Créditos ECTS Créditos ECTS: 4
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 32 Clase Interactiva: 20 Total: 55
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Sur
Áreas: Centro Superior de Hostalería
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Dominar os conceptos de control interno e auditoría, saber deseñar e poñer en funcionamento un sistema integrado de control interno, dominar os principios básicos, as principais características e as ferramentas básicas do traballo da auditoría de contas nunha organización, tanto externa como interna.
Por iso ao finalizar a materia o estudante será capaz de alcanzar os seguintes obxectivos:
• Definir e interpretar os conceptos básicos do control interno nunha empresa do sector hoteleiro
• Dominar os principios básicos do devandito control interno
• Deseñar e aplicar un sistema integrado de control interno para unha empresa do sector servizos
• Definir e utilizar os principios básicos da auditoría interna
• Definir, interpretar e poñer en práctica os principais compoñentes da auditoría interna
• Definir e interpretar as características básicas da auditoría de contas (externa), e diferenciar este concepto da auditoría interna
1. INTRODUCIÓN AO CONTROL INTERNO
1.1. Comentarios xerais sobre control
1.2. Concepto de control interno
1.3. O marco do control interno
1.4. Limitacións e tipos de control interno
2. OS CONTROIS XERAIS
2.1. Estrutura organizativa
2.2. Estrutura contable
2.3. Persoal
2.4. Segregación de funcións
2.5. Políticas e procedementos
2.6. Protección de activos físicos
3. OS CONTROIS DE APLICACIÓN
3.1. Os controis de aplicación
3.2. Definición de actividades
3.3. Posta en marcha dun sistema de control
4. O CONTROL INTERNO CONTABLE
4.1. Concepto de control interno contable
4.2. Principais áreas de análise
4.3. Desenvolvemento das principais áreas
4.4. O cuestionario de control interno
5. A AUDITORÍA DE CONTAS
5.1. Introdución e marco legal da auditoría
5.2. Regulación da profesión de auditor
5.3. Aspectos técnicos da auditoría de contas
6. A AUDITORÍA INTERNA
6.1. Concepto e características da auditoría interna
6.2. Execución do traballo da auditoría interna
6.3. A comunicación dos resultados
o Bibliografía básica
Debido ao perfil profesional da titulación do Grao en Xestión de Empresas Hostaleiras, os estudantes que cursen a mesma non serán especialistas na área económica financeira nin na área de control interno. A maioría dos manuais dispoñibles para traballar os contidos da materia esixen un nivel de especialización superior ao que alcanzará o estudante medio da materia, polo que se elaborou un manual específico que formará o soporte formativo básico dos estudantes desta materia e que estará dispoñible como o resto do material da materia no campus virtual do CSHG. O soporte básico da materia será o seguinte:
• JOSÉ LUIS SIEIRA LÓPEZ (actualizado a maio de 2025): Presentacións de powerpoint co material de Control Interno, para alumnos de 4º curso do Grao en Xestión de Empresas Hostaleiras, Centro Superior de Hostalería de Galicia.
o Bibliografía complementaria
• Cashin, J.A., Nuwirth, P.D., Levy, I.F.: Manual de Auditoría. Editorial Centrum. Madrid.
• Auditoría, Editado polo Instituto de Auditores-Censores xurados de Contas de España, Escola de Auditoría, Madrid.
• Hevia, E.: Manual de Auditoría Interna. Enfoque operativo e de xestión. Editorial Centrum. Madrid. (Edición especial para a Empresa Nacional de Electricidade S.A.- Endesa -).
• Revista Técnica do Instituto de Auditores-Censores Xurados de Contas de España. Madrid.
• Seminario Iniciación á Auditoría Interna, Instituto de Auditores Internos de España, Madrid.
• Revista Auditoría Interna, publicación mensual do Instituto de Auditores Internos de España, Madrid.
• Libro de relatorios do X encontro de profesores universitarios de Contabilidade, organizado polo departamento de Economía Financeira e Contabilidade da Universidade de Santiago, Maio-Xuño de 2002.
o Básicas e Xenerais
B1. Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo (a xestión e dirección de empresas hostaleiras).
B2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo (ámbito das empresas hostaleiras).
B3. Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes, de índole social, científica ou ética (normalmente no seu campo de estudo).
B4. Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, metodoloxías, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado, tanto mediante comunicación oral como escrita no seu ámbito de estudo.
B5. Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía en todo tipo de contextos.
G1. Formar profesionais que sexan capaces de desempeñar tarefas de xestión e dirección nas organizacións empresariais hostaleiras, desenvolvendo habilidades de liderado, cunha clara orientación de servizo ao cliente, alta capacidade de adaptación permanente e innovación e orientación a resultados nas diferentes áreas do sector, favorecendo o desenvolvemento sostible e respectando a diversidade e multiculturalidad: Ourganizar e analizar a información, identificar oportunidades, definir obxectivos e estratexias, planificar, deseñar e asignar recursos, dirixir e motivar persoas, resolver problemas e tomar decisións, alcanzar obxectivos e avaliar resultados.
o Transversais
T1. Capacidade de xestión da información, análise e síntese
T2. Capacidade de organización e planificación
T3. Comunicación oral e escrita no ámbito empresarial
T4. Coñecementos de informática e TIC relativas ao ámbito de estudo
T5. Resolución de problemas e toma de decisións
T6. Traballo en equipo
T10. Razoamento crítico, compromiso ético e social
T11. Aprendizaxe autónoma permanente e adaptación a novas situacións
T12. Liderazgo responsable
T15. Deseño e xestión de proxectos
AV1. Vocación de servizo e espírito de colaboración
AV3. Respecto, tolerancia e responsabilidade persoal e profesional
o Específicas
E5. Analizar, sintetizar e resumir a información económico-patrimonial das organizacións hostaleiras.
E8. Dirixir e xestionar os distintos tipos de organizacións hostaleiras (alojativas e gastronómicas).
E9. Manexar técnicas de comunicación
E10. Comprender o marco legal e fiscal que regula as actividades hostaleiras.
E12. Coñecer e aplicar o procedemento operativo do ámbito de aloxamiento.
E13. Coñecer e aplicar o procedemento operativo do ámbito da restauración e a gastronomía.
E15. Planificar e xestionar os recursos humans das organizacións do sector hostaleiro.
E20. Identificar, investigar e avaliar problemas, xerar novas ideas e conceptos de maneira creativa e aplicar solucións ao deseño e definición de propostas innovadoras no ámbito gastronómico e hostaleiro.
Descrición dos métodos docentes
Para o desenvolvemento da materia utilizaranse tres métodos metodolóxicos básicos:
1. A lección maxistral participativa (a través da cual o profesorado presentará os soportes teóricos da materia e explicará a resolución de varios casos prácticos). Nos seis temas que compoñen a materia o profesorado exporá diferentes tarefas vinculadas ao tema teórico analizado, que na maioría dos casos trataranse en clase de forma conxunta entre profesorado es estudantes, pero que en ocasións poden ser expostas polo profesorado como tarefas a desenvolver polos estudantes en traballo autónomo.
2. O traballo autónomo (a través do cual os estudantes aprenderán os coñecementos básicos da materia e dominarán a resolución de problemas a través do desenvolvemento intelectual e da toma de decisións). Incluiranse neste método a resolución dalgunhas das tarefas expostas polo profesorado no desenvolvemento dos temas.
3. O traballo cooperativo a través do cual potenciarase o traballo en equipo e consolidaranse os obxectivos do traballo autónomo desenvolvendo os dous casos prácticos expostos en equipo, ao redor de catro persoas en función da repartición aritmética que o número de estudantes do grupo permita.
Aplicación dos métodos para utilizar
Os tres métodos descritos son aplicados para desenvolver as dúas grandes fases da aprendizaxe por parte dos alumnos:
1. Ensino do contido teórico práctico da materia
2. Aprendizaxe de ambos os contidos por parte do estudante e logro das distintas competencias establecidas
Todos os estudantes deberán realizar dous casos prácticos de maneira obrigatoria (segundo o desenvolvemento exposto na descrición da materia) e dous test de progreso (o primeiro correspondente ao bloque de Control Interno e o segundo correspondente aos temas de auditoría). As catro notas formarán a denominada avaliación continua ponderando os dous test de progreso e o primeiro caso práctico un 30% cada unha destas tres notas e un 10% o segundo caso práctico.
As datas dos test de progreso determinaranse por parte do profesorado no desenvolvemento da cronoloxía da materia e publicarase o día da presentación da materia o primeiro día de clase.
A avaliación final realizarase da seguinte maneira:
o Primeira oportunidade ordinaria:
O estudante poderá superar a materia nesta primeira oportunidade nas seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota de 6 puntos sobre 10 na avaliación continua, obtendo polo menos unha cualificación de 4 sobre 10 en cada ún dos test de progreso e en cada ún dos dous casos prácticos
• Non superar 10 faltas de asistencia durante o curso
• Non faltar a máis dunha das probas vinculadas ás tres películas que se visionan durante o curso (xa sexa a non asistencia ao visionado da película como a non asistencia ao debate posterior) ou a calquera outra actividade adicional exposta polo profesorado durante o desenvolvemento do curso.
Se se incumpre algunha das condicións anteriores o estudante debe realizar un exame final, superando a materia nesta primeira oportunidade se se cumpren as seguintes condicións:
• Alcanzar unha nota mínima de 5 sobre 10 na nota resultante de ponderar a avaliación continua nun 70% e a nota do exame final nun 30%.
• Alcanzar unha nota mínima de 4 sobre no exame final.
En caso de incumprir algunha destas dúas condicións a nota final da avaliación desta primeira oportunidade será a menor da nota media de ambas as cualificacións ou a nota do exame final.
As probas plantexadas ao longo do curso (excepto o exame final) non poderán ser recuperadas, de tal forma, que se o estudante (independentemente da causa que o poida provocar) non acode a elas a cualificación da mesma será equivalente ao non presentado, debendo compensar esta cualificación co resto das probas.
Calquera intento de fraude, incluído o plaxio e/ou uso indebido das tecnoloxías, na realización de tarefas e/ou probas de avaliación, será penalizado, aplicándose nesa nota a cualificación dun 0.
A falta de asistencia a clase, considérase unha falta de rendemento que afecta negativamente o desenvolvemento da aprendizaxe continua de cada estudante, por tanto , influirá na cualificación da materia do seguinte modo:
• Cómputo total de tempo presencial da materia (55 sesións de clase) o 30% de ausencias (17 sesións) conlevará a penalización de 1 punto na nota final e ao 60% de ausencias (33 sesións) corresponderalle unha penalización de 2 puntos na devandita nota final.
o Segunda oportunidade ordinaria:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira oportunidade ordinaria terán unha segunda oportunidade para conseguilo, para o que deberán repasar toda a materia e realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos que se avaliaron na primeira oportunidade ordinaria, e esta cualificación supoñerá a nota final desta segunda oportunidade, sen ter en conta a cualificación obtida na avaliación continua.
Se esta cualificación lograda no exame final fose inferior á cualificación obtida na primeira oportunidade ordinaria, manterase para esta segunda oportunidade a cualificación lograda na primeira oportunidade.
o Posteriores convocatorias:
Os estudantes que non superasen a materia na primeira convocatoria nas súas dúas oportunidades deberán volver realizar un exame final sobre o total dos contidos teóricos e prácticos da materia, cuxa cualificación supoñerá a nota final desta convocatoria, en calquera das súas dúas oportunidades.
As actividades formativas e a súa dedicación en horas serán as seguintes:
• Clases maxistrais expositivas (40 horas), clases interactivas (13 horas), probas de avaliación (2 horas) e traballo autónomo do estudante (65 horas).
Recomendacións para o estudo da materia
Para preparar calquera das probas que compoñen a avaliación da materia recoméndase ao estudante traballar a materia a medida que se vai explicando e realizar as tarefas unha vez presentado o soporte teórico correspondente. Non levar a materia ao día provoca a falta de base necesaria para afrontar os exames e probas de avaliación continua con éxito.
Recoméndase ao estudante que solicite titorías individuais/grupais para resolver aquelas dúbidas que non xurdisen na aula, procurando así unha correcta evolución na aprendizaxe da materia. As titorías poderán realizarse de modo presencial ou telemático, a través da ferramenta Google Meet. En función do resultado das devanditas titorías, o profesorado valorará o facilitar casos e actividades complementarios aos traballados durante o curso.
Recoméndase que o estudante solicite a revisión das probas realizadas, sobre todo en caso de probas non superadas. Identificar e corrixir os erros cometidos, tanto a nivel teórico como práctico, é outra ferramenta importante na aprendizaxe da materia.
Jose Luis Sieira Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Campus Sur
- Área
- Centro Superior de Hostalería
- Correo electrónico
- joseluis.sieira [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable