Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
A Xeografía Rexional do Mundo II, complementaria da Xeografía Rexional do Mundo I, comparte como obxectivo a explicación e a comprensión do mundo na actualidade, potenciando a análise dos procesos territoriais asociados á globalización. As transformacións no tempo da organización do espazo xeográfico obrigan a concibilo como un sistema no que a relación entre o medio físico e o humano é produto da existencia de densas redes de fluxos, uns tanxibles e outros intanxibles, que están a xerar continuamente novas territorialidades e novos marcos de relación entre os lugares e as persoas. Nesta segunda materia farase fincapé na diferenciación rexional.
A materia Xeografía Rexional do Mundo II é bastante común nos plans de estudo do título de Grao de Xeografía no contexto universitario español. A través deste ensino do mundo global é posible entender: "os cambios socioeconómicos acelerados aos que asistimos e as grandes transformacións asociadas ao proceso (…) de cambio global” así como “os novos retos á xestión do territorio que se deben afrontar de maneira perentoria” (AGE, 2018).
Os seus principais obxectivos son:
1. Coñecer con profundidade os diferentes conxuntos rexionais existentes no planeta fóra do contexto europeo (tratado nunha materia específica).
2. Ofrecer ao alumnado unha comprensión crítica, comparada e fundamentada das dinámicas espaciais e territoriais que configuran as distintas rexións do mundo, desde unha perspectiva integradora que contempla tanto os aspectos físicos como os humanos, económicos, sociais e culturais.
3. Coñecer os procesos económicos e sociais que explican a organización espacial, os principais factores de articulación e a diferenciación rexional.
A materia formúlase, por tanto, como unha oportunidade para consolidar coñecementos, exercitar competencias xeográficas específicas e fomentar unha mirada informada, crítica e global sobre a diversidade rexional do mundo.
A Xeografía Rexional do Mundo ten como obxectivo principal a explicación e a comprensión do mundo na actualidade, facendo fincapé nos procesos territoriais asociados á globalización. As transformacións no tempo da organización do espazo xeográfico obrigan a concibilo como un sistema no que a relación entre o medio físico e o home son resultado da existencia de densas redes de fluxos, tanxibles e intanxibles, que xeran continuadamente novas territorialidades e novos marcos de relación entre os lugares e as persoas. Por iso é necesario proporcionar unha visión global dos procesos económicos e sociais que explican a organización espacial e establecer os principais factores de articulación e diferenciación rexional. Neste segundo cuadrimestre, insistirase en explicar os diferentes conxuntos rexionais e continentes do mundo, excluída Europa.
O artigo 13 da Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións na súa formulación máis recente, fai referencia ao mantemento dos contidos do último curso con docencia: 2024-2025.
Estes contidos desenvolveranse no seguinte temario:
BLOQUE I. INTRODUCIÓN Á DIVISIÓN REXIONAL DO MUNDO
• A división do mundo: criterios, indicadores e rexionalización.
• Os conxuntos rexionais: aspectos económicos, socioculturais, xeopolíticos e ambientais.
• Globalización e desigualdades rexionais: espazos desenvolvidos, en vía de desenvolvemento e sub-desenvolvidos.
BLOQUE II. ESPAZOS REXIONAIS EN ÁREAS DESENVOLVIDAS
• América do Norte: Estados Unidos e Canadá.
• O arquipélago xaponés.
• Rusia e a Comunidade de Espazos Independentes (CEI).
• Australia e Nova Zelandia.
BLOQUE III. ESPAZOS REXIONAIS EN ÁREAS EN VÍA DE DESENVOLVEMENTO.
• Os Países de América Latina.
• China.
• O caso da India.
• Os Dragóns asiáticos: os países industriais do Sueste Asiático.
BLOQUE IV. ESPAZOS REXIONAIS EN ÁREAS DEPENDENTES
• O caso do mundo árabe-musulmán.
• África subsahariana.
• Asia Meridional.
BLOQUE V. OS ESPAZOS MARXINAIS
• Os desertos
• Os espazos polares
Bibliografía básica
- Álvarez Cobelas, J.R. (2021). Geopolítica de África Subsahariana. Madrid, Síntesis.
- Azcárate Luxán, B.; Azcárate Luxán, M.V.; Sánchez Sánchez (2016). Grandes Regiones de la Tierra. Naturaleza y Sociedades. Madrid, UNED.
- Cairo Carou, A. (2023). Geopolítica de América Latina y el Caribe. Madrid, Síntesis.
- Gil Pérez, J. (2020). Geopolítica de Asia y el Indo-Pacífico. Madrid, Síntesis.
- Hobbs, J.H. (2022). World Regional Geography. Boston, Cengage Learning.
- Johnson, D.L.; Haarman, V.; Johnson, M.L. (2015). World Regional Geography. A Development Approach. Boston, Pearson.
- Lewis, M.W.; Wigen, K.E. (1997). The Myth of Continents: a Critique of Metageography. Berkeley, University of California Press.
- Lopes, C.; Kararach, G. (2023). Cambio estructural en África. Madrid, Catarata.
- Méndez, R.; Molinero, F. (2008). Espacios y sociedades. Introducción a la geografía regional del mundo. Barcelona, Ariel.
- Pulsipher, L.M. (2000). World Regional Geography. New York, W.H. Freeman.
- Wallerstein, I.M. (2007). Geopolítica y geocultura. Ensayos sobre el moderno sistema mundial. Barcelona, Kairós.
Bibliografía complementaria
- Ascón i Borrás, R. (Ed) (2000). Gran Geografía Universal. Barcelona, Edicions 62.
- Gómez Mendoza, J. (2001). Un mundo de regiones: Geografía regional de geometría variable. Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles, 32, 15-33. https://bage.age-geografia.es/ojs/index.php/bage/article/view/400
- García Rivero, C.; Martín Cubas, J. (2021) (Eds). El Norte de África y Oriente Medio, una Década después de la Primavera Árabe. Valencia, Tirant Lo Blanch.
- Paasi, A.; Harrison, J.; Jones, M. (2018). Handbook of Regions and Territories. Cheltenham (UK), Northampton (MA, USA), Edward Elgar Publishing.
Webgrafía básica
- AECID (Axencia Española de Cooperación Internacional para o Desenvolvemento): https://www.aecid.es/es
- ASEAN (Asociación de Nacións do Sueste Asiático): https://asean.org/
- BANCO MUNDIAL: https://www.bancomundial.org/es/home
- CEPAL (Comisión Económica para América Latina e o Caribe): https://www.cepal.org/es
- Departamento de Asuntos Económicos e Sociais. Desenvolvemento Sostible https://sdgs.un.org/é/goals
- FAO (Organización das Nacións Unidas para a Agricultura e a Alimentación): https://www.fao.org/home/es
- OECD (Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico): http://www.oecd.org
- ONU (Organización Nacións Unidas): https://www.un.org/es/
- PNUD (Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento): http://www.undp.org
- UNESCO (Organización das Nacións Unidas para a Educación, a Ciencia e a Cultura): https://www.unesco.org/es
- UNFPA (Fondo de Poboación das Nacións Unidas): https://www.unfpa.org/es
- UN-Habitat (Programa das Nacións Unidas para os asentamentos humanos): https://unhabitat.org/
Xenerais e Básicos
CG1 - Asegurar unha formación xeneralista e de carácter integrado sobre os contidos fundamentais dos diversos ámbitos
temáticos da Xeografía, o seu desenvolvemento epistemológico e os seus métodos de investigación.
CG2 - Coñecer, comprender e interpretar o territorio
CG3 - Interrelacionar o medio físico e ambiental coa esfera social e humana
CG4 - Combinar un enfoque xeneralista cunha análise especializada
CG5 - Interrelacionar os fenómenos a diferentes escalas territoriais
CG6 - Explicar a diversidade de lugares, rexións e localización
CG7 - Comprender as relacións espaciais. Valorar os aspectos culturais na súa interpretación
CG8 - Analizar e interpretar as paisaxes
CG9 - Xerar sensibilidade e interese polos temas territoriais e ambientais
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
Transversais
CT2 - Coñecer a diversidade de espazos xeográficos e os aspectos de Xeografía humana, económica e social; Xeografía física e medio ambiente
CT3 - Coñecer os principios da Ordenación do territorio
CT4 - Combinar as dimensións temporal e espacial na explicación dos procesos socio-territoriais
CT7 - Xestionar a complexidade
CT5 - Relacionar e sintetizar información territorial transversal
CT8 - Ordenar e sintetizar a información
CT9 - Expoñer e transmitir os coñecementos xeográficos
Específicos
CE1 - Realizar análises integradas do territorio
CE2 - Coñecer as técnicas de traballo de campo e de captura de datos sobre a terreo
CE3 - Utilizar Sistemas de Información Xeográfica
CE4 - Expresar información cartográficamente
CE5 - Elaborar e interpretar información estatística
De acordo co calendario de implantación da nova edición do Grao de Xeografía e Ordenación do Territorio (3ª edición) (https://assets.usc.gal/sites/default/files/paragraphs/links/2024-07/cal…) esta materia non ten docencia asignada no curso 2025/26, polo tanto non inclúe presencialidade. O alumnado terá que poñerse en contacto coa docente.
O artigo 13 da Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións na súa formulación máis recente, fai referencia ao mantemento dos criterios de avaliación do último curso con docencia. Neste sentido, mantéñense os seguintes criterios vixentes no curso 2024-2025:
a) Na data establecida pola Facultade de Xeografía e Historia, realizarase unha proba final presencial de avaliación, computará o 60% da nota final.
b) Actividades prácticas: 40% da nota final.
Se a media non resulta nunha cualificación por riba de 5, cómpre afrontar a segunda oportunidade de avaliación.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, incluíndo o uso inaxeitado da IA, será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento dos estudantes e de revisións de cualificacións, nomeadamente o seu art. 16, que estipula a cualificación global resultante.
Todas as horas correspondentes a esta materia serán de traballo persoal do alumnado.
Lucrezia Lopez
- Departamento
- Xeografía
- Área
- Análise Xeográfica Rexional
- Correo electrónico
- lucrezia.lopez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade