Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 31 Clase Interactiva: 21 Total: 53
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Obxectivos curriculares: Conceptos e metodoloxías típicas da enxeñaría química; Concepto de proceso químico; Balances de materia e enerxía térmica; Ética na Enxeñaría Química.
Obxectivos formativos: Estratexia de resolución de problemas; Folla de cálculo; Fortalecer as habilidades de relación e comunicación; Uso do simulador; Explicación de acontecementos cotiáns.
De acordo co establecido na memoria do Grao en Enxeñaría Química, os contidos desta materia deberán referirse ás seguintes epígrafes:
1. Enxeñaría Química.
2. Ética na enxeñaría.
3. Concepto de proceso industrial: operacións unitarias, equipamentos, diagramas de procesos.
4. Principios de conservación: aplicación ás unidades de proceso.
5. Conceptos clave: equilibrio, estado estacionario e non estacionario, recirculación, purga e derivación.
6. Balanzas de materiais: sistemas sen reacción química e sistemas con reacción química.
7. Balances de enerxía térmica: sistemas sen reacción química e sistemas con reacción química.
Visita técnica
Estes contidos organízanse nas seguintes clases expositivas, interactivas e prácticas na aula de informática:
Clases expositivas
1. Na primeira parte da materia introducense diferentes conceptos de enxeñaría química. Para iso partese dun problema concreto: producir un determinado produto a partir de materias primas e desenvólvese o proceso. Vense conceptos de transporte de fluídos, transmisión de calor, transferencia de materia, cinética, equilibrio de fases e reactores químicos, presentando os equipamentos característicos de cada unha das unidades. Finalmente, analizarase a lóxica operativa estudando o diagrama de proceso. Tamén se revisarán os aspectos éticos de interese en Enxeñaría Química e a súa relación cos ODS. 4 CExp+ 2 C Int Sem
2. Sistemas de unidades. Sistema Internacional/Sistema Enxeñeril/Sistema anglosaxón. Conversión de unidades. Factores de conversión 2 CExp+1CIntSem
3. Balances de materias sen reacción química. Aplicación a problemas de recirculación, purga e by-pass. 7 C Exp + 4 C Int S
4. Balances de materias en sistemas con reacción química. Reactores ideais. 7 C Exp +3 C Int Sem
5. Balance enerxético en sistemas sen reacción química. 5 C Exp + 2 C Int S
6. Balance enerxético en sistemas con reacción química. Funcionamento isotérmico e adiabático. 6 C Exp + 3 C Int Sem
Clases de seminario interactivo
Nos seminarios resolveranse algúns problemas típicos en función dos contidos da materia, afondando nos seus aspectos prácticos. Entre eles, contémplase a posibilidade de que o alumnado aborde a realización de balances materiais e enerxéticos dun proceso químico de certa complexidade no que se centrará a visita a unha planta de proceso industrial.
Clases interactivas na aula de informática
Os conceptos sobre balances de materia e enerxía expostos e desenvolvidos nas clases expositivas e interactivas traballanse mediante a aplicación dun simulador para analizar diferentes situacións no funcionamento dun proceso químico industrial. En concreto, vense os seguintes apartados: 1.- Introdución ao simulador; 2.- Definición de correntes; 3.- Propiedades físicas; 4.- Arrefriamento/quecemento; 5.- Balance de mestura/bifurcación; 6.- Separador flash; 7.- Reactor de conversión (adiabático e isotérmico). 8.- Recirculación de correntes.
Son 3 prácticas de 2 horas cada unha, polo que a primeira céntrase nos apartados 1, 2, 3, 4 e 5; A segunda sesión está dedicada a traballar os apartados 6 e 7; A terceira sesión céntrase no apartado 8 e na elaboración e entrega dun traballo que ten carácter avaliativo.
Titorías en grupo
A titoría en grupo reducido (1h) será utilizadas polo profesor para orientar ao alumnado na visita técnica a unha empresa do sector químico e na realización das prácticas e exames.
Bibliografía básica
CALLEJA PARDO, G. Introducción a la Ingeniería Química. Madrid. Ed. Síntesis, 1999. ISBN 84-7738-664-1.
FELDER, R.M. and ROSSEAU, R.W. Principios Elementales de los Procesos Químicos. 3ª Ed. México, Ed. Limusa Wiley, 2010. ISBN 9789681861698.
Bibliografía complementaria
COSTA NOVELLA, E. et al. Ingeniería Química. Vol. I y II. Madrid. Ed. Alhambra, 1988. ISBN 84-205-0990-6 / 84-205-1021-1.
COSTA LÓPEZ, J. et al. Curso de Ingeniería Química: Introducción a los Procesos, las Operaciones Unitarias y los Fenómenos de Transporte. Barcelona. Ed. Reverté, 2002. ISBN 84-291-7126-6.
IZQUIERDO, J.F. et al. Introducción a la Ingeniería Química. Problemas resueltos de balances de materia y energía. 2ª ed. Barcelona. Ed. Reverté, 2015. ISBN 978-84-291-7116-7.
SOLEN, K.A. and HARB, J. N. Introduction to Chemical Engineering: tools for today and tomorrow. Wiley, 2010. ISBN 9780470885727.
DENN, M.M. Chemical Engineering: an introduction. Cambridge University Press, 2012. ISBN 9781107669376.
FEIJOO, G., Moreira M.T. and Lema J.M. Mass Balances for Chemical Engineers. De Gruyter, 2020. ISBN 3110624303, 9783110624304. Recurso on-line.
Coñecemento ou contido
Con17: Coñecementos sobre: Balances materiais e enerxéticos; Biotecnoloxía; Transferencia de materia; Operacións de separación; Enxeñaría de reaccións químicas; Deseño do reactor; Valorización e transformación de materias primas e recursos enerxéticos.
Con18: Coñecementos en materias básicas e tecnolóxicas, que lles capacita para aprender novos métodos e teorías, e lles proporciona versatilidade para adaptarse a novas situacións.
Habilidades
H/D04: Razoamento crítico e compromiso ético.
H/D05: Capacidade para aplicar os coñecementos na práctica.
Competencias
Comp05: Capacidade para: Análise e deseño de procesos e produtos; Simulación e optimización de procesos e produtos.
Comp08: Capacidade para resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e para comunicar e transmitir coñecementos e habilidades no ámbito da Enxeñaría Industrial.
Nesta materia, que se imparte en galego e/ou castelán, utilízase a Aula Virtual da USC, a través da aplicación Moodle A Aula Virtual da USC empregarase a través da aplicación Moodle cos seguintes obxectivos:
• Facilitar información sobre a materia (horario lectivo, horarios, exames, convocatorias diversas, etc.)
• Facilitar os materiais necesarios para as clases (exposicións dos temas, boletíns, material complementario, etc.).
• Servir como ferramenta de comunicación co alumnado a través do foro de noticias.
• Propoñer tarefas.
• Finalmente, propor probas de avaliación.
• Incluír, se é necesario, o acceso ás sesións de videoconferencia a través de Teams (para titorías individuais).
As clases estrutúranse como expositivas, interactivas e prácticas na aula de informática. Tamén se desenvolverán dúas titorías grupais con diferentes contidos, tal e como se explica a continuación.
Na primeira parte da materia aplicarase unha metodoloxía de “estudo de casos”, procurando sempre a implicación do alumno. O caso que se tomará como referencia será o do proceso realizado nunha industria real á que se realizará unha visita técnica. Unha hora de clase expositiva, asignada a este tema, estará dedicada á visita técnica. O tema 2 farase case exclusivamente a partir da resolución de problemas relacionados cos seus contidos. Nos restantes temas, exporanse os contidos e resolveranse problemas normalizados que permitan a análise dos conceptos estudados. Algúns problemas resolveranse cunha folla de cálculo e analizaranse os resultados.
As sesións do seminario estarán dedicadas a traballar co alumnado a resolución de problemas plantexados nos respectivos boletíns. O alumnado estará directamente implicado na súa resolución, polo que se presume que o alumnado elaborou previamente os contidos como traballo persoal. Así mesmo, unha das clases interactivas do seminario sobre o tema 1 estará dedicada a traballar co alumnado o proceso realizado no sector no que se desenvolverá a visita técnica.
Para cada tema facilitarase un boletín de problemas, así como o material de traballo necesario (datos, táboas, etc.) a través da Aula Virtual da materia. Durante o curso proporanse diferentes actividades.
As actividades da aula de informática consistirán na resolución de problemas de distinta natureza relacionados cos contidos das clases expositivas e na simulación do proceso químico estudado nas clases expositivas, procurando que o alumno asimile o concepto de proceso e analice a interrelación. entre as distintas variables operativas.
Usarase o simulador de procesos Aspen Hysys para introducir aos alumnos na simulación de procesos, simulando diferentes unidades de procesos químicos estudados na clase.
A visita técnica, antes referida, realizarase durante o mes de outubro (data por confirmar). A empresa será do sector químico e terá un proceso similar ao considerado na clase. Proporase ao alumnado a realización de traballos en grupo e a elaboración dunha memoria na que considere especialmente a aplicación dos conceptos contemplados na materia, coa identificación das operacións básicas e dos equipamentos e unidades vistos na clase, así como unha visión global. do proceso. Esta visita estará suxeita á dispoñibilidade de financiamento.
Empregarase a titoría en pequenos grupos para orientar ao alumnado en varios aspectos importantes. Así, por unha banda, orientarase na realización da visita técnica e, por outra, na dinámica de realización das prácticas e na tipoloxía de preguntas e estrutura dos exames da materia. A asistencia a esta titoría é obrigatoria.
A avaliación da aprendizaxe realizarase tanto mediante avaliación continua como mediante exames.
A avaliación continua suporá o 30% da nota global e constará dos seguintes apartados:
- Actividades da clase de informática. As actividades na aula de informática terán un peso do 20% da nota final da materia. Hai tres sesións prácticas. É obrigatorio realizar esta actividade.
- Titorías grupais para guiar a visita á empresa. A participación do alumno nas titorías en grupo ten un peso do 10% na nota final. A avaliación realizarase sobre o informe presentado por cada grupo de alumnos en relación coa visita técnica á empresa. Utilizarase unha titoría para orientar ao alumnado sobre como realizar o traballo en grupo da visita á empresa, tendo en conta os diferentes contidos revisados na materia relacionados cos procesos químicos e como derivalos á visualización de operacións e equipamentos reais en o proceso da planta, así como a estrutura e elaboración do informe. É obrigatorio realizar esta actividade.
A parte do exame suporá o 70% da nota, consta de:
- 2 probas intermedias. Realizaranse dúas probas intermedias nos meses de outubro e novembro, nunha hora lectiva que se comunicará cunha semana de antelación. As probas permitirán eliminar a materia se se obtén unha nota mínima de 4 (no caso de que a proba consta de dúas partes -teoría e problemas- a nota mínima será de catro en cada unha das dúas partes). A proba intermedia 1 versará sobre os contidos dos temas 1, 2 e 3 (balanzas en sistemas sen recirculación, purga e by-pass). A proba 2 realizarase sobre os temas 3 (balanzas con recirculación, purga e by pass) e 4.
- Exame final. Haberá un exame final dividido en Teoría e Problemas. Tanto o exame de Teoría como o de Problemas estarán divididos en tres partes relacionadas con diferentes contidos: Parte 1: contidos da proba intermedia 1; Parte 2: contidos da proba intermedia 2; Parte 3: contidos dos temas 5 e 6. Aqueles alumnos que superaran unha ou as dúas partes previamente examinadas só terán que cursar as partes non superadas e a parte 3. O peso na nota do exame de cada unha das partes é: Parte 1 30 %, Parte 2 30% e Parte 3 40%.
A cualificación global obterase mediante a seguinte fórmula:
NOTA GLOBAL= 0,3·(Nota da proba 1 ou Nota do exame final da parte 1) + 0,3·(Nota da proba 2 ou da nota do exame final da parte 2) + 0,4·(Nota do exame final da parte 3)
En calquera dos exames, a teoría terá un peso do 30% e os problemas un 70%. Unha nota inferior a 3,5 en Teoría e/ou Problemas supón un suspenso na materia. Unha nota global inferior a 4 no exame supón un suspenso na materia. En calquera outro caso, a nota media da materia obterase da cualificación combinada das acadadas na parte de avaliación continua (30%) e exame (70%), sendo necesario para obter unha nota igual ou superior a 5 a. aprobar a materia.
Considerarase “non presentado” se non se realiza ningunha das actividades obxecto de avaliación.
Para a segunda avaliación de oportunidade manteranse todas as cualificacións da avaliación continua do curso, polo que o alumno só terá que realizar un novo exame final. De conformidade co disposto na Resolución do 15 de xuño de 2011, que se publica no Regulamento de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións, aprobado polo Consello de Goberno do 15 de xuño de 2011, as cualificacións das prácticas da aula de informática e a visita técnica manterase dun curso a outro, se é o caso.
Avaliación do coñecemento Con/competencias Comp/habilidades H/D
………………………………… A. Informática………..….T. grupo………..….Exames
Con17..............................X.................. .......X...................X
Con18...................X.................. .......X.. ..............X
H/D04.................................................. .........X...................X
H/D05……………………………….X………………………………….… …..…….…X
Comp05………………………………X…….……..…………….………………………….X
Comp08…………………………..X…………….….…….X…………….X
IMPORTANTE: A asistencia ás actividades obrigatorias rexerase pola normativa da Universidade de Santiago de Compostela:
https://minerva.usc.es/xmlui/bitstream/handle/10347/13189/XA0830.PDF?se…
IMPORTANTE: Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións. Isto indica que a realización fraudulenta de calquera exercicio ou proba exixida na avaliación implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarase fraudulenta, entre outras, a creación de traballos plaxiados (por exemplo, de compañeiros) ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración nin reinterpretación e sen citas aos autores e fontes. Tamén queda terminantemente prohibida a distribución, por diferentes medios (por exemplo, páxinas web) e sen o consentimento do profesorado, de calquera material didáctico colgado na aula virtual ou facilitado por outros medios.
Na seguinte táboa indícanse as horas previstas para cada actividade:
Actividade .......................Presencial (h)... Traballo persoal (h)
Clases..................................31........... .... ........ 35
Seminarios.................................. 15................. ...... 30
Aula de informática..................................6................................ ..... 3
Titorías en grupo..................1................................ 5
Exame e revisión..................................4................................ .... 20
Total...........................................57......... ... ............. 93
• É obrigatoria a asistencia ás prácticas na Aula de Informática e á titoría grupal e a visita técnica. A asistencia a clases expositivas e interactivas é moi recomendable para un bo seguimento da materia e como axuda para a preparación de actividades avaliables.
• Recoméndase o uso da aplicación Campus Virtual da USC para a materia.
• Recoméndase o uso do horario de titoría individualizado do profesor para resolver dúbidas en relación cos contidos cursados polo alumno.
• Seguir o tema día a día.
• Participar activamente nas clases.
• Resolve os problemas. Non "ver como se solucionan".
As clases impartiranse en galego e/ou castelán.
Tal e como se recolle na metodoloxía, a aula virtual será Moodle.
Este curso empregarase o simulador Aspen Hysys para realizar as prácticas.
Enrique Roca Bordello
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816774
- Correo electrónico
- enrique.roca [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A2 |
| Martes | |||
| 13:00-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula A2 |
| Mércores | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula A2 |
| Xoves | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | Aula A2 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 09.01.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 19.06.2025 09:15-14:00 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |