profesorado da materia deberá encomendar ao alumnado a realización das tarefas alternativas que considere necesarias para garantir a aprendizaxe, en condicións semellantes ao esixido ao resto dos compañeiros/as, entre as que se poderá incluír tamén a realización dun exame.

C) Revisión de exames

En cumprimento da normativa da USC, a coordinación do Máster publicará, no taboleiro de anuncios da Escola de Práctica Xurídica, a lista coa cualificación final de cada alumno/a en os dez días seguintes á realización do exame final, con indicación da data e horario na que o alumnado poderá exercitar o seu dereito de revisión para percibir o seu nivel de coñecementos e de carencias. En todo caso, esta revisión terá sempre lugar dentro dos dez días seguintes á publicación das cualificacións.

A publicación de cualificacións poderá substituírse polo envío das mesmas de maneira telemática ao correo electrónico de cada alumno/a.

Finalizada a revisión, serán publicadas as notas definitivas no mesmo taboleiro da Escola.

A materia "Práctica Xurídica Administrativa I: Litigación" ten un total de tres créditos.

O tempo de estudo e de traballo individual que debe dedicar un estudante para superar a materia depende, loxicamente, das capacidades intelectuais particulares de cada alumno/a. Con todo, calcúlase, como media, que o tempo de distribución do traballo do alumno/a, entre horas presenciais e non presenciais, será o seguinte:

Horas presenciais: 24
Horas non presenciais: 51
Volume de traballo mínimo (en horas): 75

Antes de iniciarse ao estudo desta materia o alumnado debe repasar e actualizar os coñecementos adquiridos durante o Grao en Dereito, que son propios desta materia.

A preparación idónea da materia aconsella que o alumnado asista a todas as clases presenciais co material lexislativo e xurisprudencial correspondente aos contidos que se van a impartir, previamente lido, e cos traballos encomendados previamente, realizados na súa totalidade.

O alumnado non debe atopar excesivo problema en superar satisfactoriamente a materia se, xunto co devandito anteriormente, desde o primeiro día de clase trata de introducirse e comprender os principais contidos da materia e a terminoloxía técnica e profesional empregada.

Tamén é necesario ser capaz de dedicar cada día un tempo razoable ao estudo e a preparación da materia e á elaboración dos casos e tarefas encomendadas; ademais de adquirir o hábito de preguntar nas clases e titorías todas as súas dúbidas.