Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Galega
Áreas: Filoloxía Románica
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Trátase de facer un percorrido pola produción da narrativa breve románica medieval, deténdose naqueles autores e obras de referencia. O alumno deberá acabar a materia sabendo identificar en liñas xerais determinados exemplos da "narratio brevis" medieval, identificar os autores dos textos máis salientables estudados e identificar os trazos máis definidores do xénero e recoñecer as marcas que o distinguen da “narrativa extensa”.
- Cuestións teóricas
Tipoloxía dos discursos narrativos a brevitas como elemento de caracterización xenérica
A tendencia recompilatoria e a formación de macrotextos
- Relatos haxiográficos
Características xerais: vitae e passiones. A formación de lendarios
- Milagres
Orixe, evolución e organización
As compilacións de Adgar, Gautier de Coincy, Alfonso X, Gonzalo de Berceo
- Exemplum
Evolución: do contexto homilético á novelización
As coleccións de orixe oriental: Calila e Dimna, Dolopathos, Barlaam e Josafat
- Lais
Os lais narrativos e as súas relacións interxenéricas (fabliau, roman).
O corpus de lais narrativos. Marie de France
- Fabliaux
Características xenéricas e terminolóxicas. Relacións cos lais e outros xéneros narrativos.
- Fábula
A herendanza clásica. O Isopet de Marie de France e outras recompilacións fabulísticas
- Novas
Relacións coa lírica trobadoresca occitana
Novas del papagai e Castiagilos
- Vidas e razos
A súa condición paratextual no seo da lírica trobadoresca
- Novella
O xurdimento do relato breve italiano: Il novellino
O Decameron de Boccaccio.
NARRATIVA BREVE. Bibliografía esencial:
Lecturas obrigatorias:
Don Juan Manuel. El Conde Lucanor.
María de Francia. Lais
Novas del papagai e Castia gilos.
Boccaccio. Decamerón.
Ademais, durante o transcurso do curso indicaranse exemplos seleccionados de relatos haxiográficos, Cantigas de Santa María, fabliaux e vidas e razos, que serán obxecto de lectura individual e que, como o resto de obras, comentaranse na clase.
Estudos:
Alexandre-Bidon, D., Le quotidien au temps des Fabliaux : textes, images, objets, Paris, Picard, 2003.
Baños Vallejo, F., Las vidas de santos en la literatura medieval española, Laberinto, Madrid, 2003.
Baños Vallejo, F.: La hagiografía como género literario en la Edad Media. Tipología de doce Vidas individuales castellanas. Universidad de Oviedo. Oviedo, 1989.
Battaglia, S., “L’Esempio medievale”, Filologia Romanza, 6, 1959, pp. 45-82.
Boesch Gajano, S.: La santitità. Laterza, Roma-Bari, 1999.
Cursi, M., Il Decameron : scritture, scriventi, lettori : storia di un testo, Roma, Viella, 2007.
Devoto, D., Introducción al estudio de don Juan Manuel y en particular de El conde Lucanor, Madrid, 1972.
Dubois, J. – Lemaire, J.L.: Sources et methods de l’hagiographie. Cerf, Paris, 1993.
Dubuis, R., “Les formes narratives brèves”, GRLMA, VIII, 1, Heidelberg, 1989, pp. 178-193.
Dubuis, R., Les Cents Nouvelles nouvelles et la tradition de la nouvelle en France au Moyen Age, Grenoble, 1973l.
Fabliaux : cuentos franceses medievales (edición bilingüe de Felicia de Casas), Madrid, Cátedra, 1994.
Fidalgo Francisco, E., Cantigas de Santa Maria, Vigo, Xerais, 2002.
Gómez Redondo, F., Historia de la prosa medieval castellana (vol. I), Madrid, Cátedra, 1998, pp. 980-1008 e 1148-1181.
Grégoire, R.: Manuale di agiologia. Introduzione alla letteratura agiografica. Monastero san Silvestre Abate, Fabriano, 1987.
Hauss, H. R., “Littérature médiévale et théorie des genres”, Poétique, 1, 1970, pp. 79-101.
Huchet, J.Ch., Nouvelles occitanes du Moyen Age, Paris, Garnier-Flammarion, 1991.
Jauss, H. R. (coord.), La littérature didactique, allégorique et satirique, en Grundriss der Romanischen Literaturen des Mittelalters, t. VI / 1, Heildeberg, Carl Winter Verlag, 1968.
Jolles, Formes simples, Seuil, Paris, 1972.
Krömer, W., Formas de la narración breve en las literaturas románicas hasta 1700, Gredos, Madrid, 1973.
La Leyenda dorada. Santiago de la Vorágine (traducción del latín Fray José Manuel Macias), Madrid, Alianza, 1987.
La Vie de Saint Alexis, édition critique par Maurizio Perugi, Genève, Droz, 2000.
Lacarra, Mª J., Cuentística medieval en España: los orígenes, Universidad de zaragoza, s/d.
Lacarra, Mª J., Cuento y novela corta en España. Edad Media. Crítica, Barcelona, 1999.
Lacarra, Mª Jesús, Don Juan Manuel, Madrid, Síntesis, 2006.
Los Fabliaux, Josefa López Alcáraz (ed. y trad.), 3 vols., Murcia, Universidad, 1990-2003.
Mettmann, W., Alfonso X el Sabio. Cantigas de Santa María (3 vols.), Castalia, Madrid, 1986-1989.
Milagros de Nuestra Señora / Gonzalo de Berceo, edición, estudio y notas de Fernando Baños, Crítica, Barcelona, 2001.
Monte, Alberto del, Introduzione alla lettura dei lais di Maria di Francia : appunti dalle lezioni, Milano, Gisalpino-Goliardica, 1973.
Montoya Martínez, J., Las Colecciones de milagros de la Virgen
- Identificar as características dos textos que integran o xénero.
- Habilidade para establecer as oportunas relacións entre as diversas manifestacións do xénero nas tradicións literarias romances.
- Identificar a influencia que outros xéneros e manifestacións exercen sobre o teatro medieval.
- Dominio do comentario de textos aplicado ás obras teatrais.
- Realización de traballos monográficos con rigor, orixinalidade e capacidade de síntese.
- Asimilación da bibliografía recomendada polo profesor con coherencia e principios críticos.
- Empregar de maneira eficaz diversos medios de pescuda bibliográfica para desenvolver a aprendizaxe autónoma (información na rede, bases de datos, bibliotecas virtuais...).
- Desenvolver a capacidade de reflexión, exposición e argumentación.
De acordo cos principios metodolóxicos da historia literaria, o profesor explicará nas horas lectivas o temario do Programa mediante a correspondente exposición dos contidos, que se basearán na oportuna selección de textos, imaxes e recursos informáticos como base da aprendizaxe. No ensino da materia predominará o método histórico-comparado, polo que se presentará o desenvolvemento do xénero no 'contexto histórico e cultural, e os textos literarios serán analizados a través da comparación cos exemplares da mesma modalidade en sincronía e diacronía.
A participación activa do alumnado nas clases constitúe un dos elementos básicos da metodoloxía da materia. Daquela, é obrigatoria a asistencia á clase (requisito de asistencia mínima do 80% das horas de clase), que se complementa coa lectura particular e obrigatoria dos textos propostos no programa, que servirán de base para a discusión e posta en común nas clases.
Existe un horario de titorías personalizadas, destinadas, fundamentalmente, a resolver as dúbidas suscitadas durante as explicacións dadas polo profesor ou para orientar a preparación dos comentarios e traballos.
Como corresponde á metodoloxía de ensinanza exposta, os alumnos deben levar ao día o estudio da materia e ir asimilando todos os contidos que se van desenvolvendo segundo unha planificación do traballo ordenada.
1ª Oportunidade
Sistema de avaliación continua, baseado no seguimento dos estudantes nas aulas, na participación activa nestas e na realización de actividades individuais ao longo do curso, que se complementará coa realización dun traballo final de carácter individual.
Os diferentes apartados nos que se desglosa o sistema de avaliación distribúensen de acordo co seguinte valor á hora de calcular a cualificación final:
a) Asistencia a clase: 30% da nota final, computando tanto a presencialidade como a participación nas actividades da aula.
b) Realización de traballos: 70%, para o que se require a realización de todos os traballos esixidos.
Así mesmo, para superar a materia, a avaliación destes dous apartados deberá ser positiva.
Os alumnos que non se acollan a esta modalidade de avaliación (incluíndo aquí os alumnos que obtiveran unha dispensa de asistencia a clase ou ben que non poidan asistir ás aulas por problemas sobrevidos ao longo do curso ou calquera outra razón deberán realizar un exame final. Así mesmo, para a segunda segunda convocatoria prevese a realización doutro exame.
2ª oportunidade
A avaliación efectuarase exclusivamente a través dun exame escrito sobre o contido do programa. Constitúe o 100% da cualificación.
Aqueles estudantes que conten con dispensa de asistencia acreditada serán avaliados na primeira oportunidade conforme aos seguintes requisitos: a) entrega de resumos das obras de lectura obrigatorias e realización de dous comentarios de texto (40%); b) realización dun exame escrito (60%). Na segunda oportunidade, a avaliación realizarase a través da realización dun exame escrito.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
ACTIVIDADES PRESENCIAIS (HORAS)
- Sesións expositivas: 30
- Sesións interactivas: 15
- Titorías programadas: 3
- Sesións de avaliación: 2
TOTAL: 50
ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS (HORAS)
- Estudo, lectura e preparación das actividades programadas: 30
- Realización de comentarios: 30
- Elaboración do traballo monográfico: 40
TOTAL: 150
- Asistencia regular a clase e interese polas materias de literatura medieval.
-Dedicación constante ás tarefas programadas.
- Lectura das fontes primarias obrigatorias antes da exposición do tema correspondente para poder facer un seguimento correcto dos contidos impartidos nas sesións expositivas.
-Lectura crítica da bibliografía especializada indicada polo profesor para poder desenvolver a aprendizaxe autónoma.
- Asistir ás titorías sempre que o estudante teña problemas ou dúbidas cos contidos da materia ou durante a elaboración dos comentarios e traballos obrigatorios.
Tanto para o correcto aproveitamento da programación como para o desenvolvemento da aprendizaxe autónoma, convén ter capacidade para ler nalgunha lingua estranxeira, o que favorecerá que o estudante enriqueza, valore e contraste a información dada polo profesor na aula. Así mesmo, recoméndase ao alumnado que relacione os contidos adquiridos cos doutras materias afíns.
Os estudantes deberán redactar e presentar os seus traballos co nivel de corrección esperable ao seu grao académico. Serán, por iso, penalizados os erros ortográficos, a redacción deficiente ou incomprensible e a presentación descoidada dos exercicios escritos.
Santiago Gutierrez Garcia
Coordinador/a- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxía Románica
- Correo electrónico
- santiago.gutierrez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | B06 |
| Venres | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | C03 |
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | C03 |
| 14.01.2026 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | D07 |
| 14.01.2026 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | D07 |
| 09.06.2026 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | C06 |
| 09.06.2026 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | C06 |