Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Galega, Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Filoloxías Galega e Portuguesa, Teoría da Literatura e Literatura Comparada
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
1. OBXECTIVOS
1.1 XERAIS
1.1.1 Coñecer as grandes áreas de investigación teórica sobre a literatura e a cultura nos séculos XX e XXI.
1.1.2 Adquirir os aparatos conceptuais e ferramentas metodolóxicas básicas para a análise dos fenómenos literarios e culturais.
1.1.3 Adquirir as pautas de observación, análise e argumentación ordenadas e rigorosas.
1.2 ESPECÍFICOS
1.2.1 Desenvolver estratexias de observación crítica dos fenómenos culturais e literarios dos séculos XX e XXI mediante a aplicación á análise de textos do aparato conceptual achegado nas clases.
1.2.2 Capacitar para revisión crítica das teorías e das análises dos fenómenos culturais contemporáneos.
1.2.3 Desenvolver habilidades de expresión e de argumentación nos traballos escritos e debates.
1.2.4 Conceptualizar a investigación en cultura. A culturoloxía como disciplina.
1.2.5 Métodoloxía de análise cultural.
1. A cultura a través das principais correntes teórico-críticas dos séculos XX e XXI
2. Introdución á culturoloxía. Tipoloxía cultural. Funcións da cultura
3. Dinámica cultural: emerxencia, difusión, revolución
4. Transmisión cultural: memes e epidemioloxía cultural
5. Ecoloxía cultural: a semiosfera
6. Culturas étnicas. Culturas nacionais. Transculturas
Bibliografía básica
Bakhtin, Mikhail. (1929) 2004. Problemas de la poética de Dostoievski. Traducido por Tatiana Bubnova. 2.ª ed. Madrid: Fondo de Cultura Económica.
Bakhtin, Mikhail. (1965) 1987. La cultura popular en la Edad Media y el Renacimiento. Traducido por Julio Forcat e César Conroy. Madrid: Alianza.
Bakthin, Mikhail. (1975) 1986. Problemas literarios y estéticos. Traducido por Alfredo Caballero. La Habana: Editorial Arte y Literatura.
Bakthin, Mikhail. (1979) 1991. Teoría y estética de la novela. Traducido por Helena S. Kriúkova e Vicente Cazcarra. Madrid: Taurus.
Bakhtin, Mikhail. (1986) 1989. Estética de la creación verbal. Traducido por Tatiana Bubnova. 5.ª ed. México: Siglo XXI.
Berry, Ellen E. e Mikhail Epstein. 1999. Transcultural Experiments: Russian and American Models of Creative Communication. Nova York: St. Martin's Press.
Epstein, Mikhail. 2009. “Transculture: A Broad Way between Globalism and Multiculturalism”. The American Journal of Economics and Sociology 68.1 (xaneiro): 327-351.
Epstein, Mikhail. 2011. PreDictionary: Experiments in Verbal Creativity. s.l.: Franc-Tireur.
Epstein, Mikhail. 2012. The Transformative Humanities: A Manifesto. Traducido por Igor Klyukanov. Nova York: Bloomsbury.
Erlich, Victor. ([1955) 1974. El formalismo ruso: historia-doctrina. Barcelona: Editorial Seix-Barral.
Iglesias Santos, Montserrat, ed. 1999. Teoría de los polisistemas. Madrid: Arco Libros.
Even-Zohar, Itamar, ed. 1990. Polysystem Studies. Número monográfico de Poetics Today 11.1 (primavera).
Even-Zohar, Itamar. 1997. "Factors and Dependencies in Culture: A Revised Outline for Polysystem Culture
Research". Canadian Review of Comparative Literature 24.1: 15-34.
Even-Zohar, Itamar. 1999. "La literatura como bienes y como herramientas". En Sin fronteras: Ensayos de literatura comparada en homenaje a Claudio Guillén, editado por Darío Villanueva, Antonio Monegal e Enric Bou, 27-36. Madrid: Editorial Castalia.
Even-Zohar, Itamar. 2017. Polisistemas de cultura. Tel Aviv: Universidad de Tel Aviv.
Even-Zohar, Itamar. (2016) 2021. O trabalho ideacional e a produçao de energía social. Traducido por Carolina Alves Magaldi, Juliana Steil e Roberta Rego Rodrigues. Florianópolis: Rafael Copetti.
Even-Zohar, Itamar, Elias J. Torres Feijó e Antonio Monegal. 2019. “The End of Literature; or, What Purposes Does It Continue to Serve”. Poetics Today 40.1 (marzo): 7-31.
Lotman, Iuri M. 1996-2000. La semiosfera. Editado e traducido por Desiderio Navarro. Madrid: Ediciones Cátedra.
Lotman, Iuri M. (1992) 1998. Cultura y explosión: lo previsible y lo imprevisible en los procesos de cambio social. Barcelona: Gedisa.
Nünning, Ansgar e Vera Nünning, eds. 2003. Konzepte der Kulturwissenschaften: Theoretische Grundlagen — Ansätze — Perspektiven. Stuttgart/Weimar: J. B. Metzler.
Romero López, Dolores, ed. 2006. Naciones literarias. Barcelona/Madrid: Anthropos Editorial/Servicio de Publicaciones de la Editorial Complutense.
Sanz Cabrerizo, Amelia, ed. 2008. Interculturas/Transliteraturas. Madrid: Arco Libros.
Torres Feijó, Elias J. (2022): Estudar sem melancolia. Reflexões teóricas e aplicadas nos bastidores do sistema literário. Coimbra: Imprensa da Universidade de Coimbra.
Villanueva, Darío, ed. 1994. Avances en teoría de la literatura. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
Volek, Emil, ed. 1992-1995. Antología del Formalismo Ruso y el Grupo de Bajtin. 2 vols. Madrid: Editorial Fundamentos.
Williams, Raymond. (1977) 1997. Marxismo y literatura. Traducido por Pablo di Masso. Barcelona: Península.
Bibliografía complementaria
Asensi, Manuel. 1998-2003. Historia de la teoría de la literatura. 2 vols. Valencia: Tirant lo Blanch.
Bachmann-Medick, Doris. 2006. Cultural Turns: Neuorientierungen in den Kulturwissenschaften. Reinbek: Rowohlt.
Bal, Mieke. ([2002]) [2009]. Conceptos viajeros en las humanidades. Una guía de viaje. Traducido por Yaiza Hernández Velázquez. Murcia: Cendeac.
Bal, Mieke. (2016) 2021. Lexicón para el análisis cultural. Traducido por Remedios Perni. Madrid: Akal.
Baumbach, Sibylle, Beatrice Michaelis e Ansgar Nünning, eds. 2012. Travelling Concepts, Metaphors, and Narrative: Literary and Cultural Studies in an Age of Interdisciplinary Research. Trier: WVT Wissenschaftlicher Verlag Trier.
Christin, Olivier, ed. 2010-2016. Dictionnaire des concepts nomads en Sciences Humaines. 2 vols. París: Métaillié.
Cuesta Abad, José María e Julián Jiménez Heffernan, eds. 2005. Teorías literarias del siglo XX. Una antología. Madrid: Akal.
Eagleton, Terry. (1983) 2017. Una introducción a la teoría literaria. Traducido por José Esteban Calderón. México: Fondo de Cultura Económica.
Greenblatt, Stephen, ed. 2009. Cultural Mobility: A Manifesto. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
Llovet, Jordi et al. 2005. Teoría de la literatura y literatura comparada. Barcelona: Ariel.
Neumann, Birgit e Ansgar Nünning, eds. 2012. Travelling Concepts for the Study of Culture. Berlín: Walter de Gruyter.
Villanueva, Darío, ed. 1994. Curso de teoría de la literatura. Madrid: Taurus.
Viñas Piquer, David. 2002. Historia de la crítica literaria. Barcelona: Ariel.
Williams, Raymond. (1976) 2003. Palabras clave. Un vocabulario de la cultura y la sociedad. Traducido por Horacio Pons. Bos Aires: Nueva Visión.
1. XERAIS
- Posuír, comprender e saber aplicar os coñecementos que aportan a oportunidade de ser orixinais.
- Potenciar a capacidade de resolución de problemas en contornos máis amplos (mesmo novos ou pouco coñecidos) relacionados coa súa área de estudo.
- Capacidade de analizar criticamente aqueles conceptos, principios e teorías relacionadas cos distintos campos dos Estudos da Literatura e da Cultura.
- Capacidade de participar no debate público reflexionando e formulando xuízos sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas a este campo do saber.
- Capacidade de comunicar coñecementos e de argumentar posicións diante de públicos especializados e non especializados.
- Capacidade de aprendizaxe autónoma.
- Capacidade de buscar recursos e información a partir das fontes bibliográficas e documentais sobre os distintos ámbitos que conforman los Estudios de la Literatura y la Cultura
- Capacidade dos estudantes de utilizar de forma eficiente as novas tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas ao campo de los estudios literarios da cultura.
2. TRANSVERSAIS:
- Visión actualizada dos sistemas teóricos metodolóxicos no campo dos Estudos Literarios e culturais.
- Capacidade de afondar nos coñecementos adquiridos mediante unha reflexión interdisciplinar.
- Desenvolvemento do espírito crítico diante dos distintos fenómenos culturais.
- Que os estudantes poidan afondar nos coñecementos xa adquiridos, enriquecéndose de unha perspectiva interdisciplinar
- Que os estudantes adquiran as nocións e técnicas da metodoloxía da crítica textual.
- Capacidade de realizar traballos de investigación de carácter académico no campo dos Estudios da Literatura e da Cultura
- Capacidade para presentar y defender un traballo de investigación utilizando a terminoloxía e os recursos apropiados dentro del campo obxecto de estudo.
3. ESPECÍFICAS:
- Capacidade de entender a literatura en relación cos novos medios tecnolóxicos, os medios de comunicación, o cine, as artes, así como coa diversidade social, cultural e de xénero.
- Capacidade de abordar o concepto de texto literario dun xeito aberto, dando cabida a formas culturais non estritamente literarias. Por exemplo, que @s estudantes poidan revisar o concepto de canon.
- Capacidade de entender as implicacións do concepto de cultura.
RESULTADOS DA APRENDIZAXE
1. Que os e as estudantes sexan capaces de revisar criticamente as diferentes correntes actuais de Teoría e crítica literarias.
2. Que os e as estudantes poidan aplicar os conceptos teóricos ao dominio da crítica en materia artística e cultural.
3. Que os e as estudantes poidan de manexar ferramentas teóricas e metodolóxicas e técnicas que lles permitan traballar nos grandes grupos de comunicación, na administración e na xestión da información dos bens culturais e recursos humanos.
4. Que los estudantes sexan capaces de aproximarse de xeito crítico e autónomo á obra artística.
As exposicións por parte dos profesores complementaranse con:
a) debates en seminarios
b) presentacións en grupo (tipo mesa redonda) seguidas de debate
c) traballo escrito
d) aplicacións en traballo de campo
e) aprendizaxe por proxecto/servizo.
Hai un único sistema de avaliación, de tipo continua, que inclúe a participación activa nas presentacións (individuais/grupais) e debates nas aulas, baseada nunha lectura informada e crítica dos texos asignados (70 %), e un informe escrito individual (2.500 palabras) que presente un fío argumentativo culturolóxico baseado na participación nas aulas (30 %). A asistencia é obrigatoria. Un número de ausencias sen xustificar superior ao 25 % das horas de docencia implicará o suspenso final.
Na segunda oportunidade, seguiranse as mesmas pautas de avaliación que na primeira. Para a avaliación dos/das repetidores rexerán estes mesmos criterios tanto na convocatoria de xaneiro como na de xuño. No caso de alumnado con dispensa de asistencia a avaliación consistirá nun plan alternativo de traballo.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico d@s estudantes e da revisión de cualificacións.
A materia prevé un total de 20 horas presenciais máis 55 horas de traballo individual polo alumnado.
Traballar en grupo
Preparar os seminarios seguindo as indicacións dos profesores
Participar nos foros
Consultar cos profesores a marcha das presentacións e do traballo escrito
A lingua de docencia será galego/português e español, segundo escolla dos docentes. O alumnado poderá facer uso de calquera das linguas oficiais da USC nas súas intervencións orais e escritas. Cando non se conte con tradución ao galego/português e español das lecturas obxecto de discusión, farase uso de traducións ao inglés, francés e italiano, polo que o alumnado debe estar preparado para estes usos.
O alumnado que non teña estudos previos en teoría literaria dos séculos XX e XXI deberá formarse con antelación ao inicio do seminario mediante a lectura de:
* Casas, Arturo, ed. 2004. Elementos de crítica literaria. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
* Richter, David H., ed. 2018. A Companion to Literary Theory. Oxford: Willey Blackwell
* Selden, Raman, Peter Widdowson e Peter Brooker. 2001. La teoría literaria contemporánea. 3.ª ed. actualizada. Barcelona: Ariel. [Ou edición posterior a 2001]
É responsabilidade do alumnado que non conte coa devandita formación adquirila para acadar o nivel propio dun mestrado de investigación con especialización en estudos teóricos e comparados da literatura e a cultura, que esixe uns coñecementos básicos en teoría literaria dos séculos XX e XXI fornecidos polos graos filolóxicos.
Malia que o Acordo do Consello de Goberno da USC do 30 de xullo de 2018 esixe ao alumnado procedente de países de lingua diferente ao galego, portugués ou español un nivel de lingua galega Celga II ou española B2, en canto mestrado de investigación en literatura e cultura ditos niveis son claramente insuficientes e aconséllase posuír niveis superiores.
Elias Jose Feijo Torres
- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Correo electrónico
- eliasjose.torres [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Cesar Pablo Dominguez Prieto
Coordinador/a- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Teoría da Literatura e Literatura Comparada
- Teléfono
- 881811801
- Correo electrónico
- cesar.dominguez [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 18:15-20:15 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | C04 |
| 23.01.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | D04 |
| 17.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | D05 |