Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Literatura Española
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
As materias do Grao en Lingua e Literatura Españolas pertencen fundamentalmente ás áreas de Literatura Española e Hispanoamericana e de Lingua Española, xunto con disciplinas complementarias adscritas a outras áreas (Teoría da Literatura, Lingüística Xeral, etc.). Esta Literatura Española Medieval: dende as orixes ó século XIV constitúe unha profundización no período fundacional das letras españolas, logo do panorama anticipado en Introducción á historia da literatura española. A asignatura, pois, supón o exame da produción literaria española desde as súas orixes ata 1400 no seu desenvolvemento histórico e nos seus específicos marcos socioculturais, cos obxectivos de:
— Preparar ó alumno para que afronte, cos instrumentos e métodos filolóxicos apropiados, o estudo da Literatura Española Medieval no seu curso histórico deica o século XIV, da man da análise e interpretación dalgúns dos seus textos máis significativos.
— Proporcionar bases de rigor no uso e aplicación de conceptos técnicos de historia literaria, así como no aproveitamento dos útiles bibliográficos e os seus complementos audiovisuais para o estudo da materia.
SECCIÓN TEÓRICA
I. A IDADE MEDIA. Panorama histórico, cultural e literario. Conceptos básicos.
II. ÉPICA TRADICIONAL. Teorías sobre a xénese e desenvolvemento da épica tradicional. Poemas conservados, reconstruídos e hipotéticos. O Cantar de Mio Cid.
1. LECTURA OBRIGATORIA: Cantar de Mio Cid, eds. Montaner (RAE, Crítica, Galaxia Gutenberg), Michael (Castalia).
LECTURA COMPLEMENTARIA: Épica medieval española, ed. de C. e M. Alvar, Madrid, Cátedra, 1991.
III. MESTER DE CLERECÍA. Xograría e clerecía. Principais autores e obras. A produción de Gonzalo de Berceo. Os Milagros de Nuestra Señora.
2. LECTURA OBRIGATORIA: Gonzalo de Berceo, Milagros de Nuestra Señora, eds. Bayo e Michael (Castalia), Gerli (Cátedra), Baños (RAE, Crítica), Cacho (Espasa).
LECTURA COMPLEMENTARIA: Libro de Alexandre, eds. Casas Rigall (RAE, Castalia), García (Crítica), Cañas (Cátedra, Turner).
IV. PROSA DO SÉCULO XIII. Prosa historiográfica, didáctica e técnica; orixes da narrativa de ficción. A obra del Alfonso o Sabio.
LECTURAS COMPLEMENTARIAS: Alfonso X, Prosa histórica, ed. de B. Brancaforte, Madrid, Cátedra, 1990 / Sendebar, ed. Lacarra (Cátedra) / Leyenda del Caballero del Cisne, ed. Querol (Castalia).
V. A POESÍA DO SÉCULO XIV E O LIBRO DE BUEN AMOR. Do Mester de Clerecía á poesía do Trescentos. Juan Ruiz e o Libro de Buen Amor.
3. LECTURA OBRIGATORIA: Juan Ruiz, Libro de Buen Amor, eds. Blecua (Cátedra), Gybbon Monypenny (Castalia), Joset (Taurus), Salvador e Joset (Espasa).
LECTURAS COMPLEMENTARIAS: Sem Tob, Proverbios morales, eds. Díaz e Mata (Cátedra), Shepard (Castalia), García Calvo (Alianza) / Pero López de Ayala, Libro rimado del palacio, eds. Bizzarri (RAE), Orduna (Castalia), Adams (Cátedra).
VI. PROSA DO SÉCULO XIV. Prosa historiográfica, didáctica, técnica e narrativa de ficción. Don Juan Manuel e o Conde Lucanor. Os libros de cabaleirías e El Caballero Zifar.
LECTURAS OBRIGATORIAS: 4. Juan Manuel, El conde Lucanor, eds. Serés (RAE, Galaxia Gutenberg o Crítica), Blecua (Castalia). LECTURA COMPLEMENTARIA: El caballero Zifar, eds. González (Cátedra), González Muela (Castalia), Cárdenas (Turner).
VII. TEATRO. Orixes. O problema da existencia dun teatro castelán primitivo. A Representación de los Reyes Magos.
LECTURA OBRIGATORIA: 5. Representación de los Reyes Magos, en Antología del teatro medieval castellano, Pérez Priego (Crítica), Álvarez Pellitero (Espasa), Surtz (Taurus). LECTURA COMPLEMENTARIA: Teatro medieval. 1. El drama litúrgico, ed. de Eva Castro, Barcelona, Crítica, 1997.
As obras de lectura obrigatoria han de lerse nas edicións críticas que se recomendan nesta guía docente, xa que reproducen o texto máis próximo ao orixinal e son as adecuadas para este nivel de formación universitaria. Os/ as alumnos/ as Erasmus ou de intercambio internacional poderán ler unha edición modernizada das obras, se o seu nivel de español aconséllao.
SECCIÓN INTERACTIVA
Relación cronolóxica de actividades prácticas obrligatorias:
1. Control de lectura: Poema de Mio Cid I
3. Control de lectura: Poema de Mio Cid II
4. Comentario de texto: Poema de Mio Cid
5. Control de lectura: Milagros de Nuestra Señora I
6. Control de lectura: Milagros de Nuestra Señora II
7. Comentario de texto: Milagros de Nuestra Señora
8. Control de lectura: Libro de Buen Amor
9. Comentario de texto: Libro de Buen Amor
10. Comentario de texto: Lucanor
Estas son as actividades obrigatorias. Ao longo do curso realizaranse así mesmo outras prácticas nas sesións interactivas, que poderían nalgún caso requirir a preparación previa.
Por razóns de calendario, imprevistas ou externas, tanto o contido da materia como o das sesións prácticas podería modificarse ao longo do curso. Dita modificación implicaría unicamente a eliminación dalgún tema ou dalgunha práctica, nunca a ampliación dos contidos ou actividades. O alumnado non será avaliado de ningún tema que non sexa obxecto de sesións expositivas.
BÁSICA
PRIMARIA
Na sección de contidos quedan indicadas as edicións recomendadas das obras de lectura obrigatoria e complementaria.
SECUNDARIA
-Alvar, Carlos y José M. Lucía Megías, Diccionario filológico de literatura medieval española: textos y transmisión, Madrid, Castalia, 2002.
-Canavaggio, Jean, dir., Historia de la literatura española. I La Edad Media, Barcelona, Ariel, 1994.
-Deyermond, Alan, Historia de la literatura española. I. Edad Media, Barcelona, Ariel, 1973.
-Deyermond, Alan, Historia y crítica de la literatura española. 1. Edad Media, Barcelona, Crítica, 1980. Con un Primer suplemento, 1991.
-Díez Borque, José María, dir., Historia de la literatura española I. La Edad Media, Madrid, Taurus, 19802.
-Lacarra, María Jesús y Juan Manuel Cacho Blecua, Historia de la Literatura Española I. Entre oralidad y escritura: la Edad Media, Barcelona, Crítica, 2012.
-López Estrada, Francisco, Introducción a la literatura medieval española, Madrid, Gredos, 19835.
-Meregalli, Franco, coord., Storia della civiltà letteraria en Spagna I, Turín, UTET, 1990; versión española, Historia de la literatura española. I. Desde los orígenes al siglo XVII, Madrid, Cátedra, 1990.
-Rozas, Juan Manuel et alii, eds., Historia de la literatura española de la Edad Media y del Siglo de Oro, Madrid, UNED, 1995, 5ª ed.
-Viña Liste, José Mª, Cronología de la literatura española. I. Edad Media, Madrid, Cátedra, 1991.
COMPLEMENTARIA
A bibliografía complementaria será proporcionada ó fío do desenvolvemento de cada un dos temas do programa.
A materia pretende brindar coñecementos e habilitar a capacidade de profundar persoalmente no estudo crítico da literatura española medieval e de progresar no hábito de lectura comprensiva e analítica dos textos medievais.
COMPETENCIAS BÁSICAS e XERAIS:
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
CG1 - Adquisición e comprensión de coñecementos, métodos científicos e recursos de análises para o estudo avanzado literario.
CG3 - Capacidade de reflexión e de pensamento crítico para describir, interpretar e valorar os feitos literarios.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS:
CE8 - Coñecer os escritores e obras máis importantes e representativas de xéneros, correntes ou tendencias de cada un dos períodos da historia da literatura
CE12 - Interpretar con rigor as obras máis importantes e representativas de xéneros, correntes ou tendencias de cada un dos períodos da historia da literatura española.
CE15 - Coñecer as características das diversas manifestacións da creación literaria, incardinándolas no contexto sociocultural no que se xestan e conectándoas con outras formas de expresión artística.
No ámbito docente, as clases teóricas ou expositivas virarán ao redor da lección maxistral, mentres que as clases prácticas ou interactivas basearanse fundamentalmente no comentario de textos e no control de lecturas, aínda que poderán realizarse pequenas actividades prácticas na aula doutro tipo. Así mesmo, propoñeranse algunhas actividades voluntarias de autoavaliación de tipo cuestionario na aula virtual. Como complemento, as profesoras brindarán oportunas orientacións académicas e bibliográficas, tanto na aula como nos horarios de titorías.
De acordo con a normativa oficial da USC, a asistencia é obrigatoria (80% das sesións), salvo na circunstancia de dispensa oficial, que deberá ser solicitada pola pertinente vía oficial, ou ben a imposibilidade de acudir a clase débase a causa excepcional debidamente xustificada de forma documental.
No dominio discente, nas clases expositivas espérase do estudante a participación activa nas sesións, tanto en demanda de aclaracións e ampliacións durante as leccións maxistrais, como por mor das cuestións concretas que o profesor poida expor ao fío da explicación. Nas clases interactivas, onde a actitude participativa resultará igualmente básica, será obrigada a realización de todos os comentarios de texto e de todos os controis de lectura programados. Estas actividades poderán ter dúas modalidades, debate na aula ou exercicio escrito.
O estudo individual é, loxicamente, crucial tanto na sección expositiva como en interactiva. Nas titorías, profundarase nas dúbidas específicas suscitadas polo estudo do alumno.
Na maior parte das actividades empregarase a aula Virtual.
O conxunto da materia está constituído por clases teóricas ou expositivas e prácticas ou interactivas. Por iso na avaliación da materia terase en conta dita circunstancia. O 60% da cualificación corresponderá aos resultados do exame final e o 40% ás cualificacións da parte práctica, nas dúas oportunidades.
Na primeira oportunidade, a avaliación da parte expositiva esixe un exame final, que terá lugar o día establecido oficialmente o centro. O exame constará dunha pregunta teórica, que implicará o desenvolvemento dun tema amplo, e un comentario de texto literario dunha das obras de lectura obrigatoria do programa.
En canto á parte interactiva, será requisito imprescindible a participación nas actividades obrigatorias sinaladas nesta guía. Os resultados da realización dos comentarios de texto (polo menos dous escritos) e dos controis de lectura programados (todos eles) proporcionarán a avaliación continua da materia, xunto coas actividades prácticas voluntarias, a asistencia e participación. O alumno non poderá presentarse ao exame final en ningunha das dúas oportunidades sen realizar as prácticas obrigatorias con anterioridade. Trátase dun requisito para poder examinarse, pero non será necesario aprobar ou superar as prácticas para presentarse ao exame final.
Como se dixo, a asistencia e participación nas clases expositivas e interactivas computará na cualificación final da parte práctica. A realización dos cuestionarios de autoavaliación voluntarios será así mesmo valorada positivamente neste apartado da avaliación. Ademais da asimilación dos contidos, terase en conta na avaliación a correcta ortografía e expresión nos exercicios escritos.
Na segunda oportunidade, o exame final terá lugar o día fixado oficialmente polo centro. Para a parte interactiva conservarase a nota obtida durante o desenvolvemento do curso. É, pois, necesario tamén na segunda oportunidade realizar as prácticas obrigatorias con anterioridade para poder presentarse. Aqueles alumnos e alumnas que non cumpran con este requisito deberán poñerse en contacto coas profesoras da materia para solucionar a devandita carencia no período comprendido entre os exames da primeira e segunda oportunidade. A porcentaxe de cada parte na avaliación da materia será o mesmo que na primeira oportunidade: 60% nota do exame, 40% nota das prácticas.
Os alumnos e alumnas que repiten a materia terán que cumprir as mesmas condicións que os seus compañeiros e compañeiras á hora de presentarse ao exame, é dicir, realizar as prácticas obrigatorias. Recoméndase aos estudantes repetidores que teñan unha entrevista coas profesoras ao principio do semestre para consultar calquera aspecto relativo á súa avaliación, en especial se se produce coincidencia de horarios ou exames con outras materias.
No seu caso, os estudantes con dispensa oficial de asistencia a clase ou aqueles que teñan circunstancias excepcionais que impidan a asistencia a clase (situacións debidamente xustificadas e documentadas), serán avaliados mediante os exames correspondentes á parte expositiva, que supoñerán o 100% da cualificación, tanto en primeira como en segunda oportunidade.
En todos os casos, na realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións".
TEMPO DE ESTUDO
Sesións expositivas: 32
Sesións interactivas: 16
Sesións de titoría programada: 3
Sesións de avaliación: 3
Traballo autónomo do estudante: 96
TRABALLO AUTÓNOMO
52 horas de lectura comprensiva de obras literarias
11 horas de lectura de bibliografía secundaria
11 horas de realización de comentarios de texto
22 horas de estudo da materia e preparación de exames
Total: 96 Horas
Asistir ás sesións lectivas, para seguir o desenvolvemento da materia de forma continuada.
Acudir ás titorías para clarificar calquera dúbida.
Ler os textos obrigatorios seguindo o calendario fixado, para poder realizar as prácticas correspondentes no momento establecido.
Idioma de impartición da docencia: castelán
Isabel Hernando Morata
Coordinador/a- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Literatura Española
- Correo electrónico
- isabel.hernando [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | C10 |
| Mércores | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLIS_01 (A-L) | Castelán | D11 |
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_02 (M-Z) | Castelán | D11 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D08 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-L) | D08 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (M-Z) | D08 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D09 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-L) | D09 |
| 22.05.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (M-Z) | D09 |
| 27.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D08 |
| 27.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 (A-L) | D08 |
| 27.06.2025 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_02 (M-Z) | D08 |