Técnicas e habilidades transversais para o exercicio profesional da avogacía e da procuradoría

A formación nesta materia ten por obxecto que o alumnado adquira os coñecementos, habilidades e actitudes suficientes para, dunha parte, desenvolverse con soltura nas actuacións escritas e orais propias da profesión de avogado/a e de procurador/a; e, doutra, que manexar con soltura os diferentes programas informáticos e de intelixencia artificial que se empregan na administración de xustiza e no propio exercicio profesional. Iso tamén resultará de especial utilidade para o resto das materias e actividades propias do Máster.

Máis concretamente, trátase de que o alumnado:
a) Sexa consciente da importancia da comunicación para un adecuado exercicio profesional.
b) Adquira as nocións adecuadas para desenvolver/mellorar as súas habilidades de comunicación e comprensión do enxoval dos demais interlocutores, conseguindo ser capaz de expresarse e entender correctamente tanto en actuacións de forma escrita como oral, así como de comunicar con claridade, seguridade e confianza.
c) Coñeza as características, finalidade e peculiaridades da linguaxe xurídica, do informe oral claro e convincente e das técnicas de interrogatorio.
d) Coñeza e manexe a terminoloxía xurídica, así como os sistemas e medios intelectuais dos que debe valerse o avogado/a e procurador/a para crear convicción na súa mensaxe.
e) Coñeza e manexe os distintos tipos de linguaxe e de estilos forenses de acordo con cada asunto e materia.
f) Sexa capaz de argumentar con corrección xurídica, tanto oralmente como por escrito.
g) Coñeza os distintos tipos de documentos profesionais e procesuais de carácter básico ou habitual.
h) Adquira as principais técnicas documentais de estilo, estética, pulcritude, claridade, redacción e contido.
i) Saiba que tipo de documento débese empregar en cada caso e coñeza os seus contidos principais.
j) Coñeza e manexe as técnicas de consulta, entrevista, reunión, informe oral e interrogatorio de cliente e testemuñas, así como de peritos e outros profesionais, nas súas diferentes modalidades e ámbitos profesionais de aplicación.
k) Coñeza e manexe as técnicas básicas dos medios técnicos e soportes que poden servir de apoio.
l) Sexa consciente da importancia do espírito crítico e lóxico como compoñente emocional da transmisión de ideas
m) Coñeza e manexe as técnicas para construír un informe/discurso profesional organizado, claro e convincente.
n) Sexa capaz de aplicar os distintos protocolos e estilos en estrados.
o) Sexa capaz de improvisar e reaccionar oralmente #ante trámites ou alegacións inesperadas
p) Ser capaz de improvisar e de cambiar de estratexia ante a dinámica in situ do xuízo.
q) Coñeza a forma de informe e actuación forense #ante o Tribunal do Xurado.
r) Coñeza e manexe con facilidade as principais bases de datos profesionais e xurídicas, e os programas informáticos que se empregan na administración de xustiza.
s) Realice simulacións de actuacións profesionais escritas e orais nas que se apliquen as diversas técnicas adquiridas.
t) Coñeza e saiba aplicar na práctica o modelo organizativo, de xestión e comercial da profesión de avogado/a e procurador/a.
u) Adquira as nocións básicas sobre márketing que permitan valorar o despacho desde unha óptica empresarial.
v) Adquira as nocións básicas sobre o funcionamento e a organización dun despacho de avogados, tanto na esfera administrativa como de recursos materiais e humanos.
w) Coñeza e saiba organizar e planificar os recursos individuais e colectivos dispoñibles para o exercicio nas distintas modalidades organizativas da profesión de avogado/ai procurador/a.

Parte I. A COMUNICACIÓN E A LINGUAXE XURÍDICA E A SÚA IMPORTANCIA NO EXERCICIO PROFESIONAL DA AVOGACÍA E DA PROCURADORÍA.
1. A comunicación: a) O contido esencial da comunicación no exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría; b) A relevancia da comunicación para o exercicio profesional; c) Modalidades de comunicación; d) Principais técnicas de comunicación; e) A transmisión de información xurídica respecto a persoas con dificultades de comprensión e a súa proxección no seu defensa.
2. A linguaxe xurídica: a) Características e peculiaridades; b) A linguaxe xurídica como linguaxe técnica e vehículo de comunicación; c) A importancia da utilización da linguaxe xurídica apropiada a cada caso; d) Estudo da transcendencia de utilizar un termo ou outro; e) Preparación para persoas con discapacidade e persoas con vulnerabilidade. O seu dereito para entendelos e a ser entendidos en calquera actuación.

Parte II. TÉCNICAS DE ESCRITURA FORENSE.
1. Estrutura e contido dos documentos profesionais máis habituais.
2. Técnicas de estilo, de redacción e de contido: Forma do documento, claridade, concisión, linguaxe, etc.
3. Diferentes tipos de documentos: a) Cartas informativas e conminatorias; b) Denuncias, instancias, solicitudes, minutas, recibos, notas etc.; c) Informes, contratos etc.; d) Documentos procesuais habituais; e) Demandas e recursos.

Parte III. TÉCNICAS XERAIS DE ORATORIA FORENSE.
1. Técnicas de Oratoria: Capacidade, preparación, obxectivos, medios, instrumentos, tipos de linguaxe.
2. Linguaxe verbal: Automatismos, locución (vocalización, ton, modulación e proxección de voz), voz (ton, timbre e intensidade), xesto (ritmo do fala), dicción.
3. Linguaxe corporal: Auto-recoñecemento postular, protagonismo do xesto propio. Conciencia e percepción do outro/s interlocutores.
4. Técnicas para falar en público: dominio do pánico escénico, control do foro, comportamento correcto-incorrecto, presenza física, aspecto e vestimenta, control dos medios técnicos (soportes do avogado/a informante: micrófono, probas gráficas, audiovisuais, ficheiro de autos, lectura doutrina-xurisprudencia).
5. Análise inevitable: virtudes, capacidade, fallos, corrección. Diagnóstico de problemas.
6. Análise do comportamento verbal e non verbal respecto do adversario e dos demais interlocutores.
7. As barreiras da comunicación: Como emisor e como receptor da mensaxe. Non utilización ou non captación eficaz da expresión, dos conceptos no temporal e a necesidade, mecanismos para cada caso e tempo.
8. Análise da percepción. “A mensaxe dirixida ás emocións”. “Neuronas espello”. Mente cognitiva e mente emocional. Capacidade analítica.
9. A comunicación forense telemática. Particularidades.

Parte IV. TÉCNICAS DE ARGUMENTACIÓN XURÍDICA. O INFORME FORENSE.
1. O informe forense: Orixe, obxectivo e destino: formas de preparación, discriminación de elementos destinados a estratexia, predisposición, memoria, improvisación, notas, estudos, xurisprudencia.
2. Destino: Proxección da confianza, convicción e seguridade persoal e do asunto sobre o auditorio.
3. Semántica: Modismos, sinónimos e antónimos propios e impropios, útiles/inútiles, frases feitas, apostilas e vulgarismos, tecnicismos e hábitos improcedentes e inconducentes para xerar convicción ou seguridade.
4. Técnicas de preparación persoal: Procuradores/as e avogados/as para unha finalidade.
5. Técnicas de experiencia en estrados e outros foros: Procuradores/as e avogados/as formadores desde a formación e a experiencia.
6. Técnicas de persuasión: a razón, a convicción, a lóxica, os factores sociais, mecanismos para cada caso e cada tempo do cliente e do adversario.
7. Control do tempo en intervencións forenses.
8. Técnicas do interrogatorio en estrado: Obxectivo. Exame de testemuñas. Interrogatorio desde a prosperabilidade ou improsperabilidade na formulación e resultado. Velocidade. Vulnerabilidade. Utilidade-inutilidade.
9. Manexo na presentación de probas. Influencia ante xuíces e xurados.
10. Casos prácticos de informes reais para expoñer polo alumnado nas diferentes ordes xurisdicionais e instancias: estrutura e aspectos que ter en conta.

Parte V. TÉCNICAS DE CONSULTA E ENTREVISTA.
1. Tipos de consulta: a) Segundo a orixe; b) Segundo a materia; c) Segundo o cliente; d) Con testemuñas; e) Entrevistas con outros profesionais.
2. Toma de datos, interrogatorio e documentación.
3. Consultas e preparación #ante intervencións xudiciais con persoas con discapacidade cognitiva, intelectual, visual ou/e auditiva.
4. Interese do cliente e interese do litixio.
5. Independencia de criterio.
6. Resposta no acto ou por escrito.
7. A negociación.

