Créditos ECTS Créditos ECTS: 4
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 4 Clase Expositiva: 35 Clase Interactiva: 16 Total: 55
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Sur
Áreas: Centro Superior de Hostalería
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O obxectivo da materia é proporcionar ao estudante as ferramentas básicas que lle permitan no seu futuro profesional realizar unha análise estratéxica da súa empresa ou dunha unidade de negocio, definir a estratexia para seguir e ser capaz de analizar as principais características da súa implementación.
Por iso ao finalizar a materia o alumnado será capaz de alcanzar os seguintes obxectivos:
• Definir e interpretar os principais fundamentos da dirección estratéxica
• Definir e diferenciar as principais estratexias corporativas e de negocio
• Relacionar a estratexia, a estrutura corporativa e as modalidades de explotación
• Distinguir os aspectos organizativos na implantación da estratexia
• Desenvolver as fases da dirección estratéxica para unha empresa hoteleira
1. NATUREZA DA DIRECCIÓN ESTRATÉXICA
1.1. Concepto de estratexia
1.2. Niveis de estratexia
1.3. O proceso de dirección estratéxica
1.4. A responsabilidade en dirección estratéxica
1.5. Os enfoques da dirección estratéxica
2. OBXECTIVOS E VALORES DA EMPRESA
2.1. A misión e a visión da empresa
2.2. Os obxectivos estratéxicos
2.3. A creación de valor
2.4. O goberno corporativo
2.5. Os valores corporativos
3. ANÁLISE DA CONTORNA
3.1. Análise da contorna xeral
3.2. Aproximación á contorna específica
3.3. Análise da competencia
3.4. A competitividade e a contorna
4. ANÁLISE INTERNA
4.1. O diagnóstico interno da empresa
4.2. A cadea de valor
4.3. Identificación de recursos e capacidades
4.4. Avaliación estratéxica de recursos e capacidades
4.5. A xestión de recursos e capacidades
4.6. O DAFO
5. ESTRATEXIAS
5.1. A vantaxe competitiva e a estratexia
5.2. A estratexia xenérica de liderado en custos
5.3. A estratexia xenérica de diferenciación
5.4. A estratexia xenérica de especialización
5.5. A estratexia de expansión
5.6. A estratexia de internacionalización
6. IMPLANTACIÓN DE ESTRATEXIAS
6.1. A avaliación e selección de estratexias
6.2. Formulación e implantación
6.3. Actividades básicas para a implantación
o Bibliografía básica
Os estudantes terán acceso a todos os contidos da materia desde o campus virtual do CSHG, é esencial que accedan habitualmente, pois é nesta plataforma onde se comparten materiais didácticos e organización da materia. Entre outros, na plataforma atoparán o material básico para o seguimento da materia que será o seguinte:
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ (actualizado a maio de 2025): Arquivo en formato PDF que contén as presentacións co soporte teórico da materia de Dirección Estratéxica de Empresas Hoteleiras, que será o material básico de estudo para a materia.
o Bibliografía complementaria
• CHARLES W. HILL, GARETH R. JONES (Sexta edición). Administración estratéxica, un enfoque integrado. Editorial McGraw Hill, México, 2005
• NAVAS LÓPEZ, JOSÉ EMILIO, GUERRAS MARTÍN, LUÍS ÁNGEL. Fundamentos da dirección estratéxica da empresa. Civitas, editorial Thomson Reuters, Pamplona, 2012
• JOHNSON, GERRY; SCHOLES, KEVAN e WHITTINGTON, RICHARD. Fundamentos de estratexia. Pearson Educación, Madrid, 2010
• MUNUERA, J.L.; RODRÍGUEZ, A.I. Estratexias de márketing. Un enfoque baseado no proceso de dirección (2ª edición). ESIC Editorial, Madrid, 2012
o Básicas e Xenerais
B1. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo (a xestión e dirección de empresas hostaleiras).
B2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo (ámbito das empresas hostaleiras).
B3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes, de índole social, científica ou ética (normalmente no seu campo de estudo).
B4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, metodoloxías, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado, tanto mediante comunicación oral como escrita no seu ámbito de estudo.
B5. Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía en todo tipo de contextos.
G1. Formar profesionais que sexan capaces de desempeñar tarefas de xestión e dirección nas organizacións empresariais hostaleiras, desenvolvendo habilidades de liderado, cunha clara orientación de servizo ao cliente, alta capacidade de adaptación permanente e innovación e orientación a resultados nas diferentes áreas do sector, favorecendo o desenvolvemento sostible e respectando a diversidade e multiculturalidad: Ourganizar e analizar a información, identificar oportunidades, definir obxectivos e estratexias, planificar, deseñar e asignar recursos, dirixir e motivar persoas, resolver problemas e tomar decisións, alcanzar obxectivos e avaliar resultados.
o Transversais
T1. Capacidade de xestión da información, análise e síntese
T2. Capacidade de organización e planificación
T3. Comunicación oral e escrita no ámbito empresarial
T5. Resolución de problemas e toma de decisións
T6. Traballo en equipo
T10. Razoamento crítico, compromiso ético e social
T11. Aprendizaxe autónoma permanente e adaptación a novas situacións
T12. Liderazgo responsable
T14. Motivación pola mellora continua da calidade e a sustentabilidade medioambiental
T15. Deseño e xestión de proxectos
AV1. Vocación de servizo e espírito de colaboración
AV3. Respecto, tolerancia e responsabilidade persoal e profesional
o Específicas
E1. Comprender os principios do Turismo e analizar a súa dimensión económica, así como o seu carácter dinámico e evolutivo.
E2. Recoñecer as principais estruturas político-administrativas turísticas e os principais axentes turísticos nos que se enmarca a actividade hostaleira
E7. Definir obxectivos, estratexias e políticas de comercialización das empresas do sector hostaleiro.
E8. Dirixir e xestionar os distintos tipos de organizacións hostaleiras (alojativas e gastronómicas).
E10. Comprender o marco legal e fiscal que regula as actividades hostaleiras.
E15. Planificar e xestionar os recursos humanos das organizacións do sector hostaleiro.
E16. Comprender o funcionamento dos destinos, estruturas turísticas e os seus sectores empresariais no ámbito mundial.
E19. Comprender a importancia da sustentabilidade, tanto a nivel económico, social e ambiental, contribuíndo ao desenvolvemento sostible no ámbito gastronómico e hostaleiro.
E20. Identificar, investigar e avaliar problemas, xerar novas ideas e conceptos de maneira creativa e aplicar solucións ao deseño e definición de propostas innovadoras no ámbito gastronómico e hostaleiro.
Descrición dos métodos docentes
Para o desenvolvemento da materia utilizaranse tres métodos metodolóxicos básicos:
1. A lección maxistral participativa (a través da cual o profesorado presentará os soportes teóricos da materia e explicará a resolución de varios casos prácticos). No seis temas que compoñen a materia o profesorado exporá diferentes tarefas vinculadas ao tema teórico analizado, que na maioría dos casos trataranse en clase de forma conxunta entre profesorado e estudantes, pero que en ocasións poden ser expostas polo profesorado como tarefas a desenvolver polos estudantes en traballo autónomo.
2. O traballo autónomo (a través do cual o estudante aprenderá os coñecementos básicos da materia e dominará a resolución de problemas a través do desenvolvemento intelectual e da toma de decisións). Incluiranse neste método a resolución dalgunhas das tarefas expostas polo profesorado no desenvolvemento dos temas.
3. O traballo cooperativo a través do cual potenciarase o traballo en equipo e consolidaranse os obxectivos do traballo autónomo desenvolvendo un caso práctico exposto en equipo, ao redor de catro persoas, en función da repartición aritmética que o número de alumnos do grupo permita.
Aplicación dos métodos para utilizar
Os tres métodos descritos son aplicados para desenvolver as dúas grandes fases da aprendizaxe por parte dos alumnos:
1. Ensino do contido teórico práctico da materia
2. Aprendizaxe de ambos os contidos por parte do estudante e logro das distintas competencias establecidas
Todos os estudantes deberán realizar un caso práctico de maneira obrigatoria (segundo o desenvolvemento exposto na descrición da materia), dous test de progreso e unha serie de actividades adicionais que se vaian expondo en clase.
Os catro notas formarán a denominada avaliación continua ponderando o dous test de progreso e o caso práctico un 30% cada unha destes tres notas e un 10% as actividades e tarefas expostas en clase.
As datas do dous test de progreso determinaranse por parte do profesorado no desenvolvemento da cronoloxía da materia e publicarase o día da presentación da materia o primeiro día de clase.
A avaliación final realizarase da seguinte maneira:
o Primeira oportunidade ordinaria:
O estudante poderá superar a materia nesta primeira oportunidade nas seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota de 6 puntos sobre 10 na avaliación continua, obtendo polo menos unha cualificación de 5 sobre 10 en ambos os test de progreso e de 4 sobre 10 en cada unha das outras dúas cualificacións.
• Non superar 10 faltas de asistencia durante o curso.
Se se incumpre algunha das condicións anteriores o estudante debe realizar un exame final, superando a materia nesta primeira oportunidade se se cumpren as seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota mínima de 5 sobre 10 na nota resultante de ponderar a avaliación continua nun 70% e a nota do exame final nun 30%.
• Alcanzar unha nota mínima de 4 sobre no exame final.
En caso de incumprir algunha destas dúas condicións a nota final da avaliación desta primeira oportunidade será a menor da nota media de ambas as cualificacións ou a nota do exame final.
As probas expostas ao longo do curso (excepto o exame final) non poderán ser recuperadas, de tal forma, que se o estudante (independentemente da causa que o poida provocar) non acode a elas a cualificación da mesma será equivalente ao non presentado, debendo compensar esta cualificación co resto das probas.
Calquera intento de fraude, incluído o plaxio e/ou uso indebido das tecnoloxías, na realización de tarefas e/ou probas de avaliación, será penalizado, aplicándose nesa nota a cualificación dun 0.
A falta de asistencia a clase, considérase unha falta de rendemento que afecta negativamente o desenvolvemento da aprendizaxe continua de cada estudante, por tanto , influirá na cualificación da materia do seguinte modo:
• Cómputo total de tempo presencial da materia (55 sesións de clase) o 30% de ausencias (17 sesións) conlevará a penalización de 1 punto na nota final e ao 60% de ausencias (33 sesións) corresponderalle unha penalización de 2 puntos na devandita nota final.
o Segunda oportunidade ordinaria:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira oportunidade ordinaria terán unha segunda oportunidade para conseguilo, para o que deberán repasar toda a materia e realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos que se avaliaron na primeira oportunidade ordinaria, cuxa cualificación supoñerá a nota final desta segunda oportunidade, sen ter en conta a cualificación obtida na avaliación continua.
Se esta cualificación lograda no exame final fose inferior á cualificación obtida na primeira oportunidade ordinaria, manterase para esta segunda oportunidade a cualificación lograda na primeira oportunidade.
o Posteriores convocatorias:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira convocatoria nas súas dúas oportunidades deberán volver realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos da materia, cuxa cualificación supoñerá a nota final desta convocatoria, en calquera das súas dúas oportunidades.
As actividades formativas e a súa dedicación en horas serán as seguintes:
• Clases maxistrais expositivas (45 horas), clases interactivas (10 horas), titorías (4 horas) e traballo autónomo do estudante (61 horas).
Para preparar calquera das probas que compoñen a avaliación da materia recoméndase ao estudante traballar a materia a medida que se vai explicando e realizar as tarefas unha vez presentado o soporte teórico correspondente. Non levar a materia ao día provoca a falta de base necesaria para afrontar os exames e probas de avaliación continua con éxito.
Recoméndase ao estudante que solicite titorías individuais/grupais para resolver aquelas dúbidas que non xurdisen na aula, procurando así unha correcta evolución na aprendizaxe da materia. As titorías poderán realizarse de modo presencial ou telemático, a través da ferramenta Google Meet. En función do resultado das devanditas titorías, o profesorado valorará o facilitar casos e actividades complementarios aos traballados durante o curso.
Recoméndase que o estudante solicite a revisión das probas realizadas, sobre todo en caso de probas non superadas. Identificar e corrixir os erros cometidos, tanto a nivel teórico como práctico, é outra ferramenta importante na aprendizaxe da materia.
Jose Luis Sieira Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Campus Sur
- Área
- Centro Superior de Hostalería
- Correo electrónico
- joseluis.sieira [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable