Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.2 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
OA1 - Familiarizar aos estudantes coas principais concepcións da hermenéutica filosófica ao longo da historia
OA2 - Dar a coñecer as fontes da disciplina e a bibliografía recente.
OA3 - Adestrar na capacidade para interpretar os textos filosóficos dos autores e autoras máis sobranceiras, a través dos seus xéneros literarios específicos.
OA4 - Enmarcar a disciplina entre as correntes actuais da Filosofía.
OA5 - Mellorar as destrezas na comunicación oral e escrita.
OA6 - Posibilitar a análise crítica da información e mensaxes da sociedade actual.
Tema 1. La Hermenéutica Filosófica: concepto e problema.
Tema 2. Pensar e saber habitar.
Tema 3. Metaforoloxía e Hermenéutica da Vida
Tema 4. Teorías antigas e medievais da interpretación.
Tema 5. O nacemento da Hermenéutica Filosófica.
Tema 6. A Hermenéutica Contemporánea.
BÁSICA*
1. BLUMENBERG, H., Paradigmas para una metaforología, Madrid, Trotta, 2003.
2. BLUMENBERG, H., Naufragio con espectador: paradigma de una metáfora de la existencia, Madrid, Visor, 1995.
3. HEIDEGGER, M., Conferencias y artículos, Barcelona, Ediciones del Serbal, 1994.
4. GADAMER, H.-G., Verdad y método. Fundamentos de una hermenéutica filosófica, Sígueme, Salamanca 1988.
5. NIETZSCHE, F., Sobre verdad y mentira, Madrid, Tecnos, 1990.
6. RICOEUR, P.: Del texto a la acción. Ensayos de Hermenéutica, FCE, México, 2002.
*Estudarase unha selección de fragmentos dos libros incluídos na bibliografía básica.
COMPLEMENTARIA
1. AGÍS VILLAVERDE, M., Historia de la Hermenéutica. Madrid, Sindéresis, 2020.
2. AGÍS VILLAVERDE, M., Anatomía del pensar. El discurso filosófico y su interpretación, Ed.
Sindéresis, Madrid 2022.
3. AGÍS VILLAVERDE, M., Anatomía do pensar: O discurso filosófico e a súa interpretación. Vol I. O discurso filosófico, Vigo, Galaxia, 2019.
4. AGÍS VILLAVERDE, M., Anatomía do pensar: O discurso filosófico e a súa interpretación. Vol II. Historia da interpretación filosófica. Vigo, Galaxia, 2020.
5. AGÍS VILLAVERDE, M., Conocimiento y razón práctica. Un recorrido por la filosofía de Paul Ricoeur. Fund. E. Mounier, Madrid 2011.
6. BEUCHOT, M., e ARENAS-DOLZ, F. (dirs.) 10 palabras clave en Hemenéutica Filosófica, Estella, Verbo Divino, 2006.
7. CAROLO TOSAR, R.: La luz entre tinieblas. Agustín de Hipona y Tomás de Aquino, Sindéresis, Madrid 2021.
8. DILTHEY, W.: El surgimiento de la hermenéutica, Istmo, Madrid 2000.
9. DOMÍNGUEZ CAPARRÓS, J., Orígenes del discurso crítico. Teorías antiguas y medievales de la interpretación, Gredos, Madrid, 1993.
10. FERRARIS, M., Historia de la Hermenéutica, Siglo XXI Eds. Madrid 2002.
11. FERRARIS, M., La hermenéutica, Madrid, Cristiandad, 2004.
12. GÓMEZ GARCÍA, J. A. et al. (eds.) Derecho e Interpretación. Temas de Hermenéutica jurídica y Filosofía del Derecho, Ed. Reus, Madrid, 2024.
13. GRONDIN, J. Introducción a Gadamer, Herder, Barcelona, 2003.
14. HEIDEGGER, M.: Ontología. Hermenéutica de la facticidad, Alianza, Madrid 1982.
15. MACEIRAS FAFIÁN, M. y TREBOLLE BARRERA, J.: La hermeneutica contemporánea, Ed. Cincel, Madrid 1995.
16. MURA, G.: Ermeneutica e verità. Storia e problemi della filosofia dell'interpretazione, Roma 1990.
17. SCHLEIERMACHER, F.: Los discursos sobre Hermenéutica, Universidad de Navarra, Pamplona 1991.
18. VV.AA, Diccionario de Hermenéutica, Universidad de Deusto, Bilbao, 1997.
XERAIS E BÁSICAS
CG1 - Que os/as graduados/as posúan e comprendan os coñecementos propios da Filosofía como saber, incluíndo as súas
doutrinas, teorías, métodos e aplicacións, ao nivel proporcionado polos textos académicos, con referencia a achegas
investigadoras recentes.
CG2 - Que saiban aplicar eses coñecementos para identificar, formular e resolver problemas no ámbito da Filosofía, a un nivel
xeral e non especializado.
CG4 - Que estean capacitados para continuar a súa formación, en Filosofía e/o noutros campos do saber, cun elevado grao de autonomía.
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da
educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén
algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as
competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da
súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo)
para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non
especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores
cun alto grao de autonomía.
TRANSVERSAIS
CT01 - De tipo Instrumental: Capacidad de comprensión e interpretación de discursos complejos (escritos y orales), análisis y
síntesis, trabajo conceptual. Capacidad para la exposición y comunicación oral y escrita. Capacidad de gestión de la información.
Resolución de problemas. Toma de decisiones.
CT02 - Personales: Curiosidad y actividad intelectuales no restringidas a la filosofía. Capacidad para desenvolverse en contextos
culturales y sociales diversos. Buena disposición para las relaciones interpersonales, el diálogo intelectual y el trabajo cooperativo.
Razonamiento crítico y compromiso democrático.
CT03 - Sistémicas: Capacidad para el aprendizaje autónomo. Receptividad y capacidad de respuesta ante nuevas situaciones.
Creatividad. Conocimiento de otras culturas y costumbres. Iniciativa y espíritu emprendedor. Motivación por la calidad. Especial
sensibilidad hacia problemas de igualdad medioambientales.
ESPECÍFICAS
CT01 - De tipo Instrumental: Capacidade de comprensión e interpretación de discursos complexos (escritos e orais), análises e
sínteses, traballo conceptual. Capacidade para a exposición e comunicación oral e escrita. Capacidade de xestión da información.
Resolución de problemas. Toma de decisións.
CT02 - Persoais: Curiosidade e actividade intelectuais non restrinxidas á filosofía. Capacidade para desenvolverse en contextos
culturais e sociais diversos. Boa disposición para as relacións interpersoais, o diálogo intelectual e o traballo cooperativo.
Razoamento crítico e compromiso democrático.
CT03 - Sistémicas: Capacidade para a aprendizaxe autónoma. Receptividade e capacidade de resposta #ante novas situacións.
Creatividade. Coñecemento doutras culturas e costumes. Iniciativa e espírito emprendedor. Motivación pola calidade. Especial
sensibilidade cara a problemas de igualdade ambientais.
PRESENCIAL NAS AULAS
Esta materia está dirixida á formación teórica e práctica do alumnado de Hermenéutica Filosófica. A ensinanza da materia baséase na facilitación da aprendizaxe cooperativa entre iguais baseada en problemas e orientada á formación para a análise e desenvolvemento de problemas filosóficos mediante a redacción, a exposición oral de traballos e a participación na clase, na que se aplicarán os conceptos fundamentais das teorías hermenéuticas expostas polo profesor.
- Nas aulas, o profesor desenvolverá os contidos do programa a partir dunha selección de textos que serán facilitados ao alumnado.
- Nas aulas interactivas, o alumnado debe participar activamente na interpretación e discusión dos textos subxacentes.
- Durante as titorías, o alumnado poderá formular preguntas e resolver dúbidas co profesor sobre o contido das clases teóricas, os problemas analizados e a bibliografía das clases interactivas, a elaboración dos traballos, e calquera outro aspecto da materia (metodoloxía, avaliación, bibliografía, etc.).
TRABALLO AUTONÓMICO DO ALUMNADO
(1) Lectura dos textos de referencia para as sesións expositivas e interactivas. Traballo individual.
(2) Preparación e execución de traballos escritos. Traballo individual.
- Esta materia avaliarase mediante avaliación continua*, con posibilidade de realizar un exame final se o alumno non asiste a clase, non segue as pautas de avaliación continua ou non supera.
- O alumnado que estea exento de asistir ás clases presenciais será avaliado mediante un exame final (100% da nota).
- A avaliación continua farase mediante a avaliación da asistencia e participación nas clases presenciais e titorías. Non obstante, a avaliación basearase principalmente na realización de dous traballos de curso
A) AVALIACIÓN CONTINUA
- A avaliación continua consistirá na elaboración de dous traballos escritos sobre o/s texto/s dun autor/a sobre a temática tratada nas sesións interactivas. Proporcionaranse instrucións detalladas para a realización dos traballos. Porcentaxe na nota de cada traballo: 50%.
- O alumnado que non estea exento da docencia e non asista habitualmente ás clases teóricas e ás sesións interactivas perderá o dereito a ser avaliado neste formato e terá que presentarse ao exame nas datas oficiais.
B) AVALIACIÓN NON CONTINUA
Exame final:
- Exclusivamente para o alumnado con exención de asistencia que opte por esta opción ou para o alumnado que suspenda a avaliación continua ou non opte por esta opción. As datas oficiais dos exames (primeira e segunda oportunidade) pódense consultar na páxina web do Grao e na oficina administrativa. O exame consistirá na elaboración de redaccións breves sobre os textos tratados nas clases interactivas a partir de preguntas e cuestións formuladas polo profesor. Porcentaxe da nota final: 100%
ALUMNADO CON EXENCIÓN OU DISPENSA DE ASISTENCIA
O alumnado poderá solicitar, ao principio de curso nas datas establecidas pola Facultade de Ciencias da Educación ou, posteriormente, de concorrer causas imprevisibles e sobrevidas, dispénsaa de asistencia á clase mediante solicitude motivada e acreditada formulada ao Decanato segundo o disposto na Instrución nº1/2017 da Secretaría Xeral da USC.
O alumnado exento ou dispensado de asistencia deberá asistir a unha titoría persoal co/a profesor/a de a materia.
* De acordo co punto 2.a) da normativa, a asistencia valórase como un factor máis na avaliación continua. Para optar á avaliación continua, o alumnado deberá asistir como mínimo ao 80% das sesións do curso (clases expositivas e interactivas).
O tempo de traballo estimado para esta materia de 4,5 créditos é de 112,50 horas, distribuídas do seguinte xeito:
Traballo presencial na aula
Aulas expositivas: 18 h.
Aulas interactivas: 18 h.
Titorías: 2.25 h.
Total: 38.25 horas
Traballo persoal do alumnado
Seguimento do curso (Lecturas, prácticas, etc.): 34.25 h.
Traballos escritos: 40 h.
Total: 74.25 h.
- Asistir regularmente ás aulas expositivas e interactivas. Pola natureza aplicada e participativa da metodoloxía de ensino-aprendizaxe da materia a asistencia é requisito esencial para un mellor aproveitamento da mesma.
- É obrigatoria a asistencia, participación e implicación nas clases. Más de 5 ausencias non xustificadas implica a perda do dereito á avaliación continua.
- Prepararse para as clases lendo atentamente os textos de cada sesión. Recoméndase anotar nos textos as ideas e conceptos máis importantes, así como calquera dúbida ou dúbida que teña.
- Participar activamente na lectura de textos e nos debates nas aulas expositivas e interactivas.
- Na clase: tomar notas dos temas máis importantes presentados e comentados e relelos antes da seguinte clase. Anota as dúbidas ou preguntas que queden sen resposta.
- O alumnado deberá entregar xunto co traballo final unha declaración persoal de ausencia de plaxio e orixinalidade que será facilitada polo docente. Este requisito cumpre coa “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”, aprobada no Consello de Goberno da USC do 15 de xuño de 2011: Art. 1.: “A realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba esixida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarse fraudulenta, entre outras, a realización de traballos plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas aos autores e das fontes”.
- Non serán aceptadas actitudes irrespectuosas ou discriminatorias de ningún tipo.
- O alumnado con necesidades específicas de apoio educativo e/ou discapacidade deberá poñerse en contacto co Servizo de Participación e Inclusión Universitaria (SEPIU) e enviar a solicitude de adaptacións a través do formulario dispoñible na web do SEPIU ou na secretaría virtual do alumnado. Más información no email: sepiu.santiago [at] usc.gal (sepiu[dot]santiago[at]usc[dot]gal) ou nos teléfonos 881 812 859/ 881 812 858
- Para calquera comunicación do docente da materia, esta realizarase por correo electrónico empregando obrigatoriamente a conta
de correo rai.usc. Esta conta será necesaria para acceder a calquera dos servizos facilitados pola USC (Campus Virtual, Teams, Secretaría Virtual etc.). Non se contestará ningunha comunicación realizada desde unha conta de correo electrónico alleo á USC.
- O alumnado e profesorado está obrigado ao emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, MS-Teams e outras ferramentas institucionais.
- Os traballos realizados polo alumnado deben entregarse a través da aula virtual da materia no Campus Virtual. Tan só permitiranse entregas por correo electrónico en casos de incidencias non previstas e previa comunicación ao docente da materia que debe autorizalo.
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
- Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotián de aula como nos traballos académicos, segundo as recomendacións da USC para a introdución da perspectiva de xénero na docencia.
- Non se poderá empregar o teléfono móbil ou outros dispositivos electrónicos, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que poidan derivarse dun emprego non adecuado ou legal do mesmo.
- Non está permitida a gravación de imaxes, son, etc, nas clases sen autorización previa. O alumnado e profesorado está obrigado ao cumprimento da Normativa de protección de datos preservando o dereito á intimidade e á propia imaxe do alumnado e profesorado de tal maneira que non se poden divulgar por ningún medio, incluídas redes sociais, sen autorización.
- Os materiais elaborados polos docentes están protexidos pola normativa de protección da propiedade intelectual e dereitos de autor de tal maneira que non se poden divulgar ou facer accesibles sen autorización dos autores.
- Non está permitida a gravación de imaxes, son, etc, nas clases sen autorización previa. O alumnado e profesorado está obrigado ao cumprimento da Normativa de protección de datos preservando o dereito á intimidade e á propia imaxe do alumnado e profesorado de tal maneira que non se poden divulgar por ningún medio, incluídas redes sociais, sen autorización.
- Os materiais elaborados polo docente están protexidos pola normativa de protección da propiedade intelectual e dereitos de autor de tal maneira que non se poden divulgar ou facer accesibles sen autorización do autor.
Benito Arbaizar Gil
- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Teléfono
- 881812521
- Correo electrónico
- be.arbaizar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOSU
Ana Maria De La Concepcion Rabe
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- anamaria.rabe [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
| Venres | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 5 |
| 27.05.2026 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 3 |
| 27.05.2026 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 02.07.2026 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 02.07.2026 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 3 |