Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 15 Clase Expositiva: 4 Clase Interactiva: 22 Total: 41
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Literatura Española
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Definir e comprender as características fundamentais das distintas artes escénicas.
2. Describir a evolución histórica das artes escénicas e de identificar os seus fitos relevantes e os diferentes lugares escénicos, demostrando unha formación básica en arquitectura teatral.
3. Posuír en suma un coñecemento xeral que lles sirva de base para enfrontarse de forma autónoma a unha futura acción cultural que teña como meta o promover, valorizar, preservar ou proxectar eventos no ámbito das artes escénicas hispánicas.
1. AS ARTES ESCÉNICAS
- Concepto e tipoloxía das artes escénicas. Elementos específicos e diferenciais das distintas manifestacións escénicas.
Espazos escénicos: Tipos de teatros: de rúa e de cámara. Tipoloxía de salas.
O sistema escénico: axentes, procesos e institucións.
2. CONTEXTO HISTÓRICO E PROCESOS DAS ARTES ESCÉNICAS. HISTORIA BÁSICA DE LAS ARTES ESCÉNICAS.
O nacemento das artes escénicas en Occidente: Grecia e Roma.
Da Idade Media á Idade Moderna.
Séculos XIX e XX.
Principais correntes artísticas e teatrais da Modernidade.
3. PANORAMA DAS ARTES ESCÉNICAS PROFESIONAIS
As artes escénicas no mundo hispánico actual.
Programacións, festivais, redes, compañías, etc.
Análise dos públicos e a recepción dos espectáculos.
La actividad teatral cortesana en la España del barroco, Madrid, Revista Libros de la Corte, Universidad Autónoma de Madrid, 21, otoño-invierno 2020 [Descarga libre: https://revistas.uam.es/librosdelacorte/issue/view/ldc2020_12_21]
Amorós, Andrés y José María Díez Borque (coords.), Historia de los espectáculos en España, Madrid, Castalia, 1999.
Andaluz Pinedo, Olaia, Hugo Sanjurjo González y Raquel Merino Álvarez, “Recursos de Humanidades Digitales para el estudio del teatro (traducido): bases de datos, corpus y herramientas desarrollados en TRALIMA/ITZULIK”, Talía. Revista de Estudios Teatrales, 3, 2021: 7-16.
Arias de Cossío, Ana María, Dos siglos de escenografía en Madrid, Madrid, Mondadori, 1991.
Becerra de Becerreá, Alfonso, Dramaturxia, Vigo, Galaxia. Biblioteca de Teatro, 2007.
Cimarro, Jesús F., Producción, gestión y distribución del teatro, Madrid, Fundación SGAE, 2023 (1ª ed. 1997).
Colomer, Jaume, Análisis de la situación de las artes escénicas en España, Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2016 [Descarga libre: https://www.cervantesvirtual.com/descargaPdf/analisis-de-la-situacion-d…]
Dabrowska, Monika y Roxana Beatriz Martínez Nieto, “Aportaciones de las Humanidades Digitales a los estudios sobre teatro: una revisión sistemática (2001-2020)”, Rilce, 38, 2, 2022: 617-643.
Fernández Consuegra, Celia Balbina, Estudios de performance. Performatividad en las artes escénicas, Omm Press, 2018.
García Barrientos, José Luis, Cómo se comenta una obra de teatro, Madrid, Síntesis, 2003.
Gasset, Ricardo, Carmen Giménez Morte y Tomás Motos, Trabajo de Sísifo. Las artes escénicas en la educación, Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2021.
Gómez García, Manuel, Diccionario del teatro, Tres Cantos (Madrid), Akal, 1997.
Heras, Guillermo, Pensar la gestión de las artes escénicas: escritos de un gestor, prólogo de Paula Brusca de Giorgio, Caseros, RGC Libros, 2012.
Howard, Pamela, Escenografía, Vigo, Galaxia, Biblioteca de Teatro, 2004.
Huerta Calvo, Javier (dir.), Historia del teatro español, Madrid, Gredos, 2003.
López-Ligero, Mar, La obra de teatro. Manual técnico de artes escénicas, Barcelona, Editorial UOC, 2017.
Moscoso Prado, Adriana (dir.), Guía legal y financiera de las artes escénicas en España, Madrid, Instituto de Derecho de Autor, 2012.
Muro, Robert (dir.), Informe sobre las artes escénicas en España: distibución, programación y públicos (2020), Madrid, Academia de las Artes Escénicas de España, 2020 [también hay de 2018].
Oliva, César y Francisco Torres Monreal, Historia básica del arte escénico, Madrid, Cátedra, 1990.
Romera Castillo, José, Teatro español entre dos siglos a examen, Madrid, Verbum, 2011.
Romera Castillo, José, Pautas para la investigación del teatro español y sus puestas en escena, Madrid, Universidad Nacional de Educación a Distancia, 2011. eLibro Cátedra España.
Romera Castillo, José, Teatro de ayer y de hoy a escena, Madrid, Verbum, 2020.
Romero Ferrer, Alberto, “La escena del siglo XIX, «domicilio de todas las artes»”, Anales de Literatura Española, 18, 2005: 317-327.
Ruiz Pérez, Pedro, “Teatro de los teatros”, en José-Carlos Mainer (dir.), Historia de la literatura española. 3. El siglo del arte nuevo, 1598-1691, Barcelona, Crítica, 2010: 95-99.
Sugers, Anne, Teatro occidental. Unha historia teatral desde a escenografía, Vigo, Galaxia, Biblioteca de Teatro, 2009.
Vieites, Manuel F. (coord.), Cento vinte e cinco ano de teatro en galego, Vigo,
- Con06: Coñecer a norma e uso coherente e adecuado das linguas ambientais (español ou galego), tanto de forma oral como escrita.
- Con09: Recoñecer a diversidade de culturas comunicativas e desenvolver estratexias para facilitar a comunicación entre colectivos humanos diversos.
- H/D04: Comunicar información, ideas, problemas e solucións tanto a públicos especializados como non especializados dun modo claro e eficaz.
- Comp08: Defender o papel da cultura como ferramenta de transformación social e resposta aos principais problemas das sociedades contemporáneas.
Utilizarase a aula virtual, dispoñible a través do Campus Virtual dá USC, como plataforma fundamental de todo o proceso formativo e como canle a través do cal se establecerá o contacto entre a docente e o alumnado. Na Aula Virtual estarán dispoñibles todos os recursos necesarios para o ensino e aprendizaxe, así como as tarefas e actividades prácticas planificadas para a avaliación continua, que deberán entregarse a través da ferramenta establecida na aula virtual da materia.
Haberá unha hora semanal de docencia non presencial síncrona e unha hora semanal de titoría non presencial síncrona.
Nos horarios oficiais está programada unha hora semanal de docencia non presencial síncrona, que se poderá seguir ou ben na aula fixada para tal fin no recinto da Facultade de Humanidades, ou ben mediante conexión síncrona á tecnoloxía de streaming (MSTeams) utilizada para compartir a sesión docente. Por suposto, todos os recursos e materiais utilizados nestas sesións presenciais poñeranse ao dispor de todo o alumnado a través da aula virtual.
En canto ás sesións de tutorización, planificarase unha sesión semanal destinada a dar orientacións teórico-metodolóxicas e a resolver dúbidas. Para posibilitar a participación e interacción síncrona entre docentes e estudantes nestas titorías, empregarase a tecnoloxía de streaming (MSTeams), así como o correo electrónico.
As consultas realizadas polo alumnado mediante envío de correo electrónico serán atendidas en prazo non superior ás 48 horas de días lectivos, salvo causa xustificada. Así mesmo, as actividades e tarefas propias da avaliación continua serán cualificadas nun prazo non superior a 7 días, salvo causa xustificada.
Resumo da metodoloxía (utilización da aula virtual como ferramenta principal para a docencia):
- Utilización tecnoloxía streaming para o desenvolvemento dos encontros entre o profesorado e o alumnado.
- Utilización de recursos e fontes bibliográficas.
- Presentacións con vídeo ou audio explicando contidos do programa.
- Ligazóns dixitais que dean acceso a materiais audiovisuais.
- Elaboración de traballos de curso individuais de diversa tipoloxía, entregados a través da aula virtual ou presentados oralmente.
- Vídeos breves nos que se profunda nalgún aspecto concreto dos contidos.
- Utilización e activación de calquera outro recurso didáctico que permita a aprendizaxe do alumnado en remoto.
O estudo individual é, loxicamente, crucial de fronte ao exame.
Avalíanse todas as competencias e resultados de aprendizaxe da materia.
A avaliación da materia será polo sistema de avaliación continua, que supoñerá un 60% da cualificación global. A tal fin, terase en conta a participación continuada do alumnado na aula virtual (durante todo o semestre, 10%), a realización de tarefas puntuais que serán explicadas oportunamente, e entregadas ou expostas seguindo os prazos establecidos, así como a realización das lecturas indicadas e os seus correspondentes controis, que poderán ser orais ou escritos e que serán programados con antelación.
Así mesmo, prevese a realización dun traballo escrito máis extenso cuxa natureza e características precisaranse oportunamente. Este traballo escrito será obrigatorio e asignaráselle o 25% da cualificación das actividades de avaliación continua. A entrega deste traballo será previa á realización do exame, xa que se considera un requisito obrigatorio.
Por razóns de calendario, imprevistas ou externas, tanto o contido da materia como o das sesións prácticas podería modificarse ao longo do curso. Dita modificación implicaría unicamente a eliminación dalgún tema ou dalgunha práctica, nunca a ampliación dos contidos ou actividades.
A nota da avaliación continua (60% da cualificación global) mantense igualmente se o alumno realiza o exame da parte teórica tanto na primeira como na segunda oportunidade. É, pois, necesario tamén na segunda oportunidade realizar con anterioridade o traballo e as prácticas na aula virtual que se sinalen como obrigatorias para poder presentarse ao exame. Aqueles alumnos e alumnas que non cumpran con este requisito deberán poñerse en contacto coa profesora da materia para liquidar a devandita carencia no período comprendido entre os exames da primeira e da segunda oportunidade.
O 40% da nota final da materia se reserva para unha proba final escrita, a cal será obrigatoria, que estará centrada na parte teórica do programa, e que terá lugar o día e hora establecidos oficialmente polo centro, tanto na primeira como na segunda oportunidade. De modo que a cualificación final da materia será o resultado da media ponderada obtida en ambas as partes (60% e 40%), tanto na primeira como na segunda oportunidade.
Resumo dos criterios de avaliación
Participación activa e continuada na aula virtual 10%
Actividades de avaliación continua (traballo escrito e prácticas consistentes en exercicios escritos, controis de lectura, exposicións orais, cuestionarios ou calquera outra actividade de índole práctica que se realice a través da aula virtual ou en streaming) 50% (o 25% corresponde a un traballo escrito de carácter obrigatorio)
Exame obrigatorio 40%
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación a “Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións”. Considérase realización fraudulenta o plaxio total ou parcial, tanto literal como de ideas, sen a necesaria reelaboración e obrigada citación das fontes utilizadas, ou ben a realización dun traballo non persoal mediante IA. No caso de que a profesora teña dúbidas sobre este aspecto da avaliación e co fin de resolvelas, convocará ao alumno ou alumna a unha titoría especial (por MSTeams) na que se efectuará un exame oral do traballo.
Os alumnos e alumnas que repitan a materia terán que cumprir as mesmas condicións que os seus compañeiros á hora de presentarse ao exame, é dicir, realizar as prácticas consideradas obrigatorias tamén no curso que repiten. Recoméndase aos estudantes que se atopen nesta situación que teñan unha entrevista coa profesora ao principio do semestre para consultar calquera aspecto relativo á súa avaliación, en especial se se produce coincidencia de horarios na hora semanal de docencia non presencial síncrona, na hora semanal de titoría non presencial síncrona e/o cos exames doutras materias.
Realizaranse as oportunas modificacións na actividade académica e na avaliación no caso do estudantado con necesidades educativas especiais, sempre que a profesora recibise a comunicación de tal situación a través do órgano competente da Universidade. O alumno ou alumna, por tanto, terá que solicitar a adaptación da materia a través do formulario dispoñible na web ou na secretaría virtual, ao Servizo de Participación e Inclusión Universitaria a comezo do curso académico.
Traballo persoal e outras actividades: 95 horas.
Os alumnos deberán realizar diversas actividades que inclúen:
Exercicios bibliográficos ou actividades de reflexión a partir de cuestionarios, comentarios de textos ou materiais audiovisuais, estatísticos, etc. Devanditos traballos críticos, dependendo da súa natureza e duración, realizaranse e expoñerán ou se entregarán por escrito durante o desenvolvemento do curso.
Un traballo escrito, de elaboración persoal e de maior extensión, a partir dunha serie de propostas que se comunicarán ao principio do curso, tras unha titoría co alumno ou alumna na que se acorde o seu tema, metodoloxía e planificación. Este traballo poderá ser obxecto así mesmo dunha presentación oral.
Estudo da parte teórica da materia.
Asistir ás sesións lectivas, para seguir o desenvolvemento da materia de forma continuada.
Acudir ás titorías para clarificar calquera dúbida.
Idioma de impartición da docencia: español
Mª De Los Desamparados Juan Bolufer
Coordinador/a- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Literatura Española
- Correo electrónico
- amparo.juan [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 17:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Seminario 214 |
| 08.01.2026 17:00-19:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 15 |
| 15.06.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 16 |