Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O curso de metafísica pretende asumir o reto dunha activa "reconstrución da metafísica".
A reformulación do problema da filosofía en termos estritamente modernos levou a esa peculiar tarefa que, con diversas interpretacións e sentidos, podemos recoñecer baixo o título de “reconstrución da metafísica”.
Despois de Hegel, despois de confirmar a incapacidade de soportar a diferenza nunha tradición aínda dominada pola identidade, a metafísica lévanos a unha aporía: nin se pode sustentar seriamente como proxecto nos termos en que se formulou orixinalmente, nin se pode deixar atrás. . A tarefa da metafísica será a da súa “reconstrución”. Pensar a metafísica na modernidade tardía é pensar “despois e dende Nietzsche”: como pensar “o ser”, “a realidade”... sen que o noso pensamento nos leve á xa inviable restauración dun transmundo regulamentario e normativo?
1. A “crise” da metafísica occidental.
a) Os problemas fundamentais da metafísica.
b) A crise da metafísica no século XIX e XX.
2. Zubiri e a reconstruccion da metafísica.
a) Intelixencia e realidade.
b) Realidade e ser.
c) Esencia aberta e esencia cerrada.
3. A metafísica no horizonte da complexidade.
Omítese a referencia de fontes usadas para estudio de textos.
Segundo o desenvolvemento de cada tema faranse indicacións precisas dos fragmentos relevantes para a preparación dos mesmos.
BÁSICA:
- HEIDEGGER, M. Introducción a la Metafísica, 2. ed. Barcelona 1993.
- HEIDEGGER, M. Ser y tiempo, México, FCE, 1951, 1972.
- HEIDEGGER, M. Kant y el problema de la metafísica, Madrid 1993.
- ZUBIRI, X. Los problemas fundamentales de la metafísica occidental, Madrid, 1994.
- ZUBIRI, X. Sobre la realidad, Madrid, 2005.
- ZUBIRI, X. Estructura dinámica de la realidad, Madrid, 1998.
COMPLEMENTARIA:
- LEYTE COELLO, A. “Ser e tempo como "primeira filosofía"” en Ensaios sobre Heidegger, Vigo, 1995, pp. 47-132.
- LEYTE COELLO, A. Heidegger, Madrid, 1996.
- GRACIA, D. Voluntad de verdad, Madrid, 1995.
- PINTOR-RAMOS, A. Realidad y verdad, Salamanca, 2001.
COMPETENCIAS DE TIPO XERAL
CG1 - Que os/as graduados/as posúan e comprendan os coñecementos propios da Filosofía como saber, incluíndo as súas doutrinas, teorías, métodos e aplicacións, ao nivel proporcionado polos textos académicos, con referencia ás achegas investigadoras recentes.
CG2 - Que saiban aplicar eses coñecementos para identificar, formular e resolver problemas no ámbito da Filosofía, a un nivel xeral e non especializado.
CG3 - Que sexan quen de transmitir eses coñecementos, as ideas, cuestións e solucións presentadas e ofrecidas pola Filosofía, tanto a un público xeral coma interesado e/ou entendido en temáticas filosóficas.
CG4 - Que estean capacitados para continuar a súa formación, en Filosofía e/ou noutros campos do saber, cun elevado grao de autonomía.
CG5 - Que teñan habilidades para recoñecer, nos diversos saberes e na práctica social, cuestións e problemas susceptibles de ser abordados e resoltos dende a Filosofía.
CB1 - Que os estudantes teñan demostrado posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adoita atoparse a un nivel que, apoiándose en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que los estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e da resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes teñan desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
CT01 - De tipo Instrumental: Capacidade de comprensión e interpretación de discursos complexos (escritos e orais), análise e síntese, traballo conceptual. Capacidade para a exposición e comunicación oral e escrita. Capacidade de xestión da información.
Resolución de problemas. Toma de decisións.
CT02 - Persoais: Curiosidade e actividade intelectuais non restrinxidas á filosofía. Capacidade para desenvolverse en contextos culturais e sociais diversos. Boa disposición para as relacións interpersoais, o diálogo intelectual e o traballo cooperativo.
Razoamento crítico e compromiso democrático.
CT03 - Sistémicas: Capacidade para a aprendizaxe autónoma. Receptividade e capacidade de resposta ante novas situacións. Creatividade. Coñecemento doutras culturas e costumes. Iniciativa e espírito emprendedor. Motivación pola calidade. Especial sensibilidade para problemas de igualdade e medioambientais.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
CE1 - Coñecer as disciplinas, as teorías, os métodos, as aplicacións e as correntes propias da Filosofía, seguindo a súa historia nas súas formulacións contemporáneas. Estes coñecementos se indican nas fichas das asignaturas.
CE2 - Saber explicar eses coñecementos e estar en condicións de aprender a ensinalos.
CE4 - Saber aplicar eses coñecementos dentro e fora do ámbito filosófico.
CE5 - Capacidade para analizar e sintetizar, argumentar loxicamente, reflexionar e deliberar en termos éticos.
CE6 - Saber expresarse, comunicar, debater e dialogar.
CE7 - Capacidade para organizar a información, tomar decisións, presentar e resolver problemas.
O traballo do curso desenvólvese a través de:
- Exposicións teóricas do profesor, que deben seguirse con sentido crítico. Trátase de marcar unha liña expositiva para configurar problemas.
- A Aula Virtual será o medio a través do cal se informarán das novidades e, na medida do posible, achegaranse materiais. Cómpre subliñar que a lexislación vixente impón límites legais severos para a carga de textos publicados á Aula Virtual. O alumnado deberá facer uso da biblioteca e asumir a responsabilidade das reproducións ocasionais. Recoméndase a adquisición de determinados traballos de uso intensivo no curso, así como aqueles que deban formar parte da biblioteca persoal dun estudante de Filosofía. Non parece abusivo esperar que un estudante universitario adquira libros polo menos na medida en que o fan os estudantes de secundaria.
- Lecturas de textos e bibliografía.
- Participación do alumnado na clase e nas actividades AV.
- Diálogo permanente, tanto nas aulas –presencial e virtual– como nas titorías, cuxo uso é moi recomendable.
TRABALLO AUTÓNOMO DOS ALUMNOS
A asistencia a clase non é unha obriga, senón un dereito que se adquire coa matrícula. A “obriga” de asistencia ten carácter técnico; É o mesmo que a persoa que compra unha entrada de cine ten que entrar na sala de proxección a tal hora: está “obrigada” a asistir se quere ver a película pola que pagou. O que non podes facer é "ver a película" sen asistir á proxección.
A asistencia a clase é máis que unha obriga –igual que o acceso a AV, titorías, biblioteca, etc...– é, ao mesmo tempo, un dereito e unha condición.
O curso é algo que sucede, nalgún lugar e nalgún momento. Ausentarse dos lugares onde se desenvolve o curso supón non seguir o curso. A efectos de avaliación, o motivo polo que un alumno non segue adecuadamente o curso –e non asiste ou non asiste regularmente– é irrelevante.
Respecto do alumnado que poida e queira exercer o dereito de asistencia, o seu traballo articularase do seguinte xeito:
(1) Nas sesións interactivas: a) preparación da presentación cando proceda; b) lectura dos textos, acreditada mediante a elaboración dun “ficha de lectura” que se entregará obrigatoriamente antes da sesión.
(2) Lectura dos textos e traballo activo de estudo e documentación. Hai que ter en conta que o desenvolvemento dunha materia conleva demandas que non se poden nin deben programar porque basicamente teñen un carácter persoal. O alumno de calquera disciplina, pero especialmente no caso da filosofía, debe saber recoñecer as súas necesidades e tratar de satisfacelas, coa axuda do profesor, pero tamén coa máxima autonomía. Os “toupos” referenciais do alumno non deben ser a aula, senón a biblioteca, que hoxe ten unha extensión virtual ilimitada.
(3) Realización das actividades indicadas dentro da aula virtual –AV–.
(4) Realización dos exames.
REQUISITOS DA AULA
Participación activa.
Por asistencia entendemos "asistencia regular" e por tal a asistencia de polo menos o 80% das sesións celebradas.
En todas as sesións -incluídas as eventuales virtuais- haberá un control de asistencia.
A asistencia regular será condición necesaria para a “avaliación continua”.
O alumnado que non asista habitualmente será sometido a unha avaliación especial.
A avaliación desta materia farase mediante avaliación continua, contemplando a posibilidade de realizar un exame final, no caso de que o alumno non siga as pautas da avaliación continua ou non a supere.
A avaliación dos alumnos con dispensa (ou exención) de asistencia ás clases farase mediante a modalidade de exame final (100% da nota).
A avaliación continua realizarase mediante a valoración da asistencia e participación nas sesións correspondentes. Polo tanto, a avaliación baséase fundamentalmente na entrega de traballos parciais e na realización dun traballo final escrito que o alumno expoñerá oralmente nas últimas semanas de clase.
• Asistencia regular ás clases 10%
• Elaboración de actividades sobre temas ou textos, en sesións presenciais ou na aula virtual 45%
• Traballo final (exposición presencial) e entrega escrita na aula virtual 45%
No caso de plaxio ou uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas, aplicarase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións.
ALUMNADO CON EXCESO DE ASISTENCIA A CLASE
Quen teña "exención de asistencia" a clase será avaliado mediante un exame final na data oficial sobre os contidos da materia; salvo que se baseen no traballo desenvolvido en relación co profesorado, establezan outra(s) proba(s) complementaria(s) ou alternativa(s) ao exame final; sempre, por suposto, co consentimento explícito da persoa interesada.
En consecuencia, recomendámoslle aos estudantes con "exención de asistencia" canto antes desde o momento en que decidan solicitalo; poñerse en contacto cos profesores para establecer obxectivos e unha metodoloxía de traballo que lles permita superar a materia da forma máis satisfactoria e rendible posible.
AVALIACIÓN DAS COMPETENCIAS
Traballo final: CG1 CG4 CB1 CB5 CT01 CE1 CE2
Participación e actividades na aula virtual: CG2 CG3 CG4 CG5 CB2 CB3 CB4 CB5 CT01 CT02 CT03 CE1 CE2 CE4 CE5 CE6 CE7
Participación e actividades presenciais: CG5 CB4 CT01 CT02 CT03 CE5 CE6 CE7
6 créditos ECTS, 150h.
- Horas presenciais: 51h.
Horas de Titorías 3h.
Clases Expositivas 24h.
Clase Interactiva 24h.
- Horas non presenciais: 99h.
Seguimento (lecturas, documentación, indagación, estudio, etc.) 50h.
Exposición e resumo escrito 25h
Preparación do exame 24h.
1) Ler os textos metodica e concienzudamente no momento adecuado, evitando a acumulación
2) Levar un ritmo adecuado de lecturas, documentación e estudo seguindo as pautas do profesor, mais tamén consonte as propias necesidades e os propios intereses
3) Participación activa nas clases.
4) Participación activa na AV, a empezar polo(s) foro(s).
Todas as dúbidas e/ou consideracións relativas á comprensión dos textos e en xeral das materias do curso deben de ser trasladadas aos) foro(s), ámbitos abertos ao debate, nos que cualquera pode y debe responder calquera intervención, xa sea dun/unha compañeiro/a ou do profesor.
5) Preparación dos exames seguindo rigurosamente as pautas indicadas
6) O alumnado deberá evitar incurrir en plaxio. Este requisito cumpre coa “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”, aprobada no Consello de Goberno da USC do 15 de xuño de 2011: Art. 1.: “A realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba esixida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarse fraudulenta, entre outras, a realización de traballos plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas aos autores e das fontes”.
- Os traballos realizados polo alumnado deben entregarse, preferentemente, a través da
aula virtual.
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
- Perspectiva de xénero: Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados, segundo as recomendacións da USC.
- Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
- Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, MS-Teams e outras ferramentas institucionais.
- Non se poderá empregar o de teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnadod as consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
- Obrigatoriedade do cumprimento da Normativa de protección de datos
Carlos Alberto Pose Varela
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- carlosalberto.pose [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 09:30-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 3 |
| Xoves | |||
| 11:00-12:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 3 |
| 21.01.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 21.01.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula 3 |
| 21.01.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 3 |
| 02.07.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 3 |
| 02.07.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 02.07.2025 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula 3 |