Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Coñecer os principios básicos da tutela e da xestión patrimonial.
2. Coñecer as principais institucións e organizacións implicadas na xestión do patrimonio.
3. Coñecer e comprender a normativa e a lexislación que regula a xestión patrimonial.
4. Comprender e analizar o impacto social das políticas e actuacións relacionadas coa xestión do patrimonio.
5. Poñer en práctica o vocabulario técnico necesario e específico da disciplina, así como os seus distintos criterios metodolóxicos.
Docencia expositiva
Introdución: o patrimonio e a súa xestión
Unidade I: O marco institucional. Institucións e organizacións xestoras do patrimonio.
Unidade II: O marco legal. Normativa internacional e lexislación nacional.
Unidade III: Impacto social. Políticas culturais. Difusión patrimonial, turismo e accesibilidade.
Docencia interactiva
- Sesión 1.- Introdución ao patrimonio
- Sesión 2.- O patrimonio mundial
- Sesión 3.- O valor das institucións: Importancia da normativa
- Sesión 4.- Restauración vs Conservación
- Sesión 5.- Ao servizo da sociedade: os usos do patrimonio
Práctica de campo.
Realización de dúas xornadas de prácticas, que se organizarán con outras materias do mesmo curso ou doutros cursos impartidos na Facultade. Estas actividades están supeditadas á aprobación de financiamento pola USC, e terán como marco a visita a determinadas institucións de xestión patrimonial relacionadas coa xestión dos bens culturais a nivel institucional ou de utilización social do patrimonio.
Traballo de curso: voluntario
Elaboración, por medio do traballo en grupo, dun proxecto de establecemento de tutela para un ben do patrimonio que non conte con protección patrimonial.
Bibliografía básica
BALLART, Josep y JUAN I TRESSERRAS, Jordi. Gestión del Patrimonio Cultural. Barcelona: Ariel, 2001.
CASTILLO RUIZ, José. Los límites del patrimonio cultural. Principios para transitar por el desorden patrimonial. Madrid: Cátedra, 2022.
GARCIA CUETOS, María del Pilar, El patrimonio cultural, conceptos básicos, Zaragoza: Prensas Universidad, Textos docentes, 2012
GONZÁLEZ-VARAS, Ignacio. Conservación del Patrimonio Cultural: teoría, historia, principios y normas. Madrid: Cátedra, 2018.
HERNÁNDEZ HERNÁNDEZ, Francisca. El Patrimonio cultural: la memoria recuperada. Gijón: Ediciones Trea, 2002.
MONTERROSO MONTERO, Juan Manuel, Protección y conservación del patrimonio. Principios teóricos. Santiago de Compostela: Tórculo, 2000.
QUEROL, María Ángeles. Gestión del Patrimonio Cultural. 2ª edición. Madrid: Akal, 2020.
.
Bibliografía complementaria
ALONSO IBÁÑEZ, M.R.- El Patrimonio Histórico. Destino público y valor cultural. Madrid: Civitas, 1992.
BALLART, Josep, El patrimonio histórico y arqueológico: valor y uso. Barcelona: Ariel Patrimonio, 2006
BARRERO RODRÍGUEZ, C. La ordenación jurídica del Patrimonio Histórico. Madrid: Civitas, 1990.
BONET, Lluis, CASTAÑER, Xavier y FONT, Josep. Gestión de proyectos culturales. Análisis de casos. Barcelona, Ariel, 2006.
CASTILLO, Miguel Angel (Ed.). Centros históricos y conservación del patrimonio. Madrid, Visor y Fundación Argentaria, 1998.
CASTILLO RUIZ, José. El entorno de los bienes inmuebles de interés cultural: concepto, legislación y metodologías para su delimitación. Evolución histórica y situación actual. Granada: Universidad, 1997.
FERNÁNDEZ APARICIO, Juan Manuel. La protección penal del Patrimonio Histórico. Sevilla: Consejería de Cultura, 2004.
GONZÁLEZ VARAS IBAÑEZ, Ignacio, Patrimonio cultural, conceptos, debates e problemas, Madrid: Catedra, 2015.
HENARES CUELLAR. I. (edit.), La Protección del Patrimonio Histórico en la España Democrática. Granada: Fundación Caja Madrid y Universidad de Granada, 2010
HERNÁNDEZ NÚÑEZ, Juan Carlos. Los instrumentos de protección del Patrimonio Histórico Español. Sociedad y Bienes Culturales. Grupo Publicaciones del Sur, 1998.
LÓPEZ BRAVO, Carlos. El patrimonio cultural en el sistema de derechos fundamentales. Sevilla: Universidad, 1999.
LOPEZ TRUJILLO, Miguel Ángel, La lucha por los bienes culturales españoles (1500-1939). Gijón: Trea, 2006.
MACARRÓN MIGUEL, Ana María., GONZÁLEZ MOZO, Ana,. (1998), La conservación y restauración en el siglo XX. Madrid: Tecnos, 1998.
MORALES, Alfredo. Patrimonio Histórico artístico. Madrid: Historia 16, 1996.
MUÑOZ COSME, Alfonso, La conservación del patrimonio arquitectónico español. Madrid: Ministerio de Cultura. Instituto de Conservación e Restauración de Bens Culturais, 1989.
LLUENT, José Manuel. Expolio y fraude en el arte. Gijón: Trea, 2013.
QUIROSA GARCÍA, Victoria. Evolución de la tutela de los bienes culturales muebles en España: s. XVIII-s.XXI. Granada: Universidad, 2008.
ROSELLÓ CEREZUELA, David. Diseño y evaluación de proyectos culturales. Barcelona: Ariel, 2004.
SALMERÓN ESCOBAR, Pedro (dir.). Repertorio de Textos internacionales del Patrimonio Cultural. Granada: Instituto Andaluz de Patrimonio Histórico, Comares, 2004.
VIDAL GALLARDO, Mercedes. Bienes Culturales y libertad de conciencia en el derecho eclesiástico del Estado. Valladolid: Universidad, 1999.
O alumnado debe ter a capacidade de:
1.- Coñecer a importancia das institucións no ámbito do Patrimonio Cultural e as diferentes políticas de funcionamento.
2.- Coñecer o marco legal que protexe e regula o patrimonio histórico-artístico.
3.- Coñecer o papel do patrimonio cultural na sociedade actual.
4.- Entender o patrimonio en relación coas necesidades e demandas da sociedade actual.
5.- Utilizar e seleccionar os materiais bibliográficos específicos sobre o tema.
6.- Aplicar con rigor o coñecemento a través das novas tecnoloxías.
A materia desenvólvese no segundo dos semestres do curso académico. As sesións docentes serán de dous tipos: expositivas (32 horas) e interactivas (16 horas)
Docencia expositiva:
Nestas clases as profesoras explicarán os conceptos teórico-prácticos dos contidos, apoiándose en presentacións multimedia ou en calquera outro medio audiovisual que lle axude a facilitar a comprensión da materia. Para unha mellor comprensión dos conceptos e facilitar a aprendizaxe, o/a alumno/a, xunto coa bibliografía recomendada, dispoñerá de material docente complementario dispoñible na aula virtual da materia.
Docencia interactiva:
Estas clases impartiranse na aula e terán un carácter práctico. Nestas clases o alumnado e as profesoras traballarán conxuntamente na discusión de lecturas, a análise e comentario de de casos concretos, na resolución dos problemas derivados dos traballos ou das actividades que os alumnos teñan que realizar. Para a realización destas actividades o/o alumno/para dispoñerá do material correspondente na aula virtual.
Tamén se previu, dentro das prácticas de campo e en colaboración con outras materias do Grao, a realización das seguintes actividades:
Práctica 1.- Duración 1 día. Previsión 2 autobuses. Visita á rede de Museos de Vigo: MARCO, Quiñones de León, Museo do Mar ou do Castro. (Data a determinar de acordo con a concesión da axuda para o desprazamento).