Parte VI. A INTELIXENCIA ARTIFICIAL AO SERVIZO DA AVOGACÍA E DA PROCURADOÍA.
1. As novas tecnoloxías como ferramenta do profesional da Avogacía e da Procuradoría: a) Ordenador e outras ferramentas; b) Páxina web do despacho e manexo das redes sociais; c) Os despachos robots; d) A Intelixencia artificial aplicada á revisión e elaboración de documentos profesionais, procura de información, diagnóstico/solución a problemas xurídicos etc.; e) As comunicacións profesionais electrónicas; f) Xestións electrónicas profesionais (AEAT, Seguridade Social, DXT, Catastro, Administración local e autonómica etc.)/ etc.)
2. As TICs na Administración de Xustiza: a) A informatización dos órganos xudiciais; b) Identificación e autenticación. A firma electrónica.; c) Acceso electrónico á información xudicial e publicidade; d) A seguridade no intercambio de información entre Oficinas xudiciais e operadores xurídicos; e) A Sede Xudicial Electrónica; f) Os sistemas de xestión procesual: O expediente xudicial electrónico; g) As comunicacións e notificacións electrónicas (Lexnet…); h) Os apoderamentos electrónicos; i) Acceso electrónico á información xudicial (Acceda-Xustiza); j) O proceso dixital: a tramitación electrónica e o xuízo telemático.

Parte VII. MARKETING DO DESPACHO.
1. Estudo do despacho: a) Que podo ofrecer; b) Determinación das áreas de dedicación preferente; c) Cales son as miñas fortalezas e as miñas debilidades; d) De que vantaxes competitivas dispoño; e) Cal é o servizo que podo ofrecer e a que prezo.
2. Estudo do mercado: Que necesita o cliente.
3. Captación de clientes: a) Publicidade directa: Medios de comunicación tradicionais (logotipos, tarxetas, placa…) e por internet. Directorios; b) Publicidade indirecta: Referencias de terceiros. Seminarios, conferencias, presentacións, cursos, labor docente...; c) Publicidade lícita e ilícita.
4. Trato co cliente e a súa fidelización: a) Contacto inicial: transmitir confianza, interese, empatía, transmisión da propia imaxe persoal; b) Exposición do servizo: explicacións, custo, posibilidades de resultados, argumentos en función das necesidades do cliente; c) Obxeccións do cliente: como superar as reticencias do cliente.
5. Marca e imaxe persoal: Imaxe desexada e imaxe transmitida.
6. Política de honorarios e ingresos: a) Axudas e subvencións ao establecemento; b) Criterios orientadores de honorarios. Folla de encarga. Provisión de fondos. Cobranza de honorarios. Quenda de oficio.
7. Plan de márketing: a) Análise e diagnóstico de situación; b) Obxectivos. Accións. Cronograma; c) Orzamento. Responsabilidades. Seguimento. Resultado. Avaliación.

DOUTRINA:
ÁLVAREZ-BUYLLA BALLETEROS, M. (coord.), Manual de Procuradores. Derecho procesal práctico con esquemas, escritos y resoluciones judiciales, Ed. Edisoper, 2016.
ARELLANO GARCÍA, C., Manual del Abogado / Práctica Jurídica, Ed. Porrua, 2014.
BAENA PEDROSA, M., Aplicación de la inteligencia artificial por los tribunales europeos, Ed. Tirant lo Blanch, 2022.
BARBERÁN MOLINA, P., Manual práctico del Abogado: Estrategias y tácticas procesales, Ed. Tecnos, Madrid, 2008. COLOMA, R., AGÜERO SAN JUAN, C., Los abogados y las palabras, Revista de Derecho Universidad Católica del Norte, año 19 -N° 1, 2012 pp. 39-69.
COQUILLAT VICENTE, A., y otros, Formularios de Demandas, Denuncias y Querellas: Penales, Contencioso- Administrativas, Civiles y Laborales, Ed. Tirant lo Blanch, Valencia, 2014.
COUTURE, E. J. Los Mandamientos del Abogado, Ediciones Depalma, Buenos Aires, Argentina, 1990.
DEFLEUR, M.H./ KEARNEY, P./PLAX, T.G./DEFLEUR, M.L., Fundamentos de Comunicación Humana. Ed. McGraw-Hill. México D.F., 2005.
DOMÍNGUEZ, F., Marketing jurídico: Las claves del márketing de los despachos de abogados, Ed. Granica, 2004.
FERNÁNDEZ LEÓN, O., Con la Venia, Manual de oratoria para abogados, Ed. Aranzadi. Pamplona, 2013.
FERNÁNDEZ LEÓN, O., El abogado y el juicio, Ed. Aranzadi. Pamplona, 2016.
FERNÁNDEZ MARTÍNEZ, J.M., Diccionario Jurídico. Ed. Aranzadi (última edición).
HERERO TRIGUERO, PERALTA GUTIÉREZ, TORRES LÓPEZ, El Derecho y la Inteligencia artificial, Ed. Universidad de Granada, 2022.
JHERING, RUDOLF VON, Ridendo dicere (Bromas y veras en la ciencia jurídica), Ed. Civitas, 1987.
PABÓN PARRA, P.A., Oralidad. Testimonio. Interrogatorios y Contrainterrogatorio en el Proceso Penal Acusatorio, Librería Jurídica Sánchez, Santa Fe de Bogotá, Colombia, 2005.
SOLÓRZANO GARAVITO, C. R., Sistema Acusatorio y Técnicas del Juicio Oral, Ediciones Nueva Jurídica, Santa Fe de Bogotá, Colombia, 2005.
VEGA DURÁN, L., Marketing y Desarrollo del negocio jurídico para despachos de abogados, Ed. Aranzadi, 2006.

Nas clases irase anunciando, con suficiente antelación, a bibliografía (doutrina, xurisprudencia e textos legais) que resulte precisa en cada momento para un maior aproveitamento dos ensinos.

BASES DE DATOS: Os estudantes poden acceder a xurisprudencia e a outros recursos a través das bases de datos máis habituais, ás que se pode acceder a través do servizo de biblioteca da USC e do ICA Santiago. Entre elas, son de uso frecuente Westlaw-Aranzadi, Tirant en liña, A Lei Dixital etc.

As competencias que pretende proporcionar esta materia baséanse en potenciar, dunha parte, as habilidades de comunicación escrita e oral do alumnado; e, doutra, o manexo das novas tecnoloxías e a intelixencia artificial, como instrumentos necesarios a manexar no exercicio diario da Avogacía e da Procuradoría.

Así, o alumnado:
- Deberá recoñecer nas técnicas de comunicación que utilizan os profesionais da Avogacía e da Procurdoría un instrumento ao servizo das tarefas profesionais e dos intereses do cliente, e non unha finalidade en si mesma.
- Aprender a manexar con corrección a linguaxe xurídica.
- Coidar a claridade e pulcritude dos escritos profesionais e o tipo de documento que debe empregar en cada caso.
- Manexar con certa fluidez as técnicas do discurso, a consulta, entrevista, informe oral, interrogatorio etc.
- Manexar con habilidade as novas tecnoloxías que se empregan na administración de xustiza e no exercicio profesional.
- Saber aplicar as técnicas do márketing ao posicionamento do despacho profesional no mercado.

Máis concretamente:

Coñecementos
Con01: Coñecer os distintos medios de investigación da solvencia do contrario, de obtención de información útil do propio cliente e de datos ou documentos en distintos organismos, así como as técnicas dirixidas á investigación e establecemento dos feitos nos distintos tipos de procedementos, especialmente a produción de documentos, os interrogatorios e as probas periciais.
Con05: Coñecer a estrutura procedemental e particularidades máis importantes que presentan os distintos procesos propios das diferentes ordes xurisdicionais nos que interveñen con máis frecuencia os profesionais da Avogacía e de Procuradoría; así como os tipos de pretensións que se poden exercitar neles, as técnicas alegatoria, probatoria e de conclusións, e manexarse nos procedementos de xurisdición voluntaria.
Con07: Coñecer as técnicas, tanto para a elaboración de documentos profesionais e procesuais de contido diverso, como para ter unha intervención, fluída, correcta e acertada, nas actuacións orais propias do exercicio profesional.
Con12: Coñecer as funcións propias da Avogacía e da Procuradoría; e saber aplicar na práctica a contorna organizativa, de xestión e comercial da Avogacía e da Procuradoría, así como o seu marco xurídico asociativo, fiscal, laboral e de protección de datos de carácter persoal, e o réxime de previsión social.
Con13: Coñecer, saber organizar e planificar os recursos individuais e colectivos dispoñibles para o exercicio nas súas distintas modalidades organizativas do exercicio profesional.

Habilidades ou destrezas
H/D01: Posuír motivación pola calidade e a excelencia profesional, mostrar predisposición cara a unha cultura emprendedora, evidenciar capacidade de iniciativa, liderado, adaptación a novas situacións e espírito de superación, e valorar o despacho desde unha óptica empresarial.
H/D04: Desenvolver as habilidades e destrezas necesarias para a correcta e eficaz realización dos actos de comunicación ás partes no proceso, e para unha colaboración eficaz cos tribunais na execución das resolucións xudiciais; coñecendo e diferenciando os intereses privados que representa dos de carácter público cuxa execución a Lei e os tribunais encoméndenlle.
H/D08: Desenvolver as destrezas e habilidades necesarias para a utilización dos procedementos, protocolos, sistemas, e aplicacións xudiciais, que requiran os actos de comunicación e cooperación coa Administración de Xustiza, con especial atención aos de natureza electrónica, informática e telemática; e para a procura de información telemática, xurídica ou non xurídica, que resulte relevante nos asuntos cuxa xestión se teña encomendada.
H/D10: Saber manter un estrito ton profesional; e desenvolver habilidades e destrezas interpersoais, que faciliten o exercicio profesional nas súas relacións coa cidadanía, con outros profesionais e coas institucións.
H/D11: Aplicar as técnicas de redacción con fluidez en documentos profesionais e procesuais de contido diverso; e de realización das intervencións orais máis habituais no exercicio profesional, segundo as particularidades do caso ou do procedemento de que se trate.

Competencias
Comp03: Coñecer e saber aplicar na práctica a contorna organizativa, de xestión e comercial da Avogacía e da Procuradoría; así como o seu marco xurídico asociativo, fiscal, laboral e de protección de datos de carácter persoal.
Comp05: Utilizar as ferramentas das tecnoloxías e da información, e as comunicacións necesarias, para o exercicio da profesión e para a aprendizaxe ao longo da vida.
Comp07: Saber expoñer, de forma oral e escrita, feitos; e extraer argumentalmente consecuencias xurídicas, en atención ao contexto e ao destinatario ao que vaian dirixidas, de acordo no seu caso coas modalidades propias de cada ámbito procedemental.
Comp08: Saber desenvolver traballos profesionais en equipos específicos e interdisciplinares.
Comp13: En xeral, desenvolver as competencias e habilidades necesarias para o exercicio da Avogacía e, no seu caso, de Procuradoría.

Para conseguir que o alumnado do Máster adquira os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas esixidas e os obxectivos propostos, a metodoloxía e a programación basearanse nunha formación activa e participativa, e na asimilación progresiva de experiencias (“aprender facendo”) e razoamentos xurídicos.

Desta maneira, partindo da bagaxe teórica que os/as licenciados/as e graduados/as en Dereito adquiriron na Facultade, perséguese que o profesorado se centre nas cuestións prácticas máis relevantes relacionadas cos contidos da materia que expón o exercicio profesional da Avogacía e da Procúradoría, tratando que o alumnado adquira as habilidades e as regras esenciais do usus fori.

A metodoloxía docente centrarase en potenciar todas as capacidades do alumnado, principalmente as competencias, habilidades, técnicas e actitudes necesarias para o exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría. Búscase conseguir un cambio de mentalidade importante no alumnado, pasando de ser simple espectador pasivo a converterse en protagonista activo dá a súa propia formación. Igualmente, preténdese ofrecer un trato o máis personalizado posible, para conseguir unha formación de calidade.

Trátase de axudar ao alumnado a que "aprendan a aprender" as claves para resolver calquera problema que se lles presente relacionado cos contidos da materia, cuxo contido básico dáse por suposto, dada a súa condición de licenciados/graduados en Dereito.

Seguirase con preferencia o método do caso (“estudos de casos”), como medio para que o alumnado alcance os obxectivos previstos. Traballarase con casos, extraídos ou inspirados, de/na realidade, coas súas diferentes variables e co tratamento da xurisprudencia e doutrina. Cando a materia precíseo, combinaranse outros métodos, como presentación en aula de exercicios, seminarios, debates sobre resolución de problemáticas etc. Ademais das simulacións, empregaranse outras técnicas cos que o alumnado leve a cabo as mesmas actividades que despois deberá realizar como profesional da Avogacía ou da Procuradoría, sempre baixo un prisma eminentemente práctico e deontolóxico.

Tamén se asesora ao alumnado sobre as técnicas que ha de empregar cando exerza a profesión, tanto no ámbito xudicial como extraxudicial, sen esquecer o enfoque global da profesión. Prestarase especial atención aos aspectos de máis interese profesional, atendida a frecuencia coa que se presentan na vida profesional diaria.
Por tanto, a análise e a resolución dos asuntos/casos por parte do alumnado, a elaboración de escritos profesionais, procesuais e extraxudiciais, a preparación de informes/ditames, de alegacións e interrogatorios orais, as simulacións de actuacións profesionais e procesuais tanto escritas como orais, o traballo tutelado… son os sistemas habituais de traballo.

Isto significa que o alumnado debe responsabilizarse de preparar adecuadamente os contidos concretos que serán obxecto de análise nas clases (“estudo e traballo previo”), así como de resolver de maneira autónoma os casos e actividades que o profesorado lles formule.

Deste xeito, as actividades formativas que se realizarán na aula con presenza do profesorado consistirán en:

• Docencia expositiva (clase maxistral combinada con actividades de contido práctico):

Utilizarase para actividades presenciais que non requiren unha participación activa e constante dos estudantes.

Poderán ter diferentes formatos (exposicións orais, intercambio de opinións, debates, procura de información polo alumnado, exposicións do alumnado etc.)/ etc.) e contarán con apoio de medios audiovisuais e informáticos, á vez que se procurará a maior implicación do alumnado.

Habitualmente, realizarase unha breve introdución ás cuestións máis relevantes que, desde a óptica da práctica, presenta cada tema. Expoñeranse os supostos prácticos a resolver, os temas ou cuestións a expoñer/debater e os traballos/tarefas a realizar.

Inclúense aquí tamén a realización de diferentes probas aleatorias como preguntas test, resolución de problemas/casos etc.

Con todo, o recurso á docencia expositiva non será o máis empregado na titulación, dado o carácter eminentemente práctico e profesionalizante desta, e as competencias, coñecementos e habilidades/destrezas que debe adquirir o alumnado, dirixidas ao exercicio profesional da Avogacía e da Procuradoría.

• Docencia interactiva.

Será o recurso máis habitual e consistirá na organización de actividades presenciais que buscan ou requiren unha participación activa e constante dos estudantes, a partir dun estudo previo.

Realizaranse actividades tipo: seminarios; estudo, discusión e resolución de casos prácticos; resolución de problemas; exposición de traballos; procura de información (normativa, xurisprudencia e doutrina) relevante; prácticas en aula informática; etc. Tamén as simulacións de actuacións profesionais, escritas e orais, a tramitación de procesos e a celebración de audiencias, comparecencias, vistas... serán recursos formativos que se empregarán habitualmente.

Inclúense tamén actividades consistentes visitas de traballo a órganos, institucións e oficinas públicas de interese para o exercicio profesional, e de avaliación do tipo: en aula de informática mediante sistemas de docencia virtual, exposición de traballos, memorias etc.

Tanto nas clases expositivas como interactivas utilizarase o método do caso, que consiste na descrición dunha situación concreta con finalidades pedagóxicas para aprender a razoar e a aplicar os coñecementos teóricos. O caso proponse a un grupo-clase para que individual e/o colectivamente sométano á análise e á toma de decisións. Ao utilizar o método do caso preténdese que o alumnado estude a situación, defina os problemas, chegue ás súas propias conclusións sobre as accións que habería que emprender, contraste ideas, deféndaas e as reelabore con novas achegas.

• Titorías.

Están especialmente indicadas para o desenvolvemento de actividades presenciais de orientación, dinamización e seguimento do traballo dos estudantes: orientación e tutela para a realización de traballos, preparación de exposicións, procura e selección de material bibliográfico, revisión de prácticas ou problemas, etc.

En aula, grupos reducidos ou personalizadas, estarán destinadas ao alumnado que as precise e nos temas que revistan unha especial dificultade. Nelas, atenderase ao alumnado para discutir cuestións concretas en relación coas súas tarefas ou para tratar de resolver calquera dificultade relacionada cos contidos e actividades da materia.

Os horarios de titorías serán fixados por cada docente e dados a coñecer con suficiente antelación ao alumnado. En todo caso, á finalización de cada clase o alumnado poderá acordar co docente o momento máis idóneo para recibir o apoio necesario.

En definitiva, a actividade que haberá de desenvolver o alumnado consistirá en:
- Chegar ao coñecemento teórico e práctico dos conceptos e das institucións básicas da materia.
- Procura de materiais: lexislación, xurisprudencia, doutrina, consultas etc.
- Asistencia a xuízos e a outras actividades programadas polo profesorado.
- Resolución de supostos prácticos, elaboración de escritos profesionais e demais actividades de índole similar, tanto de maneira individual como en grupo.
- Aplicación das normas e da xurisprudencia a casos concretos.
- Elaborar traballos, individualmente ou en grupo, sobre contidos da materia.
- Preparar e tomar parte nos debates organizados na aula e nas simulacións de actuacións profesionais que se programen.
- Participar periodicamente nos programas de titorías.

A actividade presencial complementarase con soporte virtual ofrecido a través da plataforma USC VIRTUAL e da plataforma informática da Escola de Práctica Xurídi ca, por medio das que se fornecerán os materiais referidos aos contidos e aos supostos prácticos das diferentes partes que configuran a materia; ofreceranse ligazóns ás fontes básicas de coñecemento; recolleranse os traballos realizados polo alumnado; realizaranse probas de autoavaliación; habilitaranse métodos de contacto para titorías virtuais e remitiranse as cualificacións ao alumnado.

Para garantir o aproveitamento por parte do alumnado e constatar o seu progreso na consecución dos obxectivos propios da materia, establécense diferentes sistemas de avaliación, entre os que figuran controis de asistencia e probas, parciais e finais, de carácter eminentemente práctico, que revelen o seu adecuado grao de aproveitamento, formación e aprendizaxe.

Por tanto, valorarase o rendemento e as aprendizaxes adquiridas a través dunha combinación equilibrada e variada de actividades de avaliación formativa.

A avaliación formativa debe valorar o esforzo e o progreso persoal na aprendizaxe, así como a adquisición dos coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia personalizada en cada alumno/a, e incentivar unha dedicación constante á asimilación e comprensión dos contidos propios da materia.

Como regra xeral, para avaliar o rendemento do alumnado utilizarase o sistema de avaliación continua, por ser o que mellor contribúe a estimular ao alumnado para seguir o proceso e involucrarse na súa propia formación.

De maneira particular, teranse especialmente en conta os seguintes sistemas de avaliación:

A) Avaliación continua

Serán obxecto de valoración:
• Asistencia presencial e diaria ás clases, que se controlará a través de diferentes medios; esixíndose un mínimo dun 90% de asistencia real para poder ser valorado polo sistema de avaliación continua.
• Participación activa nas clases (realización de preguntas, exposicións orais, debates etc.)/ etc.), a través das diferentes actividades programadas polo profesorado. Elaboración de traballos individuais ou en grupo, como redacción de escritos profesionais e forenses, ditames, estudo de casos e resolución de problemáticas, procura de información relevante, etc.
• Probas de preguntas obxectivas (test), de preguntas de desenvolvemento e de preguntas tipo caso práctico (con enunciado).
• Simulacións de actuacións extraprocesuais e de celebración de xuízos correspondentes ás diferentes ordes xurisdicionais, tanto desde a perspectiva da súa tramitación escrita como oral.

A través das actividades, tarefas e probas anteriores obterase o 100 % da nota final, constituíndo:
- A asistencia constante e puntual ás clases: o 5% da nota final
- A participación activa nas clases e nas tarefas/traballos encomendados: o 5% da nota final
- A realización e presentación de documentos e traballos escritos: o 30% da nota final
- A realización de simulacións de actuacións procesuais e de exposicións orais: o 30% da nota final
- A realización dunha proba teórico-práctica de coñecementos e habilidades: o 30% da nota final.

Para superar o sistema de avaliación continua e alcanzar a cualificación de aprobado, é necesario, despois de acreditar a porcentaxe de asistencia ás clases indicado anteriormente, evidenciar un coñecemento xeral e equilibrado de toda a materia. Non será posible superar unha materia se o/o alumno/para demostra que descoñece partes esenciais do programa. Ao alumnado que siga o sistema de avaliación continua, a coordinación do Máster comunicaralle con suficiente antelación a súa cualificación, para que, caso de non aprobar por medio deste sistema, poida presentarse ao exame final.

Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou de probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións.

A efectos da Normativa de Permanencia nas Titulacións de Máster, todas as actividades realizadas, tanto durante como fóra das clases, así como a asistencia ás clases, serán valoradas. Por tanto, para que o/a alumno/a figure como “non presentado" na correspondente convocatoria será necesario que non asista a ningunha clase, non realice ningunha actividade, nin se presente ao exame.

B) Exame final

Para o alumnado que non supere a materia a través do Sistema de avaliación continua establecerase unha proba final.

A finalidade desta proba é comprobar que o alumnado adquiriu os coñecementos, competencias e habilidades/destrezas propias da materia e que é capaz de aplicalas a situacións de índole profesional.

Para acceder á devandita proba final é necesario acreditar unha asistencia real ás clases superior ao 60% das sesións impartidas. Unha porcentaxe inferior de asistencia implica a imposibilidade de poder presentarse ao exame final e, consecuentemente, de superar a materia.

A proba final efectuarase nas datas aprobadas pola comisión académica do Máster, e constará de diferentes exercicios e actividades que evidencien un coñecemento equilibrado da materia, tanto desde unha perspectiva teórico-práctica como exclusivamente práctica.

A este respecto, poderá conter: Preguntas obxectivas (test), preguntas de desenvolvemento, preguntas tipo caso práctico (con enunciado); simulacións de actuacións extraprocesuais e de procesos, tanto desde a perspectiva dos trámites escritos como orais; redacción de escritos profesionais e procesuais, e de informes xurídicos; estudo de casos e resolución de problemáticas; procura de información relevante; etc.

O alumnado que acredite imposibilidade sobrevinda de asistir ás clases poderá solicitar dispensa de asistencia. En tal caso, corresponderá á comisión académica do máster decidir acerca de dita solicitude. Para iso, a comisión deberá valorar especialmente, entre outros aspectos, se os coñecementos, habilidades e actitudes que o alumnado debe adquirir coa materia esixen necesariamente a asistencia presencial, á vista do seu contido eminentemente práctico, a metodoloxía empregada, as actividades para realizar etc. Como regra xeral, todas as materias do máster presentan un elevado compoñente práctico, que esixe a presenza do alumnado para adquirir as competencias esixidas e os obxectivos propostos.

No caso de ser concedida dispénsaa de asistencia ás clases, o profesorado da materia deberá encomendar ao alumnado a realización das tarefas alternativas que considere necesarias para garantir a aprendizaxe, en condicións semellantes ao esixido ao resto dos compañeiros/as, entre as que se poderá incluír tamén a realización dun exame.

C) Revisión de exames

En cumprimento da normativa da USC, a coordinación do Máster publicará, no taboleiro de anuncios da Escola de Práctica Xurídica, a lista coa cualificación final de cada alumno/a en os dez días seguintes á realización do exame final, con indicación da data e horario na que o alumnado poderá exercitar o seu dereito de revisión para percibir o seu nivel de coñecementos e de carencias. En todo caso, esta revisión terá sempre lugar dentro dos dez días seguintes á publicación das cualificacións.

A publicación de cualificacións poderá substituírse polo envío das mesmas de maneira telemática ao correo electrónico de cada alumno/a.

Finalizada a revisión, serán publicadas as notas definitivas no mesmo taboleiro da Escola.

A materia de “Técnicas e habilidades transversais para o exercicio da Avogacía e da Procuradoría” ten un total de catro créditos.

O tempo de estudo e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala depende, loxicamente, das peculiares capacidades intelectuais de cada alumno/a. Con todo, calcúlase, como media, que o tempo de distribución do traballo do alumno/a, entre horas presenciais e non presenciais, será o seguinte:

Horas presenciais: 32
Horas non presenciais: 68
Volume de traballo mínimo: 100

A preparación idónea da materia aconsella que o alumnado asista a todas as clases presenciais co material lexislativo e xurisprudencial correspondente aos contidos que se van a impartir, previamente lido, e cos traballos encomendados previamente, realizados na súa totalidade.

O alumnado non debe atopar excesivo problema en superar satisfactoriamente a materia se, xunto co devandito anteriormente, desde o primeiro día de clase trata de introducirse e comprender os principais contidos da materia e a terminoloxía técnica e profesional empregada.

Tamén é necesario ser capaz de dedicar cada día un tempo razoable ao estudo e a preparación da materia e á elaboración dos casos e tarefas encomendadas; ademais de adquirir o hábito de preguntar nas clases e titorías todas as súas dúbidas.