Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Didácticas Aplicadas
Áreas: Didáctica da Expresión Corporal
Centro Facultade de Formación do Profesorado
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Nesta materia os alumnos e alumnas deben alcanzar un coñecemento práctico, e non só técnico, sobre as actividades excursionistas e a vida ao aire libre. Os alumnos e alumnas aprenderán a deseñar excursións e a coñecer todas as dificultades e satisfaccións que a práctica excursionista e a acampada levan. Os alumnos e alumnas terán que saber deseñar as excursións tendo en conta a riqueza cultural que se abre coa súa práctica e valorar que aspectos educativos se estimulan nestas actividades.
1.- O excursionismo como actividade educativa: historia e fundamentos pedagóxicos.
2.- Deseño e modelos de excursión.
3.- A acampada e a vida de montaña.
4.- As colonias escolares.
5.- Recursos e instalacións de educación ao aire libre.
6.- Estudo de casos de uso de instalacións e recursos na organización, deseño e desenvolvemento de actividades educativas na natureza e ao aire libre.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Beames, S. e Brown, M. (2016). Adventurous Learning. A Pedagogy for a Changing World. Routledge.
Priest, S., e Gass, M. (2017). Effective leadership in adventure programming, 3E. Human Kinetics.
Stremba, B. (2009). Teaching adventure education theory: Best practices. Human Kinetics.
Wagstaff, M., e Attarian, A. (2009). Technical skills for adventure programming: A curriculum guide. Human Kinetics.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Brotherton, L. (2013). Manual de orientación. Barcelona: Paidotribo.
Colorado, J. (2001). Montañismo y trekking. Desnivel.
Elziere, C. (1999). Caminar por la montaña. Desnivel.
Gilbertson, K., Bates, T., Ewert, A., e McLaughlin, T. (2006). Outdoor education: Methods and strategies. Human Kinetics.
Guillén, R., Lapetra, S., e Casterad, J. (2000). Actividades en la naturaleza. Inde.
Harrison, G., e Erpelding, M. (2012). Outdoor program administration: Principles and practices. Human Kinetics.
Jensen, C. R., e Guthrie, S. (2006). Outdoor recreation in America. Human Kinetics.
López Moreno, G. (2002). Manual práctico del excursionismo. Ministerio de Educación y Ciencia.
Martin, B., Breunig, M., Wagstaff, M., e Goldenberg, M. (2017). Outdoor leadership. Human Kinetics.
Mears, R. (2011). El arte de la supervivencia en la naturaleza. Paidotribo.
Melendo, J. A., Arbonés, N., Cancer, L., Maza, P. e Lampre, F. (2014). Manual de técnicas de montaña e interpretación de la naturaleza. Paidotribo.
Prouty, D., Panicucci, J., e Collinson, R. (2007). Adventure education: theory and applications. Human kinetics.
Redmond, K., Foran, A., e Dwyer, S. (2010). Quality lesson plans for outdoor education. Human kinetics.
Spengler, J. O., Connaughton, D., e Pittman, A. T. (2006). Risk management in sport and recreation. Human Kinetics.
Steffen, J., e Stiehl, J. (2010). Teaching lifetime outdoor pursuits. Human Kinetics.
Stilwell, A. (2016). Técnicas de supervivencia. Paidotribo.
4.1- Básicas:
2.- Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
4.2.- Específicas.
5.- Que os estudantes sexan capaces de deseñar programas para a realización de actividades educativas en contornos naturais, en concreto saberá deseñar unha actividade educativa orixinal sobre un contorno natural previamente elixido.
6.- Que os estudantes sexan capaces de coordinar e dirixir organizacións relacionadas coa educación en contornas naturais.
4.3.- Da materia.
1.- O alumno sabe deseñar unha excursión nun contorno natural contando con todos os factores que se implican nesta actividade, incluída pásaa a noite.
2.- O alumno sabe valorar e levar á práctica os elementos pedagóxicos que vertebran unha excursión ao aire libre.
3.- O alumno sabe resolver un imprevisto e recorrer a solucións viables.
As clases teóricas presentan unha síntese actualizada do conxunto de saberes acumulados sobre excursionismo e vida ao aire libre, que se verifica en actividades que se desenvolven nas clases prácticas. As clases ao aire libre permiten aos alumnos coñecer as súas posibilidades educativas, recursos e actividades que se desenvolven na natureza. Os alumnos deben recoller notas de todas estas visitas. Os estudantes realizarán unha proposta práctica de deseño dunha excursión, con fundamentación teórica, traballo a pé de campo, posta en práctica e elaboración de conclusións, todo isto segundo o acordado previamente. Os estudantes serán atendidos en grupos reducidos, ou individualmente, en titoría para orientar as súas indagacións.
Hai que ter en conta que debido á natureza da materia realizaranse saídas e prácticas de campo ás que o alumnado deberá asistir obrigatoriamente, tal e coma figura no sistema de avaliación.
Poderase establecer un sistema de docencia de aula invertida, por medio do uso do Campus Virtual da materia, e en conxunto con outras materias do mesmo Módulo.
Por último, contémplase o uso, segundo necesidade, das plataformas tecnolóxicas institucionais (correo electrónico, aula virtual da materia e Microsoft Teams) como recursos para a difusión dos materiais, realización e/ou entrega de tarefas e, en xeral, facilitar a comunicación e un mellor aproveitamento da materia.
A avaliación será levada a cabo por procedementos de avaliación continua que atenderán aos seguintes apartados:
1) Participación nas sesións interactivas: 30% da nota final. As posibilidades que se contemplan neste apartado son:
Entre o 80 e 100 % de participación: O alumnado recibe unha cualificación máxima de 3 (sobre 10) na nota final ou a parte proporcional segundo a súa porcentaxe de asistencia.
Entre o 50 e 80 % de participación: O alumnado non recibe cualificación neste apartado.
Entre o 0 e 50 % de participación: O alumnado nesta situación non poderá superar a materia na primeira oportunidade.
2) Informes escritos e outras producións: 70% da nota final. Consistirá nun ou varios traballos sobre as competencias que se indican no programa e dos que pode requirirse tanto a elaboración grupal como a presentación oral. Ademais, algún/s dos traballos poderá ser requirido en coordinación coa materia Deseño e organización de actividades motrices ao aire libre. Proporcionaranse os detalles concretos na guía docente que se facilitará ao comezo do curso.
Para aprobar a materia será preciso obter unha cualificación mínima de 5 puntos (sobre 10) no apartado 2.
SEGUNDA OPORTUNIDADE
O alumnado que non superase a materia na primeira instancia poderá facelo dentro da mesma convocatoria nunha segunda oportunidade. Na mesma, deberá realizar a entrega do ou dos informes ou outras producións que non tivera superado na primeira oportunidade. Neste caso, o apartado de participación non poderá ser subsanado polo que a máxima cualificación que poderá obterse será a que corresponda ao peso do apartado 2.
ALUMNADO CON DISPENSA DE ASISTENCIA
O alumnado con dispensa de asistencia deberá contactar co docente na mesma semana na que se solicita para concretar o seu plan de traballo na materia e, se é preciso, acordar as adaptacións que fosen pertinentes para atender cada situación particular.
ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECÍFICAS DE APOYO EDUCATIVO
O alumnado con algunha diversidade funcional e que requira de adaptacións ou apoio para seguir o desenvolvemento normal da materia deberá acudir ao Servizo de Participación e Integración Universitaria (SPIU), e, inmediatamente despois, falar co docente para concretar o seu plan de traballo na materia e, de ser preciso, acordar as adaptacións que fosen pertinentes para atender cada situación particular.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
TRABALLO PRESENCIAL (horas)
Clase presencial en grupo completo: 6
Clases practicas: 12
Titorías: 2
Realización de exercicios escritos ou exames: 2
Outras tarefas co profesor/a de a materia: Visita guiada a instalacións de aire libre: 8
TOTAL horas de traballo presencial: 30
TRABALLO PERSOAL (horas)
Estudo autónomo individual ou en grupo: 20
Escritura de exercicios, conclusións ou traballos derivados da materia: 5
Lecturas recomendadas e procuras bibliográficas: 12
Asistencia a actividades recomendadas: 4
Outras tarefas: Deseño dunha excursión: 4
TOTAL horas de traballo persoal do alumnado: 45
Este máster capacita para a dirección de grupos e a toma de decisións responsables en relación con actividades educativas en contornos naturais. É necesario que os alumnos e alumnas teñan actitudes positivas en todas aquelas cuestións que fan referencia a calidades persoais que apuntan cara ao desenvolvemento desas capacidades. Nesta materia estas calidades afloran especialmente nas actividades ao aire libre, nas camiñadas, acampadas e na observación directa da realidade natural. É neses momentos onde os alumnos e alumnas deben mostrar as súas calidades de dirección de grupos, saber tomar decisións responsables, de como poden espertarse valores educativos e ter recursos ante as dificultades ou os feitos imprevistos.
As actuacións do profesor rexeranse, en todo caso, pola Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións, aprobada no Consello de Goberno do 15 de xuño de 2011 (DOG 21 de xullo de 2011) e modificada pola Resolución do 5 de abril de 2017 (DOG, 8 de maio).
Os estudantes que teñan dispensa de asistencia por traballo ou conciliación familiar, terán que aterse ao disposto na Instrución 1/2017 da Secretaría Xeral. Neses casos, para aprobar esta materia é obrigatoria a asistencia ás actividades prácticas ao aire libre que están programadas e sinaladas no horario de clases.
Os alumnos necesitan un equipamento mínimo como excursionistas: boas botas, mochila lixeira, gorro, crema de protección solar...
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Este programa pode sufrir as modificación oportunas por necesidades docentes. Estas serán comunicadas ao alumnado con suficiente antelación.
Así mesmo, para que a materia contribúa a unha maior sostibilidade, igualdade de xénero e protección das persoas adoptaranse as seguintes medidas:
1) Responsabilidade medioambiental:
o Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
o Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encadernación.
o Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
o Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
o Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.
2) Perspectiva de xénero:
o Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace: https://www.usc.es/export9/sites/webinstitucional/gl/servizos/oix/desca…
3) Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
4) Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
5) Non se poderá empregar o de teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
6) Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
7) Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos: https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos.
Joaquín Lago Ballesteros
Coordinador/a- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Expresión Corporal
- Teléfono
- 982821023
- Correo electrónico
- joaquin.lago [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 16:30-18:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 30 |
| 26.05.2025 16:30-17:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 30 |
| 09.07.2025 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 30 |