Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Didácticas Aplicadas
Áreas: Didáctica das Ciencias Sociais
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
- Coñecer e identificar os espazos culturais e o seu potencial educativo en diferentes contextos.
- Familiarizarse cos diferentes ámbitos dos espazos culturais desde unha perspectiva interdisciplinar e integradora.
- Experimentar e vivenciar situacións e procesos de aprendizaxe en relación cos espazos culturais e desenvolver as capacidades emocionais e creativas.
- Coñecer, analizar e avaliar experiencias e propostas innovadoras desenvolvidas nos ámbitos da Educación Infantil e Primaria.
- Ser capaz de deseñar propostas didácticas para diferentes niveis da Educación Infantil e Primaria coherentes e innovadoras aplicando os coñecementos adquiridos en diferentes contextos educativos
- Identificar o espazo físico do ámbito virtual e coñecer as interrelacións entre ambos os planos.
1. A comprensión dos espazos culturais. As paisaxes culturais, diversidade e compoñentes.
2. Espazo físico e ámbito virtual. A percepción das paisaxes a través do tempo e os condicionantes culturais.
3. A pedagoxía dos espazos: educación patrimonial.
4. Espazos culturais e contextos educativos.
Básica:
- Busquets i Fàbregas, J. (2010). La educación en paisaje: una oportunidad para la escuela. Iber: Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, 65, p. 7-16.
- Feliu Torruella, M. e Hernández Pongiluppi, M. (2015): “El paisaje en la didáctica de las ciencias sociales”. Íber: didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, 81, p. 9-14.
- Fontal Merillas, O. (coord.) (2020). Cómo educar en el Patrimonio. Guía Práctica para el desarrollo de actividades de educación patrimonial. Consejería de Cultura y Turismo de la Comunidad de Madrid, Dirección General de Patrimonio Cultural.
- Liceras Ruiz, A. (2013). Didáctica del paisaje. Iber: Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, 74, p. 85-93.
Complementaria:
- Benayas del Alamo, J. e López Santiago, C. (2010). Propuesta didáctica para vivir el paisaje. Iber: Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, 65, p. 56-65.
- Calaf Masachs, R. (2009). Didáctica del patrimonio: epistemología, metodología y estudio de casos. Trea.
- Domínguez, A. e López Facal, R. (2014). Patrimonio, paisaje y educación: formación inicial del profesorado y educación cívica del alumnado de primaria. Clio: History and History Teaching, 40.
- Estepa Giménez, J. (2013). La educación patrimonial en la escuela y el museo: investigación y experiencias. Universidad de Huelva
- Fontal Merillas, O. e Gómez-Redondo, C. (2015). Evaluación de programas educativos que abordan los procesos de patrimonialización. Didáctica de las ciencias experimentales y sociales, 29, p. 89-118.
- Fontal Merillas, O. e Ibáñez-Etxeberria, A. (2017). La investigación en Educación Patrimonial. Evolución y estado actual a través del análisis de indicadores de alto impacto. Revista de Educación, 375, p. 184-214.
- García de la Vega, A. (2019). Perspectivas de futuro en el aprendizaje del paisaje. Didáctica Geográfica, 20, 55-77.
- Hernández Carretero, A. M. (2010). El valor del paisaje cultural como estrategia didáctica. Tejuelo, 9, p. 162-177.
- Hernández Carretero, A. M. e García de la Vega, A. (2022). Monográfico sobre El paisaje y su didáctica. Reidics. Revista de Investigación en Didáctica de las Ciencias Sociales, 10.
- Insa Sauras, Y. (2002). Itinerarios urbanos, recursos y materiales didácticos para explicar la ciudad. Iber: Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia, 32, p. 89-95.
- Liceras Ruiz, A. (2003). Observar e interpretar el paisaje. Estrategias didácticas. Grupo Editorial Universitario.
- Liceras Ruiz, A. (2018). Notas para el estudio del paisaje. Universidad, Escuela y Sociedad, 4 (marzo 2018), 26-39.
Competencias Básicas:
CB6. Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/o aplicación de ideas nun contexto de investigación.
CB7. Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB9. Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións –e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan– a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades.
Competencias Xerais:
CG1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
CG4 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
CG6 - Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
CG7 - Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
CG8 - Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
Competencias Transversais:
CT1. Capacidade de análise e síntese.
CT4. Traballar de forma colaborativa.
CT6. Capacidade de innovar (creatividade) dentro de contextos educativos escolares e non escolares.
CT7. Comportarse con ética e responsabilidade social e ambiental como docente e/o investigador.
CT8. Ser capaz de comunicarse cos seus compañeiros, coa comunidade educativa e coa sociedade en xeral no ámbito das súas áreas de coñecemento.
CT10. Ter capacidade para actualizar os coñecementos, metodoloxías e estratexias na práctica docente.
CT11. Capacidade para comprender o significado e aplicación da perspectiva de xénero nos distintos ámbitos de coñecemento e na práctica profesional co obxectivo de alcanzar unha sociedade máis xusta e igualitaria.
CT13. Sustentabilidade e compromiso ambiental. Uso equitativo, responsable e eficiente dos recursos.
Competencias Específicas:
CE1. Coñecer as bases teóricas do traballo interdisciplinar e identificar os seus centros de interese en contextos escolares e non escolares.
CE2. Identificar e analizar críticamente propostas interdisciplinares no ámbito educativo.
CE3. Deseñar, xustificar, organizar e avaliar de forma sistemática propostas interdisciplinares en distintos contextos educativos.
CE6. Establecer os descriptores xerais que caracterizan unha investigación: seleccionar, elaborar, tratar e interpretar os datos, e presentar os resultados #de acordo con os propósitos da investigación.
CE7. Capacidade de aplicar coñecementos teóricos relativos ás Didácticas Específicas, tanto á investigación como á innovación e a avaliación.
CE8. Ser capaz de defender e argumentar de forma oral e escrita o traballo de investigación e/o innovación realizado, utilizando no seu caso recursos audiovisuais de apoio.
CE9. Ensaiar e avaliar formulacións de ensino disciplinares ou interdisciplinares en contextos educativos reais, e promover propostas de mellora en relación cos resultados obtidos.
CE15. Identificar criterios de calidade e control tanto na investigación como na práctica docente, fomentando o espírito crítico, reflexivo e innovador.
A metodoloxía docente da materia fundaméntase na participación activa do alumnado, procurando que o profesorado desenvolva basicamente o papel de mediador e guía no proceso de construción de coñecementos, adquisición de estratexias e desenvolvemento de destrezas e actitudes na aula.
Nas aulas expositivas levará a cabo a presentación do marco teórico e metodolóxico da materia por parte do profesorado, permitindo a súa integración no proceso de interacción cos estudantes, que deberán empregar o estudo autónomo para facerse cos fundamentos da materia.
Nas aulas interactivas as actividades procurarán a implicación do alumnado mediante a resolución de problemas, o desenvolvemento de experiencias e o estudo de casos. O alumnado deberá desenvolver un traballo persoal, tanto en grupo como individual, que favoreza unha aprendizaxe autónoma e cooperativa. De igual maneira, desenvolverá a súa capacidade comunicativa mediante a defensa oral do traballo realizado.
Tanto na aula como nas sesións de titoría o profesorado guiará todas as tarefas do alumnado e atenderá a dúbidas referidas á materia.
A aula virtual da USC empregarase como ferramenta metodolóxica que procurará garantir a calidade do ensino, permitindo tanto a entrega das tarefas do alumnado como a creación de repositorios de documentos para traballar na aula seleccionados polo profesorado da materia.
A avaliación terá en conta tres aspectos:
a) Asistencia ás clases e participación activa nas mesmas. A asistencia a clase é obrigatoria e os/as estudantes deben asistir a un mínimo do 80% das sesións. O control de asistencia realizarase a través de diferentes instrumentos de rexistro. A asistencia e participación constituirán ata un 20% da cualificación final.
b) Informes, traballos individuais e presentacións orais. Terán un peso do 30% na nota final.
c) Traballo grupal escrito de investigación e innovación, cun peso do 50% na nota final.
Para os casos de rendemento fraudulento de exercicios ou probas, aplicaranse as disposicións do Regulamento para a avaliación do rendemento académico dos estudantes e a revisión das cualificacións.
En cumprimento da instrución 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a renuncia á asistencia a clase, o alumnado que teña exención de docencia acordará un plan de traballo específico co profesorado, que incluirá:
a) Un calendario de reunións titoriais para monitorear e avaliar as tarefas asignadas (20% da cualificación final).
b) Un programa de lecturas e actividades individuais (30% da nota final).
c) A realización dun proxecto de investigación e innovación (50% da nota final).
Esta é unha materia de 3 ECTS, que se distribúen en sesións de traballo presencial co profesorado ao longo do cuadrimestre e de traballo grupal e individual do alumnado organizado ao redor das tarefas que se indican na apartados "Metodoloxía de ensino" e "Sistema de avaliación" deste Programa.
É recomendable que o traballo realizado na aula compleméntese con experiencias externas. Non só en forma de necesarias lecturas, senón tamén nunha observación e indagación na contorna, que permita ao alumnado unha participación activa e fundamentada na aula.
É moi importante incidir nas seguintes cuestións:
É obrigatorio o uso da conta de correo rai para calquera comunicación sobre a materia. Así mesmo, é obrigatorio o emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
Os traballos realizados polo alumnado deberán entregarse, preferentemente, a través das seccións habilitadas para iso no campus virtual da USC. Evitarase a entrega de traballos en papel.
A aula é un lugar de respecto polo coñecemento e a reflexión e entre as persoas que están nela. As actitudes reiterativas que leven a unha mala dinámica poden implicar a exclusión do sistema de avaliación indicado e só poder superar a materia mediante unha proba escrita individual, que, neste caso, supoñería o 100% da cualificación. Esta medida enténdese que será moi excepcional, dado que a madurez do alumnado evitará chegar a estas situacións.
En atención a criterios de igualdade de xénero no ámbito universitario, recoméndase facer uso de linguaxe non sexista tanto no traballo cotián de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información respecto diso na ligazón: http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…
Non se poderá empregar o teléfono móbil na aula, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo profesorado, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que poidan derivarse dun uso non adecuado do mesmo.
Ter en conta que a ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o alumnado matriculado na materia.
É obrigatorio o cumprimento da normativa de protección de datos: https://www.usc.gal/es/politica-privacidade-proteccion-datos
Maria Leticia Lopez Mondejar
Coordinador/a- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica das Ciencias Sociais
- Correo electrónico
- leticia.lopez.mondejar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Contratado/a Interino/a por Vacante - T3
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 17:00-18:30 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 16.05.2025 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 14 |
| 27.06.2025 18:00-19:30 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 14 |