Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 4.5 Clase Expositiva: 13.5 Clase Interactiva: 18 Total: 36
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte, Historia
Áreas: Historia da Arte, Prehistoria
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Definición dos marcos conceptuais para abordar a comprensión do patrimonio: dos valores transmitidos ao patrimonio como proceso social e cultural
Coñecemento das reflexións teóricas de referencia no terreo do patrimonio
Comprensión das distintas tipoloxías do patrimonio
Achegamento ás problemáticas da xestión do patrimonio
Tema 1. Definición e conceptos actuais sobre patrimonio. Tipoloxías e diversidade de bens patrimoniais. Bens inmobles, bens mobles e bens inmateriais. Documentos e iniciativas de referencia.
Tema 2. Valores dos bens culturais. Condicións de autenticidade e integridade. Valores formais, estéticos, instrumentais, técnicos e simbólicos. O desprazamento cara aos valores sociais e intanxibles.
Tema 3. Axentes involucrados na tutela do patrimonio: entidades públicas, organizacións privadas e cidadáns. Do patrimonio herdado ás dinámicas de patrimonialización.
Tema 4. Problemas na xestión do patrimonio. Accesibilidade, sustentabilidade e conservación do patrimonio. A tutela do patrimonio: da investigación ao traballo en equipos multidisciplinares. Os retos do patrimonio na era dixital.
Bibliografía completa accesible no Campus Virtual no comenzo de cada curso:
Avrami, E., MacDonald, S., Mason, R., Myers, D., Eds. 2019. Values in Heritage Management: Emerging Approaches and Research Directions. Los Ángeles: Getty Publications. https://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/9781606066195.html
Avrami, E., Mason, R., and Torre, M. de la, 2000. Values and Heritage Conservation. Research Report. Los Ángeles: The Getty Conservation Institute.
Bermúdez, A. et. al. 2004. Intervención en el patrimonio cultural. Creación y gestión de proyectos. Madrid: Síntesis.
Buckley, K. 2019. “Heritage Work: Understanding the Values, Applying the Values”. In Values in Heritage Management: Emerging Approaches and Research Directions, Avrami, E., MacDonald, S., Mason, R., Myers, D., Eds. Los Angeles: Getty Publications, pp. 50–65. https://www.getty.edu/publications/virtuallibrary/9781606066195.html
Calvo Gómez, J.A., Jiménez Jiménez, B., Sánchez Sánchez, D. (Coords.) 2024. Patrimonio cultural digital: perspectivas y nuevos criterios interpretativos. Tirant lo Blanch.
Carrera Díaz, G. (Coord.). 2022. La salvaguarda del patrimonio inmaterial como acuerdo social: propuesta metodológica para la elaboración de planes colaborativos de salvaguarda del PCI. Junta de Andalucía, Consejería de Cultura y Patrimonio Histórico.
Castillo Ruiz, J. 2022. Los límites del patrimonio cultural. Principios para transitar por el desorden patrimonial. Madrid: Cátedra.
Díaz Gómez, J.A. 2023. Hermenéutica del patrimonio: La problemática patrimonial actual a la luz de H.-G. Gadamer. Editorial Comares.
Diz Rodríguez, M. 2022. Los poderes públicos ante el reto de asegurar el acceso al patrimonio cultural inmueble: análisis crítico del marco jurídico sectorial y propuestas para su revisión y mejora. Ministerio de Cultura y Deporte, Secretaría General Técnica, Subdirección General de Atención al Ciudadano, Documentación y Publicaciones. https://libreria.cultura.gob.es/libro/los-poderes-publicos-ante-el-reto…
Espino Hidalgo, B. del, et. al. 2022. Guía básica para el uso, la gestión y la intervención en el patrimonio cultural de Andalucía. Junta de Andalucía, Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico.
Fernández García, A.M. Coord. 2023. Arte y arquitectura en tiempos de crisis. Fragilidad y resiliencia del patrimonio cultural en situaciones de conflicto (siglos XX y XXI). Granada: Editorial Comares.
Fontal Merillas, O. 2013. La educación patrimonial: del patrimonio a las personas. Gijón: Trea.
Fredheim, L.H., Khalaf, M. 2016. “The significance of values: Heritage value typologies re-examined”, International Journal of Heritage Studies, 22, 2016, 466–481. https://eprints.whiterose.ac.uk/id/eprint/185831/1/Fredheim_2016_The_Si…
Fourcade, M.B. 2007. Patrimoine et patrimonialisation entre le matériel et l'immatériel. Québec: Presses de l'Université Laval.
García Cuetos, Mª P. 2009. Humilde condición: el patrimonio cultural y la conservación de su autenticidad. Gijón: Trea.
García Marín, R. 2022. Sociedades, patrimonios y territorios. Universidad de Murcia.
González-Varas, I. 2015. Patrimonio cultural. Conceptos, debates y problemas. Madrid: Cátedra.
Harmon, D. 2007. “A Bridge over the Chasm: Finding Ways to Achieve Integrated Natural and Cultural Heritage Conservation”. International Journal of Heritage Studies 13 (4-5): 380-392. https://doi.org/10.1080/13527250701351098
Harrison, R. 2015. “Beyond ‘Natural’ and ‘Cultural’ Heritage: Toward an Ontological Politics of Heritage in the Age of Anthropocene”. Heritage & Society 8 (1): 24-42. https://doi.org/10.1179/2159032X15Z.00000000036
Jadé, M. 2006. Le patrimoine immatériel. Perspectives d'interprétation du concept de patrimoine. Paris: L’Harmattan.
Jiménez de Madariaga, C. (ed.). 2022. Patrimonio cultural inmaterial de la humanidad. Universidad de Huelva.
Jokilehto, J. 2016. “Heritage values and valuation”, Conversaciones con, 2, 2016, 7–18. https://www.revistas.inah.gob.mx/index.php/conversaciones/article/view/…
Jones, S. 2017. “Wrestling with the Social Value of Heritage: Problems, Dilemmas and Opportunities”. Journal of Community Archaeology & Heritage 4 (1): 21-37. https://doi.org/10.1080/20518196.2016.1193996
Labadi, S. 2013. UNESCO, Cultural Heritage, and Outstanding Universal Value: Value-Based Analyses of the World Heritage and Intangible Cultural Heritage Conventions. Lanham: Alta Mira Press.
Layton, R., Stone, P. G., Thomas, J. 2001. The Destruction and Conservation of Cultural Property. Londres: Routledge.
Loren Méndez, M. (Coord.). 2022. Arquitectura, ciudad y patrimonio: Historia, teoría e intervención contemporáneas. Madrid: Abada.
Lowenthal, D. 1998. El pasado es un país extraño. Madrid: Akal.
Lowenthal, D. 2012. The Heritage Crusade and the Spoils of History. Cambridge University Press.
Mason, R. 2002. “Assessing Values in Conservation Planning: Methodological Issues and Choices”. In Assessing the Values of Cultural Heritage. Research Report, edited by Marta de la Torre. Los Angeles: Getty Conservation Institute, pp. 5–30. https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publicati…
Molina Neira, B.A. 2018. “La incorporación de la cultura y el patrimonio en el desarrollo sostenible: desafíos y posibilidades”. Humanidades 8 (1): 1-33.
Morbidelli, G. (Coord.). 2021. Tutela assicurativa del patrimonio culturale. Il Mulino.
Nijkamp, Peter. 2012. “Economic Valuation of Cultural Heritage”. In The Economics of Uniqueness. Investing in Historic City Cores and Cultural Heritage Assets for Sustainable Development, edited by Guido Licciardi and Rana Amirtahmasebi, 75-106. Washington D. C.: World Bank. http://hdl.handle.net/10986/12286
Pastor Pérez, A. y Díaz-Andreu, M. 2022. “Evolución de los valores del patrimonio cultural”, Revista de Estudios Sociales 80: 3-20. https://doi.org/10.7440/res80.2022.01
Prats, LL. 2012. “El patrimonio en tiempos de crisis”. Revista Andaluza de Antropología 2 (1): 68-85.
Querol, M.A. 2020. Manual de Gestión del Patrimonio Cultural. Akal: Madrid.
Resco, P.A., Marqués González, N. 2021. “Repensar el patrimonio desdibujando las fronteras entre lo virtual y lo real”, en María Cristina Fernández Laso y Alejandro Barceló Hernando, coords., Nuevos retos del patrimonio cultural: comunicación, educación y turismo, pp. 153-170.
Rivera Blanco, Javier (Coord.). 2003. Nuevas tendencias en la identificación y conservación del patrimonio. Valladolid.
Roca Fernández, Mª J. (Coord.). 2021. Tutela jurídica del Patrimonio Cultural. Tirant lo Blanch.
Rotaeche González de Ubieta, M. I. 2021. Ética y crítica de la conservación del patrimonio cultural. Madrid: Síntesis.
Sánchez-Carretero, C., Muñoz-Albadalejo, J., Ruiz-Blanch, A. y Roura-Expósito, J. eds. 2019. El imperativo de la participación en la gestión patrimonial. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
Sewell, William H. 1989. “Concepts of culture”, In Beyond the cultural turn, ed. Victoria E. Bonnell and Lynn Hunt, 35–61. Berkeley, CA: University of California Press.
Silberman, N. 2012. “Discourses of Development: Narratives of Cultural Heritage as an Economic Resource”. In Heritage and Tourism: Place, Encounter, Engagement, edited by Russell Staiff, Robyn Bushell y Steve Watson, 213-226. Londres: Routledge.
Silverman, H. and Ruggles, D. Fairchild. Eds. 2007. Cultural heritage and human rights. New York: Springer.
Smith, Laurajane. 2006. Uses of Heritage. London: Routledge.
Smith, Laurajane, and Akagawa, N. eds. 2009. Intangible Heritage. London: Routledge.
Smith, G.S., Messenger, P.M., Soderland, H.A., eds. 2010. Heritage Values in Contemporary Society. London: Routledge.
Sørensen, M.L.S. and Carm an, J. eds. 2009. Heritage Studies Methods and Approaches. London: Routledge.
Taylor, J. 2015. “Embodiment Unbound: Moving beyond Divisions in the Understanding and Practice of HeritageConservation”. Studies in Conservation 60 (1): 65-77. https://doi.org/10.1179/2047058413Y.0000000122
Tarrafa Pereira da Silva, A. M., e Pereira Roders, A. 2021. “Taxonomias do significado cultural do património: valores e atributos”, En C. Almeida Marado, T. Valente, e J. Pedro Bernardes (Eds.), Gestão do Património Cultural: experiências e desafios, Universidade do Algarve- Centro de Estudos em Arqueologia, Artes e Ciências do Património, pp. 10-31. https://estudogeral.uc.pt/bitstream/10316/101659/1/Salvaguarda%20valori…
Throsby, D. 2006. “The Value of Cultural Heritage: What Can Economics Tell Us?”. In Capturing the Public Value of Heritage. The Proceedings of the London Conference. 25-26 January 2006, edited by Kate Clark, 40-43. Londres: English Heritage.
Torre, M. de la (ed.). 2002. Assessing the Values of Cultural Heritage. Los Ángeles: Getty Conservation Institute.
Torre, M de la. 2013. “Values and Heritage Conservation”. Heritage & Society 6 (2): 155-166. https://doi.org/10.1179/2159032X13Z.00000000011
La verdad fingida: falsificaciones del patrimonio e identidades espurias. 2024. Actas del seminario organizado por el Ministerio de Cultura. Madrid: Secretaría General Técnica, Subdirección General de Atención al Ciudadano, Documentación y Publicaciones. https://libreria.cultura.gob.es/libro/la-verdad-fingida-falsificaciones…
VV.AA. 2003. Diccionario técnico Akal de conservación y restauración de bienes culturales. Madrid: Akal.
Competencias xenéricas:
-Interrelacionar a teoría e a práctica na creación de traballos persoais que sexan innovadores e avanzados do campo de estudos.
-Utilizar de maneira crítica as diversas fontes de información para formular argumentos académicos.
-Formular xuízos críticos, a miúdo con información incompleta ou limitada, incluíndo, no seu caso, a reflexión sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á solución proposta en cada caso.
-Resolver problemas complexos na área de coñecemento, o campo científico ou a práctica profesional e resolvelos de maneira táctica, estratéxica e creativa.
-Liderar propostas nas que se establezan conexións culturais entre diferentes épocas, territorios e estilos artísticos, sabendo articulalas nun discurso artístico e/o patrimonial coherente.
Competencias específicas:
-Identificar a necesidade de adquirir máis coñecementos e asumir responsabilidades en canto á aprendizaxe continuada destes coñecementos.
-Relacionar as novas correntes de pensamento, avances disciplinares e procesos de innovación entre si.
-Efectuar as actividades propias con responsabilidade social, honestidade intelectual e integridade científica.
-Xestionar e transformar contextos de traballo ou de estudo complexos e imprevisibles que demandan novas formulacións estratéxicas.
Clases maxistrais expositivas e participativas. As clases expositivas centraranse no desenvolvemento dos diferentes temas que integran o programa. Compartiranse os conceptos e contidos fundamentais para a comprensión dos mesmos, co obxectivo de que o estudiante poida entender as lecturas e traballos que efectúe, e completar a aprendizaxe de forma autónoma.
En canto ás clases interactivas, servirán como reforzo e aplicación dos contidos transmitidos e traballados nas clases teóricas. Están dirixidas a incentivar ao estudiante no seu proceso formativo, fomentando a súa participación activa e serán obxecto de cualificación tanto por asistencia como por participación nas lecturas e nas reflexións e traballos sobre casos e problemas.
Outras metodoloxías docentes a empregar: -Estudios de casos. -Posta en común e debates. -Aprendizaxe colaborativo. -Resolución autónoma de problemas. -Foros de discusión e traballos en grupo.
Práctica de campo
Saída no mes de outubro para coñecer e comentar experiencias de conservación e xestión do patrimonio en Galicia.
Sistema de avaliación continua mediante realización de lecturas e traballos orientados preferentemente a reflexión sobre casos e problemas do patrimonio, combinado con exame final. Terase igualmente presente a asistencia e participación nas clases, alomenos nun 10% da nota, como outro indicador para completar as cualificacións.
Porcentaxes da avaliación continua e final:
-Asistencia e participación nas clases: 10% da cualificación
-Traballos individuais e estudio de casos en grupo, incluida presentación: ata 30% da cualificación
-Exame teórico final: ata 60% da cualificación.
Asistencia. Para poder obter unha avaliación positiva os estudiantes deberán acreditar polo menos unha asistencia do 80% das sesións das clases expositivas e interactivas da materia. A asistencia e participación nas clases e a realización dos traballos de curso e demáis actividades presenciais son actividades formativas obrigatorias para superar a materia (Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster da Universidade de Santiago de Compostela, CG do 25/11/2024).
Os estudiantes que teñan concedida dispensa de asistencia a clase (seguindo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre dispénsaa de asistencia a clase en determinadas circunstancias e o Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster da USC, CG do 25/11/2024), avaliaranse cunha proba final específica tipo exame teórico que supoñerá o 100% da cualificación.
No caso de que algún estudiante non puidese cumprir na primeira oportunidade da convocatoria cos requisitos establecidos para a avaliación continua, previa xustificación das razóns da imposibilidade, fixarase un procedemento singularizado para poder cubrir esa parte da valoración final, a través de traballos individuais e lecturas, e que deberán de ser entregados coa debida antelación para proceder á súa corrección, alomenos 10 días antes da data do exame da segunda oportunidade do semestre.
Plaxios nos traballos de curso:
Para os casos de realización fraudulenta de traballos ou probas con impacto na calificación será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións da USC (2011). A redacción parcial ou total de traballos de curso reproducindo textos xerados por IA será considerada como plaxio.
Traballo persoal estudante: 76,5 h
Docencia teórica: 13,5 h
Docencia interactiva: 18 h
Titorías: 4,5 h
Asistencia e participación nas clases expositivas e interactivas.
Lectura da bibliografía básica recomendada.
Realización dos traballos individuais e en grupo programados.
O uso alleo á mecánica da materia de ordenadores e dispositivos móviles non está permitido durante a docencia expositiva.
O material docente comentado nas clases expositivas e interactivas estará ao dispor dos estudiantes na aula do Campus Virtual da USC. O estudiante ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (seguindo a Instrución Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre dispénsaa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), avaliarase cunha proba final específica que supoñerá o 100% da cualificación.
Para os casos de realización fraudulenta de traballos ou probas con impacto na cualificación será de aplicación o recolleito na “Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións” (USC 2011). A realización parcial ou total de traballos de curso reproducindo textos xerados por IA será considerada como plaxio.
Jesus Angel Sanchez Garcia
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812597
- Correo electrónico
- jesusangel.sanchez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Ramon Fabregas Valcarce
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Prehistoria
- Teléfono
- 881812696
- Correo electrónico
- ramon.fabregas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Luns | |||
---|---|---|---|
17:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula 15 |