Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 24
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Xeografía
Áreas: Xeografía Física
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Esta materia pretende abordar os procesos de desenvolvemento local mediante un enfoque ascendente. Se parte conceptualmente da teoría do desenvolvemento endóxeno, matizada pola proposta neoendógena, e debátese a conveniencia de falar en termos de desenvolvemento local e sustentabilidade, no seo dos debates teóricos sobre o desenvolvemento e as súas críticas ( antidesarrollo, decrecentismo, etc.). Na activación desde a escala local cobran un papel relevante os mecanismos de participación cidadá, contido fundamental da materia.
Así mesmo, preténdese estudar o patrimonio como activo esencial nos procesos de desenvolvemento local, desde unha perspectiva que problematiza o seu entendemento teórico e metodolóxico. Ponse a énfase, neste sentido, tanto no patrimonio natural como no cultural, cunha especial consideración do inmaterial, e examínanse críticamente os inventarios de recursos como ferramenta habitual neste tipo de procesos. Valórase, en particular, o problemático papel concedido ao turismo no desenvolvemento local institucionalizado.
1. O desenvolvemento endóxeno e as súas derivadas no seo dos debates sobre desenvolvemento.
2. A noción de desenvolvemento local.
3. A participación pública nos procesos de desenvolvemento. A controversia acerca da idea de actor/a. Procesos espontáneos e institucionalizados de desenvolvemento.
4. A noción de patrimonio no desenvolvemento endóxeno: implicacións teóricas e metodolóxicas
5. Patrimonio natural e cultural, material e inmaterial, nos procesos de desenvolvemento local.
Un contido obrigatorio desta materia é a saída de campo de día enteiro en desenvolvemento do temario práctico. Computaranse entre 4,5 e 12 h en función do acordo que se acade na Comisión Académica do Máster en Planificación e Xestión Territorial.
Bibliografía Básica:
Hose, A. (Ed.) (2016): Geoheritage and Geotourism. A European Perspective. The International Center for Cultural and Heritage Studies, Newcastle University, 352pp.
Dowling, R.; Newsome, D. (2018): Handbook of Geotourism. Edward Elgar Publishing, Ltd., 520pp.
Neto de Carvalho, C.; Rodrigues, J. C. (Eds.): Geoturismo & Desenvolvimento Local, Camara Municipal de Idanha a Nova, Geopark Naturejo da Meseta Meridional, UNESCO European and Global Park, 311pp.
Rodrigues, J. (2009): Geoturismo. Unha abordagem emergente. En Neto de Carvalho, C. e Rodrigues, J. C. (Eds.), Geoturismo & Desenvolvimento Local, pp. 38‐60. Camara Municipal de Idanha a Nova, Geopark Naturejo da Meseta Meridional, UNESCO European and Global Park, 311pp.
Martini, G. (2000): Patrimonio geológico y geoturismo. En Barettino, D. Wimbledon, W.A.P. y Gallego, E. Patrimonio geológico: conservación y gestión, pp. 161‐170. Ministerio de Ciencia y Tecnología, Instituto Tecnológico GeoMinero de España, 227pp.
Bibliografía complementaria:
Barrera Martín‐Merás, J.M. (2014): El Geoparque Villuercas‐Ibores‐Jara y su impacto multiple en el área de influencia. XV Congreso Internacional sobre Patrimonio Geológico y Minero; XIX Sesión Científica de la SEDPGYM, 16pp.
Sánchez Martín, J.M. Sánchez Rivero, M. (2016) Sinergias turísticas en entornos rurales: entre el mito y la realidad. El caso del Geoparque Villuercas‐Ibores‐La Jara. En Santos Solla, X.M. et al. X CITURDES Congreso internacional sobre turismo rural e desenvolvimiento sustentável, pp. 433‐447. UFRGS / ANTE / CETUR.
González Amuchástegui M.J., Serrano Cañadas, E. y González García, M. (2014) Lugares de interés geomorfológico, geopatrimonio y gestión de espacios naturales protegidos: el Parque Natural de Valderejo (Álava, España), En: Revista de Geografía Norte Grande, 59: 45-64. Chile.
Pérez Alberti, A. y López Bedoya, J. (2008) Espazos de interese geomorfológico. Tomo I. Universidad de Santiago de Compostela y Xunta de Galicia.
López Bedoya , J. y Pérez Alberti, A. (2008) Metodología para la selección y valoración de puntos de interés geomorfológico en Galicia. Trabajos de Geomorfología en España 2006-2008, pp.467-470.
Trueba, J. y Serrano, E., 2008, La valoración del patrimonio geomorfológico en espacios naturales protegidos. Su aplicación al Parque Nacional de los Picos de Europa. Boletín de la A.G.E. Nº 47.
Wimbledon, W. A. P., 1995, The development of a Methodology for the Selection of British Geological Sites for Conservation: part 1’’, en: Modern Geology, Bologna, 20.
Escobar, E. (2017): Centro de interpretación del volcán Cerro Gordo como ejemplo de
dinamización económica en el Campo de Calatrava (Ciudad Real, España). En Carcavilla et al. (Eds.) Patrimonio geológico, gestionando la parte abiótica del patrimonio natural. Cuadernos del Museo Geominero, nº 21, pp. 467‐473. Instituto Geológico y Minero de España, 499pp.
CG01 - Capacidade de buscar e seleccionar a información útil para resolver problemas complexos, manexando con soltura as fontes
bibliográficas e estatísticas existentes.
CG05 - Capacidade para desenvolver unha perspectiva crítica sobre os diferentes aspectos que condicionan o uso humano do
territorio.
CG06 - Capacidade para abordar os problemas desde unha visión holística que considere os efectos ambientais, sociais e
económicos das decisións territoriais.
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas
novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha
información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á
aplicación dos seus coñecementos e xuízos
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos
especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser
en gran medida autodirigido ou autónomo.
5.5.1.5.2 TRANSVERSAIS
CT02 - Capacidade analítica e de síntese.
CT01 - Capacidade de procura e selección de información.
CT03 - Capacidade de realizar unha exposición en público e debater con soltura sobre o tema que se está expoñendo.
CT08 - Adquisición de responsabilidade ambiental e social na elaboración de políticas territoriais e na implantación de plans
e proxectos con incidencia territorial, así como nas solucións técnicas adoptadas.
5.5.1.5.3 ESPECÍFICAS
CE04 - Capacidade para levar a cabo procesos de análises, avaliación e diagnóstico do territorio, do medio ambiente, do
urbanismo, dos usos do chan e da propiedade da terra desde un punto de vista económico, social e ambiental.
CE06 - Coñecemento e uso crítico da terminoloxía especializada en planificación e xestión territorial e ambiental, e capacidade
para a aplicación práctica dos coñecementos sobre planificación do territorio, en especial no ámbito galego.
CE07 - Preparación e redacción de informes de ordenación do territorio, plan urbanístico e de xestión ambiental a través
da análise crítica, a avaliación e síntese de ideas novas e complexas.
CE11 - Capacidade para pensar e actuar como axente de desenvolvemento rural e local, considerando as persoas e comunidades
involucradas nas políticas e plans de desenvolvemento.
Clase maxistral. Estudo de caso, sesións de discusión. Seminarios e conferencias. Traballos de temas ( traballos de curto alcance).
Exposición pública dúas traballos realizados. Titoría individual e grupal. Uso de plataformas para a docencia a distancia (videoconferencia colectiva).
Os contidos dá materia serán eminentemente prácticos e aplicados. Os traballos que se realizarán contando cos recursos dispoñibles dá universidade e serán dirixidos con atención personalizada polos profesor.es Todos eles deberán conducir a unha exposición diante dúas compañeiros e sometidos a un debate e discusión, que permita un mellor entendimento colectivo de casos particulares.
Empréganse e foméntanse as Tecnoloxías dá Comunicación e dá Información, a utilización da internet e de software básico. Ademais de recursos documentais bibliográficos, fotográficos e cartográficos que facilitará ou profesor.
Ou temario desenvolverase dá maneira máis equilibrada, combinando a docencia presencial (clases expositivas, interactivas e titorías) coa non presencial, orientada mediante bibliografía, todo iso complementado cunha parte práctica (gráficos, mapas, textos, etc.).
Potenciarase a innovación, creatividade e as habilidades informacionais a través de Internet.
Empregarase a Aula Virtual para docencia síncrona e asíncrona.
Pontenciarase a aprendizaxe autónoma e colaborativa do alumnado.
Programarese un calendario de entregas de informes e traballo.
Saída de campo de día enteiro obrigatoria. Computaranse entre 4,5 e 12 h en función do acordo que se acade na Comisión Académica do Máster en Planificación e Xestión Territorial.
Para a avaliación terase en conta a asistencia, participación e coñecementos adquiridos nas actividades presenciais, un traballo teórico-práctico e unha proba final, coa seguinte ponderación:
a) Avaliación continua (60% da cualificación final). Valorárase en función da asistencia, participación e aproveitamento nas actividades presenciais, fundamentalmente mediante cuestionarios e problemas que se entregarán aos estudantes a través da aula Virtual da materia. Terase en conta a memoria resultante da saída de campo de día enteiro obrigatoria.
b) Traballo teórico-práctico (40% da cualificación final). Os estudantes deberán presentar, e expoñer na aula, un traballo (individual ou realizado en equipos dun máximo de 3 persoas), que terá unha temática elexida a partir de unha lista de temas propostos polo docente da materia. Valorárase a calidade da memoria, a claridade na presentación dos resultados e a súa correcta interpretación.
Criterios xerais
Para superar a materia na 1ª oportunidade será obrigatorio ter realizadas as actividades correspondentes a avaliación continua e ter entregado e defendido o traballo teórico práctico, acadando en cada un deles unha puntuación de polo menos 1/3 do seu valor. A cualificación final será a suma das puntuacións de cada un dos criterios de avaliación. Se non se acada a cualificación mínima na proba final (un 40% do seu valor), a nota final non incluirá a dos outros criterios de avaliación.
Para superar a materia na segunda oportunidade haberá que realizar as probas non superadas na primeira opción. Se o estudante opta por realizar unicamente a proba final, a cualificación máxima só poderá ser de aprobado.
As cualificacións do traballo teórico-práctico e de asistencia e participación nas actividades docentes, en caso de ter superada a puntuación mínima, conservaranse ata o final do seguinte curso académico.
No caso de estudantes aos que se lles teña concedido dispensa de asistencia a clase, a avaliación realizarase mediante un exame sobre os contidos do programa (60% da cualificación final) e un exame práctico (40% da cualificación final).
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
A materia ten unha carga de traballo persoal de 75 horas (3 ECTS).
Recomendacións para o estudo da materia
A constancia e a capacidade de organización e planificación do traballo persoal. Así como as habilidades de comunicación oral e informacionais para a identificación e análise de datos.
Ter iniciativa emprendedora e actitude proactiva nos contactos con empresas e/ou institucións.
Marcos Carmelo Valcárcel Díaz
Coordinador/a- Departamento
- Xeografía
- Área
- Xeografía Física
- Teléfono
- 881812676
- Correo electrónico
- marcos.valcarcel [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-19:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 15 |
| 08.01.2025 18:00-19:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 18 |