Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 30 Clase Interactiva: 32 Total: 65
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Sur
Áreas: Centro Superior de Hostalería
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Proporcionar aos estudantes as ferramentas básicas que lle permitan no seu futuro profesional enfrontarse ao estudo e á análise de información económica financeira nunha empresa e na xestión de custos e ser capaz de afrontar problemas relacionados con esas áreas e de deseñar e poñer en marcha decisións óptimas para solucionar os devanditos problemas.
Por iso ao finalizar a materia o estudante será capaz de alcanzar os seguintes obxectivos:
• Identificar, describir, aplicar e interpretar os principais instrumentos de análises
• Definir a aplicación práctica das análises contables, nas súas vertentes patrimonial, financeira e económica na toma de decisións empresariais.
• Interpretar, estudar, analizar e sintetizar de forma pormenorizada os estados contables básicos dunha empresa (Balance e Conta de Perdas e Ganancias)
• Definir e interpretar os principios básicos, definir e utilizar os instrumentos principais da análise patrimonial
• Definir e interpretar os principios básicos, definir e utilizar os instrumentos principais das análise financeira e económica
• Aplicar e interpretar as principais cocientes derivadas dun balance e dunha conta de resultados
• Deseñar, aplicar e xestionar un sistema de control orzamentario
• Comprender a importancia do cálculo e análise dos custos dunha organización empresarial, como ferramenta básica de xestión e control
• Distinguir os principais tipos de custos e explicar o seu comportamento na empresa
• Diferenciar os métodos básicos de asignación de custos
• Aplicar os sistemas de asignación de custos Full Costing e Direct Costing
1. O CONTROL ORZAMENTARIO
1.1. Instrumentos de análise
1.2. Concepto e tipos de orzamento
1.3. O control orzamentario
1.4. Clasificación dos orzamentos
1.5. A elaboración dos orzamentos
2. ANÁLISE ECONÓMICA
2.1. Concepto e fins
2.2. Análise da conta de resultados
2.3. A rendibilidade e os beneficios
2.4. Estudo da produtividade
2.5. O punto morto
3. A XESTIÓN DE CUSTOS
3.1. Introdución á xestión de custos
3.2. Tipos de custos
3.3. Métodos de asignación de custos
4. ANÁLISE PATRIMONIAL
4.1. Os diferentes estudos na análise patrimonial
4.2. Composición
4.3. Análise da evolución do patrimonio
4.4. Análise da tendencia
4.5. O equilibrio patrimonial
5. ANÁLISE FINANCEIRA
5.1. Análise do equilibrio da estrutura financeira
5.2. Análise do custo do financiamento e do custo de capital
5.3. Análise do fondo de manobra
5.4. Cocientes de análises financeiras
o Bibliografía básica
Os estudantes terán acceso a todos os contidos da materia desde o campus virtual do CSHG, é esencial que accedan habitualmente, pois é nesta plataforma onde se comparten materiais didácticos e organización da materia. Entre outros, na plataforma atoparán os seguintes textos básicos para o desenvolvemento da materia:
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ e CARMEN ALMENA ALISTE (Actualizado a maio de 2025): Manual de Análise Económica Financeiro e de Custos, para alumnos de 4º curso do Grao de Xestión de Empresas Hostaleiras, publicado polo Centro Superior de Hostalería de Galicia.
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ e CARMEN ALMENA ALISTE (Actualizado a maio de 2025): Manual de exercicios de Análise Económica Financeiro e de Custos, para alumnos de 4º curso do Grao de Xestión de Empresas Hostaleiras, publicado polo Centro Superior de Hostalería de Galicia.
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ (Irase actualizando durante o propio curso 2025/2026): Casos prácticos de Análise Económica Financeiro e de Custos, para alumnos de 4º curso do Grao de Xestión de Empresas Hostaleiras, publicado polo Centro Superior de Hostalería de Galicia.
o Bibliografía complementaria
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ e DORA DÍAZ FIDALGO (última actualización setembro de 2024): Manual sobre contas anuais e libros oficiais de contabilidade, para alumnos de 3º e 4º curso do Grao de Xestión de Empresas Hostaleiras, publicado polo Centro Superior de Hostalería de Galicia.
• PLAN XERAL DE CONTABILIDADE ESPAÑOL (PGC), Real Decreto 1514/2007, Publicado polo Boletín Oficial do Estado (é interesante dispoñer dun manual comentado dos dispoñibles no mercado sobre o propio PGC)
• BREALEY, R.; MYERS, S. e MARCUS, A.J. (última edición 2020): Fundamentos de Finanzas Corporativas; McGraw Hill-Interamericana de España
• BREALEY, R.; MYERS, S. e ALLEN, A.J. (última edición 2023): Principios de Finanzas Corporativas, McGraw Hill-Interamericana de España
• SANZ MORENO, P (última edición 2019): Contabilidade de Custos para a xestión de empresas turísticas. Editorial Sanz e Torres, S.L.
• AMAT, O.; SOLDEVILA, P. (última edición 2024): Contabilidade e xestión de custos. Profit Editorial.
o Básicas e Xenerais
B1. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo (a xestión e dirección de empresas hostaleiras).
B2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo (ámbito das empresas hostaleiras).
B3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes, de índole social, científica ou ética (normalmente no seu campo de estudo).
B4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, metodoloxías, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado, tanto mediante comunicación oral como escrita no seu ámbito de estudo.
B5. Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía en todo tipo de contextos.
G1. Formar profesionais que sexan capaces de desempeñar tarefas de xestión e dirección nas organizacións empresariais hostaleiras, desenvolvendo habilidades de liderado, cunha clara orientación de servizo ao cliente, alta capacidade de adaptación permanente e innovación e orientación a resultados nas diferentes áreas do sector, favorecendo o desenvolvemento sostible e respectando a diversidade e multiculturalidad: Ourganizar e analizar a información, identificar oportunidades, definir obxectivos e estratexias, planificar, deseñar e asignar recursos, dirixir e motivar persoas, resolver problemas e tomar decisións, alcanzar obxectivos e avaliar resultados.
o Transversais
T1. Capacidade de xestión da información, análise e síntese
T3. Comunicación oral e escrita no ámbito empresarial
T4. Coñecementos de informática e TIC relativas ao ámbito de estudo
T5. Resolución de problemas e toma de decisións
T6. Traballo en equipo
T10. Razoamento crítico, compromiso ético e social
T11. Aprendizaxe autónoma permanente e adaptación a novas situacións
AV3. Respecto, tolerancia e responsabilidade persoal e profesional
o Específicas
E5. Analizar, sintetizar e resumir a información económico-patrimonial das organizacións hostaleiras.
E6. Xestionar os recursos financeiros nas empresas do sector hostaleiro.
E8. Dirixir e xestionar os distintos tipos de organizacións hostaleiras (alojativas e gastronómicas).
E10. Comprender o marco legal e fiscal que regula as actividades hostaleiras.
E14. Analizar e utilizar as tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) no sector hostaleiro.
E18. Detectar necesidades de planificación técnica de infraestruturas e instalacións hostaleiras (alojativas e de restauración).
E20. Identificar, investigar e avaliar problemas, xerar novas ideas e conceptos de maneira creativa e aplicar solucións ao deseño e definición de propostas innovadoras no ámbito gastronómico e hostaleiro.
Descrición dos métodos docentes
Para o desenvolvemento da materia utilizaranse tres métodos metodolóxicos básicos:
1. A lección maxistral participativa (a través da cual o profesorado presentará os soportes teóricos da materia e explicará a resolución de varios casos prácticos). Nos cinco temas que compoñen a materia o profesor exporá diferentes exercicios e casos prácticos vinculados ao tema teórico analizado, que na maioría dos casos resolveraos en clase o profesorado, pero que en ocasións poden ser expostas polo profesorado como tarefas a desenvolver polos estudantes en traballo autónomo.
2. O traballo autónomo (a través do cual o estudante aprenderá os coñecementos básicos da materia e dominará a resolución de exercicios e casos prácticos a través do desenvolvemento intelectual e da toma de decisións). Incluiranse neste método a resolución dalgunhas das tarefas expostas polo profesor no desenvolvemento dos temas.
3. O traballo cooperativo a través do cual potenciarase o traballo en equipo e consolidaranse os obxectivos do traballo autónomo desenvolvendo catro dos cinco casos do curso en grupo de dúas persoas, sempre cambiando os compoñentes das parellas.
Aplicación dos métodos para utilizar
Os tres métodos descritos son aplicados para desenvolver as dúas grandes fases da aprendizaxe por parte dos estudantes:
1. Ensino do contido teórico práctico da materia
2. Aprendizaxe de ambos os contidos por parte do/a alumno/a e logro das distintas competencias establecidas
Todos os estudantes deberán realizar catro casos prácticos de maneira obrigatoria (segundo o desenvolvemento exposto na descrición da materia) e dous test de progreso (o primeiro dos tres primeiros temas e o segundo dos dous últimos temas). As cualificacións dos seis notas formarán a denominada avaliación continua.
A avaliación continua calcúlase coa cualificación de dous notas parciais, a primeira que ponderará un 50% da avaliación continua (60% da nota do primeiro test de progreso, 20% da nota do caso práctico número 1 que corresponde ao tema 1 e 20% do caso práctico número 2 que corresponde aos temas 2 e 3) e a segunda que ponderará un 50% da avaliación continua (60% da nota do segundo test de progreso, 20% da nota do caso práctico número 3 que corresponde ao tema 4 e 20% do caso práctico número 4 que corresponde ao tema 5).
As datas do dous test de progreso determinarase por parte do profesorado no desenvolvemento da cronoloxía da materia e publicarase o día da presentación da materia o primeiro día de clase.
A avaliación final realizarase da seguinte maneira:
o Primeira oportunidade ordinaria:
O estudante poderá superar a materia nesta primeira oportunidade nas seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota de 6 puntos sobre 10 na avaliación continua, obtendo polo menos unha cualificación de 4 sobre 10 nos dous test de progreso e nos catro casos prácticos
• Non superar 12 faltas de asistencia durante o curso
Se se incumpre algunha das condicións anteriores o estudante debe realizar un exame final, superando a materia nesta primeira oportunidade se se cumpren as seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota mínima de 4 no exame final.
• Alcanzar unha nota mínima de 5 sobre 10 na nota resultante de ponderar a avaliación continua nun 70% e a nota do exame final nun 30%.
En caso de incumprir algunha destas dúas condicións a nota final da avaliación desta primeira oportunidade será a menor da nota media de ambas as cualificacións ou a nota do exame final.
As probas expostas ao longo do curso (excepto o exame final) non poderán ser recuperadas, de tal forma, que se o estudante (independentemente da causa que o poida provocar) non acode a elas, a cualificación da mesma será equivalente ao non presentado, debendo compensar esta cualificación co resto das probas.
Calquera intento de fraude, incluído o plaxio e/ou uso indebido das tecnoloxías, na realización de tarefas e/ou probas de avaliación, será penalizado, aplicándose nesa nota a cualificación dun 0.
A falta de asistencia a clase, considérase unha falta de rendemento que afecta negativamente o desenvolvemento da aprendizaxe continua de cada estudante, por tanto , influirá na cualificación da materia do seguinte modo:
• Cómputo total de tempo presencial da materia (65 sesións de clase) o 30% de ausencias (20 sesións) conlevará a penalización de 1 punto na nota final e ao 60% de ausencias (39 sesións) corresponderalle unha penalización de 2 puntos na devandita nota final.
Segunda oportunidade ordinaria:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira oportunidade ordinaria terán unha segunda oportunidade para conseguilo, para o que deberán repasar toda a materia e realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos que se avaliaron na primeira oportunidade ordinaria, cuxa cualificación supoñerá a nota final desta segunda oportunidade, sen ter en conta a cualificación obtida na avaliación continua.
Se esta cualificación lograda no exame final fose inferior á cualificación obtida na primeira oportunidade ordinaria, manterase para esta segunda oportunidade a cualificación lograda na primeira oportunidade.
o Posteriores convocatorias:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira convocatoria nas súas dúas oportunidades deberán volver realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos da materia, cuxa cualificación supoñerá a nota final desta convocatoria, en calquera das súas dúas oportunidades.
As actividades formativas e a súa dedicación en horas serán as seguintes:
• Clases maxistrais expositivas (35 horas), clases interactivas (30 horas), titorías (3 horas) e traballo autónomo do estudante (112 horas).
Para preparar calquera das probas que compoñen a avaliación da materia recoméndase ao estudante traballar a materia a medida que se vai explicando e realizar os exercicios unha vez presentado o soporte teórico correspondente. Non levar a materia ao día provoca a falta de base necesaria para afrontar os exames con éxito.
Recoméndase aos estudantes que soliciten titorías ou individuais ou grupais para resolver aquelas dúbidas que non xurdisen na aula, procurando así unha correcta evolución na aprendizaxe da materia. As titorías salvo caso excepcional realizaranse de forma presencial. En función do resultado das devanditas titorías, o profesorado valorará o facilitar exercicios complementarios aos xa traballados durante o curso.
Recoméndase que o estudante solicite a revisión das probas realizadas, sobre todo en caso de probas non superadas. Identificar e corrixir os erros cometidos, tanto a nivel teórico como práctico, é outra ferramenta importante na aprendizaxe da materia.
María Del Carmen Almena Aliste
Coordinador/a- Departamento
- Campus Sur
- Área
- Centro Superior de Hostalería
- Correo electrónico
- mariadelcarmen.almena [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable