Psiquiatría forense

1. Coñecer o marco conceptual da Psiquiatría Forense.
2. Comprender a linguaxe psiquiátrico-forense básica.
3. Definir as principais características clínicas dos Trastornos Psiquiátricos.
4. Coñecer as repercusións criminolóxicas e psiquiátrico-forenses da patoloxía psiquiátrica.

BLOQUE I: INTRODUCIÓN

TEMA 0.- Presentación da materia de Psiquiatría Forense e da Guía Docente.
TEMA 1.- Marco conceptual e histórica da Psiquiatría.
TEMA 2.- Bases do comportamento humano.
TEMA 3.- A causalidade en Psiquiatría.
TEMA 4.- Sistemas de clasificación en Psiquiatría.
TEMA 5.- Psiquiatría e Criminoloxía.

BLOQUE II: SEMIOLOXÍA PSIQUIÁTRICA

Tema 6.- Psicopatoloxía da conciencia, da orientación, da atención-concentración e da memoria.
Tema 7.- Psicopatoloxía da percepción, do pensamento, da linguaxe e da intelixencia.
Tema 8.- Psicopatoloxía da afectividade.
Tema 9.- Psicopatoloxía da conduta motora e intencional.


BLOQUE III. ASPECTOS PSIQUIÁTRICO-FORENSES DA PATOLOXÍA PSIQUIÁTRICA

TEMA 10.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos mentais orgánicos: Delirium e demencias.
TEMA 11.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos mentais e do comportamento por consumo de alcol e doutras drogas.
TEMA 12.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos psicóticos.
TEMA 13.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos afectivos.
TEMA 14.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos neuróticos, de adaptación e por estrés.
TEMA 15.- Aspectos psiquiátrico-forenses das Parafilias.
TEMA 16.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos da personalidade e dos Trastornos de control de impulsos.
TEMA 17.- Aspectos psiquiátrico-forenses dos Trastornos del desenvolvemento intelectual.

BLOQUE IV: ASPECTOS PSIQUIÁTRICO-FORENSES ESPECÍFICOS

Tema 18.- Imputabilidade penal e Psiquiatría Forense.
Tema 19.- Incapacitación e Psiquiatría Forense.
Tema 20.- Internamento psiquiátrico.
Tema 21.- O informe pericial psiquiátrico.

BIBLIOGRAFÍA BÁSICA

1. Checa González MJ (2010). Manual Práctico de Psiquiatría Forense. Elsevier Masson.

2. Fuertes Rocañín JC, Cabrera Forneiro J (2007). La Salud Mental en los Tribunales: Manual de Psiquiatría Forense y Deontología Profesional. Arán Ediciones, 2ª edición.

3. García Andrade, JA (2002). Psiquiatría Criminal y Forense. Edit. Centro de Estudios Ramón Areces, 2ª edición.

4. Marco Ribé J, Martí Tusquets, JC (2002). Psiquiatría Forense. Expaxs Publicaciones Médicas, 2ª Edición.

BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA

1. Gelder, M , Mayou, R, Geddes, J (2000). Oxford Psiquiatría. Marban Libros, SL

2. Vallejo Ruiloba J (2015). Introducción a la Psicopatología y a la Psiquiatría.Elsevier masson, 8ª edición.

3. Rubio Valladolid (2015). Fundamentos de Psiquiatría. Bases científicas para el manejo clínico. Editorial Médica Panamericana.

4. Baños Rivera, RM, Perpiñá Tordera, C (2004). Exploración Psicopatológica. Edit. Síntesis

5. Torres Iglesias A, Xosé Ramón Mariño Ferro (2007). El caso Blanco Romasanta. El hombre-lobo gallego desde una perspectiva psiquiátrico forense actual. Estudios Penales y Criminológicos , Vol. XXVII: 323- 352.

6. Vázquez, F., Otero, P, Blanco, V. y Torres, A. (2015). Terapia de solución de problemas para la depresión: una breve guía práctica en grupo. Madrid: Alianza Editorial.

7. Vázquez, F., Otero, P., Torres, A. y Arrojo, M. (2016). Deja atrás la depresión y alcanza la felicidad. Madrid: Pirámide.

8. Oyebode, F.(2020). Sims. Síntomas mentales. Manual de Psicopatología descriptiva. Barcelona: Elsevier.

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS

1.Utilizar rigorosamente a terminoloxía psiquiátrico-forense.
2.Identificar as grandes síndromes psiquiátricas e a súa relación coa comisión de feitos delituosos (delitoxénese).
3.Avaliar as implicacións dos trastornos psiquiátricos na imputabilidade penal e na capacidade civil.
4. Xustificar as medidas terapéuticas (penais e médicas) correspondentes nos trastornos psiquiátricos, tendo en conta as súas peculiaridades e a súa valoración de imputabilidade-capacidade.
5.Comprender e identificar correctamente un informe pericial psiquiátrico.
6.Perfeccionar a expresión oral e escrita na resolución de casos prácticos de Psiquiatría Forense.
7.Ampliar os coñecementos instrumentais da Psiquiatría Forense que poidan ser de utilidade para o exercicio das profesións relacionadas coa Criminoloxía.


COMPETENCIAS XENÉRICAS

8.Analizar e sintetizar la información.
9.Resolver problemas.
10.Desenvolver unha aprendizaxe autónoma.
11. Ser sensible as necesidades dos enfermos con patoloxía psiquiátrica, e da sociedade.

1. CLASES EXPOSITIVAS
Mediante as clases expositivas, con apoio audiovisual, expoñeranse os objectivos e desenvolveranse os conceptos clave incluídos no programa. Para facilitar a aprendizaxe dirixida de competencias xerais e específicas, incorporarase na aula virtual de la materia un material-guía, que recolle os aspectos básicos a abordar en las clases teóricas.
Para os temas do bloque BLOQUE III. ASPECTOS PSIQUIÁTRICO-FORENSES DA PATOLOXÍA PSIQUIÁTRICA, incidirase na explicación dos seguintes apartados para cada patoloxía psíquica en particular:

a) Concepto e clasificación.
b) Características clínicas fundamentais.
c) Trascendencia psiquiátrico-forense: Peligrosidade potencial; delitoxénese; imputabilidade; capacidade civil e de obrar.
2. ENTREGA DE TRABALLOS TEÓRICOS

Como complemento das clases expositivas, e con el fin de facilitar la adquisición das competencias nº 1, 8 y 10 especificadas no programa, cada alumno/a deberá elaborar 2 traballos escritos (cunha extensión de non máis de 4 páxinas cada uno) sobre os 2 temas seleccionados do programa teórico, que non serán obxecto de explicación na clase, pero que entran na avaliación. En cada traballo o/a alumno/a deberá sintetizar os aspectos máis relevantes do tema, seguindo o esquema indicado para o Bloque III.

Os temas seleccionados son los siguintes:
• Tema 15: Aspectos psiquiátrico-forenses das Parafilias.
• Tema 17: Aspectos psiquiátrico-forenses dos trastornos do desenvolvemento intelectual.
Os traballos deberán entregarse a través do campus virtual como archivo único en formato PDF. Como nombre de arquivo debe figurar, por este orden: apelidos, nome, e Temas. A data límite de entrega será o último día lectivo do segundo semestre.


3. SEMINARIOS INTERACTIVOS
Traballo interactivo con “casos” relacionados coa práctica psiquiátrica e psiquiátrico-forense, que se presentarán en formato escrito ou en vídeo. Os plantementos básicos de estas sesións son: a) Desenvolver a capacidade para analizar e debater científicamente diversos aspectos da clínica psiquiátrica dende a perspectiva forense; b) Aplicar os coñecementos teóricos adquiridos na práctica da Psiquiatría Forense.
Cada alumno/a deberá entregar 2 informes escritos derivados dos Seminarios, segundo indicarase a comezos de curso.
Os informes dos Seminarios deberán entregarse en formato PDF a través do campus virtual e dentro das datas límite que se establezan a comezos de curso; coma nome do arquivo debe figurar, por este orden: apellidos, nombre, e título do informe).

4. TITORÍAS
Co fin de supervisar e orientar a aprendizaxe de competencias, organizaranse titorías individualizadas e en pequeno grupo (se procede), de forma presencial e/ou a través do campus virtual da USC.

Avaliación continua con proba final complementaria.
Para superar a materia, é preciso cumprir os seguintes requisitos:

a) Aprobar unha proba tipo test de 50 preguntas con 5 opcións de resposta, y unha única resposta válida. Para superar a proba test deberase obter alo menos o 65% das preguntas correctas. A exame tipo test contabiliza como máximo o 60% da cualificación final.
b) Superar a avaliación continua:
• Ter superados os requisitos de asistencia clases expositivas, que serán rexistrados mediante controles aleatorios, permitíndose un máximo de 4 faltas non xustificadas.
• Ter asistido a todos os seminarios, que son obrigatorios.
• Ter elaborados y entregados os traballos teóricos obrigatorios e os informes prácticos dentro de los prazos previstos. Los informes prácticos, derivados del traballo nos seminarios interactivos, contabilizan como máximo o 40% de la cualificación final.
c) O incumprimento dos requisitos de asistencia e/o da entrega dos traballos e informes, impedirá a superación da materia, tanto na convocatoria ordinaria, como na de recuperación.


O réxime de estudantes con exención de docencia recoñecida consistirá na realización de traballos académicos, sobre temas que serán propostos polo profesorado, que substituirán as actividades interactivas que requiran presenza física na aula e que representarán o 40% da nota final.
A efectos da normativa de permanencia na USC, enténdese que a única actividade avaliable é o exame final.

1.
2. Docencia interactiva: 16 horas presenciais, e 28 horas de traballo autónomo.

4. Titoría: 6 horas presenciais, e 3 horas de traballo autónomo.

6. Examen: 2 horas presenciais, e 5 horas de traballo autónomo.

TOTAL: 150 horas (60 presenciais + 90 horas de traballo persoal).

1. Participar regularmente nas actividades docentes programadas.
2. Utilizar o material Guía que se incorpora no Campus virtual.
3. Revisar as propias anotacións.
4. Complementar coa lectura da Bibliografía básica, como mínimo, e se fose preciso coa complementaria.
6. Elaborar a resolución de casos progresivamente, conforme ao cronograma que se estableza.
8. Utilizar a titoría para resolver as dúbidas.