Práctica 2.- Duración 1 día. Previsión 2 autobuses. Visita ao Museo do Castro de Viladonga, Mosteiro de Meira, Mondoñedo (Museo e Catedral, Museo da Imprenta), Sargadelos. (Data a determinar #de acordo con a concesión da axuda para o desprazamento)
A avaliación levarase a cabo mediante un sistema de avaliación continua, proba teórico-práctica final e traballo obrigatorio grupal. A avaliación continua, terá un peso do 100 % da cualificación final.
Avaliación das actividades de interactivas: que terá un peso dun 40% na cualificación final.
Esta baséase na valoración das actividades desenvolvidas polo alumno na docencia interactiva, coas exposicións, comentarios e participación nos diferentes seminarios propostos. A realización e entrega de todas as actividades propostas é obrigatoria para superar a materia, e neles o/o alumno/para ten que obter unha puntuación igual ou superior a 1.5 ptos.
Proba final de carácter teórico-práctico. corresponderalle unha puntuación dun 60% na cualificación final.
Esta proba terá dous partes, na primeira o alumnos deberá de responder a un cuestionario de 25 preguntas de resposta múltiple, e na segunda realizar un comentario sobre un caso práctico. Para superar a materia o/o alumno/para deberá de conseguir polo menos 1.5 ptos sobre 3 en cada unha das partes que a compoñen.
A valoración do traballo voluntario equivalerá ata 20% da nota final da materia alcanzada polo estudante.
No caso de que algún estudante non puidese cumprir na primeira opción da convocatoria cos requisitos establecidos para a avaliación continua, previa xustificación das razóns da imposibilidade, fixarase un procedemento singularizado, para poder cubrir esa parte da valoración final, a través de materiais, lecturas ...etc., e que deberán de ser entregados coa debida antelación para proceder á súa corrección, a través da aula virtual, sete días antes da data do exame do cuadrimestre.
Asistencia. De acordo con o Regulamento de asistencia a clase nos ensinos oficiais de grao e master da Universidade de Santiago de Compostela (CG 25/11/2024), a asistencia a clase será preceptiva para superar a materia e para realizar o exame. Para ter dereito a realizar o exame o/a alumno/a deberá de contar cunha porcentaxe de presencialidad nas actividades docentes programadas do 75%, tanto nas sesións expositivas (22) como nas interactivas e prácticas de campo (11)
Dispensa. O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (Regulamento de asistencia a clase nos ensinos oficiais de grao e master da Universidade de Santiago de Compostela, (CG 25/11/2024)), avaliarase cunha proba final específica que supoñerá o 100% da cualificación.
Realización fraudulenta de exercicios e probas. Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións
TEMPO PRESENCIAL DO ALUMNO/A: 51 horas. Das cales:
Docencia expositiva: 32 horas
Docencia interactiva: 16 horas
Titorías: 3 horas
TEMPO DE ESTUDO E ACTIVIDADE PERSONAL: 99 horas. Das cales:
Estudo autónomo, individual ou en grupo: 60 horas
Lecturas propostas, actividades de biblioteca e preparación das presentacións: 32 horas
Outras tarefas: 7 horas
A asistencia ás sesións expositivas e interactivas resulta fundamental para o seguimento e a superación da materia.
O alumnado así mesmo deberá de realizar todas as actividades propostas pola profesora para superar con éxito a materia.
Esta materia está incluida nun título en proceso de extinción polo que so estará vixente na modalidade presencial durante o presente curso 2025-2026. Os cursos 2026-2027 e 2027-2028 a materia ofertarase sen docencia presencial ate a súa extinción definitiva.
O material docente estará a disposición do alumnado na aula do Campus Virtual da USC
Programaranse con antelación actividades alternativas para o desenvolvemento completo da materia, como conferencias por parte de especialistas, tanto en oficios artísticos como no estudo dos mesmos.
Begoña Fernandez Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812715
- Correo electrónico
- begona.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Rosa Maria Rodriguez Porto
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Categoría
- Investigador/a: Ramón y Cajal
Sara Carreño López
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- sara.carreno [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU