Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Adquirir coñecementos xerais e particulares sobre a arte e as súas circunstancias históricas, culturais e estéticas no período que abarca desde a Ilustración ata os movementos de finais do século XIX (1750-1900), sabendo contextualizalos.
2. Comprender e diferenciar as diversas linguaxes formais que se dan neste período cronolóxico, non só nun sentido estilístico senón contextual.
3. Saber realizar unha análise crítica e enmarcar a obra de arte nos contextos apropiados nos que se xestou e relacionala con outras formas de expresión cultural.
4. Valorar e identificar a importancia dos movementos artísticos do período e as procuras dos artistas no desenvolvemento das culturas artísticas posteriores.
5. Adquirir as ferramentas metodolóxicas e críticas básicos que permitan introducirse no exercicio da investigación, desenvolvendo habilidades relacionadas coa obtención, análise e tratamento de bibliografía e fontes escritas e visuais, e o manexo das TICs.
TEMA 0. INTRODUCIÓN
-Historia contemporánea vs. Arte Contemporánea
-As profundas transformacións do século XIX
-O problema da periodización do estilo
TEMA 1. A ORDE NEOCLÁSICA
1.1. O punto de partida
1. 2. A pintura antes de David
1. 3. Arte e revolución. Jacques-Louis David
1. 4. Arte e Imperio: a iconografía napoleónica
1. 5. Winckelmann e o triunfo do clásico
TEMA 2. ALTERNATIVAS E VISIÓNS
2. 1. A Inglaterra industrial
2. 2. Francia: alternativas a David
2. 3. Un artista fóra do seu tempo: Goya
2. 4. A pintura norteamericana: o choque entre o Vello e o Novo Mundo
TEMA 3. A REVOLUCIÓN ROMÁNTICA
3. 1. O imperio en crise, o clasicismo en crise
3. 2. A querella entre clásicos e románticos
3. 3. O triunfo da paisaxe: a natureza pintoresca e sublime
3. 4. Historicismos e eclecticismo en Europa. O neogótico
3. 5. Escultura romántica
TEMA 4. O CONFORMISMO ACADEMICISTA
4. 1. Historia, sensualidade, orientalismo
4. 2. Neos e nacionalismos
4. 3. España, entre o romanticismo e o academicismo
TEMA 5. O COMPROMISO REALISTA
5. 1. A paisaxe empírica
5. 2. A dignidade de das clases baixas
5. 3. A vida urbana burguesa
5. 4. Realismos fóra de Francia
5. 5. A escultura do realismo
TEMA 6. A MATERIALIDADE IMPRESIONISTA
6. 1. As grandes transformacións urbanas
6. 2. Un cadro é unha pintura
6. 3. O luminismo español
6. 4. A ciencia neoimpresionista
6. 5. As buscas postimpresionistas
6. 6. Da ductilidade da materia aos contidos simbolistas
TEMA 7.
7. 1. O escapismo simbolista
7. 2. Estética e símbolo
7. 3. Visións oníricas
7. 4. A recuperación da forma e a apertura expresionista
TEMA 8. ART NOUVEAU E FIN DE SÉCULO
8. 1. O triunfo do Arts and Crafts
8. 2. A Escola de Chicago
8. 3. A arquitectura do Art Noveau
8. 4. A imaxinación ao poder: Gaudí
Bibliografía básica:
BOIME, A. Historia social del arte moderno, 2 vols., Madrid, 1994 y 1996.
DAIX, P. Historia cultural del arte moderno. De David a Cezanne. Madrid, 2002.
EISENMAN, S. et. al. Historia crítica del arte del siglo XIX. Madrid, 2001.
FUSCO, R. Historia de la arquitectura contemporánea. Madrid, 1991.
MARTÍNEZ CALZÓN, J. La pintura del siglo XIX. Una visión estético-conceptual. Madrid, 2016.
REYERO, C. Introducción al arte occidental del siglo XIX. Madrid, 2014.
ROSENBLUM, R. y JANSON, J. Arte del siglo XIX. Madrid, 1992.
Bibliografía específica:
ARNALDO CUBILLA, J. El movimiento romántico. Madrid, 1989.
BRYSON, N. Tradición y deseo. De David a Delacroix. Madrid, 2002.
CLARK, K. La rebelión romántica. Madrid, 1990.
CROW, T. E. Pintura y sociedad en el París del siglo XVIII. Madrid, 1989.
DENVIR, B. El postimpresionismo. Barcelona, 2001.
DENVIR, B. Historia del Impresionismo. Madrid, 2009.
DIEGO, E. La mujer y la pintura del XIX español. Madrid, 2009.
FRIENDLAENDER, W. De David a Delacroix. Madrid, 1989.
HENARES CUÉLLAR, I. y GUILLÉN MARCOS, E. El Arte Neoclásico. Madrid, 1992.
HITCHCOCK, H. R. Arquitectura de los siglos XIX y XX. Madrid, 2002.
HONOUR, H. El Romanticismo. Madrid, 1981.
HONOUR, H. El Neoclasicismo. Madrid, 1982.
JAMME, C. El movimiento romántico. Madrid, 1998.
LUCIE-SMITH, E. El arte simbolista. Barcelona, 1991.
LÓPEZ VÁZQUEZ, J. M. Los caprichos de Goya y su interpretación. Santiago de Compostela, 1982.
NOCHLIN, L. El Realismo. Madrid, 1981.
PEVSNER, N. Los orígenes de la arquitectura moderna y del diseño. Barcelona, 1992.
RAMÍREZ, J. A. (dir.). El mundo contemporáneo. Madrid, 1997.
REWALD, J. Historia del impresionismo, 2 vols. Barcelona, 1972.
SHIFF, R. Cezanne y el fin del impresionismo. Madrid, 2002.
SMITH, P. Impresionismo. Madrid, 2006
WALTHER, I. F. La pintura del romanticismo. Madrid, 1999.
THOMPSON, B. El postimpresionismo. Madrid, 1999
THOMPSON, B. El impresionismo. Bacelona, 2001.
TOMAN, R. Neoclasicismo y romanticismo. Barcelona, 2000.
VAUGHAN, W. Romanticismo y arte. Barcelona, 1995.
Xerais
1. Adquirir destrezas para o desenvolvemento dunha aprendizaxe instrumental e relevante: capacidade de análise, síntese, organización e planificación, resolución de problemas, acceso e xestión de información, razoamento crítico, aprendizaxe autónoma e expresión oral e escrita.
2. Adquirir capacidades relacionadas coa apreciación da obra de arte: sensibilidade cara a temas relativos ao patrimonio histórico e cultural, recoñecer a creatividade, orixinalidade, transcendencia e valores estéticos. Apreciar e interpretar de forma particular diferentes estilos da Historia da arte.
3. Desenvolver habilidades para aplicar á disciplina da Historia da arte o manexo das novas tecnoloxías da información e da comunicación (TICs), internet e os seus recursos dixitais.
Específicas
1. Adquirir un coñecemento sistemático e integrado da arte contemporáneo, desde a Ilustración ata finais do século XIX, coa capacidade de contextualizar, analizar e diferenciar as manifestacións artísticas do devandito período.
2. Distinguir, apreciar e sistematizar coñecementos integrados do feito artístico: distintas linguaxes (arquitectura e urbanismo, escultura, pintura, artes aplicadas etc.)/ etc.), procedementos e técnicas, e a evolución de cada un deles.
3. Coñecer e aplicar as regras básicas de construción de ensaios académicos e espírito crítico, adaptándoo ao caso concreto proposto do traballo final.
A metodoloxía de ensino-aprendizaxe é teórico-práctica, resultado da combinación de:
1. Sesións expositivas: A asistencia ás aulas é obrigatoria. A profesora explicará os contidos teóricos valéndose da lección maxistral e impulsando a participación do alumnado. As sesións estarán apoiadas por material audiovisual.
2. Sesións interactivas: Os alumnos elaborarán por parellas un traballo sobre un artista ou movemento estilístico, determinado por antelación pola profesora. A profesora dará unhas pautas básicas de elaboración de este, así como bibliografía de apoio e monitorización en todo o proceso sempre que a alumna/o o requira. O traballo será exposto nas sesións interactivas.
3. Titorías individuais: O alumnado valerase das titorías para resolver as dúbidas xurdidas en todo o relativo á materia, pero especialmente no proceso de elaboración do traballo. Nelas a profesora realizará un seguimento personalizado, axustando cada estrutura de traballo ao seu contido e fontes.
4. Práctica de campo: Contémplase unha práctica de campo no Museo de Pontevedra, suxeita o financiamento por parte da Facultade, con carácter obrigatorio e avaliable, na que as alumnas/os poderán familiarizarse en persoa con obras de arte das linguaxes expostas na materia
• A avaliación será continua. A nota final será o resultado das catro puntuacións dos instrumentos de avaliación:
1. Exame: porcentaxe do 70%. Recoñecemento de láminas vistas e non vistas en clase. Resultados a avaliar: Diferenciación dos estilos explicados en clase e as súas características xerais aplicadas á obra, encadre cronolóxico, identificación do artista, redacción correcta, etc.
2. Traballo: porcentaxe do 20%. Resultados a avaliar: Planificación do traballo, busca e xestión da información e fontes, correcta expresión oral, manexo das TICs, manexo de bibliografía científica, conclusións que reflictan un pensamento crítico
3. Asistencia: porcentaxe do 10%. Resultados a avaliar: Asistencia ás 10 sesións de interactivas nas que se pasará lista
• Para superar a materia con avaliación continua será necesario aprobar as dúas partes (exame e traballo) por separado cunha puntuación mínima de 5/10. A avaliación continua perderase se existe unha porcentaxe de faltas maior a un 30% (3 faltas), aínda que presentase traballo, sendo obrigatorio recuperar as interactivas mediante unha parte a maiores no exame teórico.
• Se na data da proba escrita de primeira convocatoria (maio/xuño), o exame ou as interactivas suspéndense, deberase acudir á convocatoria extraordinaria (xuño/xullo) soamente coas partes correspondentes suspensas. As partes aprobadas gardaranse para a nota final.
• Se o alumno/para está exento de asistencia mediante a concesión dunha dispensa, segundo os criterios estipulados na normativa da USC (segundo a Instrución núm. 1/2017 da Secretaría Xeral sobre dispénsaa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), avaliarase cunha proba escrita específica que supoñerá un 100% dá cualificación.
Tempo de docencia e traballo persoal:
Tiempo presencial da alumna/o: 51 horas (Docencia expositiva: 32 horas, Docencia interactiva: 16 horas, Tutorías: 3 horas)
Tempo de estudio e actividad persoal: 99 horas (Estudo autónomo: 55 horas, Preparación do traballo, lecturas e exercicios: 44 horas)
Total: 150 horas
Para un bo seguimento da materia é imprescindible ter motivación e capacidade de traballo, asistindo ás sesións presenciais e cumprindo as actividades non presenciais nos tempos establecidos. Recomendamos que o alumno/a consulte a bibliografía proposta no programa, e que acuda as titorías sempre que o necesite. Sería conveniente que o alumno/a tivese a capacidade de ler nalgunha lingua estranxeira, ademais de coñecementos básicos de informática
- Atención á diversidade: Darase cumprimento ao Real Decreto Lexislativo 1/2013, do 29 de novembro, polo que se aproba o “Texto Refundido da Lei Xeral de dereitos das persoas con discapacidade e da súa inclusión social”, publicado no BOE (3 de decembro de 2013)
- En caso de fraude académica, tal e como se define no artigo 42 do Regulamento polo que se establecen as normas de convivencia da Universidade de Santiago de Compostela e de conformidade co disposto no artigo 11. g) da Lei de convivencia universitaria, aplicaranse as sancións previstas pola normativa. Entre os comportamentos premeditados tendentes a falsear os resultados dun exame ou traballo inclúense o plaxio e o emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial.
Ana Perez Varela
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- ana.perez.varela [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Sabela Valcarcel Lago
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- sabela.v.lago [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral USC
Luis Del Campanar Santos Muñoz
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- luisdelcampanar.santos [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 12 |
| Mércores | |||
| 15:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 12 |
| 20.01.2025 11:30-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
| 20.01.2025 11:30-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 26.06.2025 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |