Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer o concepto de Fonte para o estudio da Historia da arte.
- Coñecer a tipoloxía e casuística das Fontes textuais da arte.
- Aproximación ás Fontes textuais que permitan un coñecemento máis profundo da obra de arte no seu contexto histórico e cronolóxico.
- Aprender a empregar as Fontes dende a análise crítica e a interdisciplinariedade.
- Aprender as aplicacións desas Fontes na obra de arte.
- Formar o alumno para un adecuado tratamento das Fontes, a súa inserción no contexto histórico-artístico, para o seu emprego no estudo e investigación das obras de arte.
- Impulsar o alumno ao contacto con outras disciplinas, cuxo obxecto de estudo é, en ocasións, común á Historia da arte (paleografía, codicoloxía, epigrafía, numismática, etc.)
Estes contidos impartiránse para os tres escenarios, presencial, semipresencial ou non presencial
INTRODUCIÓN: Fontes literarias e documentais. Metodoloxías para o seu estudo
PRIMEIRA PARTE: FONTES DOCUMENTAIS E EPIGRÁFICAS PARA A HISTORIA DA ARTE
1. O documento: tipoloxías e aportacións das fontes arquivísticas
2. Fontes epigráficas, tipoloxías e súa achega ao estudo da Arte
SEGUNDA PARTE: FONTES LITERARIAS PARA A HISTORIA DA ARTE ANTIGA
3. Fontes para o estudo da arte antiga: Escritos sobre teoría das Artes
4. Fontes historiográficas: textos sobre os artistas e a súa creación
5. Artes da palabra e artes visuais
6. Mito, relato e imaxe
7. A literatura de viaxes na Antigüedade
TERCEIRA PARTE: FONTES LITERARIAS PARA A HISTORIA DA ARTE MEDIEVAL
8. Escritos, apuntes e repertorios sobre artes visuais e arquitectura
9. A memoria dos promotores artísticos: textos historiográficos
10. A interacción imaxe-texto na cultura medieval
11. A literatura odepórica na Idade Media
12. Fontes lexislativas. Fontes litúrxicas: características e evolución
CUARTA PARTE: FONTES LITERARIAS PARA A HISTORIA DA ARTE MODERNA
14. Entre a memoria e a historia: as vidas de artistas no Renacemento
15. Tratados sobre disciplinas artísticas e o seu uso como repertorios iconográficos
16. A arte na literatura: os libros de viaxes
17. A literatura na arte: o xénero da emblemática
18. As estampas como fonte para outros soportes
QUINTA PARTE: FONTES LITERARIAS PARA A HISTORIA DA ARTE CONTEMPORÁNEA
19. A crítica de arte como información e análise nas publicacións periódicas
20. Revistas e manifiestos de grupos de vangarda
21. As fontes orais: entrevistas a artistas e arquitectos
22. Catálogos de exposicións: documentación e investigación
23. Os arquivos dixitais e o tratamento da imaxe
*Lectura obrigatoria: (selección) VASARI, G., Las vidas de los más excelentes arquitectos, pintores y escultores italianos, desde Cimabue a nuestros tiempos, ed. L. Bellosi y A. Rossi, Madrid, Cátedra, 2011.
Bibligrafía básica:
- FORD, S,. Information Sources in Art, Art History and Design, Berlin, K. G. Saur, 2015.
- SCHLOSSER, J.: La literatura artística. Ed. Cátedra. Madrid, 1993 (Viena, 1924).
- KULTERMAANN, V.: Historia de la historia del arte. El camino de una ciencia, Madrid, Akal, 1996.-
- RAMÍREZ, J.A.: Cómo escribir sobre arte y arquitectura, Barcelona, Ediciones del Serbal, 1999.-
- SÁNCHEZ CANTÓN, F.J.: Fuentes literarias para la historia del arte español (varios tomos). Madrid, 1923-1941.
- URQUÍZAR HERRERA, A. Y GARCÍA MELERO, J.E.: La construcción historiográfica del Arte. Ed. Ramón Areces. Madrid, 2012.
- VIGO TRASANCOS, A. (coord.) y otros: Fontes escritas para a Historia da Arquitectura e do Urbanismo en Galicia (séculos XI-XX) (2 vols.). Santiago de Compostela,
- WOOD, Ch., A History of Art History, Princeton, Princeton University Press, 2019.
Fontes da Historia da Arte antiga e medieval:
- PITARCH et al.: Fuentes y documentos para la Hª del Arte Antiguo: (Próximo Oriente, Grecia y Roma). Gustavo Gili, Barcelona, 1982.
-TAMAYO, A.: Archivística, diplomática y sigilografía. Madrid, Cátedra, 1996.
- YARZA LUACES, J.: Fuentes de la Historia del Arte I. Ed. Historia 16. Madrid, 1997.
- YARZA LUACES, J.; GUARDIA, M. Y VICENS, T.: Fuentes y documentos para la Hª del Arte (Medieval I: Alta Edad Media y Bizancio). Gustavo Gili. Barcelona, 1982.
- YARZA LUACES, J. et al.: Fuentes y documentos para la Hª del Arte (Medieval II: Románico y Gótico). Gustavo Gili. Barcelona, 1982.
Fontes da Historia da Arte moderna e contemporánea:
- ARIAS SERRANO, L., Las fuentes de la historia del arte en época contemporánea, Barcelona, Ediciones del Serbal, 2012.
- BAXANDALL, M., Giotto y los oradores. La visión de la pintura en los humanistas italianos y el descubrimiento de la composición pictórica, 1350-1450, Madrid, Machado Libros, 2010.
- BLUNT, A., Teoría de las artes en Italia, 1450-1600, Madrid, Cátedra, 1980.
- CALVO SERRALLER, F. y PORTÚS, J.: Fuentes de la Historia del Arte II, Madrid, Historia 16, nº 22, 2001.
- GARCÍA MELERO, J. E., Literatura española sobre artes plásticas, Madrid, Encuentro, 2002, 2 vols.
- GRIGERA, J. (comp.): Renacimiento en Europa (“Fuentes y documentos para la historia del arte”). Gustavo Gili. Barcelona, 1983.
- FERNÁNDEZ ARENAS, J. y BASSEGODA, B.: Barroco en Europa (“Fuentes y documentos para la historia del arte”). Gustavo Gili. Barcelona, 1983.
- FERNÁNDEZ ARENAS, J.: Renacimiento y Barroco en España (“Fuentes y documentos para la historia del arte”). Gustavo Gili. Barcelona, 1982.
- PAYNE, A., The Architectural treatise in the Italian Renaissance : architectural invention, ornament, and literacy culture, Cambridge, Cambridge University Press, 1999.
Competencias específicas
O/A alumno/a será capaz de:
1) Comprender conceptos básicos e terminoloxía sobre fontes da historia da arte.
2) Coñecer os múltiples abordaxes de aproximación ó feito artístico para que o alumno poida instrumentalizar, de xeito coas posibilidades que cada un deles poida ofrecer, aquél ou aqueles métodos que le permitan comprender o fenómeno u obxecto de análise.
3) Comprender a correspondencia entre eses conceptos teóricos e as liñas metodolóxicas derivadas.
4) Tomar conciencia da permeabilidade e complementariedade dos diferentes sistemas de interpretación e da desigual adecuación destes con respecto á variada casuística do obxecto de estudo
5) Coñecer e interpretar as diversas fontes –literarias, documentais, visuais- empregadas para o coñecemento e interpretación da obra de arte.
Competencias transversais:
O/A alumno/a será capaz de:
CT-1 Adquisición de destrezas no manexo de textos e documentos indispensables para a iniciación na investigación.
CT-2 - Desenvolvemento dunha expresión escrita e oral correcta e axeitada para o ámbito desta materia.
CT-3 - Claridade na comprensión dos contidos e no emprego do vocabulario axeitado.
Co obxecto de facilitar e racionalizar a impartición da asignatura utilizaranse as seguintes técnicas:
- Clases expositivas nas que se fará a explicación dos contidos teóricos. Trátase dunha actividade presencial na aula.
- Clases interactivas nas que as actividades serán prácticas relacionadas cos contidos teóricos da materia.
(Empregaranse as ferramentas da USC Virtual para orientacións e materiais de traballo das clases prácticas).
- Prácticas de campo en Institucións de apoio á investigación e enclaves artísticos relevantes na cidade de Santiago de Compostela ou noutras cidades da xeografía peninsular si houbese subvención para facer este desprazamento.
- Titorizacións personalizadas.
- Práctica de campo: Contémplase una práctica de campo a diversas institucións museísticas e patrimoniais de A Coruña en coordinación co resto de materias do segundo cuadrimestre, e suxeita á financiación por parte da Facultade
1. AVALIACIÓN SOBRE OS CONTIDOS DAS CLASES EXPOSITIVAS (TEÓRICAS):
exame que suporá o 60% da nota total (6 puntos). Será obrigatorio ter conseguido unha nota mínima de 3 neste exame para poder sumar a nota das clases interactivas. Quen non consiga esta nota mínima de 3 terá que presentarse ao exame da segunda oportunidade da convocatoria (xullo).
2. AVALIACIÓN DAS CLASES INTERACTIVAS:
Asistencia e participación nos debates, seminarios, prácticas propostas polos profesores e entregados por escrito dentro dos prazos fixados, e prácticas de campo. Esta parte suporá o 40% da nota total (4 puntos). Será obrigatorio ter conseguido unha nota mínima de 2 nesta parte para poder facer media coa nota do exame.
Quen non consiga esta nota mínima de 2 terá que responder a unhas preguntas das devanditas prácticas nun exame da segunda oportunidade da convocatoria (xullo).
3. AVALIACIÓN DA LECTURA OBLIGATORIA: as profesoras indicarán na aula o método para avaliar esta lectura (VASARI, G., Las vidas de los más excelentes arquitectos, pintores y escultores italianos, desde Cimabue a nuestros tiempos, ed. L. Bellosi y A. Rossi, Madrid, Cátedra, 2011)
Este sistema de avaliación será empregado tanto para a convocatoria de maio como para a segunda oportunidade da convocatoria (xullo).
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións
4. ALUMNOS CON DISPENSA OFICIAL DE ASISTENCIA:
O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (segundo a Instrucción Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), se avaliará cun examen final específico que suporá o 100% da cualificación.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións
TRABALLO PRESENCIAL DO ALUMNO: 50 h.
30 h. docencia expositiva, 15 h. docencia interactiva, 5 h. de titorías personalizadas (total de horas presenciais: 50)
TRABALLO PERSONAL DO ALUMNO: 100 h.
- Estudo autónomo individual ou en grupo: 50 h.
- Lecturas recomendadas, actividades de búsqueda bibliográfica, redacción de comentarios, e similares: 32 h.
- Preparación de presentacions orais, debates e similares na aula: 16 h.
- Outras tarefas propostas polos profesores: 3 h.
- Coñecementos básicos de Historia da Arte
- Haber cursado as materias do Primeiro Curso do Grao en Historia da Arte
- Esta materia está estreitamente relacionada con Fundamentos teóricos da historia da Arte de Primeiro Curso.
- Recoméndase a lectura dalgunhos textos sobre arte
Maria Dolores Fraga Sampedro
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812598
- Correo electrónico
- mdolores.fraga [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Rosa Maria Rodriguez Porto
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Categoría
- Investigador/a: Ramón y Cajal
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 10 |
| 26.05.2025 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
| 26.05.2025 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 04.07.2025 15:30-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |