Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 2 Clase Expositiva: 22 Clase Interactiva: 11 Clínicos EEES: 10 Total: 45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
Áreas: Estomatoloxía
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
No que se refire o nivel Cognitivo o alumno debe ser capaz de:
1 -. Demostrar ter un coñecemento adecuado da demografía y socioloxía do envexecimiento, cambios biolóxicos e bucodentais no envexecimiento, as enfermidades sistémicas e a farmacoloxía xeriátrica, patoloxía e manexo das enfermidades bucodentais no doente de idade avanzada, e o coñocemento da utilización dos servizos dentais po los ancians
2 -. Probar coñecer as manifestacións clínicas destes procesos e procedementos complementarios que lle permitan o seu diagnóstico.
3 -. Asociado tal coñecemento a situacións específicas que derivan da práctica clínica para establecer un diagnóstico.
4 -. Deseñar pronóstico individual, diagnóstico baixo a execución, ou das condicións do paciente.
5 -. Aplicar tratamento odontolóxico máis adecuado para a enfermidade, a base do diagnóstico establecido e determinar o seguimento do paciente.
s.
No ambito psicomotor o alumno para ser capaz de:
1 -. DESENVOLVER A historia médica completa e sistematizada.
2 -. REALIZAR explotación dental completo, con especial atención para a explotación da mucosa oral, dentes, enxiva e articulación temporo mandibular
3 - PRACTICAR técnicas máis comúns que teñan como obxectivo a obtención de datos adicionais para o diagnóstico en Xerodontoloxía.
4 -. ADOPTAR na práctica Xerodontolóxica as medidas de hixiene e medidas preventivas destinadas a evitar a transmisión de enfermidades infecciosas.
Por último, no ámbito das actitudes, os alumnos deberán ser capaces de:
1 -. Establecer unha relación adecuada co paciente, con base no desenvolvemento de receptividade ea capacidade de responder ás situacións e tendo en conta que pon o tempo nunha base individual.
2 -. Adoptar actitude científica e crítica aos problemas.
3 -. Colaborar con profesores e compañeiros no desenvolvemento das actividades previstas.
INTRODUCIÓN
Tema 1.- Concepto. Necesidade de Gerodontoloxía. Evolución e estado actual da xerodoncia e a súa docencia. Perspectivas de futuro.
Tema 2.- Demografía do envellecemento. Impacto do envellecemento na sociedade actual e futura.
XERONTOLOXÍA E XERIATRÍA
Tema 3.- Aspectos biolóxicos do envellecemento. Cambios xerais e bucofaciales.
Tema 4.- Enfermidades sistémicas en persoas maiores.
Tema 5.- Tratamentos farmacolóxicos en xeriatría e a súa repercusión dental.
Tema 6.- Nutrición e saúde. Principais déficits nutricionais. Actividade física. Sobrepeso e obesidade. Alcol e tabaco.
Tema 7.- Aspectos psicolóxicos e trastornos mentais e neurodexenerativos en persoas maiores: enfermidades de Alzheimer e Parkinson. Outras enfermidades neurodexenerativas. Estados depresivos e outros trastornos psiquiátricos.
XEROONTOLOXÍA
Tema 8.- Avaliación xeodontolóxica integral. Avaliación oral e planificación do tratamento dental.
Tema 9.- Prevención da saúde bucodental. Hixiene bucodental Prevención da carie en función do risco. Prevención de enfermidades periodontais. Odontoloxía comunitaria.
Tema 10.- Patoloxía e terapéutica dental en persoas maiores. Patoloxía dental. Cavidades. tratamento de endodoncia.
Tema 11.- Enfermidade periodontal en persoas maiores. Clasificación das enfermidades periodontais. Diagnóstico e tratamento periodontal. Influencia sistémica da periodontite.
Tema 12.- Dor orofacial. Dor vascular. Dor neuropática. Trastornos temporomandibulares. Síndrome da boca ardente.
Tema 13.- Saliva e patoloxía das glándulas salivares. Xerostomía.
Tema 14.- Patoloxía da mucosa bucal. Pigmentacións. Lesións traumáticas e iatroxénicas. Lesións asociadas ao uso de próteses. Patoloxía infecciosa. Enfermidades da lingua. Trastornos bucais potencialmente malignos. cancro oral. Diagnóstico precoz do cancro oral.
Tema 15.- Patoloxía cirúrxica en persoas maiores. Exodoncia. Retencións dentais. Infeccións de orixe odontóxena. Traumatismos, quistes e tumores
Tema 16. Principios de rehabilitación protésica. Prótesis fixas e removibles.
Tema 17.- Implantoloxía oral. Técnicas cirúrxicas.
Tema 18.- Rehabilitación prostodóntica sobre implantes.
Tema 19.- A utilización dos servizos odontológicos por parte das persoas maiores. Barreiras para o tratamento dental. Persoas maiores institucionalizadas e con discapacidade.
Bibliografía básica
Sociedad Española de Gerodontología. Gerodontología. Ed. Sociedad Española de Gerodontología. Santiago de Compostela, 2012.
Sociedad Española de Gerodontología. Gerodontología. Ed. Sociedad Española de Gerodontología. Santiago de Compostela, 2012. (www.seger.es)
Bullón Fernández P, Velasco Ortega E. Odontoestomatología geriátrica: la atención odontológica integral del paciente de edad avanzada. Ed. SmithKline Beecham, Madrid. 1996
Bibliografía complementaria
Artigos e documentos actualizados recomendados específicamente polos profesores
Coñecementos:
Con08: Recoñecer a normalidade e a patoloxía bucal, así como a evaluación dos datos semiolóxicos.
Con09: Identificar o principal motivo de consulta e a historia da enfermidade actual. Realizar unha historia clínica xeral do paciente e unha ficha clínica que reflexe fielmente os rexistros do paciente.
Con16: Proporcionar un enfoque global dos cuidados orais e aplicar os principios de promoción da saude e prevención das enfermidades bucodentarias.
Con20: Conocer as repercusións das tendencias demográficas e epidemiolóxicas na práctica da odontoloxía.
Con25: Reconocer que o paciente é o centro de atención e que todas as interaccións, incluindo prevención, diagnóstico, planificación e execución do tratamento e mantenimiento, deben buscar o seu mellor interés, evitando calquer tipo de discriminación e respetando a confidencialidade.
Con29: Conocer as manifestacións orais das enfermedades sistémicas.
Con34: Realizar tratamentos básicos da patoloxía buco-dentaria en pacientes de tódalas idades. Os procedimentos terapéuticos deberán basearse no concepto de invasión mínima e nun enfoque global e integrado do tratamento bucodentario.
Con36: Tomar e interpretar radiografías e oturos procedementos baseados na imaxe, relevantes na práctica odontolóxica.
Con37: Realizar modelos diagnósticos, montalos e tomar rexistros inter-oclusais.
Con38: Determinar e identificar os requisitos estéticos do paciente e das posibilidades de satisfacer as suas inquietudes.
Con39: Identificar o paciente que requira coidados especiais, recoñecendo as sus características e peculiaridades.
Con40: Valorala función motora e sensorial da boca, os maxilares e os seus anexos.
Con41: Realizar procedimentos limitados de técnicas diagnósticas invasivas nos tecidos blandos (biopsias).
Con42: Prescripción apropiada de fármacos, coñecendo as suas contraindicacións, interaccións, efectos sistémicos e repercusións sobre outros órganos.
Con43: Aplicar técnicas de anestesia loco-rexional.
Con44: Preparar e aislar o campo operatorio.
Con45: Identificar, valorar e atender emerxencias e urxencias médicas que poidan presentarse durante a práctica clínica e aplicar técnicas de resucitación cardio-pulmonar.
Con46: Manexar infeccións agudas, incluindo a prescripción farmacolóxica e os aspectos cirúrxicos sinxelos.
Con47: Identificar e atender calquera urxencia odontolóxica.
Con48: Realizar tratamento tanto médico como cirúrxico das enfermidades comúns dos tecidos blandos bucais.
Con49: Realizar procedementos cirúrxicos sinxelos extracción de dentes temporais e permanentes erupcionados, raíces fracturadas ou retidas e a extracción cirúrxica non complicada de dentes non erupcionados e procedimentos sinxelos de ciruxía pre-protésica.
Con50: Tratar traumatismos dento-alveolares en denticións temporal e permanente.
Con51: Tratar tanto farmacolóxica, como cirúrxicamente os procesos inflamatorios dos tecidos periodontais e/ou periimplantarios incluindo as técnicas de instrumentación periodontal supra e subxinxival.
Con52: Valorar e tratar o paciente con caries ou outra patoloxía dentaria non cariosa e ser capaz de utilizar todolos materiais encaminados a restaurar a forma, función e a estética do dente en pacientes de todalas idades.
Con53: Diseñar, preparar os dentes, prescribir, rexistrar, realizar probas clínicas e colocar e poñer en servicio restauracións indirectas: incrustacións, carillas ou frentes laminados estéticos e coronas unitarias.
Con54: Tratar operatoriamente os procesos destructivos e as lesións traumáticas dento-alveolares.
Con55: Realizar tratamentos endodóncicos e aplicar procedementos para preservar a vitalidade pulpar.
Con56: Realizar procedementos estéticos convencionais desde unha perspectiva multidisciplinar.
Con57: Tratar o edentulismo tanto parcial como total, incluidos o diseño biolóxico (características específicas de diseño), preparación dentaria, obtención de rexistros, probas clínicas e adaptación a os pacientes de prótesis removibles parciais e completas, pontes sinxelos dento-soportados e prótesis sinxelas sobre implantes, tanto removibles como fixas, incluindo a suúa «colocación» e «posta en servicio».
Con58: Elaborar as prescripcións dos productos sanitarios a medida «prótesis dentais» e «aparatos de ortodoncia e ortopedia dento-facial».
Con59: Realizar tratamento non cirúrxico dos desórdenes témporo-mandibulares e dolor oro-facial.
Competencias:
Comp01.-Capacidade de análise e síntese.
Comp02.-Capacidade de organizar e planificar.
Comp03.-Comunicación oral e escrita na propia lingua.
Comp04.-Coñecemento dunha segunda lingua.
Comp05.-Habilidades básicas de manexo do ordenador.
Comp06.-Habilidades de xestión da información (habilidade para buscar e analizar información procedente de fontes diversas).
Comp07.-Resolución de problemas.
Comp08.-Toma de decisións.
Comp09.-Capacidade crítica e autocrítica.
Comp10.-Traballo en equipo.
Comp11.-Habilidades interpersoais.
Comp12.-Capacidade de traballar nun equipo interdisciplinar.
Comp13.-Capacidade para comunicarse con expertos doutras áreas.
Comp14.-Apreciación da diversidade e multiculturalidade.
Comp15.-Habilidade de traballar nun contexto internacional.
Comp16.-Compromiso ético.
Comp17.-Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
Comp18.-Habilidades de investigación.
Comp19.-Capacidade de aprendizaxe autónomo
Comp20.-Capacidade para adaptarse a novas situacións.
Comp21.-Capacidade para xerar novas ideas (creatividade).
Comp22.-Liderazgo.
Comp23.-Coñecemento de culturas e costumes doutros países.
Comp24.-Habilidade para traballar de forma autónoma.
Comp25.-Diseño e xestión de proxectos.
Comp26.-Iniciativa e espíritu emprendedor.
Comp27.-Preocupación pola calidade.
Comp28.-Motivación de logro.
Habilidades:
A) Valores profesionais, actitudes e comportamentos éticos:
H/D01. Coñecer os elementos esenciais da profesión dental, incluídos os principios éticos e as responsabilidades legais.
H/D02. Comprender a importancia de tales principios en beneficio do paciente, da sociedade e da profesión, con especial atención ao segredo profesional.
H/D03. Saber identificar as preocupacións e expectativas do paciente, así como comunicarse de forma eficaz e clara, tanto de forma oral como escrita, con pacientes, familiares, medios de comunicación e outros profesionais.
H/D04. Comprender e recoñecer os aspectos sociais e psicolóxicos relevantes para o tratamento dos pacientes.
H/D05. Saber aplicar os principios do control da ansiedade e do estrés a un mesmo, aos pacientes e aos demais membros do equipo dental.
H/D06. Comprender a importancia de desenvolver unha práctica profesional con respecto á autonomía, crenzas e cultura do paciente.
H/D07. Promover a aprendizaxe autónoma de novos coñecementos e técnicas, así como a motivación pola calidade.
H/D08. Saber compartir información con outros profesionais da saúde e traballar en equipo.
H/D09. Comprender a importancia de manter e utilizar rexistros con información do paciente para a súa posterior análise, preservando a confidencialidade dos datos.
H/D10. Coñecer e identificar os problemas psicolóxicos e físicos derivados da violencia de xénero para formar ao alumnado na prevención, detección precoz, asistencia e rehabilitación das vítimas desta forma de violencia.
B) Fundamentos científicos da odontoloxía. Adquisición e valoración crítica da información:
H/D11. Coñecer as ciencias biomédicas básicas nas que se basea a Odontoloxía para garantir un correcto coidado buco-dental.
H/D12. Comprender e recoñecer a estrutura e función normal do aparello estomatognático, a nivel molecular, celular, tisular e orgánico, nas distintas etapas da vida.
H/D13. Coñecer e recoñecer as cien cias dos biomateriais esenciais para a práctica odontológica así como a xestión inmediata de posibles alerxias aos mesmos.
H/D14. Coñecer os procesos xerais da enfermidade, incluíndo infección, inflamación, alteracións do sistema inmunitario, dexeneración, neoplasia, alteracións metabólicas e trastornos xenéticos.
H/D15. Coñecer as características patolóxicas xerais das enfermidades e trastornos que afectan aos sistemas orgánicos, en concreto ás de incidencia oral.
H/D16. Comprender a base de actuación, as indicacións e a eficacia dos fármacos e outras intervencións terapéuticas, coñecendo as súas contraindicacións, interaccións, efectos sistémicos e interaccións noutros órganos, a partir da evidencia científica dispoñible.
H/D17. Comprender e recoñecer os principios de ergonomía e seguridade no traballo (incluído o control de infeccións cruzadas, a protección radiolóxica e as enfermidades profesionais e biolóxicas).
H/D18. Coñecer, valorar criticamente e saber utilizar fontes de información clínica e biomédica para obter, organizar, interpretar e comunicar información científica e sanitaria.
H/D19. Coñecer o método científico e ter capacidade crítica para avaliar coñecementos establecidos e novas informacións. Ser capaz de formular hipóteses, recoller e valorar criticamente información para resolver problemas, seguindo o método científico.
C. Competencias clínicas: Diagnóstico, prognóstico e planificación do tratamento odontológico.
H/D20. Obter e preparar unha historia clínica que conteña toda a información relevante.
H/D21. Saber realizar un exame oral completo, incluíndo as probas radiográficas e exploratorias complementarias adecuadas, así como a obtención de referencias clínicas adecuadas.
H/D22. Ter capacidade para facer un xuízo diagnóstico inicial e establecer unha estratexia diagnóstica razoada, sendo competente para recoñecer situacións que requiran atención odontolóxica urxente.
H/D23. Establecer o diagnóstico, prognóstico e planificación terapéutica adecuada en todas as áreas clínicas da Odontoloxía, sendo competentes no diagnóstico, prognóstico e elaboración do plan de tratamento odontolóxico do paciente que precise coidados especiais, incluídos os enfermos médicamente comprometidos (como diabéticos, hipertensos, inmunodeprimidos). , anticoagulados, entre outros) e pacientes con discapacidade.
H/D24. Recoñecer situacións de risco vital e saber realizar as manobras básicas de soporte vital.
D. Competencias clínicas: Terapéutica dental.
H/D25. Coñecer e aplicar o tratamento básico da patoloxía bucodental máis frecuente en pacientes de todas as idades. Os procedementos terapéuticos deben basearse no concepto de mínima invasión e nun enfoque global e integrado do tratamento oral.
H/D26. Saber planificar e realizar tratamentos odontológicos multidisciplinares, secuenciais e integrados de complexidade limitada en pacientes de todas as idades e condicións e pacientes que requiran coidados especiais.
H/D27. Plantear e propor medidas preventivas adecuadas a cada situación clínica.
H/D28. Adquirir experiencia clínica baixo a supervisión adecuada.
E. Saúde pública e sistemas sanitarios.
H/D29. Recoñecer os determinantes da saúde bucodental na poboación, tanto xenéticos como dependentes do estilo de vida, demográficos, ambientais, sociais, económicos, psicolóxicos e culturais.
H/D30. Recoñecer o papel do odontólogo nas accións de prevención e protección fronte ás enfermidades bucodentais, así como no mantemento e promoción da saúde, tanto a nivel individual como comunitario.
H/D31. Coñecer o Sistema Nacional de Saúde, así como os aspectos básicos da lexislación sanitaria, da xestión clínica e do uso axeitado dos recursos sanitarios, entendendo a importancia do papel do dentista no ámbito da Atención Primaria de Saúde.
PRESENCIAL
O programa teórico impartirase a través de clases maxistrais.
Nos seminarios abordaranse casos clínicos adaptados aos contidos do programa, así como a análise e solución de problemas de xeito interactivo entre o alumnado e o profesor. Estableceranse distintos tipos de debates.
Nas prácticas clínicas e de laboratorio, os coñecementos adquiridos aplicaranse de xeito práctico.
Farase unha visita a unha residencia de anciáns onde se analizarán as características do centro e os pacientes institucionalizados como parte dun proxecto de Aprendizaxe e Servizo comunitario e farase un traballo en grupo para expoñer na residencia de anciáns aos seus usuarios e coidadores.
Asistirase a algunha conferencia/charla relacionada coa materia.
Nas titorías o profesor atenderá persoalmente aos alumnos para orientalos e resolver calquera dúbida que poidan ter. As titorías serán fundamentalmente presenciais, aínda que poden realizarse de xeito electrónico.
A asistencia ao 90% da actividade práctica e ao 80% da actividade teórica é obrigatoria.
- Asistencia obrigatoria ao 90% da actividade práctica e ao 80% das clases teóricas para superar a materia.
- Avaliación continua: Valorarase a participación e a adquisición de coñecementos, actitudes e destrezas necesarias para a obtención das competencias esperadas ao longo do curso, tanto no traballo presencial como persoal. Corresponderá ao 25% da nota final.
-1 Proba escrita (ao final do semestre), o exame tipo test cunha única resposta posible e os erros ou os deixados en branco non contan como negativos. Para aprobar unha nota de 6,5 sobre 10. Corresponderá ao 70% da nota final.
-Participación en proxectos de Aprendizaxe e Servizo comunitario (ApS): 5%
Estudo individual 24 h
Elaboración de traballos 5 h
Lecturas recomendadas, actividades de biblioteca ou similares 6 h
Asistencia a charlas, u outras actividades recomendadas 10 h
As regras xerais obrigatorias.
- Os doentes serán tratados baixo a supervisión do profesor de prácticas.
- Ten que tratar o donete con protección adecuada polo alumno, é dicir, bata limpa , máscara e luvas desbotables, aínda é moi recomendable o uso de lentes de protección.
- A práctica debe comezar con puntualidade: unha vez iniciada non se pode poderá incorporar a elas ningun estudante.
- Non se pode facer prácticas que non seguen as regras a esterilización correcta e non en posesión do instrumental.
Tutoriais: Haberá luns e xoves 9-12 horas. Para unha mellor organización e utilización, é aconsellable marcar unha consulta con antelación
Andres Blanco Carrion
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- andres.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Eva Maria Otero Rey
Coordinador/a- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- evam.otero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 10:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 12:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 12:00-13:00 | Grupo /CLIL_02 | Castelán | Odontoloxía-Seminario Ortodoncia (negatoscopios) |
| 22.05.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 22.05.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 3 |
| 26.06.2025 12:30-14:30 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |