Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Agroforestal
Áreas: Enxeñaría e Infraestruturas dos Transportes
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Coñecer os conceptos fundamentais e a metodoloxía básica que permitan a análise do tráfico e o estudo e determinación das súas variables características.
Coñecer os elementos fundamentais do trazado dunha estrada, así como as bases teóricas e normativas para o seu deseño.
Coñecer os conceptos fundamentais que permitan abordar tanto o proxecto, como a construción da infraestrutura dunha estrada.
Coñecer os conceptos fundamentais da superestrutura dunha estrada, tanto desde o punto de vista do proxecto e construción como da conservación.
Coñecer os elementos fundamentais da vía do ferrocarril, así como as bases teóricas e normativas para o seu deseño.
Coñecer os principios esenciais que rexen o deseño da vía do ferrocarril, tanto desde o punto de vista xeométrico como estrutural.
Coñecer os conceptos básicos de calidade de vía, construción, renovación e mantemento da mesma.
Coñecer as características fundamentais do material móbil e os principios básicos do movemento dos vehículos ferroviarios.
A memoria do título contempla para esta materia os seguintes contidos:
Trazado de estradas. A drenaxe da estrada. Explanacións e firmes. Sinalización e balizamento. Conservación e explotación de estradas. A tracción e o material móbil. Elementos da vía. Infraestrutura da vía. Aparellos de vía. Construción e conservación de liñas ferroviarias. Seguridade e explotación ferroviaria.
Estes contidos serán desenvolvidos de acordo cos seguintes temarios teórico e práctico:
TEMARIO TEÓRICO
TEMA 0. INTRODUCIÓN (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 1)
Introdución á materia. Competencias e obxectivos. Contidos. Bibliografía recomendada. Metodoloxía docente. Sistema de avaliación. Recomendacións
BLOQUE I. ENXEÑARÍA DE ESTRADAS
TEMA 1. ENXEÑARÍA DO TRÁFICO (Horas presenciais: 3; Horas non presenciais: 4)
Introdución. Variables características do tráfico por estrada. Capacidade e niveis de servizo en circulación continua.
TEMA 2. TRAZADO (Horas presenciais: 6; Horas non presenciais: 8)
Introdución. Parámetros básicos. A traxectoria dos vehículos: Interacción roda-pavimento. Trazado en planta. Trazado en alzado. Sección transversal.
TEMA 3. OBRAS DE INFRAESTRUTURA (Horas presenciais: 0; Horas non presenciais: 3)
Introdución. Explanacións. Drenaxe
TEMA 4. FIRMES E CONSERVACIÓN DE VÍAS (Horas presenciais: 0; Horas non presenciais: 2)
Introdución. Firmes. Dotacións viarias. Conservación de estradas
BLOQUE II. ENXEÑARÍA DE FERROCARRÍS
TEMA 5. ESTRUTURA DE VÍA (Horas presenciais: 8; Horas non presenciais: 10)
Introdución. Consideracións xerais. O carril. Xuntas, Barra larga soldada. Aparellos de vía. Travesas. Suxecións e pequeno material de vía. Estruturas de asento
TEMA 6. XEOMETRÍA DE VÍA (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 3)
Introdución. Consideracións xerais. Trazado en planta. Trazado en alzado. Trazado para ferrocarril de Alta Velocidad
TEMA 7. MATERIAL MÓBIL (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 3)
Introdución. Características fundamentais do material móbil. O movemento dos vehículos. Seguridade e explotación ferroviaria
TEMA 8. CONSTRUCIÓN, CONSERVACIÓN E RENOVACIÓN DE VÍA (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 2)
Introdución. Conservación de vía. Maquinaria para traballos na vía. Renovación de vía. Construción de vía
TEMARIO PRÁCTICO
Seminarios
P1: Tráfico. Niveis de servizo en tramos básicos de autoestradas e autovías. (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 2)
P2: Tráfico. Niveis de servizo en estradas convencionais. (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 2)
P3: Trazado. Visibilidad y radios mínimos (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 1)
P4: Trazado. Deseño de curvas de transición. (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 1)
P5: Trazado. Coordenadas en planta de diversas combinacións de alineaciones. (Horas presenciais: 3; Horas non presenciais: 2)
P6: Trazado. Acordos verticais e coordenadas en alzado. (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 2)
P7: Estrutura da vía. Barra larga soldada. (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 1)
P8: Xeometría da vía. Peralte teórico e práctico. Insuficiencia e exceso de peralte. Aceleracións sin compensar. Radíos mínimos e velocidades máximas. Parámetros de deseño de curvas de transición (Horas presenciais: 2; Horas non presenciais: 1)
Prácticas de ordenador
PO: Programa informático de deseño de infraestruturas lineais. Deseño dunha variante de trazado. Valoración económica da actuación. (Horas presenciais: 6; Horas non presenciais: 10)
Documentos técnicos dun proxecto
DOCUMENTO TÉCNICO 1: Elaboración dun anexo de tráfico (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 5)
DOCUMENTO TÉCNICO 2: Elaboración dun anexo de alternativas (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 5)
DOCUMENTO TÉCNICO 3: Elaboración dun anexo de trazado (Horas presenciais: 1; Horas non presenciais: 4)
Bibliografía básica:
-Apuntes de la materia facilitados a través de la plataforma virtual de la USC.
-Kraemer, C. et al. Ingeniería de Carreteras. Volumen I. Ed. McGraw-Hill, 2004
-Kraemer, C. et al. Ingeniería de Carreteras. Volumen II. Ed. McGraw-Hill, 2004
-García Díaz-de-Villegas, J. M. Ferrocarriles: Apuntes de clase. Ed. E.T.S. Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos de Santander, 2006.
-Instrucción de carreteras. Norma 3.1 - IC. Trazado
-Recomendaciones para el diseño de carreteras 2+1 y carriles adicionales de adelantamiento (OC 1/2021)
Bibliografía complementaria:
-López Pita, A. Infraestructuras Ferroviarias. Ed. Universidad Politécnica de Cataluña, 2006.
-López Pita, A. Explotación de líneas de ferrocarril. Ed. Universidad Politécnica de Cataluña, 2008.
-Highway Capacity Manual (2016). Transportation Research Board (TRB)
-Instrucción de carreteras. Norma 5.2 - IC. Drenaje superficial
-Normativa técnica relativa a Ferrocarriles: Ministerio de Fomento, Especificaciones Técnicas de Interoperabilidad, Normas NAV, Normas UNE, Fichas UIC
Básicas
CB1. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
CB2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
CB4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
CB5. Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
Xerais
CG1. Capacitación científico-técnica para o exercicio da profesión de Enxeñeiro Técnico de Obras Públicas e coñecemento das funcións de asesoría, análise, deseño, cálculo, proxecto, construción, mantemento, conservación e explotación.
CG3. Coñecemento, comprensión e capacidade para aplicar a lexislación necesaria durante o exercicio da profesión de Enxeñeiro Técnico de Obras Públicas.
CG4. Capacidade para proxectar, inspeccionar e dirixir obras, no seu ámbito.
CG10. Coñecemento da historia da Enxeñaría Civil e capacitación para analizar e valorar as obras públicas en particular e a construción en xeral.
Transversais
CT1. Capacidade de análise e síntese
CT2. Capacidade para o razoamento e a argumentación
CT3. Capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica
CT4. Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de forma colectiva
CT5. Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada
CT6. Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible
CT9. Habilidade no manexo de TICs
CT10. Utilización de información bibliográfica e de Internet
Específicas
CTETSU1/CTECC4. Capacidade para a construción e conservación de estradas, así como para o dimensionamento e o proxecto dos elementos que compoñen as dotacións viarias básicas.
CTETSU2/CTECC5. Capacidade para a construción e conservación das liñas de ferrocarril con coñecemento para aplicar a normativa técnica específica e diferenciando as características do material móbil.
Observacións sobre competencias:
As competencias CTETSU1/CTECC4 e CTETSU2/CTECC5 adquírense tamén na materia Obras Geotécnicas 2 do terceiro curso.
A competencia CTETSU1/CTECC4 adquírese tamén nas materias optativas de cuarto curso: Enxeñaría do Tráfico e Firmes e Conservación de Vías pertencentes á mención de Transportes e Servizos Urbanos.
Nesta materia emprégase un sistema de aprendizaxe continua no que se premia a regularidade no traballo. As actividades metodolóxicas da materia son as seguintes:
CLASES EXPOSITIVAS
Presentación e desenvolvemento dos contidos fundamentais da materia por parte do profesor, mediante explicacións teóricas e exemplos prácticos dirixidos a grupos grandes de alumnos. Durante as sesións animarase ao alumno a participar activamente nas mesmas, expondo dúbidas ou a necesidade de profundar en determinadas cuestións. Ademais de asistir e atender ás explicacións, o alumno deberá dedicar un determinado tempo á lectura e preparación previa de cada un dos temas, e ao seu estudo posterior para poder realizar adecuadamente as demais actividades contempladas na materia.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4, CG10; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: CT2
SEMINARIOS INTERACTIVOS
Resolución de exercicios e problemas breves relacionados co temario práctico da materia, co obxectivo de aplicar os coñecementos adquiridos durante as clases expositivas. Os alumnos traballarán en grupos reducidos, baixo a supervisión do profesor, sendo fundamental unha participación activa por parte de todos os membros do grupo.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: : CT1, CT2, CT3, CT5, CT6, CT10
PROXECTO BÁSICO DE TRAZADO
Resolución dun suposto práctico relacionado co trazado dunha estrada mediante Aprendizaxe Baseada en Proxectos. Nesta actividade colabórase con outras materias da titulación para aplicar de forma integradora os contidos e as competencias traballadas en varias disciplinas a través dun proxecto de enxeñaría civil real. Para iso, deberán asistir a unha serie de prácticas de computador onde aprenderán a manexar un programa comercial de uso estendido a nivel profesional. Os alumnos traballarán en grupos reducidos e deberán entregar unha serie de documentos propios dun proxecto dunha estrada que deberán cumprir unha serie de requisitos de estrutura e contidos.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: : CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT9, CT10
TITORÍAS EN GRUPO REDUCIDO
As titorías en grupo reducido utilizaranse principalmente para planificar cos grupos o proxecto de trazado, aclarar as posibles dúbidas que poidan xurdir durante a súa realización e emendar os posibles erros antes da entrega final. Tamén poden servir para resolver dúbidas relacionadas coas tarefas propostas noutras actividades da materia (seminarios interactivos, clases expositivas, etc.).
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: : CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT9, CT10
TITORÍAS INDIVIDUAIS
Fixarase ao comezo do semestre un horario no que os alumnos poderán acudir ao despacho do profesor para expor e resolver as dúbidas que teñan en relación ás súas tarefas dentro da materia.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: : CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT9, CT10
CAMPUS VIRTUAL
Utilizarase a aula virtual da materia do campus virtual da USC coas seguintes finalidades: 1) proporcionar material docente aos alumnos; 2) xestionar as entregas das diferentes actividades programadas na materia; 3) expor debates relacionados con temas tratados na materia a partir de noticias recollidas na prensa; 4) dispor dunha vía de comunicación rápida e eficaz entre os participantes na materia; 5) realizar probas telemáticas.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: : CT1, CT2, CT5, CT6, CT9, CT10
PROBAS DE SEGUIMENTO
Os alumnos deberán realizar un test de seguimento no Campus Virtual da materia para a avaliación dos conocementos teóricos correspondentes aos temas: TEMA 3. OBRAS DE INFRAESTRUTURA e TEMA 4. FIRMES E CONSERVACIÓN DE VÍAS.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: CT1, CT2, CT3
EXAME
Os alumnos deberán realizar un exame final (dúas oportunidades: Xuño e Xullo) no que se avaliarán os coñecementos teóricos e prácticos adquiridos. O exame divídese en dúas partes independentes que se corresponden, cada unha delas, aproximadamente co 50% da materia. Cada unha das partes consiste nunha proba teórica e unha proba práctica.
Mediante esta actividade metodolóxica se traballan as seguintes competencias
Básicas CB1 a CB5; Xerais: CG1, CG3, CG4; Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2; Transversais: CT1, CT2, CT3, CT10
Nesta materia emprégase a un sistema de avaliación no que se avalían diferentes aspectos relacionados co proceso de aprendizaxe e os coñecementos adquiridos polo alumno.
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Actividades de avaliación
A continuación, recóllense os aspectos que se utilizarán para levar a cabo a avaliación do alumno e o valor porcentual sobre un máximo de 10 puntos que cada aspecto pode alcanzar no cómputo da cualificación global da materia:
1) Asistencia e participación nas sesións presenciais e nos foros da aula virtual da materia: 5%
2) Realización de exercicios e problemas breves propostos: 10%
3) Proxecto básico de trazado: 30%
4) Probas de seguimento: 5%
5) Exame: 50%
Avaliación de competencias
Todas as actividades docentes e de avaliación están orientadas á adquisición por parte dos estudantes das competencias básicas CB1 a CB5.
A asistencia e participación nas sesións presenciais e nos foros da aula virtual da materia permiten avaliar as seguintes competencias:
Xerais: CG1, CG3, CG4, CG10
Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2
Transversais: CT1, CT2, CT5, CT6, CT9, CT10,
A realización de exercicios e problemas breves propostos permite avaliar as seguintes competencias:
Xerais: CG1, CG3, CG4
Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2
Transversais: CT1, CT2, CT3, CT5, CT9, CT10
A realización do proxecto básico de trazado permite avaliar as seguintes competencias:
Xerais: CG1, CG3, CG4, CG10
Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2
Transversais: CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT9, CT10
As probas de seguimento permiten avaliar as seguintes competencias:
Xerais: CG1, CG3, CG4, CG10
Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2
Transversais: CT1, CT2, CT3
O exame final permite avaliar as seguintes competencias:
Xerais: CG1, CG3, CG4, CG10
Específicas: CTECC4 / CTETSU1, CTECC5 / CTETSU2
Transversais: CT1, CT2, CT3
Condicións para superar a materia
Para aprobar a materia o alumno deberá cumprir dúas condicións:
-Obter unha cualificación mínima de APTO nos aspectos de avaliación 1), 2), 3) & 5).
-Obter unha cualificación global ponderada de todos os aspectos de avaliación igual ou superior a 5 puntos sobre 10 puntos.
A continuación recóllense as condicións para obter un APTO en cada un dos aspectos de avaliación
1) Asistencia e participación nas sesións presenciais e nos foros da aula virtual da materia
a. Os alumnos deben ter unha asistencia ás sesións presenciais igual ou superior ao 80% das horas programadas.
b. Os alumnos deben ter unha participación mínima nos foros da aula virtual que consistirá en subir dúas noticias (unha en castelán/galego e outra en inglés) relacionadas coa materia para iniciar un debate e achegar polo menos 2 comentarios tecnicamente válidos nos diferentes debates.
2) Realización de exercicios e problemas breves propostos
a. Os alumnos deben ter entregadas correctamente todas as tarefas propostas durante o curso e obter unha cualificación mínima global de 5 puntos sobre 10 puntos.
3) Proxecto básico de trazado
a. Os alumnos deben ter entregados correctamente todos os documentos do proxecto e obter unha cualificación mínima en cada un deles de 5 puntos sobre 10 puntos.
5) Exame
a. Os alumnos deben obter en cada unha das partes da materia nas que se divide o exame unha cualificación mínima de 5 puntos sobre 10 puntos. Ademais, en cada parte débese obter unha cualificación mínima de 3.5 puntos tanto na proba teórica como na proba práctica.
OPORTUNIDADE ORDINARIA
Aqueles alumnos que non superasen algún dos aspectos de avaliación terán a seguinte cualificación final en función do aspecto non superado
1) Asistencia e participación nas sesións presenciais: NON PRESENTADO
2) Realización de exercicios e problemas breves propostos: NON PRESENTADO
3) Proxecto básico de trazado: NON PRESENTADO
5) Exame: CUALIFICACIÓN OBTIDA NO MESMO
Aqueles alumnos que superasen TODOS os aspectos de avaliación terán unha cualificación final igual á media ponderada das cualificacións obtidas en cada aspecto de avaliación.
SEGUNDA OPORTUNIDADE
A cualificación obtida polo alumno naqueles aspectos de avaliación superados durante a oportunidade ordinaria de avaliación conservarase para a oportunidade de recuperación.
Os aspectos de avaliación non superados durante a oportunidade ordinaria de avaliación poderanse recuperar até obter unha cualificación mínima de APTO mediante a realización de seguintes actividades de recuperación:
1) Asistencia e participación nas sesións presenciais e nos foros da aula virtual da materia
Actividade de recuperación: Traballo individual para profundar sobre unha das temáticas abordadas na materia.
2) Realización de exercicios e problemas breves propostos
Actividade de recuperación: Entregar correctamente os exercicios que o profesor estime oportunos
3) Proxecto básico de trazado
Actividade de recuperación: Os alumnos deben entregar correctamente todos os documentos do proxecto e obter unha cualificación mínima en cada un deles de 5 puntos sobre 10 puntos.
5) Exame
Actividade de recuperación: Os alumnos deben obter en cada unha das partes da materia nas que se divide o exame unha cualificación mínima de 5 puntos sobre 10 puntos. Ademais, en cada parte débese obter unha cualificación mínima de 3.5 puntos tanto na proba teórica como na proba práctica.Se unha das dúas partes independentes do exame superouse durante a oportunidade ordinaria de avaliación conservarase para a oportunidade de recuperación.
Unha vez superados TODOS os aspectos de avaliación os alumnos terán unha cualificación final na oportunidade extraordinaria (Xullo) igual á media ponderada das cualificacións obtidas en cada aspecto de avaliación.
ALUMNOS REPETIDORES
En caso de non superar a materia e matricularse novamente o alumno no seguinte curso académico (alumnos repetidores), a cualificación obtida nos aspectos de avaliación superados durante o curso académico anterior conservaranse baixo as seguintes condicións:
a) Asistencia e participación: CONSÉRVASE DURANTE UN CURSO ACADÉMICO
b) Realización de exercicios e problemas breves propostos: NON SE CONSERVA
c) Proxecto básico de trazado: CONSÉRVASE DURANTE UN CURSO ACADÉMICO
d) Exame: NON SE CONSERVA
DISPENSA DE ASISTENCIA
No caso de ter concedida unha dispensa de asistencia quedarase dispensado da condición 1a para a obtención do APTO que será substituida pola realización dun traballo individual sobre unha temática relacionada coa materia. Polo que respecta ao proxecto básico de trazado, este realizarase de xeito individual.
Lectura e preparación de temas: 36 horas
Realización de exercicios: 12 horas
Elaboración de traballos de curso: 24 horas
Preparación de probas de avaliación: 23 horas
Seguimento continuado da materia durante o semestre
Seguimento continuado das actualizacións do Campus Virtual
Planificación e organización do tempo de estudo
Consulta de dúbidas a medida que van xurdindo, nunca días antes do exame
Consulta de dúbidas a través dos foros para compartir as nosas inquietudes cos compañeiros
Participar activamente no foro de noticias, propondo temas ou comentando os existentes
Aproveitamento das sesións presenciais
Alberte Castro Ponte
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría e Infraestruturas dos Transportes
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Seminario II (Pav.III) |
| Martes | |||
| 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Seminario II (Pav.III) |
| 17.12.2024 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 13 (Aulario 4) |
| 09.06.2025 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 13 (Aulario 4) |